بازبینی مفاهیم محیط زیستی قانون اساسی ایران و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد حقوق عمومی کارشناس ارشد حقوق دادرسی اداری

چکیده

حقوق بشر خردواژه ای است که راه خود را از اسناد بین المللی به قوانین داخلی کشورها به ویژه قوانین اساسی باز نموده است و امروزه تمامی قوانین اساسی در کنار هنجارمندی قدرت ناب سیاسی، موازین حقوق بشری بسیاری را در خود گنجانده اند چه در غالب حقوق نسل اول (حقوق مدنی و سیاسی) و چه در غالب حقوق نسل دوم (حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) اما در کنار این دو اخیرا حقوق نسل سوم (حقوق همبستگی) نیز در متن قوانین اساسی بسیاری از کشورها رخ نمایانده است که یکی از مصادیق بارز آن حق بر محیط زیست است. حقی که جز حقوق بنیادین و زمینه ساز بروز و تجلی سایر حقوق ابنای انسانی است و در بسیاری از قوانین اساسی به شیوه های گوناگونی بیان شده است. در این مقال برآنیم تا مفاهیم و بن مایه های محیط زیستی مندرج در متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری پنجم فرانسه را مورد مداقه بیشتر قرار دهیم تا نظاره گر بینش قانون گذاران اساسی این دو نظام حقوقی پیرامون محیط زیست، حق بر محیط زیست و عناصر مرتبط با آن ها باشیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The revision of environmental concepts of the Constitution of Iran and France

نویسنده [English]

  • Mohammad Javad Hosseini
Master of public law Master of administrative procedures law
چکیده [English]

Human rights are the cornerstone that has opened its way from international documents to the domestic laws of the countries, in particular the constitution laws, and today all the constitution laws, along with the normality of pure political power, have included many human rights standards, including most of the rights of the First generation (civil and political rights) and most of the rights of the second generation (economic, social, cultural rights), but along with these two, recently, the rights of the third generation (solidarity rights) have also been embodied in the constitution laws of many countries, that one of the obvious examples of that is right to the environment. A right that is fundamental to the emergence and manifestation of other human rights and is expressed in many constitution laws in various ways. In this article, we will focus on the concepts and environmental considerations contained in the text of the Constitution of the Islamic Republic of Iran and the fifth Republic of France in order to look at the perceptions of the basic legislators of these two legal systems on the environment, the right to the environment and The elements associated with them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The constitution
  • the right to the environment
  • sustainable development
- افتخارجهرمی، گودرز (1388) حقوق بشر؛ محیط زیست و توسعه پایدار، مجله تحقیقات حقوقی، شماره  50 ، صص 24-9
- حبیبی، محمد حسن (1382) حق برخورداری از محیط زیست سالم به عنوان حق بشریت، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 60، صص 170-131
- رئیسی، لیلا (1387) رابطه حفاظت از محیط زیست با صلح و توسعه پایدار، فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال سوم، شماره 10 و 11، صص 134-109
- رمضانی قوام آبادی، محمد حسین، شفیق فر، حسن (1395) توسعه پایدار و حق بر محیط زیست سالم: چشم انداز نسل های آینده، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره اول، صص 271-241
- شهبازی، آرامش (1389) توسعه پایدار یا پایداری توسعه در حقوق بین الملل، مجله حقوقی بین المللی، سال بیست و هفتم، شماره 42، صص 139-125
- شیلتون، دینا، کیس، الکساندر (1396) کتابچه قضایی حقوق محیط زیست، ترجمه محسن عبداللهی، تهران، انتشارات خرسندی
- محمدی، مهرداد، حسینی، سید محمد (1396) واکاوی حق بشر بر محیط زیست، دوفصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال ششم، شماره دوازدهم، صص 159-127
- مشهدی، علی (1395)  دولت و محیط زیست: از رویکردهای بدون دولت تا رویکردهای مشارکتی، فصلنامه دولت پژوهی، سال 2، شماره 8، صص 80-59
- مشهدی، علی (1393) اساسی سازی ماهوی حق بر محیط زیست در حقوق ایران و فرانسه، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره پنجم، شماره دوم، صص 580-559
- مشهدی، علی، هداوند، مهدی (1395) اصول حقوق اداری در پرتو آرا دیوان عدالت اداری همراه با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، سوئیس، آلمان، مصر، لبنان، انگلیس و آمریکا، تهران، انتشارات خرسندی
- مولایی، یوسف (1386) نسل سوم حقوق بشر و حق به محیط زیست سالم، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره37، شماره 4، صص 296-273