تحلیلی بر علل آبگرفتگی و پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی آن ( مطالعه موردی : محله اسلام آباد ارومیه )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد عمران محیط زیست، موسسه آموزش عالی صبا غیر دولتی – غیر انتفاعی ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد عمران محیط زیست، موسسه آموزش عالی صبا غیر دولتی – غیر انتفاعی ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

چکیده
امروزه توسعه روز افزون شهرها، گسترش شهرنشینی ، تغییرات محیطی شهرها و مسایل ناشی از آن، یکی از موضوعات مهم در پیش روی مدیران شهری است که در صورت آینده نگری و برنامه ریزی صحیح، نه تنها می توان چالش های به وجود آمده را کنترل نمود، بلکه می توان کنترل آینده را نیز دردست گرفت یکی از مسایل مطرد در توسعه شهری و برنامه ریزی برای آن، موضوع سیلاب و آبگرفتگی شهری ( رواناب سطحی ) ناشی از نزولات جوی است که به دلیل افزایش سطوح غیر قابل نفوذ و یا با نفوذ پذیری کم خیابان ها، معابر در سطح شهرها، شیب نادرست معابر هنگام بارندگی و ..... با سرعت بالا و حجم زیاد در آبراهه های مصنوعی جریان یافته و موجب آب گرفتگی سطح معابر، روان شدید سیلاب در شهرها می گردند. از این رو چاره اندیشی و برنامه ریزی برای جمع آوری و هدایت این آب ها که از نعمت الهی به شمار رفته و مایه برکات بسیار برای انسان ها است، همواره مورد توجه مسئولین و مدیران شهری بوده است. در این پژوهش به تحلیلی بر علل آبگرفتگی و پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی آن ( مطالعه موردی : محله اسلام آباد ارومیه ) پرداخته می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An analysis of the causes of flooding and its health and environmental consequences (Case study: Islamabad neighborhood of Urmia)

نویسندگان [English]

  • Nasrin Fathollahzadeh Attar 1
  • ali rahimijarihan 2
1 Professor of Environmental Civil Engineering, Saba Institute of Higher Education, Non-Profit - Urmia, Urmia, Iran
2 Master Student of Environmental Civil Engineering, Saba Institute of Higher Education, Non-Profit, Urmia, Urmia, Iran
چکیده [English]

Abstract
Today, the increasing development of cities, urbanization, environmental changes in cities and the resulting issues, is one of the important issues facing city managers that if foresight and proper planning, not only the challenges can be controlled. One of the major issues in urban development and planning for it is the issue of floods and urban flooding (surface runoff) due to rainfall, which is due to the increase of impermeable or permeable surfaces. Low streets, passages in the city, incorrect slope of the passages when it rains, etc., flow at high speed and high volume in artificial waterways and cause flooding of the passages, causing severe flooding in cities. Therefore, thinking of solutions and planning to collect and direct these waters, which are considered a divine blessing and a source of great blessings for human beings, have always been considered by city officials and managers. In this study, an analysis of the causes of flooding and its health and environmental consequences (Case study: Islamabad neighborhood of Urmia) is performed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis of the causes of flooding
  • environmental health consequences
  • Islamabad neighborhood of Urmia
  • SWOT model
-         آتشی و همکاران، ( 1393 )، « شبیه سازی تخصیص تلفیقی کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی شرب شهر مشهد »، مجله آب و فاضلاب.
-         اردشیر، عبدالله، ( 1396 )، « مدیریت سیستم جمع آوری آب های سطحی و کنترل سیلاب شهری »، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر.
-         بهزاد فر، مصطفی، ( 1387 )، « هویت شهر نگاهی به هویت شهر »، تهران: موسسه نشر شهر.
-          پیری، حلیمه، ( 1398 )، « مدل سازی و پایش شاخص های کیفیت آب زیر سطحی دشت سیستان با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی »، فصلنامه محیط زیست و مهندسی آب.
-         حسینی و همکاران، ( 1396 )، « تاثیر ابزارهای نفوذ و ذخیره ای توسعه کم اثر در مدیریت رواناب شهری سنندج »، مجله آب و فاضلاب.
-         خادم پور، فهیمه و شهیدی، علی، ( 1396 )، « ارزیابی کیفی آب های سطحی با استفاده از روش CWQI و نرم افزار Aquachem ( مطالعه موردی: رودخانه قاین در خراسان جنوبی ) »، فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط.
-         رضایی و همکاران، ( 1394 )، « تحلیل و ارزیابی مشکلات مدیریتی شهرهای کوچک و میانی ( نمونه موردی: شهر ایلام »، مجله فرهنگ ایلام.
-          آئین نامه راه های شهری، بخش مبانی ( وزارت مسکن و شهرسازی ، 1374 ).
-          بلند نظر، سجاد، ( 1396 )، « نقش انسان در بروز سیل و آب گرفتگی شهری و اقدامات و میزان آمادگی شهرداری اصفهان در راستای مواجهه با آن »، پنجمین کنفرانس جامع مدیریت و مهندسی سیلاب.
-          بزی و همکاران، ( 1389 )، « نقش مدیریت کاربردی اراضی در کاهش سیل گرفتگی شهری، مطالعه موردی: شهر قوچان »، اولین کنفرانس ملی مدیریت سیلاب های شهری.
-          برومند نسب، سعید، ، (1381)، هیدرولوژی رگبار در حوضه های شهری، انتشرات دانشگاه شهید چمران اهواز.
-          بهفروز؛ فاطمه، 1378، فلسفه روش‏شناسی تحقیق علمی در جغرافیا، دانشگاه تهران.
-          تاج بخش، م و خداشناس، س، ( 1391 )، « بازنگری شبکه زهکشی رواناب سطحی با استفاده از شبیه سازی و کاربرد حوضچه های تاخیری در حوضه آبریز اقبال شرقی مشهد »، فصلنامه دانش آب و خاک.
-          تقوایی، م ، سلیمانی، ف ، ( 1390 )، « مدیریت بحران شهرها با تاکید بر سیل »، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی سپهر.
-          جعفری، هاجر، آل شیخ ، علی اصغر، ( 1393 )، « پهنه بندی آب گرفتگی در شهر ( مطالعه موردی: بخشی از منطقه 22 تهران ).
-          داگلاس، لن، (1983) مدیریت و برنامه ریزی در جهت کاهش خطرات محیطی، ترجمه رضا مستوفی الممالکی مجله رشد آموزش جغرافیا.
-         زارع، جمال، ( 1374)، علل و عوامل وقوع سیلاب و آب گرفتگی در مناطق شهری ایران و راههای پیشگیری از آن، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی بلایای طبیعی در مناطق شهری، دفتر مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، تهران.
-          زمردیان، م، ( 1391 )، « کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی »، چاپ 8، انتشارات پیام نور، تهران.
-          روشنی، محمود، و همکاران، 1380، معادلات برآورد رگبار و تعیین منحنیهای IDF در غرب گیلان.
-          رهنمایی، محمد تقی، ( 1367)، روند مطالعات شهری و جایگاه جغرافیایی شهری در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سوم، شماره 3 زمستان 1374.
-          سامانی و همکاران، ( 1396 )، « بررسی تاثیر روش توسعه کم اثر بشکه ذخیره آب باران در کاهش آب گرفتگی ناشی از وقوع سیلاب شهری »، نشریه مدیریت آب و آبیاری.
-          شرکت مانا صنعت ایران، ( 1389 )، « پروژه جمع آوری و هدایت آب های سطحی شهرک سجادیه تهران، شهرداری تهران »، مهندسین مشاور طرح و سازه کاسپین.
-          شیعه، اسماعیل، ( 1391 )، « مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری »، چاپ سی و دوم، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
-          شاعری و همکاران، ( 1392 )، « ضرورت بهره گیری از رویکرد نوین سیستم زهکش شهری پایدار در برنامه های ساماندهی رواناب سطحی شهرها »، کنفرانس ملی مدیریت سیلاب.
-          طباطبایی، قمشه، س، ( 1391 )، « مدل سازی طرح جدید آتلانتیس در حوزه آبریز سر افرازان مشهد »، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
-          ضوابط طراحی سامانه های انتقال و توزیع آب شهری و روستایی، ( 1392 )، معاونت برنامه ریزی و نظام راهبردی.
-          عبیات و همکاران، ( 1395 )، « نقش شبکه زهکش مسطح، کانال و مخازن اکولوژیک در مدیریت رواناب سطحی شهری نمونه موردی: شهرک سجادیه تهران »، فصلنامه جغرافیایی سرزمین علمی – پژوهشی .
-          قهرودی تالی، منیژه، ( 1388 )، « کاربرد مدل یکپارچه سیلاب شهری در کلان شهرها ( مطالعه موردی: شمال شرق تهران )، مجله جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای.
-          کریمی و همکاران، ( 1397 )، « مقایسه و تحلیل جغرافیایی خطر آب گرفتگی در معابر شهری ( مورد آب گرفتگی معابر در محیط GIS ( مطالعه موردی: منطقه 9 شهرداری مشهد ) »، نشریه دانش آب و خاک.
-          کردوانی، پرویز، ( 1390 )، « منابع و مسائل آب در ایران آب های سطحی و زیرزمینی و مسائل بهره برداری از آن ها »، جلد اول، چاپ دهم، انتشارات دانشگاه تهران.
-          لرستانی، قاسم، اسدالله تبار، نفیسه، ( 1393 )، « بررسی دلایل آب گرفتگی معابر شهری ( مطالعه موردی: شهر بابلسر )، مجموعه مقالات اولین همایش ملی نقش برنامه ریزی و طراحی شهری بر سیلاب شهری.
-          مقیمی، ابراهیم، ( 1394 )، « دانش مخاطرات ( برای زندگی با کیفیت بهتر »، تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
-          مجتهد زاده، غ، ( 1391 )، « برنامه ریزی شهری در ایران »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
-          نقیبی  رکنی ، سید نرگس ، ( 1388 ) ، «  کاربرد جی آی اس در مکان یابی مبلمان شهری ( نمونه موردی : امانیه اهواز » ، استاد راهنما ؛ مهندس شجاعیان ، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه شهید چمران اهواز .
-          هویدا فرد، علیرضا، شاد، روزبه، ( 1394 )، « مقایسه مدل های استدلالی، swmm و scs به منظور تحلیل مطالعه: معابر مناطق چهارگانه شهر کرمان »، مدیریت مخاطرات محیطی ( دانش مخاطرات سابق ).
-          هاشمی ، فرخنده ، ( 1396 ) ، « بررسی میزان رضایت مندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه خدمات شهری ، ( نمونه موردی : مناطق 3 ، 4 و 7 شهر اهواز ) » ، رساله کارشناسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز .
-          یوسفی مبرهن و همکاران ، ( 1395 )، « شبیه سازی رگبار – آب گرفتگی مبتنی بر سامانه اطلاعات جغرافیایی در حوضه شهری دامغان »، فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب.
 
chen  yong , Q. f. ,N. Frolova , V. larinov , A. Nikolaev , JPejcoch , s. sucheshev  and  A. N. Ugarov. 2001. Decision  support  Tool  for  Disaster  Management   in  the   case  of  strong  Earthquakes. ADR