اولویت‌بندی روستاهای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چند معیاره AHP و Topsis

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و عضوهیات علمی، دانشگاه بیرجند

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه بیرجند

3 کارشناسی ارشد جغرافیاوبرنامه ریزی روستایی- دانشگاه گلستان

چکیده

گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری است که توانسته است گردشگران بسیار زیادی را از طریق جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی جذب نماید و اهمیت زیادی در بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نواحی روستایی دارا می‌باشد. باید اذعان نمود که همه روستاهای کشور قابلیت توسعه صنعت گردشگری را ندارند به‌همین علت سازمان میراث فرهنگی_گردشگری و صنایع‌دستی گروهی از روستاها را که دارای قابلیت گردشگری‌اند به‌عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب نموده است که این دسته از روستاها دارای پتانسیل‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی برای جذب گردشگر و همچنین سرمایه‌گذاری مناسب می‌باشند. در پژوهش حاضر از روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی استفاده‌ شده است در این پژوهش که پس از تعریف معیارها اصلی (جاذبه طبیعی‌، جاذبه انسانی، دسترسی‌، زیرساخت و خدمات و زمین‌) و همچنین مشخص نمودن زیر معیارها وزن‌دهی به آن‌ها با استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصان وزن هرکدام از معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مشخص و سپس به اولویت‌بندی شش روستای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره TOPSIS پرداخته شد. بر این اساس نتایج تحقیق نشان داد که روستای چنشت در اولویت اول روستاهای هدف گردشگری استان به‌علت دارا بودن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان قرار می‌گیرد و به‌علت دارا بودن پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی در حوزه گردشگری نیازمند توجه بیشتر به امر سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌ها می‌باشد و همچنین در این اولویت‌بندی صورت گرفته شده روستای افین در اولویت آخر (ششم) قرار گرفت. و در نهایت به‌منظور فعال‌سازی خدمات گردشگری در روستاهای هدف، راهکار ارائه‌ شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prioritize tourism target villages using MCDM Technique Topsis, ( Cas study: South Khorasan province)

نویسندگان [English]

  • Mofid Shateri 1
  • Saghar Kaseb 2
  • mehdi khodadad 3
1 Assistant Professor, Department of Geography and Academic Committees, Birjand University
2 Master of Geography and Rural Planning, Birjand University
3 دانشگاه گلستان
چکیده [English]

Rural tourism is one of the forms of tourism that has attracted many tourists through natural, historical and cultural attractions, and it is important to improve the economic, social and cultural conditions of rural areas. It should be acknowledged that all villages of the country are not capable of developing the tourism industry. For this reason, the Cultural Heritage and Tourism Organization has selected a group of villages with tourism capability as the villages of tourism destination, which has a natural, historical and cultural potential. To attract tourists as well as investing. In this research, the descriptive-analytic research method has been used. In this research, after defining the main criteria (natural attraction, human attraction, accessibility, infrastructure, services and land) as well as the identification of the following criteria, weighing them Using experts 'and experts' opinions, weights of each of the criteria were determined using Analytical Hierarchy Process (AHP) and then the priority of six tourism tourism villages of South Khorasan Province was determined using TOPSIS multi-criteria decision-making method. Accordingly, the results of the research showed that the village of Chenest is the first priority of the villages of the tourism destination of the province due to the presence of natural and historical attractions, and because of having natural and historical potential in the tourism sector requires more attention to the capital In the area of infrastructure, the Afin village was ranked as the last priority (sixth) in this prioritization. Finally, a solution has been proposed to activate tourism services in target villages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Target tourism village
  • TOPSIS multiple criteria decision making approach
  • South Khorasan

مراجع

اینسکیپ، ادوارد ( 1391)، برنامه ریزی گردشگری، ترجمه محمود حسنپور و سعید داغستانی، تهران: مهکامه.
بستانی، علیرضا و جوانی، خدیجه (1395)، ارزیابی پتانسیل­های گردشگری بخش رستاق با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، دوره2، شماره1، پیاپی7، صص 250-227.
بمانیان، محمدرضا، پورجعفر، محمدرضا و محمودی­نژاد، هادی (1388)، ارائه مدل پیشنهادی جهت پیاده‌سازی گردشگری الکترونیک در طرح‌های توسعه گردشگری روستایی (بررسی تطبیقی و ارایه مدل پیشنهادی با توجه به شرایط معاصر ایران)، مجله مدیریت شهری، بهار 1388.
رستمی، فرحناز و زارعی، کبری (1390)، گردشگری روستایی حلقه گمشده توسعه روستایی، همایش ملی صنایع فرهنگی و نقش آن در توسعه پایدار.
رضوانی، محمدرضا (1387)، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، صص 420.
رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و قادری، اسماعیل (1381)، نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، مجله مدرس، شماره 2، صص 40-23.
شارپلی، ریچارد جولیا (1380)، گردشگری روستایی، ترجمه رحمت‌الله منشی‌زاده و فاطمه نصیری، نشر منشی.
شایان، محسن و بذرافشان، جواد (1397)، شناسایی روستاهای هدف گردشگری در شهرستان زرین دشت با استفاده از FAHP، نشریه مهندسی جغرافیایی سرزمین، دوره سوم، شماره چهارم، بهار و تابستان، صص 50-36.
طیبی، سید­کمیل، بابکی، روح­اله و جباری، امیر (1386)، بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی در ایران 1383-1338، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، شماره 26، صص 83-110.
کاظمی، مهدی، اسماعیلی، محمود­رضا و بیگی فیروزآبادی، الله‌یار (1390)، تدوین و انتخاب استراتژی توسعه گردشگری استان لرستان بر اساس تحلیل SWOT و ماتریس برنامه‌ریزی کمی، شماره 22، صص 60-47.
کاظمی، مهدی (1387)، تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه‌ی گردشگری چابهار، مجله جغرافیا و توسعه، سال ششم، شماره 12، صص 100-81.
مداح، مجید (1386)، صنعت گردشگری و تولید منطقه‌ای با تأکید بـر محدودیت‌های اسـتان سـمنان، مجموعـه مقالات همایش ملی توانمندی‌ها، موانع و راهکارهای توسعه گردشگری استان سمنان، صص 62-49.
منشی‌زاده، رحمت‌الله (1384)، اندر مقوله گردشگری، انتشارات منشی، چاپ اول، صص 240.
مؤمنی، مهدی و صابر، الهه (1391)، تعیین توسعه‌یافتگی شهر نائین در استان اصفهان، جغرافیا و برنامه‌ریزی -محیطی، شماره 1(45)، صص 200-185.
نوری، غلامرضا، زهرا، تقی­زاده (1393)، اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری استان کرمانشاه جهت سرمایه‌گذاری نمونه­موردی: قطب گردشگری قصرشیرین، فصلنامه علمی– پژوهشی دانشگاه گلستان، سال چهارم، شماره 11، صص 104-85.
16. خسروجردی، مدینه و نوری پور، مهدی، (1395)، تحلیل سازه­های موثر بر نگرش روستائیان در خصوص گردشگری روستایی در بخش درودزن شهرستان مرودشت، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد3، شماره3، صص316-303.
نعمت الهی، زهرا؛ مجاوریان، سیدمجتبی و حسین زاده، مسعود، (1395)، اولویت­بندی روستاهای هدف گردشگری در استان مازندران، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد30، شماره3، صص226-218.
 
18. Abby Liu, Geoffrey Wall. (2006). Planning tourism employment: a developing country perspective, Tourism Management,Vol 40, No 27.
19. Bertolini,M., M.,Braglia ,(2006), Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract, 17 January.
20. Dambatta, A.B. Farmani, R. Javadi, A. Evans, B.M. (2009), The Analytical Hierarchy Process for Contaminated Land Management. Advanced Engineering Information 23, 433-441.
21. Deng,Jinyang, King, Brian and Thomas, Bauer, (2002), Evaluation natural attractions for tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 29, No. 2, pp. 422–438.
22. Djekic, S. (2007), Some Structures and Principles of Sustainable Rural Tourism; Available on ceeol. com/ aspx/ getdocument. aspx? Logid = 5& id288 - 9627.
23. falak , Sh and Ch, Lomay and Y, Alvin.(2014): A repositioning strategy for rural tourism inMalaysia, Procardia _ social and behavior sciences, V:144,p:412-415.
24. Fathali, J. Mirjalali, F.(2009), Site selection of airport in Semnan province using TOPSIS. Bulletin of transportation 4, 1-10.
25. Harrison,D.&Schipani,S, (2007),Lao Tourism and Poverty Alleviation: community – Based Tourism and the private sector,Current Issusin Tourism,10(213),194 -230.
26. Inskeep, E. (1991), Tourism planning: anintegrated and sustainabl development approach, Van Nostand Reinhold, New York.
27. Liu, A, (2006), Tourism in rural areas: Kedah, Malaysia, Tourism Manage. Vol.27, pp.878-889.
28. Nastaran, M. Abolhasani, F. Izadi, M. (2010), Application of TOPSIS Technique in determination of preference of sustainable development in urban regions. Journal of Geography and environment planning 21, 83-100.
Papoly Yazdy, M.H. and Saghaei, M., (2007), Tourism (Nature and Concepts), SAMT Publications. planning13.
30. Reinholde TK. Diara A.(2000), The role of the tourism in development planning, Department of Business Management.
31. Saaty, TL. (1980), The Analytic Hierarchy Process, Mcgraw-Hill, NEW York.
32. Taherkhani, M.(2007), Application of TOPSIS Technique in determination of preference for establishment of agriculture industries in rural regions. Journal of economic research 6, 28-37.
www.Tourismanalysis.blogspot.com

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 08 آذر 1397

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار