شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توانمندسازی کشاورزان در نواحی روستایی (منطقه مورد مطالعه: روستاهای دهستان ازغند شهرستان مه ولات)

صادقلو, طاهره; مرکویی, فرزانه; صداقت پور, معصومه; عباس زاده, سودابه

شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توانمندسازی کشاورزان در نواحی روستایی (منطقه مورد مطالعه: روستاهای دهستان ازغند شهرستان مه ولات)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد

² جغرافیا.دانشگاه تهران.دانشکده جعرافیا

³ کارشناس جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

افزایش و تامین پایدار مواد غذایی، امنیت غذایی و ارتقای بهره وری کشاورزی مستلزم افزایش کارایی، اصلاح ساختار مدیریتی و بازآفرینی کشاورزان می باشد که آن نیز، نیاز به تغییرات اساسی در دانش، نگرش، مهارت و تغییرات رفتاری در کشاورزان دارد. همچنین پتانسیل های محیطی، اقتصادی و اجتماعی به دلیل این که درون مایه های فضایی هر منطقه محسوب می شود و فعالیت در عرصه فضا را تسریع می کند از عوامل موثر در توانمند سازی کشاورزان محسوب می شود. در این راستا هدف از این پژوهش، تبیین عوامل موثر بر توانمندسازی کشاورزان در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی، فردی کشاورزان ساکن در دهستان ازغند از توابع بخش مرکزی شهرستان مه ولات می باشد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، به صورت توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه به کشاورزان ساکن در مناطق روستایی دهستان ازغند که جامعه آماری تحقیق را شامل می شود، مراجعه شد. برای تعیین حجم نمونه بهره برداران کشاورز ساکن در5 روستایی واقع در دهستان ازغند از طریق فرمول کوکران انتخاب شده اند و در نهایت حجم نمونه 165 نفر تعیین گردیده است.که به صورت تصادفی انتخاب شده است. در تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش از نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. طبق تحلیل آزمون های صورت گرفته نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بعد اجتماعی و نهادی بیشترین تاثیر را بر توانمندی کشاورزان دهستان مورد مطالعه دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

identification and analysis of factors affecting the empowerment of farmers in rural areas (study area: villages of azghand district

نویسندگان [English]

Tahereh Sadrghloo ¹
farzan markooyi ²
Maasoumeh Sedaghat poor ³
sodabeh Abas zadeh ³

¹ Assistant Professor, Department of Geography, Ferdowsi University of Mashhad

² faculty of jafari unversity of tehran

³ Geography and Rural Planning Expert, University of ferdowsi

چکیده [English]

increasing and providing sustainable food , food security and improving agricultural productivity requires increasing efficiency , improving management structure and regeneration of farmers , which also requires substantial changes in knowledge , attitude , skills and behavioral changes in farmers . also environmental , economic and social potential is one of the factors affecting the empowerment of farmers because it is considered in the spatial patterns of each region and accelerating the activity in space . in this regard , the purpose of this research is to explain the factors affecting the empowerment of farmers in the social , economic , institutional and individual aspects of farmers who are located in the rural district in the central district of the country . the research method in this study is descriptive - analytical . in order to collect data from questionnaire to farmers living in rural areas of rural district , the statistical population of the study was included . in order to determine the sample size of farmers living in rural areas located in rural district , the cochran formula was selected . ~~~ finally , the sample size was determined . which is randomly selected . spss software was used for statistical analysis of data . according to the analysis of the obtained results , the obtained results indicate that social and institutional dimensions affect the empowerment of rural district farmers .

کلیدواژه‌ها [English]

Agriculture
Empowerment
Rural Development
Marketing
rural azghand

مراجع

رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ آقایاری رهبر، محسن؛ سطح بندی پایداری توسعه روستایی، مطالعه موردی بخش هیر، پژوهش های جغرافیایی، شماره 61، پاییز 1386، 44-36.
سواری،مسلم، شعبانعلی فمی، حسین،عامری، ژیلا دانشور(1393)، بررسی توانمندی زنان روستایی در بهبود امنیت غذایی خانوار در شهرستان دیواندره، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 3، شماره 8، زمستان 1393،ص107 – 107.
شاه ولی، منصور، قیصاری، حمیده(1390)، تعیین توانمندی زیست محیطی کشاورزانعضو تعاونی های تولید روستایی و عوامل موثر بر آن در استان فارس، فصلنامه روستا و توسعه، سال 14، شماره 2، تابستان 1390، صفحات 31 – 51.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ عینالی، جمشید؛ سجاسی قیداری، حمدالله؛ ارزیابی آثار اعتبارات خرد بانکی در توسعه کشاورزی( مطالعه موردی: تعاونی های خودجوش روستایی شهرستان خدابنده)، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره56، زمستان 1385.
عنابستانی، علی اکبر، شایان، حمید، خسرو بیگی، رضا، تقیلیو، علی اکبر(1390)، نقش مشارکت در توانمندی سازی اقتصادی نواحی روستایی با تاکید بر بخش کشاورزی( مطالعه موردی: دهستان ایجرود بالا – استان زنجان)، فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، ص73 -90 .
نوری زمان آبادی، سید هدایت ا...؛ امینی فسخودی، عباس؛ سهم توسعه کشاورزی در توسعه روستایی(مطالعه موردی: مناطق روستایی استان اصفهان)؛ مجله علوم کشاورزی ایران، دوره2-38،شماره 2، 1386، 275-263.
میاندشتی، ناصر زمانی، عطائی، پوریا، ایزدی، نسیم(1391)،بررسی سطوح و میزان توانمندی در بین اعضای تعاونی زنان روستایی(مورد مطالعه: تعاونی زنان تفیهان شهرستان شیراز)، زن در توسعه و سیاست، دوره ی 10 ،شماره ی 4، ص 154 -172، زمستان 1391.
حیدری ساربان، وکیل، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا(1395)، تحلیل عوامل موثر بر توانمند سازی کشاورزان استان اردبیل، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-47، شماره 3، 1395، صفحه 754-743.
رضایی، حجت(1397)، بررسی رابطه توانمند سازی اعضاء تعاونی های کشاورزی و تولیدی روستایی و کشاورزی پایدار( شهرستان ابرکوه)، جغرافیا و روابط انسانی، تابستان 1397، دوره 1، شماره1.
وتن، دیوید آلرد، کیماس، کمرون(1383)، تواناسازی کارکنان و تفویض اختیار، ترجمه بدارالدین اورعی یزدانی، چاپ دوم، کرج، موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
وثوقی، منصور، حبیبی، سونا(1393)، دانش بومی، گامی به سوی توسعه روستایی و توانمند سازی روستاییان، مجله مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره دوم، شماره4، 9-26.
سعیدی، معصومه، چهار سوقی امین، حامد، واحدی، مرجان، مومنی هلالی، هادی، نوروزی، علیرضا(1396)، بررسی نقش صندوق اعتبارات خرد بر توانمند سازی اقتصادی زنان روستایی، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، سال 15، شماره 4، زمستان 1396.
حیدری ساربان، وکیل(1396)، نقش سرمایه اجتماعی در توانمند سازی زنان روستایی شهرستان مشگین شهر( بخش مرکزی)، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا( برنامه ریزی منطقه ای)، سال هشتم، شماره 3، تابستان 1397، 239-253.
داداش پور،هاشم، حسین آبادی، سعید، پور طاهری(1391)، تحلیل نقش توانمند سازی ساکنان در بهسازی کالبدی- محیطی سکونتگاه های غیر رسمی( محدوده شرق کال عیدگاه شهر سبزوار، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی دانشکده علوم و محیطی، سال 16، شماره41، پاییز 1391، 127-95.
سودمند، علی، نصرزاده، مهدی(1386)، توانمند سازی منابع انسانی، گامی بلند در اجرای اثر بخش مدیریت عملکرد، سومین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد، جهاد دانشگاهی، مرکز همایش های علمی، 10-24.
اعظمی، موسی، خیاطی، مهدی(1393)، تحلیل توانمندی اقتصادی روستاییان و تعیین کننده های آن( شالیکاران شهرستان رشت)، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 3، شماره 5، بهار 1393.
سرشماری نفوس و مسکن 1390
سایت رسمی شهرستان mehvalat.khorasan.ir، یافته های تحقیق 1395
- Hansen, Esbern and Duveskog, Deborah, the empoverment rout to well-being:An analysis of farmer field schools in east Africa, world development vol.40,no 2,pp.414-427,2012.
- Fazelbaigl,M.M & Yavari GH.r,(2009), “the Role of Cooperatives in Entrepreneurship Development”, Ta avon, vol.204-205.PP.42-62.
- Spreitzer,G.M.)1995).Psychlogical empowerment in the Workolace: Construct definition,measurement and validation. Academy of Management journal. Vol. 38, no. 5: 1442-1465.
- Lvend,J.,) 2010(.Does increased water access empower woman? Develoment, pp 23-43.
- Hansen,E.,Agricultral development among poor farmers in Soroti district , Uganda: Impact assessment of agricultural tecgnology, farmer empowerment and changes in opportunity structures, Danish Instiute for International Studies, Mexico, 19-21 October, pp1-10.
- Kelsey, R, Hearne, M, 2001, Modernizing World Agriculture, New York: Praeger Publication, P.29.
- Rivera, W.M, 2006, Developing Agricultural Extension system nationwide, Journal of extension system, p.29-30.
- Brief, A., Motowildo, S., 2004, Prosocial Organizational Bahaviors, Academy of Management review 11, pp.710-715.
- Abdolmaleky, Mohammad. Predictions of Small-Farmers' Empowerment to Successin Farm Operations in Lorestan Province, Iran. World Applied Sciences Journal 20 (10): 1416-1422, 2012.