بررسی و ارزیابی قابلیت‌ها و تنگناهای توسعه‌ی گردشگری روستایی( مطالعه موردی: شهرستان خاش)

رضایی, مریم; قنبری, سیروس; دوستی  مقدم, حسین; پویش, زیبده; دوستی مقدم, ملیحه

بررسی و ارزیابی قابلیت‌ها و تنگناهای توسعه‌ی گردشگری روستایی( مطالعه موردی: شهرستان خاش)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تاریخ پیام نور قشم

² دانشگاه سیستان و بلوچستان

³ جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی ،جغرافیا و برنامه ریزی روستایی وشهری ،دانشگاه سیستان وبلوچستان

⁴ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه سیستان و بلوچستان

⁵ دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیاوبرنامه ریزی شهری دانشگاه زابل

چکیده

گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است، که از دهه 50 به بعد مطرح گردید. امروزه صنعت گردشگری روستایی به عنوان یک راهبرد می‌تواند با برنامه‌ریزی اصولی و شناسایی مزیت‌ها و محدودیت‌ها،نقش موثری در توسعه مناطق روستایی داشته باشد. این پژوهش که در شهرستان خاش در دو بخش انجام شده، بخش اول با استفاده از روش مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدید‌ها به شیوه( sowt )به ارائه استراتزی و راهبرد در جهت توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان خاش پرداخته است. تجزیه و تحلیل یافته‌ها نشان داد که راهبرد تهاجمی به عنوان راهبرد اول در اولویت قرار گرفته است که با استفاده از نقاط قوت داخلی از فرصت‌هایی که از بیرون برای منطقه وجود دارد به خوبی در جهت توسعه گردشگری و جذب بیشتر گردشگر استفاده گردد.دربخش دوم بااستفاده ازمدل مدیریت گردشگری(soar) بااستفاده ازنظرات کارشناسان که تکمیل کننده مدل قبلی باشد،این مدل آینده نگری در مورد توسعه گردشگری منطقه خواهد داشت وبه نوعی مدیریت گردشگری خاش را ارائه می دهدتا بتوانیم ازظرفیت موجودبه نحواحسن استفاده کرد. گردشگری می تواند در توسعه اقتصادی- اجتماعی مناطق روستایی خاش پاسخگوی بسیار از مشکلات و معظلات اقتصادی باشد. از جمله شناسایی ظرفیتهای توسعه همه جانبه صنعت گردشگری در ابعاد ملی- منظقه ای و محلی در کنار ساماندهی و هدایت زیرساخت های توسعه گردشگری می تواند در استقرار و توسعه این صنعت موثر واقع گردد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating and assessing the capabilities and bottlenecks of rural tourism development (case study: Khashan city)

نویسندگان [English]

Maryam Rezaei ¹
Sirus Ghanbari ²
hossin doostomogagdam ³
zobide poesh ⁴
ملیحه doostimogadam ⁵

¹ gheshm university

² University of Sistan and Baluchestan

³ Geography and Environmental Programs, Geography and Urban Planning, University of Sistan and Baluchestan

⁴ Master of Geography and Tourism Planning, University of Sistan and Baluchestan

⁵ Master's degree in geography and urban planning of Zabol University

چکیده [English]

Rural tourism new trend in the tourism industry, which was raised from the 50s onwards. Rural tourism as a strategic industry today can identify with the planning principles and MzytHa and limitations, have an important role in the development of rural areas. The research was conducted in the city of Khash Drdvbkhsh, the first part using field studies to determine the strengths, weaknesses, opportunities and Thdyd‌Ha way (sowt) to provide strategy and strategy for the development of tourism in rural areas, city Khash deals. Analysis of the findings showed that aggressive approach as a strategy is first priority Which uses the internal strengths of opportunities out there for the region to develop tourism and attract more tourists well used. Using the second part of tourism management model (soar) in terms of using experts who complement the previous model, this model will be the future of tourism development and tourism management Khash provide a Nhvahsn the existing capacity can be used Dhdta. Tourism can play in socio-economic development of rural areas Khash is responsible for many problems and economic dilemma. Including the identification of national capacities for comprehensive development of tourism in regional and local dimension in addition to organizing and guiding the development of tourism infrastructure can The establishment and effective development of the industry

کلیدواژه‌ها [English]

Rural Development
Tourism
sowt
SOAR
Khash

مراجع

ابراهیم زاده، عیسی؛ دارایی، مرضیه؛ دارایی، ابولفضل( 1394)، تحلیلی بر وضعیت امکانات و تسهیلات گردشگری شهرستان سمنان از منظر گردشگران با استفاده از آزمون پیرسون، نشریه پژوهش ها و برنامه ریزی شهری، سال ششم، شماره بیست و دوم.
ابراهیم زاده، عیسی؛ ملکی، گل آفرین؛ فرهادی نژاد، حسین(1393)، برنامهریزی استراتژیک توسعه گردشگری با تاکید بر توسعه پایدار در ناحیه خرمآباد، مجله جغرافیا و آمایش شهری،
ایاسه، فریبا( 1388)، بررسی و پهنه بندی پتانسیل های ژئوتوریستی استان آذربایجان شرقی و نقش آن در توسعه پایدار ناحیه ای، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیایی طبیعی گرایش ژئومورفولوژی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز.
نوروزی، اصغر( 1391)، بررسی توانمندیها و تنگناهای اکوتوریستی، حوزه دریای مکران با استفاده از مدل تحلیلی(sowt)، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران.
اصغری لفمجانی، صادق؛ حسنیف صفیه؛ مباشری، اسما؛ سرگزایی، فرشته( 1393)، اثرات گردشگری بر توسعه پایدار، سومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی.
ازکیا، مصطفی؛ کامور، نجمه( 1392)، توسعه پایدار گردشگری روستایی در روستای چاشم شهرستان مهدی شهر، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره سوم.
بهرامی، رحمت الله؛ حبیبی، کیومرث؛ قادری، رضا( 1390)، برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی( مطالعه موردی: مناطق روستایی استان کردستان)، فصلنامه پژوهش های بوم شناسی شهری سال دوم، شماره سوم.
باباخانزاده، ادریس( 1392)، بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری بر منطقه اورامانات، مجله علمی- پژوهشی برنامه ریزی فضایی، سال سوم، شماره سوم.
بهرامی، رحمت الهه( 1389)، بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی در استان کردستان، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام.
باباخانزاده، ادریس( 1392)، بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری بر منطقه اورامانات، مجله علمی- پژوهشی برنامه ریزی فضایی، سال سوم، شماره سوم.
پاهکیده، اقبال؛ کریمی، جبار( 1391)، بررسی توانها و قابلیتهای گردشگری منطقه اورامانات با استفاده GIS، اولین همایش ملی جغرافیا و گردشگری در هزاره سوم، جغرافیا، گردشگری و امنیت
پناد، عبدلصمد(1393)، بررسی قابلیتها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی نمونه موردی: شهرستان چابهار
حسام پور، محمد؛ قنبری، یوسف؛ شایان، محسن( 1394)، تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی( مطالعه موردی: روستای شیدان، شهرستان بوانات، استان فارس)، مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، سال دهم، شماره 32.
حشمتی جدید، مهدی؛ ملکان، جواد؛ ملکان، احمد؛ اعظمی، امیر( 1390)، اثرات گردشگری روستایی و راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل (sowt)نمونه موردی: روستای بیشه، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین.
خاوریان، گرمسیر، امیررضا، ژاکلینام. استاورس و علیان، مهدی. 1392. برنامهریزی راهبردی توسعه گردشگری شهری با استفاده از مدل استراتژیک SOAR (مورد شهر تفت)، مدرس علومانسانی، برنامهریزی و آمایش فضا، دوره 17، شماره 3.
خواجه بهرامی، علیرضا؛ تلخابی، حمید رضا؛ پاشازاده، اصغر( 1391)، ارزیابی اثرات گردشگری بر توسعه پایدار نواحی روستایی( مطالعه موردی: دهستان دلفارد شهرستان جیرفت)، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین.
اذانی، مهری؛ تقی پور جاوی، مسلم؛ مستغاثی، شروین( 1391)، تحلیل و بررسی توان ها و تنگناهای تاثیرگذار در توسعه گردشگری با استفاده از مدل (sowt)مطالعه موردی: شهرستان لردگان)، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین.
رحیمی عنا، سید مهدی؛ انصاری، فتانه( 1393)، اثرات گردشگری و راهکارهای توسعه پایدار روستایی با استفاده از مدل (sowt)مطالعه موردی: روستای بوان، نورآباد ممسنی)، اولین همایش ملی توریسم و گردشگری سبز در ایران.
رضوانی، محمد رضا( 1384)، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ قادری، اسماعیل( 1388)، نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی( نقد و تحلیل چارچوب های نظریه ای)، مدرس علوم انسانی، دوره 6، شماره 2.
رحمت نیا، اسماعیل؛ شیرانی، شمسی؛ احمدی، زهرا( 1392)، ارزیابی قابلیت ها و پتانسیل های گردشگری منطقه بزمان استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل راهبردی (sowt)، چهارمین همایش منطقه ای چالشه ا و راهکاهای توسعه در مناطق محروم.
زرافشانی، کیومرث؛ شریفی، لیدا؛ گراوندی، شهپر؛ قبادی، پرستو( 1392)، بررسی اثرات توسعه گردشگری در ارتقاء شاخص های اقتصادی- اجتماعی نواحی روستایی مورد: منطقه گردشگری ریجاب در استان کرمانشاه، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دوم، شماره3.
سقایی، محسن؛ علیزاده، محمد( 1391)، بررسی چالش ها، فرصت ها و راهکارهای توسعه گردشگری روستایی( مورد مطالعه: روستاهای بیاضه، گرمه و مصر، از شهرستان خور و بیابانک)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 29، شماره سوم.
شمس الدینی، علی؛ امیری فهلیانی، محمد رضا، تجزیه و تحلیل عوامل مرتبط با توسعه صنعت گردشگری در مناطق روستایی شهرستان ممسنی( با استفاده از مدل تصمیم گیری(sowt)فصلنامه فضای گردشگری، سال سوم، شماره 12.
صبوری، محمد؛ نوروزی، اصغر(1391)، بررسی توانمندیها و تنگناهای اکوتوریستی حوزه دریای مکران با استفاده از مدل تحلیلی (sowt)، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.
طیبی، سید کمیل؛ جباری، امیر؛ بابکی، روح الله( 1387)، بررسی رابطه علی بین گردشگری و رشد اقتصادی ( مطالعه موردی: ایران، کشورهای oECD به علاوه کشورهای منتخب)، مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 24
کرمی، فریبا؛ شریفی، رقیه( 1391)، ارزیابی گردشگری روستایی با استفاده از مدل (sowt)مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی مراغه، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا، و برنامه ریزی، سال17، شماره 46.
محسنی، رضا علی( 1388)، گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالش ها و راهکارها، مجله اقتصادی جغرافیایی دانشگاه آزاد اهر، سال 9، شماره 28
موحد، علی؛ کهزادی، سالار( 1389)، تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری استان کردستان با استفاده از مدل (sowt)، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره دوم.
مهدیان بروجنی، محسن؛ احمدوند، مصطفی( 1391)، بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل (sowt)مورد مطالعه منطقه دنا، همایش ملی توسعه روستایی.
مرادی، محمود؛ خاتمی، سمیه( 1392)، بررسی نقش گردشگری در توسعه روستایی با استفاده از مدل (sowt) ، مورد مطالعه: روستای خور شهرستان خوسف، مطالعات فرهنگی- اجتماعی خراسان، شماره 26.
ملکی، سعید؛ حاتمی، داود( 1390)، بررسی و ارزیابی قابلیتها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی مطالعه موردی شهرستان ایذه، جغرافیا گردشگری شهری.
- Geoldner, Charles; Brent, Richie (2006). Tourism, principles, practices, philosophies . New Jersey: John wiley and sons.
- Hampton, Markp; Chrstensen, John (2007). "competing industries in islands, a new tourism approach". Annals oftourism research, vol. 34, No. 4. p: 998-1020.
- Hom Haacke. L (2001). Using SWOT for Project Planning Sessions, PN.3 Hughes. A. Tourism as sustainable Industry in the Rural Community of Arising, West Scotland, MSc Thesis, Napier University
- Liue, Z. (2003), Sustainable tourism development: A critique. GEOGRAFIA
- OnlineTM Journal of sustainable tourism, 11(6): 459-475.
- Sharpley. A, Richard; Vassh. Adrian (2006). "Tourism,farmingand diversification: anattitudinal stady", Tourism management,Vol. 27, No. 5. p: 1040-1052.
- Stavros, J., & G. Saint, (2010). SOAR: Linking Strategy and OD to Sustainable Performance" in W.J. Rothwell, J.M. Stavros, R. Sullivan & A. Sullivan (Eds.), Practicing Organization Development: A Guide for Leading, San Francisco, CA: Jossey-Bass Change, Pp. 377-394
- UNWTO, 2007, Tourism Highlights 2007 Edition, Available in "www.unwto.com".
- Rathore, N., (2012), "Rural tourism impact, challenges and opportunities", Journal of Business Economics & Management Research, 2 (2): 252- 260