سنجش تأثیر عوامل مشارکت پذیری شهروندان در مدیریت پسماند شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس خدمات شهری، شهرداری آمل، آمل، ایران

چکیده

با گسترش معنای مشارکت و راه یافتن آن به تمام عرصه های زندگی، امروزه سخن از آن است که همه مردم در تعیین سرنوشت خویش دخالت آگاهانه و واقعی پیدا کنند. در کشور ما مفهوم مشارکت پدیدهای تازه تلقی نمی شود و در قالب های سنتی خود نظیر همیاری و یاریگری سابقه ای طولانی در حیات اجتماعی مردم دارد. گسترش شهرها و افزایش جمعیت آن موجب افزایش تولید پسماندهای خانگی شده است و عدم مدیریت صحیح آن مشکلات زیادی را ایجاد نموده است. چگونگی دفع پسماندها ی تولید شده شهری، همواره از سال های دور، یکی از معضلات جامعه بشری بوده است. ساده ترین و عملی ترین روشی که برای رفع این مشکل در ابتدا صورت گرفته است، پراکنده کردن و تلنبار نمودن پسماند ها در زمین های بایر خارج از محدوده شهرها و یا سوزاندن آن به منظور جلوگیری از آلودگی بوده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش تأثیر مشارکت پذیری شهروندان در مدیریت پسماند شهری است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان شهر آمل می باشد که تعداد آنها نامحدود بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 385 نفر برآورد شده است و در ادامه با نرم افزار spss به تحلیل و توصیف متغیرها و فرضیه های پژوهش پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که احساس تعلق اجتماعی، رضایت از خدمات شهری، اعتماد اجتماعی، رسانه های گروهی، فایده مندی و باور به سودمندی در مشارکت پذیری شهروندان بر مدیریت پسماندهای شهری تأثیر مثبت داشته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Citizen Participation Factors on Municipal Waste Management

نویسنده [English]

  • Sahar Asgari
City Services expert, Amol Municipality, Amol, Iran
چکیده [English]

By spreading the meaning of participation and reaching it in all walks of life, it is now commonplace for all people to intervene consciously and truly in determining their destiny. In our country, the concept of participation is not considered a new phenomenon and in its traditional forms such as assistance and assistance has a long history in people's social life. The expansion of cities and the increase of its population have increased the production of household waste and its inadequate management has caused many problems. How waste disposal is produced has always been one of the problems of human society for many years. The simplest and most practical way to address this problem initially was to disperse and flush waste out of urban areas or burn it to prevent contamination. The main purpose of this study is to measure the impact of citizen participation on municipal waste management. The method of data collection in this research was a researcher-made questionnaire survey. Statistical population of this study is citizens of Amol city whose number is unlimited and the sample size is estimated using 385 Morgan table. The results indicate that the sense of social belonging, satisfaction with municipal services, social trust, mass media, utility and belief in the usefulness of citizens' participation have a positive impact on municipal waste management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citizen Participation
  • Municipal Waste Management
  • Satisfaction with Municipal Services
-                   احمدی، اصغر؛ توکلی، محمود (1390). بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره بهینه امور شهری.
-                   ارجمندنیا، اصغر (1380). سازمان های غیردولتی راهبرد مشارکت سازمان یافته، فصلنامه مدیریت شهری، سال دوم، شماره 5، تهران.
-                   حاجی بابایی، محسن؛ اکبری، اکبری؛ فهام، مریم؛ فوادی حسن (۱۳۹۶). بررسی کارایی روش ارزیابی چرخه حیات در مدیریت سیستم های پسماند شهری، چهارمین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران.
-                   حسن پور، حسین (1395). ارزیابی مخاطرات زیست محیطی و راهبردهای مدیریت پسماند در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان رامجرد یک، شهرستان مرودشت در سال 94)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
-                   صفری الموتی، پروانه (1393). عوامل مؤثر بر رفتارهای مدیریت پسماند خانوارهای روستایی شهرستان قزوین، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه زنجان.
-                   علوی تبار، علیرضا (1379). بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارب جهانی و ایران)، جلد اول، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداری ها، تهران.
-                   عمرانی، قاسم علی (1384). کتاب جامع بهداشت عمومی، مدیریت پسماندهای شهری، گفتار 4، انتشارات دانشکده بهداشت و انیستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران.
-                   فهیمی نیا، محمد؛ فرزادکیا، مهدی؛ نظری، شهرام؛ ارسنگ جنگ، شهرام؛ علیزاده متبوع، سودابه؛ ابراهیمی، عبدالله؛ بیدختی، مجید (1392). بررسی وضعیت مشارکت شهروندان در طرح تفکیک از مبدأ پسماندهای شهری و ارائه راهکارهای اصلاحی آن، مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، دوره هفتم، شماره پنجم.
-                   محمدپور، تیمور (۱۳۹۵) مدیریت پسماند شهری و راه های توسعه پایدار با برنامه ریزی شهری، نخستین همایش ملی علوم اسلامی حقوق و مدیریت، قم، دانشگاه جامع علمی کاربردی استانداری قم.
-                   مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری (1380). بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 5، تهران.
-                   مهدی زاده، جواد؛ حسین پیرزاده نهوجی؛ مهین دخت امیری؛ محمدحسین جهانشاهی؛ محمد تقی زاده مطلق، هایده صراف زاده  (1385). برنامه ریزی راهبردی توسعه شهری (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران)، چاپ دوم. انتشارات معاونت معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
-                   نصیری، اسماعیل (1388). مدیریت مواد زائد جامد شهری و نقش آن در توسعه پایدار (مورد مطالعه: شهرداری منطقه 12 تهران).
-                   نوذرپور، علی (1380). یادداشت سردبیر (سرمقاله)، فصلنامه مدیریت شهری، سال دوم، شماره 5، تهران.
-                   یاور، بیژن (1380). شهرسازی مشارکتی و جایگاه مشارکت مردم در شهر ایرانی واقعیات، اهداف، استراتژی ها، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته شهرسازی گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
-                   Díaz-Villavicencio, G., Didonet, S. R., & Dodd, A. (2017). Influencing factors of eco-efficient urban waste management: Evidence from Spanish municipalities. Journal of Cleaner Production.
-                   Linzalone, N., Coi, A., Lauriola, P., Luise, D., Pedone, A., Romizi, R., ... & HIA21 Project Working Group. (2017). Participatory health impact assessment used to support decision-making in waste management planning: A replicable experience from Italy. Waste management, 59, 557-566.
-                                       Lishan, X., Guoqin, Z., Yan, Z., & Tao, L. (2017). Promoting public participation in household waste management: a survey based method and case study in Xiamen City, China. Journal of Cleaner Production.