تحلیل فضایی آسیب‌پذیری اجتماعی در مراکز پیراشهری مورد مطالعه حصارک کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران - دانشکده جغرافیا - گروه جغرافیای انسانی

2 دانشگاه تهران - دانشکده جغرافیا - گروه جغرافیای طبیعی

3 دانشگاه خوارزمی - دانشکده جغرافیا- گروه جغرافیای انسانی

چکیده

شهرکرج به عنوان مرکز استان البرز و قرارگرفتن در مجاورت پایتخت، دارا بودن شرایط ویژه صنعتی- اقتصادی، داشتن آب و هوای مناسب و قابلیت توسعه، بسیار مهاجرپذیراست. ویژگی‌های مذکور زمینه‌ی پدیدآمدن سکونتهای غیررسمی در پیراشهرکرج را موجب شده است. باتوجه به این موضوع هدف اصلی پژوهش تحلیل فضایی‌آسیب‌پذیری اجتماعی‌ درمحله‌ی ‌حصارک کرج (منطقه 5و6 شهرداری کرج) است. به طور کلی درباره آسیب‌ها و مسائل اجتماعی هفت رویکرد نظری وجود دارد. این هفت رویکرد عبارتند از آسیب شناسی‌اجتماعی، بی سازمانی اجتماعی، تضاد ارزش‌ها، کج رفتاری، انگ زنی، رویکرد انتقادی و رویکرد برساخت‌گرایی. تحقیق حاظر از لحاظ هدف شناختی و از منظر ارائه‌ی راهکار کاربردی است. این تحقیق به لحاظ ماهیت تحلیلی‌- اکتشافی، و در آن از داده‌های کمی-کیفی استفاده شده واز نظر زمان، مقطعی است. داده‌های پژوهش از طریق فن پرسشگری به تعداد350 پرسشنامه به صورت تصادفی- احتمالی از محدوده مورد مطالعه جمع‌آوری شد و با استفاده از تحلیل‌های آماره فضایی hot spot ,morans I, IDW ،high/low clustering, به تحلیل اکتشافی و بررسی تغییرات الگوهای فضایی شاخص‌های آسیب‌پذیری پرداخته شده است. نقشه های حاصل از تحلیل‌های اکتشافی نشان می‌دهدکه توزیع فضایی شاخص آسیب‌پذیری در منطقه از الگوی خاصی پیروی می‌کند واین الگوها تصادفی نیستند. نقشه‌های بدست آمده در قسمت یافته‌های تحقیق نشانگر چگونگی پراکنش نقاط داغ و سرد هر شاخص و خوشه‌بندی شدن‌ الگوهای مربوط به همان شاخص درمنطقه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of social vulnerability in peri-urban centers of Hesarak, Karaj

نویسندگان [English]

  • hasanali faraji sabokbar 1
  • ahmad irankhah 2
  • hasan momeni 3
1 University of Tehran - Faculty of Geography - Human Geography Department
2 University of Tehran - Faculty of Geography - Department of Natural Geography
3 Kharazmi University - Faculty of Geography - Human Geography Department
چکیده [English]

The city of Karaj, as the capital of the province of Alborz and its adjacent to the capital, has special industrial and economic conditions, has a good climate and is capable of development, is highly migratory. These characteristics have led to the emergence of informal settlements in the city of Karaj. Regarding this, the main objective of the study is spatial social vulnerability analysis in the Karaj district (5th and 6th district of Karaj municipality) In general, there are seven theoretical approaches to social and social problems. These seven approaches are social-pathological, non-institutionalized social, value conflicts, bias, aging, critical approach, and constructivist approach. The research is in terms of the cognitive purpose and in terms of providing a practical approach. This research is based on the analytical-exploratory nature, in which quantitative-qualitative data is used. In terms of time, this is a cross-sectional one. The research data were collected through a questionnaire, 350 randomly-probabilistic questionnaires from the study area. Using spatial analysis of hot spot, morans I, IDW, high / low clustering, the exploratory analysis and changes were analyzed. Spatial patterns of vulnerability indicators have been addressedB. Maps of exploratory analysis show that the spatial distribution of the vulnerability index in the region follows a specific pattern and these patterns are not random. The obtained maps in the research section indicate how the hot and cold spots are distributed in each indicator and the clustering of patterns related to the same indicator in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spatial analysis
  • social vulnerability
  • Piraeushri and Hesarak areas of Karaj
  • ارونسون الیوت، (1385)روانشناسی اجتماعی، ترجمه حسین شاکرکن، تهران، نشر رشد، ص 62
  • پاپی. عابدین :(1388) بوم شناسی منطقه حصارک بالا و پایین کرج، برگرفته از سایت ویکی پدیا (https://fa.wikipedia.org/wiki)
  • حیدری جوار.، فاطمه، شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع جرائم در شهرستان کرج،( 1392) فصل نامه دانش انتظامی البرز، سال ا ول، شماره ا ول، پاییز 13،
  • داوودی، هما و مرضیه اختری (1392) عدالت سنجشی و آسیب شناسی آن، مجموعه مقاله های  رهیافتهای نوین پیشگیری از جرم، قوه قضاییه،
  • رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین(1393)رویکردهای نظری هفت گانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمه رحمت الله صدیق سروستانی، تهران، نشر دانشگاه تهران. ص 51
  • رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین(1393)رویکردهای نظری هفت گانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمه رحمت الله صدیق سروستانی، (1387)تهران، نشر دانشگاه تهران. ص 10
  • سراج زاده ، سید حسین و همکاران،( 1389)، مسایل اجتماعی محله های شهر تهران، دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، ص 74
  • صدیق سروستانی، سیدرحمت الله(1385) آسیب شناسی اجتماعی، تهران، نشر آن. ص 89 
  • عسگری، علی. (1390)، تحلیل های آمار فضایی باArc gis. انتشارات سازمان فناوری اطلاعات وارتباطات شهرداری تهران. ص 44
  • محمدی، دهچشمه، (1390)، مدلسازی موئلفه‌های ریسک پذیری موثر در ایمن سازی شهر کرج، رساله دکتری به راهنمایی کرامت الله زیاری. ص 158
  • معیدفر، سعید،( 1387  ) هویت محله ای و پیشگیری از جرم ، مجموعه مقاله همایش ملی پیشگیری ازجرم
  • موسوی چلک، سید حسن( 1383) مددکاری اجتماعی 1(کار با فرد)، انتشارات سمت، تهران. ص 105
  • Becker,H(1973)Outsiders: Studies in sociology of deviance, Glencoe, free pess.
  • Chambliss , W(1973)problems of industrial society, reading mass  ,addision -wesley.
  • Fuller,R and Myers ,R)1941( “ some aspects of a theory of social problems” American sociological review6
  • Kitsuz ,J and malkum,S(1973)social problems”, spring ,vol20.
  • Merton,r(1938) “social structure and anomie", American sociological review, 3 oct.
  • Smith, Samuel(1911),social pathology .new York: McMillan.
  • Sutherland(1966)principles of criminology, seventh edition, new York: j.b. lippinoctt co.
  • Sutherland,e & Cressey,d)1949( white collar crime, New York: Dryden press.

Thomas & f.zenanieki(1927)the polish peasant in Europe and America,2 vol. new