شناسایی و تحلیل پیش نیازهای برنامه ریزی توسعه اقتصادی با تاکید بر مشاغل زنجیره ای و تعاونی در روستاهای بخش مرکزی هیرمند

دوستی  مقدم, حسین; سارانی, فاطمه

شناسایی و تحلیل پیش نیازهای برنامه ریزی توسعه اقتصادی با تاکید بر مشاغل زنجیره ای و تعاونی در روستاهای بخش مرکزی هیرمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نورمرکز تحصیلات تکمیلی، ایران

² کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، زاهدان، ایران

چکیده

امروزه بسیاری از روستاهای کشور به دلیل نبود شغل و بیکاری جوانان روز به روز با مهاجرت جوانان و خالی شدن از سکنه مواجه می‌شوند. یکی از راه‌های جلوگیری از مهاجرت روستاییان ایجاد شغل‌ و مهمتر از آن ایجاد شغل‌هایی است که به وسیله خود روستاییان به صورت زنجیره‌ای و تعاونی تشکیل شده است. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل پیش نیازهای برنامه-ریزی توسعه اقتصادی با تاکید بر مشاغل زنجیره‌ای و تعاونی در روستاهای بخش مرکزی هیرمند است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. که به دو روش مطالعه کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه پشتیبان‌ها، شاغلین و فعالان اقتصادی در حوزه فعالیت‌های اقتصادی پنجگانه است که از میان آن‌ها تعداد 33نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات بدست آمده از تحلیل های کمی و کیفی استفاده شد که برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش های آماری (توصیفی و استنباطی) و با بهره گیری از مدل هفت سرمایه و مدل رادار استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به به مدل هفت سرمایه ( رادار) و کسب بیشترین امتیاز توسط سرمایه نهادی و سرم سرمایه زیرساختی و سرمایه نهادی، مشخص می شود که این دو سرمایه بیشترین تاثیر را در توسعه مشاغل عام المنفعه در منطقه مورد مطالعه دارند. با توجه به زنجیره شغلی مشاغل زنجیره‌ای و تعاونی مورد مطالعه مشخص شد که می توان با ایجاد تعاونی و تامین زنجیره های پیشین و پسین برای هر کدام از مشاغل مورد مطالعه، باعث ایجاد اشتغال پایدار در منطقه مورد مطالعه شد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26453851.1399.3.3.12.1

عنوان مقاله [English]

Identification and analysis of economic development planning prerequisites with emphasis on chain and cooperative jobs in the villages of the central part of Helmand

نویسندگان [English]

hossin doostomogagdam ¹
fatemeh sarani ²

¹ PhD student in Geography and Rural Planning, Payame Noor University, Graduate Center, Iran

² M.Sc. in Geography and Rural Planning, Sistan and Baluchestan University, Faculty of Geography and Environmental Planning, Zahedan, Iran

چکیده [English]

Today, many villages in the country are facing youth migration and depopulation due to lack of jobs and youth unemployment. One of the ways to prevent the migration of the villagers is to create jobs and more importantly to create jobs that have been created by the villagers themselves in the form of chains and cooperatives. The purpose of this study is to identify and analyze the prerequisites of economic development planning with emphasis on chain and cooperative jobs in the villages of the central part of Helmand. The present research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature and method.Which has been done in two ways: library and field study. The statistical population of the study includes three groups of supporters, employees and economic activists in the field of five economic activities, from which 33 people have been selected as the sample size. Interviews were used to gather information. Quantitative and qualitative analysis was used to analyze the data and information obtained. Statistical methods (descriptive and inferential) were used to analyze the data and information using the Haft Capital model and the radar model.The results showed that according to the model of seven capitals (radar) and obtaining the highest score by institutional capital and serum of infrastructure capital and institutional capital, it is clear that these two capitals have the greatest impact on the development of public utilities in the study area. According to the job chain of the studied chain and cooperative jobs, it was determined that it is possible to create sustainable employment in the study area by creating cooperatives and providing anterior and posterior chains for each of the studied jobs.

کلیدواژه‌ها [English]

Development
economic development
planning
central part of Helmand

مراجع

احمدی نژاد، سمیه، (1391)، تحلیلی برشاخصهای توسعه پایدارشهری در مناطق چهاردهگانه شهراصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا، رشته برنامه ریزی شهری.

ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا، (1393)، جامعه شناسی توسعه، چاپ یازدهم، انتشارات کیهان، تهران.

افراخته، حسن و توفیقیان اصل، سید امیر، (1395)، تحلیل مکانی- فضایی سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان بویراحمد، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد3، شماره2، صص214-193.

افراخته، حسن؛ ریاحی، وحید وجوان، فرهاد، (1394)، پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر، مجله جغرافیا، دوره جدید، سال13، شماره46، صص93-117.

بشیر احسن، مسلم و قربانی نژاد، ریباز، (1396)، نقش زنان کارآفرین در توسعه اقتصادی روستایی مطالعه موردی دهستان خرمرود واقع در شهرستان تویسرکان، مجله جغرافیایی سرزمین، سال4، شماره53، صص93-107.

خدابنده لو، هاجر، (1394)، تدوین برنامه اقتصادی 5 ساله روستای پیرمرزبان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، گروه جغرافیا، گرایش جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، رشت.

رحمانی فضلی، عبدالرضا؛ منشی زاده، رحمت اله و علی پوریان، جهانبخش، عملکرد مدیریت مشارکتی- تعاملی دهیاران در توسعه اقتصاد روستایی با تاکید بر عناصر تولید و سرمایه گذاری: مورد بخش مرکزی شهرستان کوهدشت، مجله خراسان بزرگ، سال 5، شماره16، صص28-38.

رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ بدری، سیدعلی و سجاسی قیداری، حمداله، (1390)، بنیانهای نظریهای برنامه ریزی کالبدی مناطق روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، تهران.

ریاحی، وحید؛ عزیزپور، فرهاد و نوری، آذر، (1395)، تحلیل سطح پایداری محیطی سکونتگاه های روستایی در شهرستان خرمدره، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد3، شماره2، صص173-153.

شعبان زاده، مهدی؛ طاهری ریکنده، عمران و ریاحی درچه، فرشید، (1396)، بررسی ارتباط توسعه اقتصادی، تنوع فعالیت ها و آزادسازی تجاری با شدت انرژی در بخش کشاورزی، مجله پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال7، شماره27، صص143-156.

شماعی، علی و احمدی، باقر، (1395)، تحلیل فضایی سطوح توسعه یافتگی شهرستان های استان کردستان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 6، شماره20، صص128-117.

فزونی، بهزاد؛ استعلاجی، علیرضا و ولی شریعت پناهی، مجید، (1396)، نقش عوامل محیطی در توسعه اقتصاد روستایی مطالعه موردی بخش دیلمان شهرستان سیاهکل، مجله نگرش های نو در جغرافیای انسانی، سال 9، شماره3، صص25-49.

فصیحی، حبیب اله، (1397)، تحلیل نقش کلان شهرها در ساختار اقتصادی روستاهای پیرامون شهری مورد روستای گلحصار در شهرستان ری، مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال7، شماره2(24)، صص107-126.

فنی، زهره؛ بیرانوندزاده، مریم؛ سبحانی، نوبخت و سلطان زاده، اکبر، (1396)، تحلیل جایگاه تعاونیهای مسکن در نظام برنامه ریزی در ایران، مجله پژوهشهای بوم شناسی شهری، شماره15، صص79-96.

لشکری، محمد، (1388)، توسعه اقتصادی و برنامهریزی، دانشگاه پیام نور، تهران

مصلحی، آریو، (1395)، سنجش پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محلات شهری مطالعه موردی: شهر گرگان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مشهد، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، رشته برنامه ریزی شهری، مشهد.

نعمتی، مرتضی؛ طهماسبی، سیامک و قرقانی، معصومه، (1395)، سنجش میزان توسعه یافتگی و عوامل مؤثر برآن در نواحی روستایی استان فارس با استفاده از تحلیل عاملی و ضریب ناموزون موریس، فصلنامه برنامه ریزی منظقه ای، سال6،شماره 23، صص58-45.

وصال، زینب؛ خواجه شاهکوهی، علیرضا و نجفی کانی، علی اکبر، (1396)، نقش صنایع کوچک در توسعه اقتصادی- اجتماعی نواحی روستایی مورد بخش مرکزی شهرستان فریمان، مجله اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال6، شماره1(19)، صص61-76.

Arouri, M., & Ben Youssef, A., & Nguyen, C. (2015). Natural Disasters, Household Welfare and resilience evidence from rural Vietnam, GREDEG working paper No .03, PP 1-39.

Biddulph وR,(2015), Limits to mass tourism’s effects in rural peripheries, Annals of Tourism Research 50 98–112.

Gavril-Pavena , L.(2015). Tourism opportunities for valorising the authentic traditional rural space-study case: Ampoi and Mures Valleys microregion, Alba County, Romania, Procedia - Social and Behavioral Sciences,Vol. 188, pp.111-115.

Huang, x, Li, H, Zhang, x, Zhang, xi. (2018). Land use policy as an instrument of rural resilience – The case of land withdrawal mechanism for rural homesteads in China, Ecological Indicators, No 87, PP 47-55.

Wilson, G.A, Hu, zh, Rahman, S. (2018). Community resilience in rural China: The case of Hu Village, Sichuan Province, Journal of rural studies, vo 60, pp 130-140.