کاربرد تئوری پیچیدگی رهبری، نظریه آشوب و خودسازماندهی در توسعه یافتگی سازمان ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

2 اهواز-کوی ملت(کورش)- خیابان اقبال 11-پلاک 15 واحد سوم کد پستی: 6164773436

چکیده

عصر حاضر به عنوان عصر دانش و اطلاعات، با ویژگی هایى مثل افزایش رقابت و پیچیدگى همراه است. بنابراین در چنین وضعی، ویژگی ها، مهارت ها و وظایف رهبران باید متفاوت از نوع سنتی آن باشد. امروزه تئوری های پیچیدگی و آشوب زمینه مناسبی را برای تحقیق و پژوهش در عرصه های گوناگون به وجود آورده است. پارادایمی که بر توانمندسازی ظرفیت انطباقی، خلاقیت و یادگیری سیستم های انطباقی پیچیده در بافت سازمان های تولیدکننده دانش تمرکز دارد. از این رو، ضرورت دارد تا سازمان ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، برای حفظ حیات خود، با تغییرات روز تطبیق یابند. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺳﻌﯽ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮﺭﯼ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ رهبری، ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺧﻮﺩ سازمان دهیﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﻮﺁﻭﺭﯼ ﻭ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺍﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﯿﻢ. پیچیدگی و دو زیرمجموعه ی آن یعنی آشوب و خودسازماندهی زاﻳﻴﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در داﻧﺶ ﺑﺸﺮ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر می باشند. در ﺷﺮاﻳﻂ در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻣﺮوز، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺑﻲ ﻧﻈﻢ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮد ﻫﻤﭽﻮن ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻮﻓ ﻘﻴﺖ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻼق و ﻧﻮآور ﺑﺎﺷﻨد از این رو سازمان ها می توانند با توانمندسازی، خلاقیت، خودسازماندهی و بدون یک مدیریت مرکزی به توسعه دست یابند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The application of the theory of complexity of leadership, chaos theory and self-organization in the development of organizations

نویسندگان [English]

  • bahman khosravipour 1
  • Ameneh Sayari 2
1 agricultural university
2 Ph.D. Student of Agricultural Promotion, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan
چکیده [English]

this era, as the age of knowledge and information, features features such as increasing competition and complexity. Therefore, in such a situation, the attributes, skills and tasks of leaders should be different than the traditional type. nowadays, complexity and chaos theories have created a good field for research and research in different fields. The paradigm that focuses on empowerment of the adaptive capacity, creativity and learning of complex adaptive systems in the context of knowledge producing organizations. Hence, it is necessary for organizations to adapt directly or indirectly, to preserve their lives, by changes of day. in this paper, we try to investigate the theory of complexity of leadership, chaos theory and organization itself, innovation and creativity in organizations as well as application of these concepts. Complexity and two subset of that is the chaos of the changes generated in human knowledge and changing the nature of the work environment. In the changing conditions today, chaotic systems act as living organisms and have to be creative and innovative in order to reach their environment, thus organizations can be developed with empowerment, creativity, self - organization and without a central management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of Complexity
  • Chaos Theory
  • Self-Organization
  • Development of Organizations
نتیجه گیری و پیشنهادها
     در عصر حاضر، اکثر جوامع و سازمان ها به دنبال تغییر، تحول و نوآوری در فرآیندها و ساختارهای خود بوده و بدین منظور در پی روش های نوین و مفاهیم کارا در این زمینه هستند. با توجه به بافتی که در حال حاضر بر دنیای کسب و کار سازمان ها حکم فرماست، سازمان ها ناگزیر از انجام تغییراتی در نگرش، دانش، رویکردها، رویه ها و نتایج مورد انتظار خود هستند. از این رو، ضرورت دارد سازمان ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، برای حفظ حیات خود، با تغییراتی که همواره سازمان ها با آن مواجه هستند تطبیق یابند. تئوری رهبری بر مبنای پیچیدگی بر شناسایی و کشف راهبردها و رفتارهایی تمرکز دارد که خلاقیت، یادگیری و قابلیت انطباق را در بسترهای سازمانی، پرورش و توسعه می دهند. بنابراین بر اساس نظریه پیچیدگی و آشوب در فرآیند تغییر و تحول در سیستم ها، تغییر، به طور متناوب از آشوب به نظم و از نظم به آشوب در جریان است. این رفتار پویا از طریق ساختارهای خاصی عمل می نماید که آزادی لازم برای سیستم را فراهم می آورند تا به گونه ای خلاق، ترتیبات درونی نوینی را جهت آرایش اجزا و عناصر خویش بازیابد. ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎ، ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺒﺪﯾﻼﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ. از این رو با توجه به کاربرد تئوری پیچیدگی و آشوب در توسعه سازمان ها می توان پیشنهادهای کاربردی زیر را ارائه داد:
- بسترسازی مناسب سازمان برای ایجاد محیطی آرام و امن جهت مشورت،گفت وگو، تعامل و یادگیری تا در این محیط بتوان دانش سازمانی، توان خلاقیت و نوآوری و یادگیری را حفظ و افزایش داد.
- رهبران سازمان می بایست با استفاده از تفکر خلاقانه و شهودی و همچنین پیش بینی و آینده نگری، تئوری پیچیدگی، آشوب و خلاقیت و دانش روز، توانایی عمل پاسخگویانه در سازمان را به وجود آورند تا توانایی زندگی کردن در روابط، ارتباط متقابل رهبر پیرو، پیشرفت و توسعه پیروان و کارکنان از طریق خودسازمان دهی را به وجود آورند.
- رهبران می بایست نسبت به شناسایی و اولویت بندی عوامل اجرای موفقیت آمیز سبک رهبری پیچیدگی و آشوب اقدام کنند.
- تغییر شیوه تفکر و نگرش رهبران در مورد شرایط اولیه یک نظام درک روابط ما بین اجزای آن که یک تغیر کوچک در رفتار اولیه سیستم می تواند به تغییرات بسیار گسترده در آینده سیستم منجر شود.
منابع
اعتباریان، ا.(1388). تغییر سازمانی از دیدگاه نظریه آشوب، ماهنامه تدبیر، شماره 190، آبان 1388
اعلمی، م و ملکانی،ل.(1392). بازسازی فضای حالت و بعد فرکتالی جریان رودخانه با استفاده از زمان تأخیر و بعد محاط، نشریه مهندسی عمران و محیط زیست، سال 43، شماره 1، صص 15-21
الوانی،م.(1388). مدیریت عمومی، ویراست سوم، چاپ سی و هفتم، تهران: نشرنی
بازیار، ا و فشارکی،م.(1392). طراحى الگویى براى ارزیابى رهبرى مبتنى بر نظریه پیچیدگى، نشریه علمی-پژوهشی مدیریت نوآوری، سال دوم، شماره 1، بهار 1392، ص 70-51
بیگلر بیگی،م.(1391). اثر پروانه ای در مدیریت، دو هفته نامه موفقیت، شماره 245، 1391
جهانی،ج،مهرورز،م،عامری فر،ف و عقیلی،ر.(1394). سبک های رهبری و ویژگی های متناسب با آن در تئوری پیچیدگی، اولین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم
جهانیان،ر و زارع، س.(1396). نقش تئوری آشوب در مدیریت آموزشی، فصلنامه پژوهش های جدید در مدیریت و حسابداری، دوره جدید، شماره چهارم، پاییز 1396، صص 180-163، شماره شاپا(3593-2588).
شایان،س، مقصودی،م،گل علیزاده،م،کرم،ا و نوربخش،ف.(1395). تئوری پیچیدگی و رویکرد کلاژیسم در سیستمهای ژئومورفیک، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال ششم، شماره بیست و سوم، بهار 1395
شیرزادخان،ن.(1389). تاثیر تئوری نظم در بی نظمی در مدیریت و رهبری سازمانی، همایش ملی چالش های مدیریت و رهبری در سازمان های ایرانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان 24 تیرماه 1389
ظاهر، ص و مزرعه لی،ی.(1394). بررسی تاثیر نقش خلاقانه بی نظمی و آشوب برحل مسایل پیچیده مدیریتی و تصمیم گیری در سازمان (مطالعه موردی: اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان غربی)، فصلنامه اقتصاد و مالیات، دوره 1، شماره 1، تابستان 1394، شماره پیاپی 1
قاسمی، ف.(1396). نظریه پیچیدگی و آشوب: چرخشی نوین در تبیین تکامل شبکه های منطقه ای، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 47، شماره 4، زمستان 1396، صص 1024-1005.
مظلومی،ن، ناصحی فر، و و احسان فر،گ.(1392). رابطه رهبری تحول آفرین و خلاقیت و نوآوری سازمانی در شرکت های خصوصی بیمه در ایران. پژوهشنامه بیمه، دوره 28، شماره 109، صص 56-33
موسوی نژاد، و و اکوانی،ح.(1392). نگرشی تازه به نظریه توسعه: خودسازمانیابی توسعه(گذار از نظریات نوسازی و وابستگی به نظریه آشوب و خودسازماندهی)، دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: مفاهیم، مبانی و ارکان پیشرفت، اردیبهشت 1392
هادی زاده مقدم،ا، نکویی زاده،م، میرزاده،ل.(1389). نقش تئوری پیچیدگی در تحول سازمان ها، ماهنامه تدبیر، شماره 216، اردیبهشت 89
 
Dargahi, H. (2013). Quantum leadership: the implication for Iranian nursing leaders. Acta Medica Iranica, 51(6), 411-417.
Eijnatten, F. M., & Putnik, G. D. (2004). Chaos, complexity, learning, and the learning organization: Towards a chaordic enterprise. The Learning Organization, 11(6), 418-429.
Ghys, Etienne (2012). The butterfly effect. 12 International congress on mathematical education. 15 july 2012. Seoul, Korea.
i Font, P., Pere, J., & Dandoy, R. (2006, July). Chaos theory and its application in political science. In IPSA-AISP World Congress, Session «Beyond Linearity: Research Methods and Complex Social Phenomena», Fukuoka, Japan (9-13 July 2006).
Kuhn, L. (2008). Complexity and educational research: A critical reflection. Educational Philosophy and Theory, 40(1), 177-189. 
Uhl-Bien, M., Marion, R., & McKelvey, B. (2007). Complexity leadership theory: Shifting leadership from the industrial age to the knowledge era. The leadership quarterly, 18(4), 298-318