سنجش وارزیابی تاب آوری کالبدی روستاهای در معرض خطر وقوع زلزله(نمونه موردی: روستاهای دهستان انجیرلو شهرستان بیله سوار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی، دانشکده جغرافیا، ایران

چکیده

پهنه ایران به دلیل قرار گیری روی کمربند زلزله همواره در معرض خطر وقوع زلزله بوده است. شکل گیری گسل های بزرگ و وجود میدان های تنش فعال ایران را مستعد وقوع زلزله ها کرده است. هدف از پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی تاب آوری کالبدی روستاهای در معرض خطر وقوع زلزله(نمونه موردی: روستاهای دهستان انجیرلو) است. در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی و اطلاعات پیمایشی و کتابخانه‌ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل روستاییان روستاهای اَنجیرلو، اکبرداود قشلاقی و قیزقالاسی (1642N=) ، با توجه به مشخص بودن جامعه آماری مورد مطالعه از فرمول کوکران برای استخراج حجم نمونه آماری (311 n=) که مقدار درصد خطا 5% درصد است. برای دقت بیشتر حجم نمونه 320 انتخاب و برای تعیین پایایی کمی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آلفای ذکر شده در پرسش‌نامه 78/0 تا 83/0 محاسبه شد. برای به دست آوردن سنجش دیدگاه ساکنان در خصوص مؤلفه‌ های ذکر شده از آزمون‌های آماری T تک نمونه‌ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد تاب‌آوری کالبدی روستاهای که مولفه میزان دسترسی ها با میانگین 92/2 دارای بیشترین امتیاز و مولفه کیفیت معابر و گذرگاه ها با 16/2 دارای کمترین امتیاز از طرف پاسخ‌گویان بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment and Evaluation of Physical Resilience of Villages at Risk of Earthquake (Case Study: Villages of Angirloo Village)

نویسندگان [English]

  • sajedeh dinparast 1
  • saeid bosak 2
1 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University
2 Department of Geography and Rural Planning, Kharazmi University, Faculty of Geography, Iran
چکیده [English]

The Iranian zone has always been at risk of earthquakes due to being placed on the earthquake belt. The formation of large faults and the existence of active stress fields have made Iran prone to earthquakes. The purpose of the present study is to measure and evaluate the physical resilience of villages at risk of earthquakes (Case study: villages of Angirloo). In this research, descriptive-analytical method and survey information and libraries were used. The statistical population of the study consisted of villagers of Aynirloo, Akbarbood Gheshlaghi and Qizghali (N = 1642), considering the statistical population under study using Cochran's formula to extract statistical sample size (n = 311) with 5% error rate. For more accuracy, sample size 320 was selected and Cronbach's alpha coefficient was used to determine the quantitative reliability of the questionnaire. One-sample T-test was used to assess the residents' viewpoints on the mentioned components. The results show that the physical resiliency of the villages with the highest accessibility score (2.92) and the highest quality of passages and crossings (2.16) had the lowest score.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • Physical resilience
  • Angirloo Village
  • Earthquake
احد نژاد روشتی، محسن.(1388). ((مدل سازی آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله(مطالعه موردی: شهر زنجان))، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری. استاد راهنما مهدی قرخلو، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تهران.
استوار ایزد خواه، یاسمین.(1392).((مفاهیم و مدل های تاب آوری در سوانح طبیعی))، فصل نامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، سال 2، ش 2، صص 153-145.
رضایی، محمد رضا.(1394). ((سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی اجتماع های شهری در برابر زلزله(مطالعه موردی: محله های شهر تهران))، مجله پژوهش های انسانی، سال 2، ش 4، صص 623-609
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمد رضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر و سیاوش شایان .(1390). ((تببین مفهومی تاب آوری و شاخص سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع محور(CBDM))، برنامه ریزی و آمایش فضا، سال 15،ش 4، صص 41-19.
رمضان نژاد، یاسر؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و پور طاهری مهدی.(1395). ((سنجش نگرشی اثرات گردشگری ساحلی بر توسعه پایدار روستاهای ساحلی استان گیلان))، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 6، ش 20، صص 160- 145.
زیاری، کرامت الله.(1385). اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای. تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
عبدالهی، مجید.(1382).مدیریت بحران در نواحی شهری، انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری ها.
گیوه چی، سعید .(1388). تحلیل و ارائه الگوهای مدیریت در سوانح شهری ناشی از مخاطرات زیست محیطی. رساله دکتری. استاد راهنما دکتر مهدی قرخلو،دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
مرکز آمار ایران .(1375). شناسنامه آبادی های کشور
مطالعات طرح آمایش استان اردبیل.(1390). خلاصه یافته های مطالعات آمایش استان مصوب شورای برنامه ریزی و توسعه استان اردبیل، مهندسین مشاور رویان
وثوقی، منصور.(1366). جامعه شناسی روستایی، تهران: انتشارات کیهان.
ویسی، فرزاد و شاکری بهار .(1396). ((ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی از دیدگاه دهیاران(مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهرستان مریوان))، فصلنامه علمی- پژوهشی امداد و نجات، سال 8، ش 4.
Ainuddin, S., & Routray, J. K.(2012a). Community resilience  framework for an earthquake prone area in Baluchistan. International Journal of Disaster Risk Reduction,  2(1),25-36.
Bahraimi, H.(1990).The concept   and specifications of physical planning. Proceedings  of the First Conference on Physical Planning, Center for Urban Studies, Tehran (in Persian).
Lizarralde , G., Valladares, A., Olivera, A., Bornstein, L., Gould, K., & Duyne Barenstein, J. (2015). A systems approach to resilience in the built environment: The case of Cuba. Disasters,39(1), 76-95.
Mayunga, J. S.(2007). "Understanding and Applying the Concept of Community Disaster Resilience: A Capital-Based Approach". A Draft Working Paper Prepared for the Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building, PP: 22- 28.
Nichols, J. M.(2005). A major urban earthquake: planning for Armageddon, Landscape and Urban Planning, 73, PP: 132-14.
Rafieian, M., Rezaei, M. R., Askari, A., Parhizkar A., & Shayan, S.(2011). [Explaining the concept of resilience index of communitybased  disaster management (CBDM) (Persian)]. Journal of Spatial Planning, 15(4),19-41.
Rattien, S.(1990).Th  role of media in hazard mitigation and disaster management. Paris: Disaster Press.
Robin S. C., &Martin, H  .(2015).Community  disaster resilience and rural resilience. Index American Behavioral Scientist ,59(2),220 – 237.
Wana, M., & Sofi neyestan , M. (2016). Assessment of resilience in urban factor (case study: sirous neighborhood Tehran), 1st National Symposium on Key Issues in Civil Engineering, Architecture and Urban Development, Gorgan, Department of Education and Research Pars Barogsters Engineering Company, Farhangian University of Golestan Province.