بررسی نقش مسکن پایدار روستایی بر مولفه های احساس امنیت خانوارهای روستایی مطالعه موردی:دهستان خرقان غربی، شهرستان آوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشیار

3 استادیار

چکیده

عدم وجود امنیت و به تبع آن ، عدم احساس امنیت در روستاها ، باعث بروز ناهنجاری هایی مثل مهاجرت آنان به شهرها، حاشیه نشینی و ایجاد حالت انفعال در مردم، از بین رفتن خلاقیت ها ، بروز بی تفاوتی ها و رفتارهای مبتنی بر بی اعتمادی ، خدشه دار شدن امنیت گردد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش مسکن پایدار روستایی در احساس امنیت خانوارهای روستایی، مطالعه موردی:دهستان خرقان غربی، شهرستان آوج طراحی و اجرا شد. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی(مشاهده و پرسشنامه) وجامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای دهستان خرقان غربی واقع در شهرستان آوج می باشد. این دهستان در سرشماری سال 1395 دارای9 روستای دارای سکنه و 2699 نفر جمعیت و 933 خانوار می باشد. از بین این 9 روستا براساس نمونه گیری قضاوتی 3 روستا انتخاب و به منظور نمونه گیری از روش نمونه گیری مرحله ای طبقه بندی شده و روش قرعه کشی استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 182 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و توزیع فراوانی) و آماری استنباطی در محیط نرم افزار spss صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین شاخص های مورد نظر برای احساس امنیت خانوار شاخص های احساس امنیت جانی، مالی و کالبدی بر روی آنها مسکن پایدار تاثیر مثبت و معناداری دارد و مسکن پایدار با شاخص های احساس امنیت اجتماعی و زیست محیطی رابطه معناداری ندارد. همچنین نتایج نشان دهنده آن بود که از بین شاخص ها، مسکن پایدار بر روی شاخص احساس امنیت مالی دارای بیشترین تاثیر بوده به گونه ای که 4/70 درصد از واریانس متغیر احساس امنیت مالی توسط متغیر مسکن پایدار مورد تببین قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Sustainable Rural Housing on the Components of Rural Households' Security Feasibility Study: Western Kharghan Village, Avaj County

نویسندگان [English]

  • maryam mohammadbigi 1
  • behroz yagane 2
  • mehdi cheraghi 3
1 student
2 Associate Professor
3 Assistant Professor
چکیده [English]

ousing conditions are one of the factors that disrupt psychological balance and impede their understanding and social adjustment. Consequently, the lack of security in the villages, causing anomalies such as their migration to the cities, the suburbs And passive people, the loss of creativity, of indifference and mistrust-based practices, undermine security. The purpose of this study was to analyze the role of sustainable rural housing in rural households' sense of security, a case study: Western Kharghan village, Avaj city. This study is a descriptive and analytical one, based on the type of applied research, library and field data collection (observation and questionnaire) and the statistical population of the present study is households of West Khorqan village located in Avaj district. The district has 9 inhabited villages and 2699 inhabitants and 933 households at the 2016 census. From these 9 villages, 3 villages were selected based on judgmental sampling and classified by stage sampling method and lottery method was used. Sample size was determined using Cochran formula of 182 individuals as sample size. Data analysis was done using descriptive statistics (mean and frequency distribution) and inferential statistics in SPSS software environment. The results showed that sustainable housing had a positive and significant effect on the indicators of perceived household security, financial and physical security, and sustainable housing had no significant relationship with social and environmental security indices. . The results also showed that among the indices, sustainable housing had the most impact on the financial security index so that 70.4% of the variance of financial security was explained by the sustainable housing variable

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Housing
  • Sustainable Housing
  • Sense of Security
  • West Kharqan District
1-      تقی زاده محمد ، توسعه پایدار شهر و مسکن ، نشریه مسکن  و انقلاب شماره 95و 96، سال1380.
2-      محمودی ، محمد مهدی، نیلوفر، نیک قدم، 1387«کاهش آلودگی های محیطی ناشی از توسعه مسکن با راهکارهای طراحی معماری »، مطالعه موردی بافت مسکونی پیرامون تهران ، هنر های زیبا ، ش35.
3-      آسایش ، حسین، سنجش کیفیت زندگی ، مجله مسکن و انقلاب اسلامی ، شماره 76و 77،  تهران، 1375.
4-      قنبری، نوذر؛ رمضان زاده لسبویی ، مهدی؛ معصوم پور سماکش ، جعفر ،1390، نگرش ساکنین از ابعاد مسکن روستایی –مطالعه موردی کرمانشاه ، جغرافیا نگرش های نو در جغرافیای انسانی ، شماره 11(علمی- پژوهشی) صص105-120.
5-      رهایی، امید؛ پیروز، بهار و فیض بخش مهناز، 1392، تبیین اصول مسکن پایدار ؛ راهی به سوی توسعه  پایدار شهری ، کنفرانس بین المللی عمران ، معماری و توسعه پایدار شهری ،(بهار)، تبریز. صص1-13.
6-      سینگری، مریم،1387، راهکاری طراحی بناهای تبریز بر مبنای معماری پایدار، اولین کنفرانس ملی انرژی های تجدید پذیر ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، (تابستان) شماره 16.صص1-7.
7-      عزیزی، مهدی، جایگاه شاخص های مسکن در فرآیند  برنامه ریزی مسکن در ایران : تنگناها و معیارها ، مجموعه مقالات سومین  همایش  سیاست های توسعه مسکن در ایران ،1380.
8-      دلاور، على، جهانتاب، محمد، (1390)، تأثیر سرمایه اجتماعى بر احساس امنیت، فصلنامه مطالعات اجتماعی، سال چهارم، شماره 4، صص 73-95.
9-      میری آشتیانی، الهام (1383). بحران امنیت اجتماعی در ایران. ماهنامه برداشت اول، سال سوم، شماره صص90-114.
10-  صانعی پرویز ،(1385)، جامعه شناسی ارزش ها، تهران : جار
11-  بیات، بهرام  (1387) "تبیین جامعه شـناختی احسـاس امنیت در بین شهروندان تهرانی با( تاکید بر نقـش پرداخت رسانه و ای سرمایه اجتمـاعی )" سـالنامه علوم اجتماعی ، شماره 16، پیاپی 35، 132-115.
12-  دوستدارحسـنوند، اسـماعیل و احسـان حسـنوند؛ (1391)، "بررسـی عوامـل مؤثـر بـر احسـاس امنیـت اجتماعـی جوانـان (مطالعـه مـوردی: شهرسـتان سلسـله)"، فصلنامـۀ نظـم و امنیـت انتظامـی، سـال چهـارم، شـمارۀ چهـارم، 57-80.
13-  دربانآســتانه، علیرضــا، حشــمت اله عســگری و فاطمــه قربانــی (1392). تحلیــل فضایــی و پهنه بنــدی احســاس امنیــت روســتاییان شهرســتان شــیروان و چــرداول، فصلنامــه آمایــش جغرافیایــی فضــا، شــماره 9، صــص105-127.
14-  گروسی، سعیده؛ میرزائـی، جـلال؛ احسـان، شـاهرخی (1386).«بررســی رابطــه اعتمــاد اجتمــاعی و احســاس امنیــت».فصلنامه دانش انتظامی. دوره 9. شماره 2. صص 26-39.
15-  رجبی پورهزار جریبی، جعفر، صفری، رضا، (1388) ، بررسی رضایت از زندگی و جایگاه احساس امنیت در آن،(مطالعه در بین شهروندان تهرانی )،نشریه انتظام اجتماعی،  دوره1، شماره3، صص7-28.
16-  کامران، ح. و شعاع برآبادی، ع . (9931). »بررسی امنیت در شهرهای مرزی مطالعه موردی : شهر تایباد «،نشریه جغرافیا، د 3، ش 25 ،صص25-46.
17-  سانتراک، جان دبلیو (1383)،  زمینه روانشناسی سانتراک ، ترجمه مهرداد فیروز بخت ، تهران انتشارات رسا، چاپ اول.
18-  کرامتی، مهدی. (1385)، "بررسی میزان احساس امنیت در بین حاشیه نشینان تهران"، فصلنامه مطالعات راهبردی.
19-  کرمی نوری، محمد علی، (1387)، "نقش امنیت در رفتار های فردی و اجتماعی، برگرفته از سایت: ww.kherad.info"
20-  نـوروزی، فیـض الله ، فولادی سپهر،سارا،؛ (1388)، »بررسـی احسـاس امنیـت اجتماعـی زنـان 19-15 سـال شـهر تهـران و عوامـل اجتماعـی مؤثـر بـر آن، مجلـۀ راهبـرد، شـمارۀ 53، سـال هیجدهـم، 139-159.
21-  موحد، خسرو وکاوه فتاحی(1391).بررسی نقش اقلیم و محیط و محیط درشکل  دهی  فرم و سازه مسکن روستایی استان فارس ،مسکن و محیط روستا،شماره 141،بهار92 ،صص37تا50.
22-  راپاپورت  ، آموس، 1384، معنی محیط ساخته،  ترجمه فرح حبیب، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، چاپ اول، ایران: تهران.
23-  مشیری، شهریار(1388). طراحی پایداربر مبنای اقلیم گرم و مرطوب ،نشریه هویت شهر،سال سوم شماره 4،صص39تا46.
24-  سرتیپی پور،محسن(1387). "روستا:سکونتگاه مطلوب ". فصلنامه مسکن و محیط روستا .شماره 123،پاییز1387.
25-  شمس الدینی ،علی؛ شکور، علی و رستمی، روح اله،(1390)، تأثیر نوسازی مساکن روستایی بر اقتصادی معیشتی روستاییان: مطالعه موردی شهرستان ممسنی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 135صص 57تا 70
26-  زندیه ، مهدی، حصاری، پدرام، 1390، تداوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی ، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 138، صص63تا72.
27-  احمدیان و همکاران، 1390، شناسایی معیارهای عام شکل گیری بافت های روستایی در ایران بنیاد مسکن انلاب اسلامی.
28-  برقی ،حمید،آقاامرایی،علی، و محسن شایان" (1395)،تحلیل و بررسی شاخص های پایداری مسکن در مناطق روستایی،(مطالعه موردی:دهستان معمولان شهرستان پلدختر)،فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،سال سی و یکم شماره1 شماره پباپی 120.
29-  زرگر،اکبر؛حاتمی خانگاهی،توحید،1393،وجوه مؤثر بر طراحی مسکن روستایی .،فصلنامه مسکن و محیط روستا دوره33شماره148صص45تا62.
30-  شیعه، اسماعیل، 1375، مقدمه ای بر برنامه ریزی شهری، تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران ،ص207.
31-  احمدی منیژه، چراغی مهدی،و ولایئ محمد(1393)؛ تحلیل عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی در نواحی روستایی ، با تاکید بر سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی: دهستان مرحمت آباد میانی، شهرستان میاندوآب، دوره 33، شماره 148، صص109-119.
32-  شیخ بیگلو، رعنا (1392)، اثر مؤلفه‌های سلامت زیستی بر گرایش به مهاجرت در سکونتگاه‌های اقماری اصفهان، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 51، صص 215تا228.
33-  کارگر ،بهمن و رحیم سرور(1390) شهر،حاشیه و امنیت اجتماعی،انتشارات سازمان جغرافیایی،تهران.
34-  مساواتی آذر ،مجید(1358)، "تأثیرشرایط مسکن در بزهکاری جوانان ایران "شماره1صص56تا61.
35-  بذر افشان،جوادو مجتبی روستا؛(1395) "ارزیابی عوامل مؤثربر احساس امنیت در مناطق روستایی(مطالعه موردی:بخش مرکزی-شهرستان جهرم" دوره 6 شماره 23 صفحه از142تا152 .
36-  بخشی، قدیر و دوستدار، رضا (1392).«  بررسی عوامل مؤثر بـر عملکــرد مراکــز نظــارت همگــانی ( ســامانه 197) ناجــا در ارتقای احساس امینت اجتماعی». پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی. دوره چهارم . شماره 24 . صص 43-70.
37-  تبریزی ،جلال،سالاروند، اسماعیل،بسحاق ،محمدرضا(1393)، "تحلیلی بر شاخص های پایداری مسکن در مناطق روستایی (مطالعه موردی:دهستان سیلاخور شرقی-شهرستان ازنا) " ،دوره25،شماره 2،صص191تا208.
38-  احمدی منیژه، چراغی مهدی،و ولایئ محمد(1393)؛ تحلیل عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی در نواحی روستایی ، با تاکید بر سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی: دهستان مرحمت آباد میانی، شهرستان میاندوآب، دوره 33، شماره 148، صص109-119.
39-  کرکه آبادی و مسگریان (1393)، "ارزیابی میزان احساس امنیت در محله های شهر بر اساس شاخص های کالبدی شهری"
40-  محمدی یگانه ، بهروز ،چراغی مهدی، (1394) در مقاله ای با عنوان  "بررسی پایداری مسکن  در نواحی روستایی "فصلنامه محیط و روستا شماره1صص15-25.
41-  عینالی ، جمشید، محمدی یگانه، بهروز، خالدینیا، محمد طیب، (1394) در مقاله ای با عنوان "اثرات بهسازی مسکن در تحولات کارکرد اقتصادی مساکن روستایی ؛ مورد: دهستان شمشیر در در شهرستان پاوه"  فصلنامه اقتصاد فضاو توسعه روستایی دوره2،شماره 14،صص191تا209.
42-  احمدی،  منیژه ،چراغی ، مهدی و زهرا بنازاده،(1394)"تحلیل مهم ترین عوامل مؤثر براحساس امنیت اجتماعی خانوار های روستایی ،مطالعه موردی :دهستان نوبندگان ،شهرستان فسا" ، شماره12 دوره سوم ،صص49تا74.
43-  محمدی یگانه ، بهروز، چراغی،مهدی،و خدایی، مهری (1395).  "تحلیل اثرات پایدار ی مسکن در سرزندگی نواحی روستایی ،مطالعه موردی استان زنجان ".
44-  فتاحی، احدالله، پورطاهری ، مهدی، عبدالرضا،رکن الدین افتخاری،  (1395) . "ارزیابی فضایی- کالبدی مسکن پایدار روستایی  ،مطالعه موردی روستاهای استان لرستان "  برنامه ریزی و آمایش فضا دوره 20زمستان 1395شماره ،  (پیاپی94) .
45-  عزمی،آئیژ،ذوالفقاری، امیرعلی ،انتظاری ،افشین،رزلانسری،اکرم و لیلا مطاعی(1394)، "شناسایی مؤلفه های مؤثر در پایداری و بهسازی مسکن روستایی (مطالعه موردی :شهرستان کرمانشاه)"فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط،سال پنجم شماره 15صص1تا16.
46-  گلابچیکف ، الک، بادیانا، آنا، (1394) ، مسکن پایدار برای شهر های پایدار چارچوب سیاستگذاری برای کشورهای در حال توسعه ، چاپ اول ، (ترجمه حسین حاتمی نژاد، محمد میر سعیدی ، اکرم شهیدی)، مشهد، انتشارات پاپلی .
47-  رضا زاده، راضیه و طاهره اوتادی، (1387) ،  " بررسی نیازهای مسکن با توجه به تغییرات  ساختار جمعیتی در شهر تهران " . جلد 19شماره 10، بهار 1387، صص150تا139.
48-  Frimpong, A(2011), sheltering and housing recovery after disaster : dissecting the problems of policymplementation and possible solution, International Journal of Humantities and social Science, Vol. 1, no .20, pp1-12.
49-  Yang.c, Housing Microfinance : Designing a Product for the Rural poor Institute for Financial Management and research centre for micro finance. Working paper series‚ 2007, NO. 19.
50-  Malinece,V. Naglis M. (2008) , "sustainable housing, highquality housing: A key issue in delivering sustainable communities " , Journal of building  and Environment.
51-  Erdinç, Y. S. (2009), Analysing the effect of culture in the residential formation within the context of social life dynamics.Institute of Science, Yıldız Technical University, Istanbul.
52-  With.R, Building the ecological city, wood head, publishing CRC press, 2002.
53-  Charles.l. choguill the search for policies to support sustainable housing journal of habitant intermationa. 2007. 31(1):143-149.