تجزیه و تحلیل روند تغییرات گردوغبار و ارتباط آن با شاخص SPI (مطالعه موردی: شهر اهواز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی‌ارشد علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشگاه تهران.

چکیده

در سال‌های اخیر رخداد گردوغبار یکی از مهمترین بحران‌های محیط‌زیستی بوده است. رخداد گردوغبار یکی از پدیده‌هایی که سال‌هاست با شهرهای جنوبی از جمله اهواز همراه بوده است. در این پژوهش روند تغییرات رخدادهای گردوغبار در دوره آماری 11 ساله (2005-2015) برای ماه، فصل و سال برای اهواز مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط آنها با شاخص SPI مورد ارزیابی قرار گرفته است. علاوه بر این، از روش‌‌ غیر پارامتری در آمار همبستگی پیرسون برای ارتباط بین بارش و دما با رخداد گردوغبار استفاده شد. نتایج نشان داد که از ماه‌های می تا جولای و در فصل تابستان و در سال‌های 2008، 2009 و 2010 بیشترین تعداد گردوغبار نسبت به ماه ها، فصل‌ها و سال‌های دیگر وجود داشته است. همچنین نتایج نشان داد که بین رخداد گردوغبار و سال‌های همراه با خشکسالی رابطه مستقیمی وجود دارد. در روش پیرسون نیز بین دما و رخداد گردوغبار رابطه معنی داری مثبت و بین بارش و رخداد گردوغبار رابطه معنی داری منفی (معکوس) وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis the Change Trend dust events and its relationship with SPI index (Case Study:Ahvaz )

نویسنده [English]

  • Rasoul Bagherabadi
Bachelor's degree in Environmental Science and Engineering, University of Tehran.
چکیده [English]

In recent years, dust events have been one of the most important air pollution crises in Ahvaz province. Dust events One of the phenomena that has been transformed into a permanent covenant with southern provinces for many years is the phenomenon of dust. Dust events in Ahvaz are a natural hazard. In the present study, changes in dust events during the studied months, seasons and years for this purpose, the statistics of selected station was utilized in a 11-year period (2005-2015) for Ahvaz, and their relationship to SPI were evaluated. The index is a standard indicator for precipitation. Additionally, non-parametric procedures in statistics pearsonian correlation were utilized to identify the changes trend in frequency with dust events on monthly, Season and annual scales. The results showed that from May to July and summer had the most dust events number compared to other months and seasons. Furthermore, results showed that there was a direct relationship between dust event and drought and years having intensive drought. The results show that in the Ahvaz, the temperature and precipitation series were significantly positive and negatively correlated to the dust storm frequency on a decadal timescale. Compared with temperature changes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ahvaz
  • Dust events
  • SPI
  • precipitation
  • temperature
اختصاصی، محمد رضا، شاکری، فاضل، سلیمانی مطلق، مهدی (1389). مقایسه و بررسی روندخشکسالی و وقوع گردوغبار مطالعه موردی: شهرستان لار، دومین همایش ملی فرسایش بادی، یزد.
باقرآبادی، رسول (1399). بررسی علل تشکیل دهنده و اثرات رخداد های گردوغبار، چهارمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی و محیط زیست با تاکید بر برنامه توسعه ملل.
بروغنی، مهدی، مرادی، حمیدرضا، زنگنه اسدی، محمدعلی، پورهاشمی، سیما (1395). ارزیابی نقش خشکسالی بر فراوانی وقوع گرد و غبار در استان خراسان رضوی، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 21، شماره 5، ص 109-121.
حنیفه­پور، مهین، ملکیان، آرش (1392). بررسی رابطه خشکسالی با رخدادهای گرد و غبار ( مطالعه موردی: استان سمنان)، سومین همایش ملی فرسایش بادی و رخداد های گردوغبار.
حیدرنژاد، مریم، لطفی محمد آباد، فاطمه، زارع ارنانی، محمد (1392). بررسی رابطه خشکسالی و رخدادهای گرد و غبار (مطالعه موردی: استانهای یزد، اصفهان و کرمان)، سومین همایش ملی فرسایش بادی و رخداد های گردو غبار.
دانیالی، محمد، محمدنژاد، بایرامعلی، کریمی، نعمت­الله (1397). تحلیل مکانی گردوغبار استان خوزستان به کمک تصاویر ماهواره­ای، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره 9، شماره 1، ص 58 -73.
سیگاررودی، شهرام، شاه بندری قوچانی، راضیه، دادفر، صدیقه، کامرانی نوق، فروغ (1389). بررسی رابطه خشکسالی با توفان­های گردوخاک مطالعه موردی: استان یزد، دومین همایش ملی فرسایش بادی و رخدادهای گرد و غبار.
شاهکوهی، اسمعیل، رحمانی، طاهره (1389). ارزیابی خطر ریزگردها در شمال غرب ایران، فصلنامه علمی برنامهریزی فضایی )جغرافیا(، دوره 9، شماره 1، ص 57-80.
صیدی، علیرضا، گندمکار، امیر (1400). بررسی تغییرات اقلیم در رابطه با توسعه منطقه­ای و برنامه ریزی شهری، نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، دوره 13، شماره 2، ص 151-169.
عباسی، فرید (1400). بحران ریزگردها و تأثیرات آن بر امنیت مناطق (مطالعه موردی: شهرستان اهواز(، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 3، شماره 4، ص 156-174.
عزیزی، قاسم؛ مرتضی میری و سید امید نبوی (1391). ردیابی پدیده گردوغبار در نیمه غربی ایران، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 2، شماره 7، ص81-63.
عفیفی، محمد ابراهیم (1396). پایش ریزگردها با استفاده از تصاویر چند طیفی ماهواره مادیس در جنوب­غربی ایران، جغرافیا، فصلنامه علمی ـ پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره 15، شماره 55، ص 183-194.
علیزاده، امین (1387). اصول هیدرولوژی کاربردی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
فیروزیان، سارا، محمدی صادق، سعید (1397). بررسی اثرات و آسیب های اجتماعی ریزگردها (مطالعه موردی شهرستان سیستان)، چهارمین کنفرانس بین المللی مهندسی علوم و تکنولوژی، آتن-یونان.
کامیابی،سعید، نظری، زهرا، شعبانی، مریم (1399). تاثیر مدیریت پسماند بیمارستانی بر کاهش آلودگی زیست محیطی در شهر اهواز، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 3، شماره 2، ص 271-297.
کریمیان، بهناز، لندی، احمد، حجتی، سعید، احدیان، جواد (1395). بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی گردوغبار شهر اهواز، تحقیقات آب و خاک ایران، دوره 47، شماره 1، ص 159-173.
لطفی، حیدر (1396). بررسی مساله ریزگردها و امنیت اجتماعی یک مطالعه موردی در شهر اهواز، جغرافیا، دوره 15 ، شماره 52، ص 429-438.
مهرابی، شهباز، سلطانی، سعید، جعفری، رضا (1393). بررسی رابطه بین پارامترهای اقلیمی و وقوع ریزگردها، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی (مطالعه موردی: استان خوزستان)، علوم آب و خاک، دوره 19، شماره 71، ص 69-80.
میرشاهی، نکونام، داریوش، زری (1388). بررسی آماری پدیده گردوغبار و تحلیل الگوی وزش بادهای گردوغبارزا در شهرستان سبزوار، مجله انجمن جغرافیای ایران، دوره 7، شماره 22، ص 83 - 104 .
 Afzali, A., M. Rashid, B. Sabariah and M. Ramli (2014). PM10 pollution: its prediction and meteorological influence in PasirGudang, Johor. IOP conference series: earth and environmental science, IOP Publishing.
Dastorani, M. and M. Jafari (2019). "Analysis of the Trend of Dust Changes in Ardestan Region, Iran." Desert Ecosystem Engineering Journal 2(1): 45-54.
Jamshidi, A., K. Karimzadeh and A. Raiganshirazi (2006). "Investigation of suspended particles pollution in Gachsaran air." Armaghan of Danesh 12(2): 89-97.
Kaiser, J. (2005). "Mounting evidence indicts fine-particle pollution." Science 307(5717): 1858a-1861a.
Li, X. and W. Song (2009). Dust storm detection based on Modis Data. International conference on geo-spatial solutions for emergency management and the 50th anniversary of the Chinese Academy of surveying and mapping.
Namdari, S., N. Karimi, A. Sorooshian, G. Mohammadi and S. Sehatkashani (2018). "Impacts of climate and synoptic fluctuations on dust storm activity over the Middle East." Atmospheric environment 173: 265-276.
R Squires, V. (2016). "Dust Particles and Aerosols: Impact on Biota “A Review”(Part I)." Journal of Rangeland Science 6(1): 82-91.
Rashki, A., D. Kaskaoutis, A. S. Goudie and R. Kahn (2013). "Dryness of ephemeral lakes and consequences for dust activity: the case of the Hamoun drainage basin, southeastern Iran." Science of the total environment 463: 552-564.