مکان یابی بیمارستان درشهرستان ملارد با استفاده ازمدلAHP FuzzyدرمحیطARCGIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران

3 جغرافیاوبرنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

کاربری های درمانی و بهداشتی، از جمله کاربری‌ها‌یی هستند که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیـادی دارد، حتی برای سنجش توسعه پایدار شهرها از آن به عنوان یک فاکتور مهم استفاده می کنند و پراکنش مناسـب آن بـه طـوری کـه همه ساکنان یک شهر دسترسی مناسب به آن داشته باشند از الزامات شهر سازی نوین است. در این پژوهش شهرستان ملارد به عنـوان مطالعه موردی انتخاب شده است. این شهرستان با جمعیت حدود400هزار نفر فاقد بیمارستان است. روش تحقیق بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است روش گرد آوری داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای- میدانی و داده های فضایی محدوده مورد مطالعه است. اطلاعات با مطالعه کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و نشریات و مدارک و اسناد که با استفاده از نقشه های 2000/1 و مشاهدات میدانی وضعیت منطقه مورد مطالعه جمع آوری شد. با توجه به اطلاعات بدست آمده، برای وزن دهی به معیارها از مدل FuzzyAHP در محیط نرم افزاریARCGIS استفاده شده است. لایه های مورد استفاده برای مکان یابی بیمارستان و وزن های در نظر گرفته شده برای هرلایه شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از راه ها، فاصله از مراکز آتش نشانی، فاصله از رودخانه، فاصله ازگسل استفاده شد و سپس لایه ه ای اطلاعاتی و نقشه های متناسب با معیارها تهیه شده و در نهایت نقشه ترکیبی از معیارها پس از فرآیند وزن دهی با استفاده از روش همپوشانی، لایه ها بر هم منطبق شدند، در نهایت مکان های بهینه برای استقرار مکان یابی بیمارستان و مراکز ارائه دهنده خدمات درمانی بر روی منطقه مورد مطالعه مشخص شدند. نتایج تحقیق، به خوبی نشان می دهد که ساخت بیمارستان جدید هم در بخش دولتی و هم بخش خصوصی، به مکان یابی علمی و دقیق نیاز دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Location of hospital in Mallard County using AHP Fuzzy model in ARCGIS environment

نویسندگان [English]

  • mohammad samadi 1
  • nader moradi 2
  • ramin ghorbani 3
1 tarbiat modares university
2 Department of Natural Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Geography And Urban Planning, Department of Human Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Medical and health uses are among the uses that are very important for its distribution and distribution in the city. They even use it as an important factor to measure the sustainable development of cities and its proper distribution so that all the inhabitants of a city have access. Proper to have it is one of the requirements of modern urban planning. In this study, Mallard city has been selected as a case study. The city, with a population of about 400,000, has no hospital.the research method is based on the descriptive-analytical nature and its type is applied. The data collection method is based on library-field studies and spatial data of the study area. Information was collected by studying books, dissertations, articles and publications, and documents using maps 2000/1 and field observations of the situation in the study area. According to the obtained information, FuzzyAHP model in ARCGIS software environment has been used to weigh the criteria.the layers used to locate the hospital and the weights intended for each layer including slope, slope direction, height, distance from roads, distance from fire stations, distance from river, distance from fault were used and then information layers and Criteria were prepared according to the criteria, and finally a combination map of the criteria was matched after the weighting process using the overlap method. Finally, the optimal locations for the location of the hospital and health care centers on The study area was identified.the results of the research show well that the construction of a new hospital location in both the public and private sectors requires scientific and accurate location.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Location
  • Fuzzy AHP Hospital
  • ARCGIS
  • Mallard County
1-احدنژاد، محسن؛ قادری، حسین؛ هادیان، محمد؛ حقیقت فرد، پیام؛ درویشی، بنفشه؛ حقیقت فرد، الهام و همکاران  (1393)، مکان یابی بهینه مراکز درمانی شهری با استفاده از : GIS منطقه 11 شهر تهران، مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، دوره ،4شماره ،4صص 463-474.
2- آدام، فلیپ و هرتسلیک،کلودین(1396). جامعه شناسی  بیماری و پزشـکی، ترجمـه لـورانس- دنیـا کتبـی،  چاپ دوم، تهران، نشر نی.
3- آقاملایی، تیمور و عابدینی، صدیقه(1386). مقایسه ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان توسط دانشجویان با خودارزیابی اساتید، مجله آموزش در علوم پزشکی، دوره7، شماره2، صص 199-191.
4- بهرامی دوست، پیمان(1395). مکان‌یابی و طراحی بیمارستان بحران با تأکید بر مخاطرات طبیعی نمونه موردی:
(منطقه 5شهر تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، صص209-1.
5- پورشیخیان، علیرضا، ابراهیمی، سیده اعظم (1391).تحلیل معیارهای مکان یابی مراکز بهداشتی درمانی شهر بندرانزلی، فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس ، دوره 4، شماره 14، صص 39 - 57.
6- پیری، عیسی؛ حسین زاده، اکبر و مرادی مفرد، سمیرا(1397). مکانیابی بهینه و ساماندهی فضایی-  مکانی بیمارستان ها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مورد مطالعه: شهر اهواز)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال بیست و دو، شماره 84،صص57-35.
7- تقوایی، مسعود، ذاکری، الهه (1392) ، تحلیل پراکنش فضایی خدمات بیمارستانی و درمانگاهی با استفاده از GISو مدل Topsis(مورد: شهر اصفهان)، مدیریت اطلاعات سلامت، دوره دهم، شماره ،4صص1- 11.
8- جمالی، فیروز؛ صدر موسوی، میرستار و اشلقی، مهدی(1391). درآمدی بر مبنای مکان یابی و طراحی بیمارستان ها، فصلنامه بیمارستان، بیمارستان، دوره11، شماره2، صص98-87.
9- درگاهی، حسین؛ صدرممتاز، مریم و فرجی، فرزاد(1384). استانداردهای بیمارستان«.انتشارات دانشگاه تهران»، چاپ اول، صص456-1.
10- زنگانه، احمد؛ سلیمانی راد، اسماعیل و حیدری نیا، سعید(1397). تحلیل مکانی بیمارستان های شهر اهواز، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره6، شماره22، صص 114-99.
11- صحراییان، زهرا؛ زنگی آبادی، علی و خسروی، فرامرز (1392).تحلیل فضایی و مکان یابی مراکز بهداشتی- درمانی و بیمارستان با استفاده از GIS نمونه موردی: شهر جهرم، فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره 13 ، شماره 43 ،صص 153-170.
12- فرجی، فرزاد؛ درگاهی، حسین و صدر ممتاز، مریم(1384). استانداردهای بیمارستانی، انتشارات دانشگاه تهران، صص456-1
13- فخرایی، عباس و قربانی گلپرور، مهیا(1400). حلیلی بر اولویت بندی عوامل موثر بر مکان یابی شعب بانک توسعه تعاون در شهر همدان با استفاده از مدل ترکیبی DEMATEL-AN، جغرافیا و روابط انسانی، دوره3، شماره4، صص 333-314.
14- گریفین، دان (1398). بیمارستان چه نوع سازمانی است و چگونه کار می کند؟ ترجمه: استوار، رحیم؛ والی، لیلا؛ عرب، محمد؛ کاوسی، زهرا؛ روانگرد، رامین. انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، صص368-1.
15- هیراسکار، جی کی(1376). درآمدی بر مبانی برنامه‌ریزی شهری، ترجمه: سلیمانی، محمد و یکانی فرد، سید احمد رضا. انتشارات جهاد دانشکاهی خوارزمی، چاپ اول، صص 240-1
16- Curtis, L. H., Law, A. W., Anstrom, K. J., & Schulman, K. A. (2004). The insurance effect on prescription drug expenditures among the elderly: Findings from the 1997 Medical Expenditure Panel Survey. Medical care, 439-446.
17- T. S¸ahin, S. Ocak, and M. Top, “Analytic hierarchy process for hospital site selection,” Health Policy and Technology, vol. 8, no. 1, pp. 42–50, 2019.
18- P. Miç and Z. F. Antmen, “A healthcare facility location selection problem with fuzzy TOPSIS method for a regional hospital,” Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi, no. 16, pp. 750–757, 2019.
19- D. Chatterjee, “Can fuzzy extension of Delphi-analytical hierarchy process improve hospital site selection?” International Journal of Intercultural Information Management, vol. 4, no. 2-3, pp. 113–128, 2014.
20- Tulchinsky H, Dotan I, Alper A, Brazowski E, Klausner J. Halpern Z, Rabau M. Comprehensive pouch clinic concept for follow-up of patients after ileal pouch anal anastomosis: report of 3 years' experience in a tertiary referral center. Inflammatory bowel diseases(2008)., 14(8), 1125-1132.
21- Boroushaki, S., & Malczewski, J. Implementing an extension of the analytical hierarchy process using ordered weighted averaging operators with fuzzy quantifiers in ArcGIS. Computers & geosciences 2008, 34(4), 399-410.
22- Feng L, Rusong W, Juergen P.,”Comprehensive concept planning of urban greening based on ecological principles: a case study in Beijing”, china. Landscape and Urban Planning 2005, 72. 325- 336.