سطح بندی میزان برخورداری دهستان های شهرستان مریوان به لحاظ شاخص توسعه انسانی با استفاده از مدل HDI و مدل رتبه- اندازه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 دانشگاه

چکیده

نخستین گام درارزیابی نا برابری های فضایی روستایی شناخت ،دقیق ادبیات این حوزه و تبع آن،تبیین و تحلیل شاخص های توسعه پایدار روستایی است در این راستا پژوهش حاضر به بررسی و سنجش شاخص های توسعه انسانی دردهستان های شهرستان مریوان واقع در استان کردستان بر اساس مولفه های آموزشی،فرهنگی و ورزشی-سیاسی-اداری، برق،گاز،آب-بهداشت و درمان-مخابرات و ارتباطات پرداخته شد، روش انجام تحقیق حاضر توصیفی– تحلیلی است، گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام گرفته، مدل های مورد استفاده در این تحقیق مدل رتبه- اندازه و مدل HDI است که برای سنجش میزان تعدل فضایی بین توزیع خدمات و جمعیت در دهستان این شهرستان می باشد، بر اساس این مدل رتبه اندازه Rاندازه R=0.716 می باشد که نشان دهنده این است که خدمات در دهستان های شهرستان های مریوان نسبت به جمعیت انها یک سان توزیع شده است و تعادل فضایی حاکم است و همچنین بر اساس مدل HDIکه به ترتیب دهستان سرکل با امتیاز(0.95)، خاوومیرآباد(0.9)، کوماسی (0.66) ،سرشیو(0.64)، گلچیدر(0.63)، زریبار (0.36) رتبه اول تا ششم دهستان های شهرستان مریوان را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Levels of utilization of Marivan rural districts in terms of human development index using HDI model and rank-size model

نویسندگان [English]

  • saadi salehi 1
  • midia latifi 2
  • Ayesha rostamzadeh 2
1 Univeresity
2 university
چکیده [English]

The first step in the assessment of rural spatial inequalities is the recognition, precision of the literature in this area and its consequence, explaining and analyzing the indicators of sustainable rural development. In this regard, the present study aims to assess human development indicators in Marivan cities in the Kurdistan province based on the study of Educational, cultural and sport-political, administrative, electricity, gas, water-health and telecommunication-telecommunication and communication components. . The scale-model and HDI model used in this research are to measure the adjustment degree. Services and population distribution in the city's rural district Based on this model, the size of R is R = 0.716, indicating that services in the districts of the city of Marivan are distributed equally to their population and the spatial equilibrium. It is also governed by the HDI model, which is respectively the Sarcell Village with a score of 0.95, Khavimirabad (0.9), Komas (0.66), Sershiy (0.64), Golchyder (0.63), Zarybar (0.36), First to sixth villages of Marivan city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Ranking Size Model
  • Marivan
  • Human Development Index
1-آهنگری،فاطمه(1390)،توسعه روستا گردشگر-همایش ملی بوم بیابانی،گردشگری وهنرهای محیطی-1390،صص 8-15
2-آصف زاده،سعید،پیری زکیه(1383)-مفاهیم توسعه انسانی و روند شاخص توسعه انسانی در ایران-طب جنوب 1383-دوره 7-شماره2 –صص190-197
3- باصری،بیژن-فرهادی کیا،علی رضا(1387)-تحلیل عوامل موثر در توسعه انسانی در استان زنجان-  فصلنامه پژوهش های  و سیاست های اقتصادی-سال شانزدهم-شماره47-پاییز 1387-رصفحات 5-23
4- برنامه راهبردی توسعه روستایی،معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور-کلیات برنامه راهبردی توسعه روستایی،(بسته توسعه روستایی)،معاونت تو سعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری-1393
5- بهبودی،داوود،بهشتی،محمدباقر-موسی سها(1389)،توسعه انسانی و توسعه پایدار در کشورهای  در کشورهای منتخب صادرکننده  نفت-دانش و توسعه-زمستان 1389-دوره 17 شماره 33-ص 277
6- بهرامی،رحمت الله( 1391)بررسی روند عدالت اجتماعی با استفاده  از شاخص های توسعه انسانی در ایران طی دو دهه اخیر، چشم انداز جغرافیایی(مطالعات انسانی)سال ششم، شماره20،پاییز1391  صص85-99
7- جمعه پور،محمود(1385)،مقدمه ای  بر برنامه توسعه روستایی،دیدگاه  ها و روش ها ،سمت
8- خانی.فضیله،مردانی.مریم( 1387)توسعه یافتگی و شاخص های فقر انسانی و جنسیتی مناطق شهری و روستائیان  ایران،پژوهش های زنان،دوره 6،شماره 4،زمستان 1387صص75-108
9-خاکپور،باوان پوری،براتعلی،علیرضا(1389)؛ اسلام و شاخص های توسعه مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین الملی جغرافیدانان جهان اسلام،دانشگاه زاهدان،فروردین1389،صص182-202
10- زنیل زاده،رضا-برزویان،صمد وعلیرضاقجری( 1391)بررسی وتعیین شاخصهای توسعه انسانی ،آموزش دراستانهای کشوردرسال 87-88، فصلنامه علمی-پژوهشی نگرشهای نودرجغرافیایی انسانی ،سال چهارم، شماره دوم، بهار 91 ص 63- 81
11- سامتی،مرتضی،رنجبر،همایون،محسنی،فضیلت(1390)،تحلیل تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی مطالعه موردی:کشورهای جنوب شرق آسیا(ASEAN)،پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی،پاییز 1390،دوره 1،شماره 4،صص183-223
12- شیرزادی.رضا(1391) توسعه و توسعه انسانی در قطر،فصلنامه مطالعات سیاسی،سال پنجم،شماره 18، زمستان 1391، صص 109-130
13- عصاری آرانی،عباس، افضلی ابرقویی وجیهه(1389)، ارتباط اندازه دولت با توسعه انسانی (مقایسه کشورهای نفتی و کشورهای در حال توسعه غیر نفتی)،رفاه اجتماعی،بهار 1389،دوره 10،شماره 36،صص61-90
14- صادقی.حسین-عبدالهی حقی.سولماز،لیلا عبدالله زاده ،(1385)،توسعه انسانی در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی،سال ششم،شماره220،صص283-304
15- قائمی،مهدی(1390)ارایه شاخص های ترکیبی جهت سنجش توسعه انسانی مبتنی بر آموزه های اسلامی  و بکارگیری ان در رتبه بندی کشورهای اسلامی منتخب.پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد،دانشگاه امام صادق219-224
16-10-قرخلو مهدی،حیبی،کیومرث(1385)،تحلیل مهاجرت در ارتباط باسطح توسعه یافتگی استان های کشوربا استفاده از تکنیک های برنامه ریزی،تحقیقات جغرافیایی،سال21،شماره81،صص 59-83
17-کریم کشته،محمد حسین-زمانیان،غلامرضا(1383)بررسی شاخص توسعه انسانی در استان سیستان و بلوجستان مجله جغرافیا و توسعه،پاییز و زمستا1383ن  دوره 2،شماره 4صص 60،35
18- مظفر زاده ،فتح الله(1380)،بررسی شاخص توسعه انسانی و تاثیر آن در روند توسعه  علم و فناورری ،رهیافت ،ش24،  بهار و تابستان 1380 ،ص 55-68
19- مهدی لو،علی،اصغرپور،حسین و زهرا کریمی تکنلو(1395)، بررسی رابطه علیت  بین شاخص های توسعه انسانی  در ایران با رویکرد  مدل غیر خطیMS-VARفصل نامه علمی پژوهشی برنامه ریزی و بودجه-سال بیست و یکم شماره 2، تابستان 1395صص 25-53
20-نوربخش،فرهاد(1382)توسعه انسانی و تفاوت های منطقه ای، فصل نامه پژوهش های و سیاست های اقتصادی، شماره 28، تهران، صص15-43
21- Torjman, S., (2000), the Social Dimension of Sustainable Development, Caledon Institute Social
22- Sachiko Facade, Parr (2001), "Indicators of Human Development Rights Overlaps, Differences and What about the Human Development Index?”, Statistical Journal of the United Nations, ECE/8, PP. 239-248