پتانسیل سنجی توسعه اکوتوریسم منطقه گَوَندره شهرستان قروه با استفاده از مدل تلفیقی AHP-SWOT

گنجائیان, حمید

پتانسیل سنجی توسعه اکوتوریسم منطقه گَوَندره شهرستان قروه با استفاده از مدل تلفیقی AHP-SWOT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

حمید گنجائیان

دانشگاه تهران

چکیده

اکوتوریسم یا طبیعت‌گردی یکی از شاخه‌های گردشگری است که مبتنی بر جاذبه‌های طبیعی می‌باشد و با توجه به اهمیتی که در توسعه اقتصادی مناطق دارد، در طی سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته شده است. یکی از عوامل اصلی جهت توسعه اکوتوریسم، مساعد بودن شرایط طبیعی است. در این میان، منطقه گَوَندره یکی از مناطقی است که شرایط مناسبی جهت توسعه اکوتوریسم دارد و به همین دلیل در این تحقیق به پتانسیل‌سنجی توسعه اکوتوریسم در این منطقه پرداخته شده است. این تحقیق بر مبنای روش‌های توصیفی-تحلیلی می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز تحقیق بر مبنای مطالعاتی کتابخانه‌ای و پایش‌های میدانی بدست آمده است و مدل‌های مورد استفاده در تحقیق شامل مدل SWOT‌ و AHP می‌باشد. در این تحقیق به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر ابتدا به شناسایی نقاط قوت داخلی (S)، نقاط ضعف داخلی (W)، فرصت‌های خارجی (O) و تهدیدات خارجی (T) محدوده مطالعاتی پرداخته شده است. سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به هر کدام از معیارها و زیرمعیارها وزن داده شده است و در نهایت مهم‌ترین عوامل داخلی و خارجی موثر در توسعه اکوتوریسم منطقه شناسایی شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که در بین زیرمعیارهای (عوامل موثر) داخلی و خارجی شناسایی شده، زیرمعیارهای ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیرمستقیم (O2)، دسترسی به منابع آب (S2)، شاخص شدن در سطح استان و منطقه (O1)، توسعه و بهسازی زیرساخت‌ها (O5) و همچنین دسترسی آسان (S1) به عنوان مهم‌ترین معیارهای موثر در توسعه اکوتوریسم منطقه شناسایی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Ecotourism Development Potential of Gavandareh Area of Qorveh City Using Integrated Model AHP-SWOT

نویسنده [English]

Hamid Ganjaeian

Tehran University

چکیده [English]

Ecotourism or nature tourism is one of the tourist attractions based on natural attractions and has received much attention in recent years due to its importance in the economic development of the regions. One of the main factors for the development of ecotourism is the favorable natural conditions. The Gavandareh region is considered as one of the areas that have good conditions for development of ecotourism. This research is based on descriptive-analytical methods. The required research information is based on library studies and field surveys and the models used in the study include the SWOT and AHP models. In order to achieve these goals, we first identify the internal strengths (S), internal weaknesses (W), external opportunities (O) and external threats (T) of the study area. Then, using the AHP model, each of the criteria and sub-criteria is weighted and finally the most important internal and external factors affecting the development of ecotourism in the region are identified. The results indicate that among the identified internal and external sub-criteria, Indirect and indirect employment (O2), access to water resources (S2), provincial and region indexing (O1), infrastructure development (O5) and easy access (S1) are the most important Effective criteria for ecotourism development in the region have been identified.

کلیدواژه‌ها [English]

Ecotourism
SWOT
AHP
Gavandareh

مراجع

امیری، فوژان؛ محبی، سراجالدین؛ رنجبر، محمدحسین؛ باقری، مهدی (۱۳۹۸)، شناسایی عوامل موثر بر بازاریابی گردشگری و ارائه مدل مناسب اکوتوریسم و گردشگری روستایی (مورد مطالعه: استان هرمزگان)، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال ۹، شماره ۳۵، صص ۱۰۴-۹۵

انتظاری، مژگان؛ آقاییپور، یوسف (۱۳۹۳)، بررسی پتانسیلهای اکوتوریسم و ژئوتوریسمی منطقه نمونه گردشگری بیستون با استفاده از تکنیک SWOT، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال ۵، شماره ۱۶، صص ۸۸-۷۵

ایلدرمی، علیرضا؛ قربانی،‌ محمد (۱۳۹۸)، اهمیت اکوتوریسم منابع آبی در توسعه گردشگری مناطق کوهستانی (مطالعه موردی: ‌استان همدان)، سال ۴، شماره ۲، صص ۱۵۰-۱۳۹

تبریزی، نازنین؛ زاهدی کلاکی، ابراهیم (۱۳۹۷)، ارزیابی توان اکولوژیک و شناسایی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم پایدار با روشهای MCE و WLC (مورد مطالعه: شهرستان گرگان)،

حاجینژاد، علی؛ آقایی، ‌واحد؛ حاجیپور، نازنین (۱۳۹۷)، ارزیابی نقش آگاهی از جاذبه‌های گردشگری در توسعه اکوتوریسم (مطالعه موردی: آگاهی سنجی کارشناسان و گردشگران استان اردبیل)، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، سال ۱۶، شماره ۲، صص ۱۵۱-۱۲۵

حبیبی، کیومرث؛ تکیهخواه، جاهده؛ آزاداحمدی، محمد (۱۳۹۱)، ارزیابی توان اکوتوریسم و برنامهریزی توسعه پایدار گردشگری (نمونه موردی: پارک جنگلی آبیدر)، فصلنامه مطالعات شهری، دوره ۱، شماره ۳، صص ۲۳-۱۳

ریاحی، وحید؛ قاسمی، علی (۱۳۹۴)، نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار گردشگری شهرستان بهشهر، مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی، دوره ۱۰، ‌شماره ۳۱، صص ۴۴-۲۹

زلفیورزقانی، رضا؛ زیویار، پروانه (۱۳۹۶)، بررسی نقش اکو توریسم غرب استان مازندران در توسعه پایدار گردشگری، سال ۱، شماره ۸، صص ۱۶۹-۱۵۷

ضرابی، اصغر؛ صفرآبادی، اعظم (۱۳۹۲)، ارزیابی توسعه اکوتوریسم پایدار در شهر کرمانشاه، مجله جغرافیا و برنامهریزی، سال ۱۷، شماره ۴۶، صص ۱۵۰-۱۲۷

کریمی، جعفر؛ محبوبفر، محمدرضا (۱۳۹۱)، تکنیکها و مدلهای برنامهریزی توریسم، انتشارات ارکان دانش، چاپ اول، اصفهان

گلچوبیدیوا، شهربانو؛ صالحی، اسماعیل (۱۳۹۷)، بررسی پتانسیل‌های اکوتوریسمی مناطق مرزی با استفاده ازGIS و MCDM (مطالعه موردی: شهرستان مرزی پاوه)، مجله علوم و فنون مرزی، دوره ۷،‌ شماره ۳، صص ۱۷۱-۱۴۷

مالچفسکی، یاچک (1390). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری. ترجمه: اکبر پرهیزگار، عطا غفاری، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران

محمدی ترکمانی، حجت؛ طاهرخانی، علیرضا؛ فلاح پور، سجاد (۱۳۹۸)، ارزیابی توان اکولوژیکی شهرستان میانه در راستای توسعه اکوتوریسم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ‌سال ۱۹، شماره ۵۵، صص ۲۳۲-۲۱۵

موسوی، سیدکاظم؛ موسوی، اخترالسادات (۱۳۹۸)، بررسی قابلیتهای گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان اردکان با استفاده از مدل SWOT، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره ۲۱، شماره ۵، صص ۱۷۸-۱۹۲

15. Arsic, S., Nikolic, D., Zivkovic, Z. 2017. Hybrid SWOT - ANP - FANP model for prioritization strategies of sustainable development of ecotourism in National Park Djerdap, Serbia, Forest Policy and Economics, V 80, pp 11-26

16. Ashok, S., Tewari, H. R., Behera, M. D., Majumdar, A. 2017. Development of ecotourism sustainability assessment framework employing Delphi, C&I and participatory methods: A case study of KBR, West Sikkim, India, Tourism Management Perspectives, V 21, pp 24-41

Cheek, R., Sale, M., Wolverton, C. C. 2018. UX (User Experience)-Driven Website Design Utilizing Analytic Hierarchy Process (AHP) Multi-Attribute Decision Modeling. In Entrepreneurship, Collaboration, and Innovation in the Modern Business Era (pp. 121-135). IGI Global.

18. Dyson, R. G., (2004), Strategic development and SWOT analysis at the university of Warwick, European Journal of operational Research, 152: 531-540.

19. Hong, Ch., Chan, N. 2010. Strength- weakness-opportunities-threats Analysis of Penang National Park for Strategic Ecotourism Management. World Applied Science Journal. Pp 136-145.

20. Ocampo, L., Angela, J., Ombe, J., Geen Escoto, M. 2018. Sustainable ecotourism indicators with fuzzy Delphi method – A Philippine perspective, Ecological Indicators, V 93, pp 874-888

21. Ping, H. H. 2019. Economic impact of wetland ecotourism: An empirical study of Taiwan's Cigu Lagoon area, Tourism Management Perspectives, V 29, pp 31-40

22. Yekani Motlagh, E., Hajjarian, M., Hossein Zadeh, O., Alijanpour, A. 2020. The difference of expert opinion on the forest-based ecotourism development in developed countries and Iran, Land Use Policy, V 94