بررسی خشکسالی و ترسالی ایستگاه هواشناسی اصفهان با استفاده از شاخص SPI

مزیدی, احمد; امیدوار, کمال; ملک احمدی, عاطفه; حسینی, سید سلام

doi:10.22034/gahr.2021.284919.1544

بررسی خشکسالی و ترسالی ایستگاه هواشناسی اصفهان با استفاده از شاخص SPI

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا دانشگاه یزد، یزد، ایران

² استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیا دانشگاه یزد، یزد، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه یزد، یزد،ایران

⁴ کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه پیام نور مرکز سقز، کردستان

10.22034/gahr.2021.284919.1544

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده های آب و هوایی است که در همه شرایط اقلیمی و در تمام مناطق کره ی زمین به وقوع می پیوندد. برای بیان کمی این پدیده و ارزیابی آن از شاخص های مختلفی استفاده می شود. شاخص مورد استفاده در این پژوهش برای بررسی خشکسالی و ترسالی، شاخص بارش استاندارد شده SPI می باشد. برای این منظور داده های بارش ماهیانه ایستگاه هواشناسی اصفهان برای یک دوره ی آماری 29 ساله (1989- (1961 با هدف تحلیل آماری بارش و تعیین سال های خشک و مرطوب مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شدت خشکسالی های اصفهان، خشکسالی های ملایم یعنی وضعیت نرمال روبه خشکسالی سهم بیشتری را نسبت به سایر خشکسالی ها به خود اختصاص می دهند. به طور کلی در میان تمام حالت های انتقال شرطی SPI احتمال انتقال از حالت نرمال به خشکسالی بیشتر از سایر حالت ها است. بر اساس شاخص مورد بررسی SPI، اصفهان رویدادهای خشکسالی بیشتری را در مقایسه با ترسالی تجربه کرده است و اقلیم آن تمایل بیشتری برای گذر از حالت نرمال به حالت خشک داشته است

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26453851.1400.4.1.7.9

عنوان مقاله [English]

Untersuchung der Dürre und Nässe der Wetterstation Isfahan anhand des SPI-Index

نویسندگان [English]

Ahmad Mazidi ¹
Kamal Omidvar ²
Atefeh Malek Ahmadi ³
Seyed Salam Hoseini ⁴

¹ Associate Professor of Climatology, Department of Geography, Yazd University, Yazd, Iran

² Professor of Climatology, Department of Geography, Yazd University, Yazd, Iran

³ Master student of climatology, Yazd University, Yazd, Iran

⁴ Master of Climatology, Payame Noor University, Saqqez, Kurdistan

چکیده [English]

Abstract:
Drought is one of the climatic phenomena that occurs in all climatic conditions and in all regions of the planet. Various indicators are used to quantify this phenomenon and evaluate it. The index used in this study to study drought and wet season is the standardized SPI precipitation index. For this purpose, monthly rainfall data for a statistical period of 29 years (1989- (1961) were studied with the aim of statistical analysis of rainfall and determination of dry and wet years. The results of this study show that the severity of drought in Isfahan province Mild droughts, that is, normal drought conditions, account for a larger share than other droughts, and in general, among all SPI conditional transmission modes, the transition from normal to drought is more likely than other modes .According to the SPI index, Isfahan province has experienced more drought events compared to wet season and its climate has a greater tendency to transition from normal to dry.

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: Drought
wet season
Isfahan climate
SPI index

مراجع

صادقی نیا، علیرضا، حجازی زاده، زهرا، حمیدیان پور، محسن، راهه، پورسربندان( 1390)، برآورد احتمالات خشکسالی و ترسالی با استفاده از نمایه SPI مدل زنجیره مارکف مطالعه موردی: تهران، فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 43، پاییز1392.
ظهیری، عبدالرضا، شریفان، حسین، ابارشی، فرزانه، مهدی، رحیمیان(1393)، ارزیابی پدیده های ترسالی و خشکسالی در استان خراسان با استفاده از نمایه های(PNPI, SPI, NITZCHE)، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، شماره4، جلد 8، زمستان 1393.
فاطمی، مهران، امیدوار، کمال، نارنگی فرد، مهدی، خدا کرم، حاتمی بهمن بیگلو (1394)، شناخت الگوهای همدید موثر بر دوره های ترسالی و خشکسالی در ایران مرکزی، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال هشتم، شماره 29، پاییز 1394.
بنی واهب، علیرضا، بهلول، علیجانی(1382)، بررسی خشکسالی، ترسالی و تغییرات اقلیم منطقه بیرجند با استفاده از مدل های آماری،1382.
خسروی، یونس، غلامعلی، مظفری(1394)، آنالیز خطا در ارزیابی شاخص خشکسالی SPI با استفاده از زمین آمار مطالعه موردی: استان بوشهر، فصلنامه علمی_پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال چهاردهم، شماره 48، بهار 1395.
خوش اخلاق، فرامرز (1376)، بررسی الگوهای ماهانه خشکسالی و ترسالی در ایران، مجله تحقیقات جغرافیایی، شماره45.
خوش اخلاق، فرامرز (1377)، تحقیق در خشکسالی های فراگیر ایران با استفاده از تحلیل های سینوپتیک، رساله دکتری اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
رضیئی، طیب، پیمان دانش کار آراسته، روحانگیز اختری و بهرام ثقفیان (1386)، بررسی خشکسالی های هواشناسی در استان سیستان و بلوچستان با استفاده از نمایه SPI و مدل زنجیره مارکوف، مجله تحقیقات منابع آب ایران جلد3، شماره 1، صص76-86.
عساکره، حسین (1380)، تجزیه و تحلیل آمـاری – اقلیمـی، سـری های زمـانی دمـا در ایـران ، دانـشگاه اصفهان، رساله دکتری.
لشنی زند، مهران (1381)، بررسی اقلیم خشکسالی های ایران و راهکارهای مقابله با آن (مطالعه موردی : شش حوضه واقع در غرب و شمال غرب ایران)، پایان نامه دکتری، دانشگاه اصفهان.
لشنی زند، مهران (1383)، بررسی شدت و فراوانی خشکسالی های اقلیمی در شش حوضه واقع در غرب و شمال غرب کشور، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی).

12. Henz, G., Turner, S., Badini, W., and Kenny J., 2004. Historical perspective on Colorado , drought chapter, 1: 3-21

13. Steven, M., Quiring, T., and Papakryiakou, N.indices for the Canadian prairies. Journal of hydrological Science, 45(5): 751-769.

14. Aleboali, A., Ghazavi, R., and Sadatinezhad S.J., 2016. Study the effects of drought on groundwater resources using SPI index (A case study: Kashan Plain). Desert ecosystem journal, 5(10): 13-22.

15. Mendicino, G., Alfonso, S., and Pasquale, .A groundwater Resources Index (GRI) .2008 ,for drought monitoring and forecasting in a Mediterranean climate, Journal of Hydrology

-302282 (3):357.

16. Tsakiris, G., Nalbantis, I., and Cavadias, G . Regionalization of low flows based on .2011 canonical correlation analysis. Advances in water resources, 34: 865–872.