تاثیر عوامل مکانمند و بی هویت در فضاهای سبز بر التفات ذهن و دلبستگی به شهر (مورد مطالعه: پارک شهرداری،پارک چاله باغ،پارک ملت شهر گرگان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه پیام نور،تهران

2 کارشناس جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه گلستان،گرگان.

3 کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه گلستان، گرگان.

4 کارشناس ارشد مهندسی معماری،دانشگاه گلستان،گرگان.

چکیده

حس مکان بیشتر به معنای ویژگی‌ها و خصلت‌های غیر مادی مکان است به این معنا که بعضی از مکان‌ها از چنان جاذبه‌ای برخوردارند که به فرد نوعی احساس وصف ناشدنی القا می‌کنند و او را سرزنده، شاداب و علاقمند به حضور و بازگشت به آن مکان‌ها می‌کنند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر عوامل کالبدی-رفتاری پارک‌ها بر حس مکان و دلبستگی مکان است. روش پژوهش تحقیق حاضر به صورت کمی انجام پذیرفته و همچنین با شیوه استدلالی به منابع و متون معتبر کتابخانه ای و اسنادی و شبکه جهانی اینترنت نیز ارجاع شده است. برای تعیین حجم نمونه از نرم افزار (G*Power) استفاده شد که نیاز به 212 نمونه پرسشنامه تعیین گردید . برای روایی پرسشنامه از اعتبار محتوا استفاده شد و برای پایایی درونی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و به روش همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند متغییره انجام پذیرفت. نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین عوامل کالبدی-رفتاری و حس مکان و دلبستگی مکان رابطه وجود دارد و رابطه آنها به صورت مثبت و مستقیم می‌باشد. به عبارت دیگر با بهبود عوامل متغییرهای مطرح شده، میزان حس مکان و دلبستگی به مکان افزایش یافته و با کاهش آن میزان حس مکان و دلبستگی به مکان در بین مردم کاهش می‌یابد. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از این است که عوامل کالبدی-رفتاری محیط‌ پارک‌ها تاثیر بسزایی در میزان دلبستگی و حس مکان بر مردم دارد. به عبارت دیگر، عوامل کالبدی و رفتاری پارک‌ها به عنوان یک ضرورت در روند سلامت و زیباشناختی حسی یا عاطفی جامعه مطرح می‌شود، که با طراحی الگویی مناسب بر مبنای انعطاف پذیری بالا، امنیت، صمیمیت و آرامش می‌توان بر میزان این حس و شادابی و علاقمند بودن افراد جامعه کمک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Factors and Identity in Green Spaces on Mindfulness and Attachment to the City (Case Study: ChaleBagh Park, Shahrdari Park, Mellat Park, Gorgan City)

نویسندگان [English]

  • yosef darvishi 1
  • reza sarli 2
  • maryam shiravand 3
  • jasem azadbakht 4
1 Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran
2 Geography and Urban Planning B.A. Golestan University
3 Master of Science in Geography and Urban Planning, Golestan University, Gorgan.
4 Master of Architectural Engineering, Golestan University, Gorgan.
چکیده [English]

The location sensation mostly means of the characteristics and immaterial features of the place meaning that some of these places acquire such attractions that imply some kind of undescriptive sensation and makes them lively, succulent and interested in presence and return to that place. The methodology of the present study is performed based on quantitative method and also with the librarian method and is cited also from the world wide web. For determining the sample volume, the G*Power software was utilized that the inquiry of 212 questionnaires was determined. For the validity of the questionnaire, the content validity was utilized and for inner reliability of the questionnaire, the Cronbach’s alpha has been utilized. Data analysis was performed utilizing the SPSS software version 22 and the Spearman correlation and multi-variable regression. The results from the spearman correlation coefficient showed that amongst the skeletal-behavioral factors and location sensation and attachment to the place factors a relation exists and is of positive and direct manner. In other terms with improvement of foretold factors variables, the rate of location sensation and attachment to the place are increased and by its reduction, the location sensation and attachment to the place reduces among the people. The results and findings indicate that the skeletal-behavioral factors of the parks’ environment have an effective influence in the rate of attachment and location sensation of the people. In other terms, skeletal-behavioral factors of the parks are proposed as a necessity in the procedure of health and aesthetic sensation of the society, which with designing an appropriate pattern based on high flexibility, security and intimacy and solitude could aid the rate of this sensation and society’s people being keen.

کلیدواژه‌ها [English]

  • location sensation
  • locality attachment
  • aesthetic sensation
  • skeletal-behavioral factors
  • park

مراجع

  1. انصاری، مجتبی، بمانیان، محمدرضا، مهدوی­نژاد، محمدجواد و سیدمحمدمهدی حسینی­کیا، (1391). مکانیابی محوطه­های گردشگری طبیعی براساس اصول معماری منظر، کاربرد ترکیبی گروه مباحثة متمرکز FGD و فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP ، مدیریت شهری، شمارة 29 ،صص 7 -22.
  2. پور احمد (1388). مدیریت فضای سبز شهری منطقه 9 شهرداری تهران". پژوهش های جغرافیای انسانی(59-29)،شماره69.
  3. پورجعفر، محمدرضا،  ایزدی ، محمدسعید وخبیری سمانه (1394). دلبستگی مکانی؛ بازشناسی مفهوم، اصول و معیارها، نشریه هویت شهر، دوره 9، شماره 24، زمستان 1394، صفحه 43-54.
  4. توکلی، مرتضی و موسوی، محمود (1388). تحلیل تاثیر حس تعلق مکانی زنان روستایی شیعه مرزنشین بر مهاجرت در منطقه سیستان،فصلنامه بانوان شیعه،سال ششم،شماره21،ص161.
  5. تبریزی، جلال  (1382)،تاثیر نوسازی شهر بر ایجاد حس­لامکانی(مورد مطالعه:پروژه نواب تهران)،پایان نامه دکترا،تهران،دانشگاه تربیت مدرس،1382.
  6. جوان فروزنده، علی و مطلبی، قاسم (1390). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، هویت شهر، دوره 5 ،شماره8، 27-37.
  7. شاهینی، وحیده و حسینی، اکرم (1396). نگاهی نو به حیاط، بازآفرینی حس تعلق خاطر به مکان در یک خانه ایرانی، سومین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری و شهرسازی.
  8. فلاحت، محمد صادق (1385).  مفهوم حس مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26 ،صص57-66.
  9. قربانی، رسول (1386). تحلیل فضایی توزیع پارک های شهری تبریز و نارسایی های موجود در آن. طرح پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه تهران،ص89.

10. مجنونیان، هنریک (1374). تحلیلی از وضعیت مناطق چهارگانه حفاظت شده در روند عمومی تخریب طبیعت. مجله محیط شنا سی، زمستان، دوره هفدهم - شماره ،17،صص70-89.

11. مهدوی­نژاد، محمد جواد و پور فتح اله، مائده (1394). فناوری های جدید نورپردازی و ارتقای حس تعلق شهروندان (مطالعۀ موردی: بدنه های شهری تهران)، نشریه پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره 1، بهار 1394، صفحه 131-141.

 

  1. Altman, Irvin & Low, Sethaw, (1992), Place Attachment, New York: Plenum.(141-158).
  2. Cross,I. (2001) Music, Cognition, Culture, and Evolution. Volume 930, THEBIOLOGICAL FOUND ATIONS OF MUSIC .Pages 28–42.
  3. Jakso,S . BRASHERS, D. E.(1994) Analysis of Treatment x Replication Designs. HumanCommunicationResearch Volume20,Issue3 .March1994 Pages 356–389.
  4. Relph,E. Placeand Placelessness (Pion1976). University of Toronto, Canada.
  5. Shirlana Huang and Paggy teo.A sense of place in public housing a case study of Pas rise Singapoor,1999.
  6. Steele Eric H. (1981). The Historical Context of Small Claims Courts. Volume 6, Issue 2, April1981.  Pages 293–376.
  7. Araste. Mehdi, International Conference on Architecture, Urbanism, Civil Engineering, Art, Environment Future Horizons & Retrospect 7 March 2016, Tehran, Iran, Institute of Art and Architecture (SID).
  8. Bonnes, M: Secchiaroli, G, (1995). Environmental Psychology a psychosocial, Sage Publication introduction London.
  9. Canter, David (1977). The Psychology of Place, Architectural Press London.
  10. Evans . William and Joshua D. Angrist (1998). Children and Their Parents' Labor Supply: Evidence from Exogenous Variation in Family Size. The American Economic Review,Vol. 88, No. 3 (Jun., 1998), pp. 450-477.
  11. Evans, G. W. (2003). The Built Environment and Mental Health. Journal of Urban Health: Bulletin of the New. (123-135)
  12. Evans,G.W.,RachelS.(2004).MotivationalConsequencesofEnvironmentalStress.JournalofEnvironmenta.
  13. Fisher, S, Murray, K&Frazer, A (1985),Homesickness,healthandefficiency in first year students, Journal of Environmental Psychology, 5(2), 181-195.
  14. Hashemnezhad, Hashem, Heidari, Ali Akbar & Mohamad Hosseini, (2013).International Journal of Architecture and Urban Development, 3(1), 5-12.
  15. Hummon, D. M (1992), Community Attachment: Local Sentiment and Sense of place, Plenum, New York.
  16. Mohammadjavad Abbaszadeh; Saba Sultan Qurraie; Azadeh Mohajer Milani, The Influences of Physical Features of Space on Sense of Place (Case study: Prayer Rooms of Mehrabad). International Journal of Architectureand Urban Development Vol.5, No.1, winter 2015. Psychology, 24(2), 143-165.
  17. Norman, D. (1989). The psychology of Everyday Things. New York: Basic.
  18. Rajjan Man Chitrakar, Meaning oF Public Space And Sense oF Community: The Case of New Neighborhoods in the Kathmandu Valley, Arch net-ijar, Volume 10 - Issue 1 - March 2016 - (213-227).
  19. Relph,Edward,(1976),Placeand Placelessness, London: Pion.
  20. Riley, E (1976), Place and Placelesness, Poin, London.
  21. Rubinstein, R. L & Parelee, P. A (1992), Attachment to place and representation of life course by the elderly, Plenum Press, New York.
  22. Kaplan Andrew,Joan Svaldi (1979). An Overview oF Family Violence. Volume 17, Issue 3 December1979 ,Pages 1–12.
  23. Scannell, Leila, & Gifford, Robert (2010), Defining place attachment: A tripartite organizing framework, Journal of Environmental Psychology 30, pp 1–10.
  24. Seamon(2008),PlaceIdentity,andPhenomenology:ATriadicInterpretationBasedonJ.G.Bennett s Systematics, David, Seaman.pp.231-246.
  25. Stedman, R.C (2003). Sense of place and forest science: toward a program of quantitative research, Forest Science. 112-126
  26. Steele, F. (1981), the Sense of place, CBI Publishing Company, Boston.
  27. Tuan F. Y, (1979), place and Space: humanistic perspective In, Philosophy, in Geography, pp.387-427,
  28.  Tuan, F. Y (1980), Rootedness versus of place, landscape, 24,3-8.
  29. Victoria Derr, (2002), Children's sense of place in northern. New Mexico Journal of Environmental Psychology 22 (1), 125-137.
  30. Walker, R.B,. & Hiller,J.E. (2007) Place and health: A qualitative study to explore howe older women living along perceive the social and physical dimensions of their neighbourhoods. Socil science & Medicine. Soc Sci Med, 65(6), 154-65.
  31. Wright .L, Brodacre city: Anew Community Plan, in: City Reader (Legate, R.T. and Stout .F. Eds)
  32. Rutledge .London and Network, 2000.York Academy of Medicine, 80(4), 536-555.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 14 شهریور 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار