بررسی تحولات کاربری اراضی نواحی روستایی شهرستان اشتهارد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از وظایف اصلی و مهم برنامه ریزان در نواحی روستایی، تخصیص زمین به کاربری های گوناگون با توجه به نقش و کارکرد و میزان تأثیرگذاری هر کدام از کاربری ها بریکدیگر است. در واقع هدف نهایی برنامه ریزی کاربری اراضی ایجاد نوعی تعادل زیست محیطی و برقراری عدالت اجتماعی در روند پیشرفت و آبادانی نواحی سکونتی است و باید به اهداف کیفی همچون امنیت، سازگاری، منظر و چشم انداز و احساس وابستگی به محیط نیز پاسخ گوید. در این پژوهش میزان سازگاری کاربری های تغییر یافته به وسیله خبرگان روستاهای مورد مطالعه از حیث کاملاً سازگار تا کاملاً ناسازگار طبقه بندی و امتیازبندی شدند. هدف از این مطالعه، بررسی تحولات کاربری اراضی نواحی روستایی شهرستان اشتهارد در بازده زمانی 15 ساله است و تحولات کاربری اراضی با استفاده از شاخص های سازگاری مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربری است و ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. برای گردآوری اطلاعات از روش مشاهده، مصاحبه و طراحی و تکمیل پرسشنامه استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که نخست: تمام روستاهای مورد مطالعه از نظر سازگاری در وضعیت نسبتاً سازگاری قرار دارد، دوم: در بین 8 کاربری مورد بررسی، کاربری مسکونی با میانگین 2/4 و اراضی بایر با میانگین 1/4 بیشترین تحولات را از سال 1380 تا 1395 به خود اختصاص داده است، سوم: کاربری مسکونی سازگارترین و کاربری کارگاهی- صنعتی ناسازگارترین کاربری ها در بین کاربری های مورد برسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

lnvestigation of land use developments in rural areas of Eshtehard city

نویسندگان [English]

  • YَََASIN MOGHADDASI 1
  • VAHID RIAHI 2
1 Master student of Geography and Rural Planning, Kharazmi University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor of Geography and Rural Planning, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the main and important tasks of planners in rural areas is to allocate land to different land uses according to the role and function and the extent to which each land use affects each other. In fact, the ultimate goal of land use planning is to create an environmental balance and establish social justice in the process of development and development of residential areas, and must meet quality goals such as security, compatibility, landscape and a sense of dependence on the environment. In this study, the degree of compatibility of altered land uses was classified and scored by experts from the studied villages in terms of completely compatible to completely incompatible. The purpose of this study is to investigate land use changes in rural areas of Eshtehard city in a time period of 15 years and land use changes have been studied using adaptation indicators. The present research is purposeful in nature and has a descriptive-analytical nature. The method of observation, interview, design and completion of a questionnaire was used to collect information. The results of the research show that first: all the studied villages are in a relatively compatible situation in terms of adaptation, second: among the 8 uses surveyed, residential use with an average of 4.2 and barren lands with an average of 4.1 have the most changes Has been allocated from 2001 to 2016. Third: Residential use is the most compatible and workshop-industrial use is the most incompatible among the studied uses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land use
  • land use developments
  • rural settlement
  • Eshtehard city

مراجع

-         امینی، سماء ، بیژن رحمانی و بتول مجیدی خامنه. (1395). پیامدهای اقتصادی تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیرانشهری مورد: روستاهای دهستان جی در شهرستان اصفهان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال ششم، شماره 2، صص 40-18.
-         امیر نژاد، حمید.(1392). بررسی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان جهت تغییر کاربری اراضی در استان مازندران، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 5، شماره 4 ، صص20-1.
-         براتی ، علی اکبر. خلیل کلانتری حسین آزادی و محسن مأموریان.(1393). تحلیل آثار تغییر کاربری اراضی کشاورزی از دیدگاه کارشناسان سازمان امور اراضی کشاورزی ایران؛ تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45، شماره 4، صص 650-639
-         بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، دفتر برنامه ریزی و هماهنگی طرح ها.(1393).راهنمای مطالعات کاربری زمین روستایی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
-         تقیلو، علی اکبر. (1384). تحلیل مطلوبیت کاربری اراضی کلان شهرستان ارومیه در راستای آمایش سرزمین، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال پنجم، شماره 2، صص73-56 .
-         خاکپور، براتعلی، سعدالله ولایتی و قاسم کیانژاد (1386). الگوی تغییر کاربری اراضی شهر بابل، مجله و توسعه ی ناحیه ای، شماره نهم، صص20-1 .
-         ریاحی، وحید، حسن، مؤمنی(1396)، تحلیل تناسب تخصیص کاربری های اراضی در سکونتگاه های روستایی بخش جاجرود شهرستان پردیس، نشریه برنامه ریزی توسعه کالبدی، سال دوم، شماره3، صص24-11.
-         زیاری، کرامت الله .(1381). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، مورد میناب، فضلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 65، صص 63-78.
-         ظاهری ، محمد (1378). عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کاربری اراضی با تأکید بر نقش تحولات اقتصادی جمعیت ، مطالعه موردی روستاهای حوزه نفوذ کلانشهر تبریز. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی(دانشگاه تبریز)، سال 13، شماره 26، صص 140-117 .
-         عباس زاده، غلامرضا، آسمانی، محمدرضا و تاج گلی، بهاره(1395). بررسی میزان سازگاری کاربری های مسکونی( مطالعه موردی شهر طرقبه)، چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری.
-         قادری، مریم(1393). تحلیل سازگاری کاربری های اراضی در ورودی شهرها: نمونه موردی ورودی جنوبی شهر مرند، پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی.
-         قاسمی، مریم، فعال جلالی، امین، ارزیابی کاربری زمین در سکونتگاه های روستایی مقصد گردشگری شهرستان بینالود(1399)، نشریه برنامه ریزی توسعه کالبدی، سال پنجم، شماره1، صص99-79.
-         نیازی، یعقوب، اختصاصی، محمدرضا، ملکی نژاد، حسین و حسینی، زیدالعابدین(1389). مقایسه دو روش طبقه بندی حداکثر احتمال و شبکه عصبی مصنوعی در استخراج نقشه کاربری اراضی حوزه سد ایلام، جغرافیا و توسعه8(20)، 132-119.
Basinski, J. J. (1985). "Land Evaluation, Some General Considerations". In Environment
Planning and Managemented. (J. J. Basinski and K.D. Cocks) Csiro Canberra. No. 13. Pp. 59- 65.
Clark, W. A. V., & van Lirerop, W. F. J. (1986). Residential Mobility and Household Location Modeling. In P. Nijkamp (Ed.), Handbook of Regional and Urban Economics (Vol. 1, pp. 97-132).
FAO. (2011). The State of the World’s Land and Water Resources for Food and Agriculture. Rome: FAO.
Kammeier, D. H. (2003). Rural- urban and subregional linkages in the Mekong region. ADB. Bankok. Pp. 9-22. http:// www.adb.org/projects/37156-012/main. Malczewski, J. (2003-2004). "GIS-based Land-use Suitability Analysis: A Critical Overview". Progress in Planning. No. 62 (1). Pp. 3. Doi: 10.1016/ j. progress.
Moshiri, S. R., & Ghomashpasand, M. T. (2013). Analyzing the Effects of Agricultural Land Use Change in the Rural of Central Part of the Lahijan During the Recent Decade.
Sicat, R.S.; E. J. M. Carranza & U. B. Nidumolu (2005). "Fuzzy Modeling of Farmers’ Knowledge for Land Suitability Classification". Agricultural Systems. No. 83. Pp. 49-75.
Sali, G. (2012). Agricultural Land Consumption in Developed Countries. International Association of Agricultural Economists Triennial Conference, Brazil, 18-24 August, 2012
Van Delden, H., Stuczynski, T., Ciaian, P., Paracchini, M. L., Hurkens, J., Lopatka, A., et al. (2010). Integrated assessment of agricultural policies with dynamic land use change modelling. Ecological Modelling, 221(18), 2153-2166.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 مرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار