بازآفرینی فرهنگ مبنا با تاکید برتوسعه اجتماع محلی پایدار(موردپژوهی : بافت تاریخی محله راه ری قزوین)

مفیدی, مهرانوش; قاسم شریفی, تقی

بازآفرینی فرهنگ مبنا با تاکید برتوسعه اجتماع محلی پایدار(موردپژوهی : بافت تاریخی محله راه ری قزوین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

² پژوهشگر دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

چکیده

بازآفرینی فرهنگ مبنا با تاکید برتوسعه اجتماع محلی پایدار(موردپژوهی : بافت تاریخی محله راه ری قزوین)

مهرانوش مفیدی
تقی قاسم شریفی

چکیده
شهرتاریخی قزوین با برخورداری از بافتی تاریخی واجد ارزش مرمت، حفاظت و نگهداری وبا دارا بودن پتانسیل های بسیار مناسب تاریخی وجاذبه های گردشگری، امکانات توسعه فراوانی دارد؛ با این حال، در اثر برخی سهل انگاری ها و اقدامات بی ملاحظه و نیز عدم توجه به روند فرسودگی، علی رغم وجود طرح های متعدد، مشکلات بافت درسالهای اخیرافزایش یافته است ونیازبه احیای فعالانه بافت را ضروری نشان می دهد.
پژوهش حاضرضمن بررسی وتدقیق ادبیات توسعه اجتماع محلی به دنبال تبیین جایگاه آن دربازآفرینی فرهنگ مبنا است ، بدین منظور با توجه بررسی مبانی وادبیات موضوع وقرارگیری درپارادایم ساختارگرا برای راهبرد تحقیق ازروش تحقیق کیفی بهره مندشدیم وتدابیرمورد استفاده دراین روش پرسش عمیق وتحلیل محتوا می باشد که با استدلال منطقی سعی کردیم که ارتباط خوبی درمراحل تحقیق بوجود آوریم. در ادامه همچنین سازوکارچنین ارتباطی رادرقالب یک مدل مفهومی ارائه کردیم ؛ این مدل مفهومی می تواندراهبردهایی برای عملیاتی کردن رویکرد بازآفرینی فرهنگ مبنا با توسعه براجتماع محلی به عنوان رویکرد مداخله دربافت های تاریخی محله راه ری شهر قزوین (بافتهای که رهایی آن موجب مساله شده) شهری ارائه دهد.
لذا هدف اصلی این مقاله بازآفرینی فرهنگ مبنا با تاکید برتوسعه اجتماع محلی بافت تاریخی محله راه ری شهر قزوین جهت ایجاد پیوند بین جاذبه های فرهنگی ازطریق توسعه اجتماع محلی و ارتقاء تعاملات فرهنگی بر مبنای ایده بازآفرینی فرهنگ مبنا است.

واژگان کلیدی: بازآفرینی شهری- بازآفرینی فرهنگ مبنا- توسعه اجتماع محلی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Culture-led Regeneration with an Emphasis on the Development of a Sustainable Local Society (Case Study: Historical texture of Qazvin Rah-e-Rey District)

نویسندگان [English]

mehranosh mofidi ¹
taghi ghasemsharifi ²

¹ Assistant Professor Islamic Azad University, South Tehran Branch

² PhD Researcher, Islamic Azad University, South Tehran Branch

چکیده [English]

Culture-led Regeneration with an Emphasis on the Development of a Sustainable Local Society (Case Study: Historical texture of Qazvin Rah-e-Rey District)
By: Mehranoush Mofidi and Taqi Qassem Sharifi
Abstract
The historic city of Qazvin has historical impressions with values of restoration, conservation and maintenance, and it has many possibilities for its great historical potential and tourist attractions; However, due to some negligence and unreasonable measures, as well as the lack of attention to the erosion process, in spite of numerous designs, texture problems have increased in recent years, and the need for active texture regeneration is indispensable. The present research, while studying and carefully examining the local community development literature, seeks to explain its place in the development of the underlying culture. To this end, considering the study of the foundations and literature of this subject, and placing in the structuralist paradigm for the research strategy, we have benefited from a qualitative research method. And the measures used in this method are in-depth questions and content analysis, which, with rational reasoning, tried to establish a good link in the research process. In the following, we also present the mechanism of such communication in the form of a conceptual model. This conceptual model can provide urban strategies for the operation of a basic culture rehabilitation approach, with the development of local community, as an intervention approach in the historical texture of the Qazvin Rah-e-Rey District.
the main objective of this article is to Culture-led Regeneration with the emphasis on the development of the local community of the historical texture of the Qazvin Rah-e-Rey neighborhood in order to establish a link between cultural attractions through the development of the local community and the promotion of cultural interactions based on the idea of Culture-led Regeneration.

Keywords: urban regeneration, Culture-led Regeneration, local community development

کلیدواژه‌ها [English]

" urban regeneration
Culture-led Regeneration
ocal community development

مراجع

• احمدی ، فرزانه و افشار ، علی و آقا لطیفی آزاده (1393)"عوامل تأثیرگذار بر حس تعلق در فرآیند بازآفرینی در بافت مسکونی اطراف حرم حضرت امام رضا (ع)، محلة نوغان"- نشریه هفت شهر دوفصلنامه عمران, بهسازی شهری (مرمت شهری) - شماره 47-48.
• امین زاده بهنازو دادرس راحله (1391) "بازآفرینی فرهنگ مداردربافت تاریخی شهر قزوین با تاکید برگردشگری شهری"- دو فصلنامه معماری ایرانی شماره 2- پاییز و زمستان 91- صفحه 100و101.
• ایزدی، محمد سعید وحناچی، پیروز (1394) "باز آفرینی شهری پیتر رابرتز- هیو سایک"- انتشارات: دانشگاه تهران.
• ایزدی محمد سعید (1394) "ارائه سمیناربازآفرینی فرهنگ مبنا"- شرکت مادرتخصصی عمران وبهسازی شهری ایران.
• اسکندری ثانی ، محمد وسجادی ژیلا (1393) "کنش جمعی ،توسعه اجتماعات محلی ونقش آن ها در کاهش فقر شهری مورد شناسی : نعمت آباد تهران" . مجله جغرافیا و آمایش شهری – منطقه ای ، شماره 11 ، تابستان1393 – ص 48-31.
•برک پور، ناصر(1380) پایداری هویت در محله های مسکونی گفتگو با کامران ذکاوت ،مجله شهرداری ها 25شماره 25 تهران.
• پوراحمد، احمد،حبیبی، کیومرث، کشاورزی مهناز (۱۳۸۹)"سیرتحول مفهوم شناسی بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نودربافت های فرسوده شهری" ، فصلنامه مطالعات شهرهای ایرانی اسلامی، شماره 1، صفحه ۱.
• رضا زاده ، راضیه و محمدی آیدغمیش و رفیعیان ، مجتبی (1391)" توسعه اجتماع محلی با بهره گیری از ظرفیت های مشارکتی در رویکرد دارایی مبنا – مطالعه موردی : محله امام زاده حسن"، منطقه 17 تهران"- مجله مدرس علوم انسانی - برنامه ریزی و آمایش سرزمین – دوره شانزدهم ، شماره 2، بهار 1391.
• تقوایی ، مسعود وصفر آبادی، اعظم (1392) "توسعه پایدار شهری و برخی عوامل موثر برآن . مجله مطالعات جامعه شناختی شهری – سال سوم – شماره ششم ص 1-22 .
• پوراحمد ، احمد ، حبیبی ، کیومرث، کشاورز ، مهناز (1389) "سیر تحول مفهوم شناسی بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نو در بافت های فرسوده ی شهری"، نشریه مطالعات شهر ایرانی – اسلامی ، پاییز، دوره 1،شماره 1.
• حسین زاده یزدی ، مهدی(1394) تکامل و پیشرفت انسان و جامعه از دیدگاه شهید مطهری"- دو فصلنامه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی- دوره 3 ، شماره 5، صفحه 58-37.
• خاکپور، براتعلی و مافی، عزت الله وباوان پوری، علیرضا (1388) "نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محله ای (نمونه : کوی سجادیه مشهد ) "مجله جغرافیاو توسعه ناحیه ای (12) 55-81 .
• حناچی، پیروز، فدانی نژاد، سمیه ( ۱۳۹۰) "تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه دربافت های فرهنگی- تاریخی"، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۴۶، صفحه ۲۱.
• ﺳﻴﺪﻣﺤﺴــﻦ ﻭﻣﻠﻴﺤﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩﻯ(1381)"ﻣﺮﻣﺖ ﺷــﻬﺮﻯ (تعاریف،نظریه ها، تجارب، منشورها، قطعنامه های جهانی، روش هاواقدامات شهری)"،ﺩﺍﻧﺸــﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮﺍﻥ.
• لطفی ، سهند (1390) "تبارشناسی بازآفرینی شهری ازبازسازی تا نوزایی" - انتشارات آذرخش.
• لطفی، سهند (۱۳۹۰)،"بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا"، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۴۵ .
• تقوایی ، علی اکبر ، تاجدار ، رسول (1388) " در آمدی بر حکمروایی خوب شهری رویکردی تحلیلی "، نشریه مدیریت شهری ، انتشارات دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس تهران .
• تقوایی ،محمد ، اکبری (1387)" مقدمه ای بر برنامه ریزی و مدیریت گردشگری شهری"، انتشارات پیام علوی.
• عارفی ، مهیار (1380) " به سوی رویکردی دارایی – مبنا برای توسعه اجتماع محلی" ، نشریه هنرهای زیبا ، شماره 10 ، زمستان ،
• حبیبی، سید محسن وملیحه مقصودی (1386)" مرمت شهری: تعاریف، نظریه ها، تجارب، منشورهاوقطع نامه های جهانی، روش هاواقدامات شهری"-تهران:انتشارات دانشگاه تهران
• حبیبی، کیومرث ،(1386)"بهسازی و نوسازی بافت های کهن شهری" ، تهران: انتشارات انتخاب
• حناچی، پیروز [و دیگران] (1386)" بررسی تطبیقی مرمت شهری در ایران و جهان (با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد)" / تهران: سبحان نور: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی یزد.
• رفیعیان ، مجتبی و رضازاده ، راضیه و محمدی آیدغمیش، فاطمه (1392)" نقش رویکرد داراییمبنا در توسعة پایدار محلی (مطالعه موردی : محله امامزاده حسن تهران) " ، مجله باغ نظر شماره 25 ، سال دهم،48 - 39 .
• رفیعیان ،مجتبی ، خدائی زهرا و داداش پور ، هاشم (1393)"ظرفیت سازی اجتماعات محلی به مثابه رویکردی در توانمند سازی نهادهای اجتماعی". فصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی صفحات 133-160.
• رفیعیان،مجتبی وخرمگاه ، شیوا و اسماعیلی ،علی (1389)"بازآفرینی شهری و رویکرد ایجاد و توسعه محلات سنتی(TND) شهری" سال دوم- شماره 8- خرداد ماه
• رضازاده ،راضیه و محمدی آیدغمیش ، فاطمه و رفیعیان ، مجتبی،(1392 )،" نقش رویکرد دارایی مبنا در توسعة پایدار محلی (مطالعه موردی : محله امامزاده حسن تهران)" -فصلنامه علمی پژوهشی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر -شماره 25 ، سال دهم، تابستان.
• زیاری، کرامت اله و جانبابا نژاد ، محمد حسین (1393) "دیدگاهها و نظریات شهر سالم" ،مجله اندیشه و پژوهش .سال نهم- شماره 95،ص10 تا 23.
•زنگی آبادی،موید فر سعیده(1390)"رویکرد بازآفرینی شهری در بافت فرسوده"،معماری و شهر سازی آرمان شهر1392، ص297-314.
•سجادزاده حسن و سجاد زلفی گل(1393)" طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه"،فصل نامه آمایش محیط،شماره 13، ص148-171
• شیخ،غلامرضا (1383 ). توسعه پایدارازطریق توانمندسازی جوامع محلی تعمیم الگوهای موفق:مدیریت و سازماندهی طرح های توسعه محله ای- مؤسسه همیاران.
• شماعی، علی – پوراحمد، احمد(1385)، بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا ،: دانشگاه تهران.
• صحی زاده، مهشید، ایزدی، محمدسعید( 1383) "حفاظت و توسعه : دو رویکرد مکمل یا مغایر؟ "آبادی" دوره 14، صفحات ٤3 صفحات 21-12.
• صرافی، مظفر وشالی ،محمد ومحمدنژاد ،علی واسکندری ثانی، محمد وخدابخشی ،زهرا و سلیمانی ، منصور. (1394). «پایداری شهر ایرانی؛ کندوکاو در چالش ها و نقش برنامه ریز توسعه ی شهری .
•صفدری، سیما وپورجعفر، محمدرضا ورنجبر،احسان( 1393)"بازآفرینی فرهنگ مبنا زمینه ساز ارتقاء تعاملات فرهنگی (نمونة موردی: بافت تاریخی شهر مشهد )" نشریه هفت شهر، دوره 4، شماره 47 و 48، صفحه 25-39 .
• غفاری ، ناهید (1396) بازآفرینی بافت های شهری دارای ارزش تاریخی بارویکرد فرهنگ مبنا (نمونه موردی محله آخوند شهرقزوین)-پایان نامه کارشناسی ارشد- استاد راهنما رحیم هاشم پور و استاد مشاورمجید زارعی -دانشگاه بین المللی امام خمینی.
• غلامرضا، کاظمیان و قربانی زاده ، وجه الله و شفیعا، سعید (1392)"دستیابی به توسعه پایدار محلی ازطریق ظرفیت اجتماعی سا کنین وفعالان -اقتصادی محله غیررسمی مطالعه موردی: محله شمیرا ن نو". فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات شهری– شماره چهارم .
• فلامکی، محمد منصور(1384)" سیری در تجارب مرمت شهری «از ونیز تا شیراز»" / تهران: نشر فضا.
• فلامکی، محمد منصور (1387)" باززنده سازی بناها و شهرهای تاریخی" ، انتشارات دانشگاه تهران.
• قاسمی، وحید و اسماعیلی ، رضا و ربیعی ، کامران ،(1385) "« سطح بندی سرمایه اجتماعی در شهرستانهای استان اصفهان »" ، فصلنامه رفاه اجتماعی ، س 6،ش23، صص225-248-،1385.
• عندلیب، علیرضا (1389)،" اصول نوسازی شهری" ، انتشارات آذرخش.
• کلانتری، حسین و احمد پوراحمد (1385) " فنون و تجارب برنامه ریزی مرمت بافت تاریخی شهرها"/ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی .
• گرانپایه واقعی ، طاهره ، دانشپور ، زهره (1392)" برنامه ریزی توسعه اجتماع پایدار در یک ناحیه خرد شهری ، در سطح اجتماع محلی : محله امیرآبادشهرتهران "، نشریه علمی پژوهشی نامه ی معماری و شهرسازی ، دوره ی 5 ، شماره 10 ، بهار و تابستان .
• لطفی، سهند، ( 1389) "«بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا و حفاظت محور» مقدمه ای بر ضرورت" ، نشریه هفت شهر ، معماری و شهرسازی ، شماره 21-22 ، بهار .
• لطفی ، سهند ( 1390) " بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا : تأملی بر بن مایه ی فرهنگی و کنش بازآفرینی" ، نشریه هنرهای زیبا ، معماری و شهرسازی ، شماره 45 ، بهار .
• مخبر، عباس (1365)"برنامه ریزی در سطح محلی و توسعه روستایی:راهبردهای جایگزین"،تهران، چاپ اول، انتشارات وزارت امور خارجه.
• مختاری، تینا (۱۳۸۸)"بازیابی وباززنده سازی لاله زار،کهن خیابان پایتخت، گامی درپویش هویت تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری.
• مجیدی خامنه، بتول و کولیوند، حجت اله ، (1391) "تحلیل ساختار فضایی محله شهری بر مبنای توسعه ی پایدار اجتماع محور (مطالعه موردی محله دارآباد تهران)"، فصل نامه آمایش محیط شماره 19.
• محمدزاده میاب ،غزال (1394) "بررسی ظرفیت تاثیرگذاری نظریه های توسعه شهری بر شکل گیری اجتماعات محلی در شهرهای معاصر ایران(مورد پژوهی: محله دبستان- منطقه 7 تهران)".پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
• مهندسان مشاور طرح پایدار ، (1386) " طرح تفصیلی شهر قزوین" ، وزارت مسکن و شهرسازی.
•مفیدی ،مهرانوش و بحرینی سید حسین و ایزدی ، محمد سعید(1392)"رویکردها وسیاست های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)"-مجله: مطالعات شهری - شماره 9 صفحه 17-30
• مهندسین مشاور طرح محیط پایدار ،(1384)"طرح راهبردی تفصیلی ویژه و طراحی شهری بافت فرسوده (مسئله دار)" ، شهر قزوین ، تهران.
• -مهدوی، شهرزاد (1391) " معرفی یک سند شهری – به سوی نوزایی شهری "- هفت شهر سال سوم شماره 6و 7 .
• نصیری، اسماعیل (1394) "راهبردهای کاهش فقر شهری با تاکید براجتماعات محلی (مورد پژوهی: محله بی سیم شهر زنجان)"فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره ی هفتم، پاییز 1393 ، صفحات 125 –107.
• هارتموت، بوسل (1381) "توسعه پایدار مفاهیم و محدودیتها" ، مترجم حسن دارابی فصلنامه علمی – پژوهشی مسکن و انقلاب ، شماره 89 ،تهران.
• نوبری، نازک و رحیمی ، محمد (1389)"حکمرانی خوب شهری یک ضرورت تردید ناپذیرمرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران "،دانش شهر: شماره 11 .

§ Bird, J.,Curtis, B. ,Putnam, T., Robertson, G. and Tickner, L (eds) (1993), Making the Futures: Local Cultures, Global Changes, London and New York: Routledge.
§ Evans, G. (2005), Measure for Measure: Evaluating the Evidence of Culture’s Contribution to Regeneration, Urban Studies , Vol. 42, Nos. 5/6, 1–25, May 2005.
§ Beswick Carole-Ann . Tsenkova, Sasha. )2002( Overview Of Urban Regeneration Policies in Urban regeneration: learning from the British experience / edited by Sasha Tsenkova University of Calgary.
§ Bianchini, F. and Parkinson, M. (1993), Cultural Policy and Urban Regeneration: The Western European Experience, Manchester Manchester University Press.
§ Bianchini, F. and Ghilardi, L. (2007), Thinking culturally about place, in Place Branding and Public Diplomacy, Vol.3, Number 4, October, Palgrave journals.
§ Burgel, G. (2000). Lavilleaunjourdhuri, paris: Hachette, Pluriel - Kearns, G. and Philo, C. (eds) (1993). Selling Places: The Pastas Cultural Capital Past and Present. Oxford: Pergamon Press.
§ Bryant, L. S., Community Foundations the Asset-based Development of an Australian Community Organization as a Foundation Source for Sustainable Community Development, RMIT University (School of Management), Australia, 2006.
§ Callan Timothy, "bachelor of arts degree in sustainable community development", Daeman College, 2002 .
§ ) CLG )(Communities and Local Government( )2007e( Strong and Prosperous Communities: The Local- Government White Paper – Making It Happen: The Implementation Plan, London: HMSO.
§ Colantonio &Dixon (2011) Urban Regeneration & Social Sustainability: Best Practice from European Cities.
§ Grunder Sherrie, "Toward a sustainable Community", www.shwee.uwm.edu, 2007 .
§ Gharai, F., Generic Principles of Neighborhood Design: With Particular Refrence to Tehran, Published by University of Sheffield, 1999.
§ Hamdi, Nabeel & Goethert Reinhard, Action Planning for Cities: A Guide to Community Practice, New York: John Wiley and Sons Ltd, 1997.
§ LUDA .)2003 ( Appraisal of Urban Rehabilitation Literature and Projects, Including a Glossary of Terms and a Preliminary Set of Indicators Characterising LUDA. Large Scale Urban Distressed Areas )LUDA(, Dresden.
§ Lichfield, D. (2000) The Context of Urban Regeneration, in Urban Regeneration. Sage Publications LtdLandry,Ch. (1995). The Art of Regeneration: Urban Renewal Through Cultural Activity, DemOS.
§ Landry, Ch., Greene, L., Matarasso, F. and Bianchini, F. (1996), The Art of Regeneration: Urban Renewal through Cultural Activity , A Comedia Report, Comedia, Lond.
§ Middleton,C. and Freestone, P. (2008). The Impact of Culture-led Regeneration on Regional Identity in North East England, Prague, Czech Repuplic.
§ Montagomery, J. (1998). Making a City: Urbanity, Vitality and Urban Design, Journal of UrbanDesign, 3, pp. 93.
§ Roberts, P. & Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: Handbook, Londan. Sage Publications.
§ Roberts, P.; Jeffrey, P(2006) Signposts to sustainable communities: lessons from the exemplar learning programme2006. RENEW, London..
§ Temple Bar,Dublin's Cultural & Creative Quarte. On the WWW, at http://www.templebar.ie, 5Dec 2014.
§ RMIT University (School of Management), Australia, 2006.
§ Vickery, J. (2007), The Emergence of Culture-led Regeneration: A policy concept and its discontents, Centre for Cultural Policy Studies University of Warwick Research Papers No. 9, Series Editors: Oliver Bennett and Jeremy Ahearne
§ World Health rganizatin(2003),Frequently Asked Question about Community – Based Initietives, Regional Office for the Eastern Miditerrean Cairo, Nasr City, Egypt.