ارزیابی نقش سرمایه‌های اجتماعی در توسعه پایدار روستایی با تاکید بر زیست‌پذیری، مورد مطالعه دهستان چایپاره بالا-زنجان

عینالی, جمشید; قاسملو, حسن

ارزیابی نقش سرمایه‌های اجتماعی در توسعه پایدار روستایی با تاکید بر زیست‌پذیری، مورد مطالعه دهستان چایپاره بالا-زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه زنجان

² دانشگاه زنجان

چکیده

فقدان نسبی بهره‌مندی از روابط متقابل و اعتماد در میان نهادهای محلی، سازمان‌ها، و شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک تنگنای حیاتی برای توسعه پایدار روستایی شناخته شده است و شرط لازم برای پیشرفت هر جامعه‌ای به خصوص جوامع روستایی، گسترش سرمایه‌های اجتماعی است. لذا تحقیق حاضر در پی بررسی وضعیت زیست‌پذیری روستاهای دهستان چایپاره بالا به عنوان جزیی از ابعاد توسعه پایدار روستایی و نقش سرمایه‌های اجتماعی در ارتقای آن است. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. روایی پرسشنامه از طریق کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ(746/0) تایید شد. جامعه آماری، روستاهای دهستان چایپاره بالا با 1059 خانوار و حجم نمونه 283 خانوار (بر اساس فرمول کوکران) است. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کمی مبتنی بر آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای t تک نمونه‌ای، رگرسیون خطی، تحلیل مسیر) و مدل تاپسیس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مولفه‌های سرمایه‌ اجتماعی وضعیت مطلوبی در منطقه مورد مطالعه دارد. همچنین ابعاد اقتصادی و اجتماعی زیست‌پذیری وضعیت رضایت‌بخشی داشته ولی مولفه زیست‌محیطی با میانگین 736/2 و تفاوت از حد مطلوب منفی، وضعیت پایین‌تر از حد مطلوب دارد. حدود 67 % از تاثیر مثبت در زیست‌پذیری روستایی، متاثر از سرمایه‌های اجتماعی در محدوده مورد مطالعه، بوده است. به طوری که مولفه اعتماد اجتماعی با ضریب 578/0 به عنوان موثرترین مولفه و مولفه شبکه‌ها و نهادهای اجتماعی به میزان 016/0- کمترین تاثیر را در زیست‌پذیری مناطق روستایی هدف داشته است. همچنین روستای قره‌بوطه با ضریب اولویت 923/0 دارای رتبه اول و روستای گوگلر (108/0) دارای رتبه هفتم از نظر زیست‌پذیری در دهستان چایپاره بالا هستند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26453851.1397.1.2.15.8

عنوان مقاله [English]

Assessing the role of social capital in sustainable rural development with an emphasis on livability, Case Study of Chayparata High Rural Areas -Zanjan

نویسندگان [English]

Jamshid einali ¹
Hassan Ghasemloo ²

¹ Faculty of Geography, University of Zanjan

² University of Zanjan

چکیده [English]

The relative lack of mutual benefit and trust among local institutions, organizations, and social networks is recognized as an essential bottleneck for sustainable rural development and a prerequisite for the development of any society, especially rural communities, The expansion of social capital. Therefore, the present study sought to investigate the status of livability of villages in Chaiparad High District as an integral part of sustainable rural development dimensions and the role of social capital in promoting it. The present research is applied in terms of its descriptive-analytical nature and the method of collecting library and field information. Validity of the questionnaire was confirmed by experts and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha (0.746). The statistical population is the villages of Chayparreh district with 1059 households and sample size of 283 households (according to Cochran formula). Random sampling method is simple. To analyze the data, a quantitative method based on descriptive and inferential statistics (one-sample t-tests, linear regression, path analysis) and the Topsis model were used. . The results of the research show that social capital components have a favorable situation in the study area. Also, the economic and social dimensions of livability are satisfactory, but the environmental component with an average of 2.736 and the negative-favorable difference is below the desired level. About 67% of the positive impact on rural livability has been influenced by social capital in the study area. So that the component of social trust with the coefficient of 0.578 was considered as the most effective component and component of social networks and institutions of -0.016 the least effect on rural livability. Also, the village of Qar-e-Bootha with the priority coefficient of 0.923 ranked first and the village of Gohlar (0.108) ranked seventh in terms of livability in the Chaiparat district.

کلیدواژه‌ها [English]

Social Capital
sustainable development
livability
Rural Areas
Zanjan

مراجع

- ازکیا، مصطفی، حسنیراد، کریم، (1388)، نقش اعتماد اجتماعی در مشارکت مردم در طرحهای توسعه روستایی، پژوهشنامه علوم اجتماعی، دوره3، شماره1، 7-27.

- افراخته، حسن، جلالیان، حمید، انوری، آرزو، منوچهری، ایوب، (1395)، تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در زیست پذیری روستاهای ادغام شده در شهر میاندوآب، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد 3، شماره 4، 415-441.

- بوئینی، محمد تقی، (1394)، ارزیابی نقش مدیریت روستایی در توسعه پایدار با تاکید بر زیست پذیری ؛ (مطالعه موردی : شهرستان سلطانیه)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان.

- پورتس، آلهاندرو، افه، کلاوس، پانتام، رابرت ، کلمن، جیمزسمیوئل، فوکویاما، فرانسیس، بوردیو، پیر، ولکاک، مایکل، (1389)، سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه حسن پویان، افشین خاکباز، کیان تاجبخش، انتشارات شیرازه، چاپ اول، تهران.

- خراسانی، محمد امین، (1392)، تاملی در مفهوم زیست پذیری، شناخت، سنجش و رویکردها-محمد امین خراسانی- همایش ملی معماری پایدار و توسعه شهری.

- رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، محمودی، سمیرا، غفاری، غلامرضا، پورطاهری، مهدی، (1394)، تبیین الگوی فضایی سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار روستایی مورد: روستاهای استان خراسان رضوی، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 1، پیاپی 11، 87-107.

- رکنالدین افتخاری، عبدالرضا، محمودی، سمیرا، غفاری، غلامرضا، پورطاهری، مهدی، (1394)، تبیین الگوی فضایی سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار روستایی مورد: روستاهای استان خراسان رضوی، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 1، 107-87.

- سالاری سردری، فرضعلی، بیرانوندزاده، مریم، علی زاده، سید دانا، (1393)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلی (مطالعه موردی: سکونتگاه های شهری و روستایی منطقه عسلویه)، هویت شهر، سال هشتم، شماره 19، 77-88.

- فراهانی، حسین، عبدلی، سمیه، چراغی، مهدی، (1391)، ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی با تاکید بر کیفیت زندگی (مطالعه موردی: دهستان مشهد، میقان شهرستان اراک)، برنامه ریزی منطقهای، سال دوم، شماره 8، 67-78.

- مطیعی لنگرودی، سید حسن، (1390)، برنامه ریزی روستایی- با تاکید ایران، جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد، چاپ پنجم.

- Bhagavatula, S., Elfring, T., Tilburg, A. V., Gerhard G. V. B., (2010), "How social and humanCapital influence opportunity recognition and resource mobilization in India's Handloom Industry", Journal of Business Venturing, 25 (3): 245-260.

- Hunt, C. A., Durham, W. H., & Menke, C. M. (2015). Social capital in development: Bonds, bridges, and links in Osa and Golfito, Costa Rica. Human Organization, 74(3), 217-229.

- Lyndhurst, B. (2004), Livability and sustainable Development: Bad Habits and Hard Choices. Final Report for ODPM. Brook Lyndhurst, UK.

- Bellamy, J. and Brown, A.J. (2009), Regional governance in Rural Australia: an Emergent Phenomenon of the Quest for Livability and Sustainability? http://journals.isss.org/index.php/proceedings53rd/article/view/1289/450

- Khan, H.L.P., 2011, The Role of Social Capital to Access Rural Credit: A case study at Dinh Cu and Van Quat Dong village in coastal of Thua Thien Hue Province- Vietnam, Department of Urban and Rural Development, Swedish University of Agricultural sciences, Master Thesis, No. 56.

- Serra, R. (2011). The Promises of a New Social Capital Agenda. Journal of Development Studies 47(8): 1109-1127.

- Titeca. K, Vervisch. T, (2008). The Dynamics of Social Capital and Community Associations in Uganda: Linking Capital and Its Consequences. World Development 36(11):2205-2222.

- Bebbington, A, Dharmawan, L, Fahmi, E, Guggenheim, S (2006) Local Capacity, Village Governance, and the Political Economy of Rural Development in Indonesia. World Development 34(11):1958-1976.

- Xia, M. (2014). Social Capital and Socioeconomic Development in Rural China. Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences, 7(4), 563-581.

- Teilmann, K. (2012). Measuring social capital accumulation in rural development. Journal of Rural Studies, 28(4), 458-465.

- Casieri, A., Nazzaro, C., & Roselli, L. (2010). Trust building and social capital as development policy tools in rural areas. An empirical analysis: the case of the LAG CDNISAT. Mediterranean Journal of Economics, Agriculture and Environment, 9(1), 24-30.

- Olajide, O. E. (2016). Social Capital Factors as Predictors of Rural Development in Nigeria, British Journal of Arts and Social Sciences, Vol.21 No. II, 153-171.

- Coleman, J. 1990. Foundations of social theory. Cambridge: Harvard University Press.

- Putnam, R., R. Leonardi, and R. Nanetti. 1993. Making democracy work: Civic traditions in modern Italy.Princeton: Princeton University Press.

- Knack, S., and P. Keefer. 1997. Does social capital have an economic payoff? A cross-country investigation. Quarterly Journal of Economics 112(4): 1251–1288.

- Hall, P. 1999. Social capital in Britain. British Journal of Political Science 29: 417–461. Halpern, D. 2005. Social capital. Cambridge: Polity.

- Putnam, R. 2000. Bowling alone: Collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.

- Lin, N. 2001. Social Capital: A theory of social structure and action. Cambridge: Cambridge University Press.

- Krishna, A. 2002. Active social capital: Tracing the roots of development and democracy. New York: Columbia University Press.

- Halpern, D. 2005. Social capital. Cambridge: Polity.

- Saxton, G., and A.M. Benson. 2005. Social capital and the growth of the nonprofit sector. Social Science Quarterly 86(1): 16–35.

- Chen, J., and C.L. Lu. 2007. Social capital in urban China: attitudinal and behavioral effects on grassroots self-government. Social Science Quarterly 88(2): 422–442.

- Cosyns, H., Van Damme, P., De Wulf, R., & Degrande, A. (2014). Can rural development projects generate social capital? A case study of Ricinodendron heudelotii kernel marketing in Cameroon. Small-scale forestry, 13(2), 163-182.

- Rydin Y, Holman N (2004) Re-evaluating the contribution of social capital in achieving sustainable development. Local Environ 9(2):113–117

- Woolcock M, Narayan D (2000) Social capital: implications for development theory, research, and policy. World Bank Res Obs 15(2):225–249

- Fox J, Gershman J (2000) The World Bank and social capital: lessons from ten rural development projects in the Philippines and Mexico. Policy Sci 33:399–419.

- Michelini JJ (2013) Small farmers and social capital in development projects: lessons from failures in Argentina’s rural periphery. J Rural Stud 30:99–109.

- Zmerli, S., 2010. Social capital and norms of citizenship: an ambiguous relationship? American Behavioral Scientist 53 (5), 657.

- Lewis, J.M., 2010. Connecting and Cooperating: Social Capital and Public Policy. UNSW Press, Sydney.

- Go, F., Trunfio, M, Della Lucia, M. (2013). Social capital and governance for sustainable rural development. Studies in Agricultural Economics 115, 104-110

- Facheux C, Tchoundjeu Z, Foundjem D, Mbosso C (2006) From research to farmer enterprise development in Cameroon: case study of kola nuts. Acta Hortic (ISHS) 699:181–188

- Facheux C, Gyau A, Russell D, Foundjem-Tita D, Mbosso C, Franzel S, Tchoundjeu Z (2012) Comparison of three modes of improving benefits to farmers within agroforestry product market chains in Cameroon. Afr J Agric Res 7(15):2336–2343

- Prasisca, Y., & Sutikno, F. R. (2015). Gender Equality and Social Capital as Rural Development Indicators in Indonesia (Case: Malang Regency, Indonesia). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 211, 370-374.

- Adhikari, K. P., Goldey. P (2010) Social Capital and its “Downside”: The Impact on Sustainability of Induced Community-based Organizations in Nepal. World Development 38(2):184-194.

- Carter, M. R., Barrett, C. B. (2006) The Economics of Poverty Traps and Persistent Poverty: An Asset-based Approach. Journal of Development Studies 42(2):178-199.

- Jordan, J.L., Anil, B., Munasib, A., (2010), "Community Development and Local Social Capital", Journal of Agricultural and Applied Economics, 42, (1): 143-159.

- Perogordo Madrid, D. (2007). The Silesia Megapolis, European Spatial Planning.

- AARP (2005). Livable Communities: An Evaluation Guide. Public Policy Institute. Washington.

- United States Department of Transportation US DOT (2010) U.S. DOT STRATEGIC PLAN Transportation for a New Generation, US DOT.

- Shamsuddin, S., Abu Hassan, N.R. and Bilyamin, S. F. (2012), Walkable Environment in Increasing the Livability of a City, Procedia - Social and Behavioral Sciences 50, 167-178

- Tveteras, S., Asche, F., Bellemare, M. F., Smith, M. D., Guttormsen, A. G., Lem, A., et al. (2012), Fish is food– The FAO’s fish price index. PLoS One, 7(5), e36731.

- Faiz, A., Faiz, A., Wang, W., Bennett, C., (2012). Sustainable rural roads for livelihoods and livability. Procedia - Social and Behavioral Sciences 53: 1 – 8.

- Knox, P. (2011), Cities and design. Published by Routledge.

- Abdul-Hakim, R., Bdul-Razak, N. A., Ismail, R., (2010), "Does social capital reduce poverty? A case study of rural households in Terengganu, Malaysia", European Journal of Social Sciences, 14 (4): 556-566.