اصول و معیارهای طراحی فضاهای عمومی شهری با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی استفاده کنندگان از فضا (نمونه ی موردی پارک ساحلی کیانپارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه شهرسازی و معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 دانش اموخته کارشناسی ارشد طراحی شهری، واحد اهواز،دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز،ایران

چکیده

در دهه های اخیر رشد شهر نشینی و توجه صِرف به الزامات فیزیکی و کم توجهی به فضاهای عمومی که بستری برای ارتباط میان مردم میباشند و نقش مهمی در سرزندگی شهرها ایفا میکنند، سبب بروز مشکلاتی در زمینه نیازهای روانی و اجتماعی شهروندان شده است. با توجه به اینکه تعداد جوامع شهری رو به افزایش است و به لحاظ ظاهری نیز این جوامع شبیه به شهر میباشند، فقدان عناصر مربوط به روح و روان کاربران، تاثیر زیادی بر عدم احساس تعلق و مشارکت عمومی شهروندان، داشته است. این پزوهش با هدف اصول و معیارهای طراحی فضاهای عمومی شهری با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی استفاده کنندگان از فضا (نمونه ی موردی پارک ساحلی کیانپارس انجام گرفته؛ روش تحقیق تحلیلی- توصیفی، جهت تجزیه و تحلیل یافته ها ابتدا داده های توصیفی از طریق نرم افزار SPSS وارد شده. سپس از آزمون اسپیرمن استفاده شده است. یافته ها: براساس مقدار همبستگی اسپیرمن، برای فرضیه اول مقدار همبستگی اسپیرمن بین دو متغیرتقویت معیارهای بعد کالبدی بر ایجادحیات جمعی در فضای عمومی (098/0) و سطح معناداری(026/0) و برای فرضیه دوم،مقدار همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر ‌تقویت معیارهای بعد اجتماعی و افزایش تعاملات اجتماعی (095/0) و سطح معناداری(028/0) می باشد. نتایج این تحقیق و لحاظ نمودن خصوصـیاتی که باعث مطلوبیـت و نشـاط و حیـات اجتمـاعی شده است می توان این عوامل را بسط و توسعه داد و از تجربـه ایجـاد ایـن سبز راه برای ایجاد فضاهای مطلوب مشابه در دیگـر نقاط شهر و سایر شهرها استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Principles and criteria for designing urban public spaces with the approach of strengthening the social interactions of space users (Case study of Kianpars beach park)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Zahra Nassirpou 1
  • neda Molaei Birgani 2
1 Instructor, Department of Urban Planning and Architecture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Graduate of Urban Design, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

In recent decades, the growth of urbanization and attention only to physical requirements and lack of attention to public spaces that are a platform for communication between people and play an important role in the vitality of cities, has caused problems in the psychological and social needs of citizens. Given that the number of urban communities is increasing and in appearance these communities are similar to the city, the lack of elements related to the psyche of users, has had a great impact on the lack of sense of belonging and public participation of citizens. This study was conducted with the aim of principles and criteria for designing urban public spaces with the approach of strengthening the social interactions of space users (case study of Kianpars Coastal Park; descriptive-analytical research method, to analyze the findings first descriptive data through software SPSS entered, then Spearman test was used.Results: Based on the value of Spearman correlation, for the first hypothesis, the value of Spearman correlation between the two variables of strengthening the physical dimension criteria on the creation of collective life in public space (0.098) and significance level (0.026 For the second hypothesis, the value of Spearman correlation between the two variables is the strengthening of social dimension criteria and the increase of social interactions (0.095) and the level of significance (0.028). Social life has become possible. These factors can be expanded and the experience of creating this green way can be used to create similar desirable spaces in other parts of the city and other cities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban space
  • public spaces
  • social interaction
  • Kianpars beach park
اکبری ریابی،محمد و امیرعضدی،حسین­(1398) ،راهکارهای طراحی فضاهای عمومی باهدف شکل گیری تعاملات اجتماعی در محله گنبد کازرون، فصلنامه علمی تخصصی مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری، سال دوم، شماره2،پیاپی،5، تابستان،صفحات15-1
بالسینی،حامد و رضا سلطانی،منصوره، (1395)،فضای باز نمایشی از دیدگاه منظر شهری با رویکرد ارتقاءتعاملات­اجتماعی، سومین­ کنفرانس­ بین­المللی ­پژوهش­های ­نوین­ در ­عمران،­ معماری­و شهرسازی، برلین، آلمان،تیرماه
بهرامی نژاد، دهقان،(1382) ، شناخت و ارزیابی کیفیت محیط شهری در بافت میانی شهرها، مطالعه موردی: بافت میانی شهر شیراز،پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز، شیراز
پاک نهاد،حدیثه و پژوهان فر،مهدیه،(1396)­، بهبود الگوهای کیفیت فضایی پارک های شهری به منظور افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان، نمونه موردی: پارک های شهر گرگان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان، سال هفتم، شماره مسلسل بیست و ششم، زمستان،صفحات197-183
حبیبی،سید محسن،1379، جامعه مدنی و حیات شهری،مجله هنرهای زیبا، شماره 7،تابستان، صفحات 33-21
دانش پور، سید عبدالهادی، چرخچیان، مریم،(1386)، فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی، باغ نظر، دوره 4،شماره 7،شهریور، صفحات 28-19
سعیدنیا،احمد،1378،کتاب سبز شهرداری ها، جلد اول (شهرسازی)سازمان شهرداری های کشور،تهران
سعیدی رضوانی،نوید، اسدی،شایان،(1399) ،تدوین معیارهای طراحی فضای مشترک در مناطق مرکزی شهرها (مطالعه موردی:  خیابان خیام شهر قزوین)، فصلنامه پژوهشی - تخصصی شهرسازی و معماری هویت محیط،دوره اول،شماره 2،بهار،صفحات21-1
شاهی آقبلاغی،عارف،زنگنه،­یعقوب، خدابنده لو،حسن و درودی­نیا،عباس(1395).سنجش شاخص های کیفیت محیط شهری (مطالعه ی موردی: مسکن مهر شهر سبزوار) ، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره هفتم، شماره ی بیستم و ششم، زمستان. صفحه 72-54
شجاعی،دلارام و پرتوی،پروین،(1394) ،عوامل مؤثر بر ایجاد و ارتقاء اجتماع پذیری در فضاهای عمومی با مقیاس های مختلف شهر تهران نمونه موردی:  فضاهای عمومی دو محله و یک ناحیه در منطقه 7 تهران)، باغ نظر،شماره 34، سال دوازدهم،پاییز،صفحات108-93
شماعی، علی و پوراحمد، احمد،(1384) ،بهسازی و نوسازی از دیدگاه علم جغرافیا،انتشارات دانشگاه تهران
شوای، فرانسواز،(1375) ، شهرسازی، تخیلات و واقعیات(سید محسن حبیبی، مترجم) تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
شهرداری اهواز،(1396)، سالنامه آماری، جمعیت، فصل دوم، معاونت برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی، صفحه 48-26
شهرداری اهواز (1396)،سالنامه آماری، جمعیت، فصل دوم، معاونت برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی، صفحه 48-26
صمدی،علی،موسوی،سید یعقوب و ازکیا،مصطفی(1398) ،تحلیل جامعه شناختی - کالبدی فضاهای عمومی شهری مطالعه موردی: کلانشهر تهران، فصلنامه شهر پایدار، دورۀ 2،شماره 4،زمستان،صفحات114-101
فرازمند،نادیا،(1399)، ارزیابی نقش رتبه بندی مکانی خدمات شهری بررضایتمندی شهروندان در محله های کیانپارس و سید خلف اهواز،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت  شهری، به راهنمایی دکتر زهرا خزایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
قلمبر دزفولی،مریم و نقی زاده،محمد، (1392)، طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی: بلوار بین محله ای)، هویت شهر شماره هفدهم،  سال هشتم ، بهار،صفحات 24-15
گیدنز،آنتون، (1373)،جامعه شناسی،مترجم:منوچهر صبوری، تهران
لنارد،کروهرست سوزان؛ و لنارد، هنری،(1377) ، طراحی فضاهای شهری و زندگی اجتماعی،مترجم: رسول مجتبی پور، مجله معماری و شهرسازی،
لینچ، کوین،(1376) ،تئوری شکل خوب شهر، ترجمه سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
ماجدی،حمید،منصوری،الهام و حاجی احمدی،آذین، (1390)،باز تعریف فضای شهری(مطالعه موردی: محور ولیعصر حد فاصل میدان ولیعصر تا چهار راه ولیعصر)، مجله مدیریت شهری، شماره 27،بهار و تابستان، صفحات283-263
ملکی، سعید، آروین، محمود و بذافکن، شهرام(1397)، بررسی نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در تحقق شهر تاب آور(مطالعه موردی:شهر اهواز)، فصلنامه دانش شهرسازی، دوره2، شماره 4، صفحه18-1
نامداریان،احمدعلی، (1389)، بررسی نیروهای مختلف در شکل گیری فضای شهری،مجله هویت شهر، دوره4، شماره 7،زمستان، صفحات 130-123
Mitchell, D (1996). “Introduction: Public space and the city”. Urban Geography, Vol17, No.2.
Özgüner, Halil. 2011. Cultural Differences in Attitudes towards Urban Parks and Green Spaces. Landscape Research. 36.
Zeng, Zhaozhao. Song, Bingjie. Zheng, Xiaodong. Li, Huan.(2019). “Changes of traffic network and urban transformation: A case study of Xi’an city, China”. Land Use Policy ,Vol 88 – November 2019 .p 1-9.