ارزیابی وضعیت کمی و کیفی پارک‌ها و بوستان‌های شهری در سطح منطقه 1 کلانشهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دانشگاه تهران

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

فضای سبز بخشی از کاربری‌های عمومی هر شهر را تشکیل داده و دارای ابعاد مختلفی از جمله کارکرد زیست محیطی، کارکرد ترافیکی، کارکرد گردشگری و کارکرد زیباشناختی است. با توجه به اهمیت این کاربری در حیات و زندگی شهری هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی وضعیت کمی و کیفی پارکها و بوستانها در منطقه 1 کلانشهر تهران به عنوان یکی از مناطق پر رفت و آمد و پویای شهر تهران و قطب گردشگردی شهر تهران است. روش تحقیق این مقاله بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی پایه گذاری شده است و از ابزارهای تحلیل تیسن و نزدیکترین همسایه و مدل سنجش سطح جذابیت استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که در سطح منطقه 1 کلانشهر تهران بصورت کلی و در سطح نواحی دهگانه به لحاظ سرانه فضای سبز و پارک با استناد به استانداردهای مستخرج، کمبودهایی وجود دارد. در واقع سرانه فضای سبز محاسبه شده در سطح منطقه 1 کلانشهر تهران 3.65 مترمربع محاسبه شده است در حالی که سرانه پیشنهادی 12 متر مربع میباشد. نتایج حاصل از مدلهای تحلیل فضایی تحلیل تیسن و نزدیکترین همسایه نشان داد که توزیع و پراکندگی پارکها و بوستانها از الگوی منظمی برخوردار نبوده تصادفی بوده و به لحاظ شعاع عملکردی پارکهای محلهای و ناحیهای از مطلوبیت برخوردار بوده، ولی پارکها و بوستانهای منطقهای و شهری از مطلوبیت برخوردار نیستند. در ادمه جهت بررسی وضعیت کیفی پارکها و بوستانها به بررسی 381 نمونه آماری در سطح سه پارک پرداخته شد که هیچ کدام از پارکها به لحاظ معیارهای مورد بررسی از سطح جذابیت مطلوبی برخوردار نبوده و تنها پارک نیاوران نسبت به دو پارک مورد بررسی از مطلوبیت بهتری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Quantitative and Qualitative Assessment of Urban Parks and Gardens at Tehran Metropolitan Area 1

نویسندگان [English]

  • Ali Rahimi 1
  • fatemeh abbasian 2
1 tehran university
2 kharazmi university
چکیده [English]

The green space forms part of the public uses of any city Which has different dimensions including environmental function, traffic function, tourism function and aesthetic function. Due to the importance of this land use in urban life, the main purpose of the present study is to evaluate and evaluate the qualitative and quantitative status of parks and gardens in Tehran metropolitan area 1 as one of the dynamic and dynamic areas of Tehran city and the tourism hub of Tehran. The research method of this article is based on descriptive - analytical and survey method and Thiessen and nearest neighbor analysis tools and attraction level model were used The results of data analysis showed that there are deficiencies in area 1 of Tehran metropolitan area in general and in the level of ten areas in terms of per capita green space and park based on derived standards. In fact, the per capita green area calculated in the area of Tehran metropolitan area is 3.65 m 2, while the proposed per capita area is 12 m 2. The results of spatial analysis models of Tysen and nearest neighbor analysis showed that the distribution and distribution of parks and gardens were not randomly distributed. And in terms of the functional radius of neighborhood and district parks, But regional and urban parks and gardens are not favored. In the survey, 381 statistical samples were analyzed in three parks to assess the quality of parks and gardens. That none of the parks had a good level of attractiveness in terms of criteria. And only Niavaran Park is better than the two parks under consideration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Park and Garden
  • Thiessen analysis
  • area 1 of Tehran metropolitan

مراجع

  1. ابراهیم زاده، عیسی و عبادی جو کندان، اسماعیل (1387)، تحلیلی بر توزیع فضایی مکانی کاربری فضای سبز در منطقه سه شهری زاهدان، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 11.
  2. قشقایی، رضا، منصوریان، الهام، (1400)، مؤلفه­های تاثیرگذار بر ارتقای کیفیت فضای سبز شهری نمونه موردی پیاده روهای شهر یاسوج، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 4، شماره 3، صص 64-50.
  3. اسماعیل نژاد، روح الله؛ حسینعلی، فرهاد؛ نظری، علی(1393)، تحلیل کمی دسترسی به پارکهای شهری (مورد مطالعه: منطقه 7 شهر تهران)، اولین همایش ملی معماری، عمران و محیط زیست شهری، همدان.
  4. اسمیت، دیوید(نویسنده)؛ شاهی اردبیلی، حکمت؛ حاتمی نژاد، حسین(مترجمان)،(1385)،« کیفیت زندگی، رفاه انسانی و عدالت اجتماعی»، ماهنامه عدالت اقتصادی، شماره1386-1385، ص:75.
  5. پاگ، سدریک (1383 )، شهرهای پایدار در کشورهای در حال توسعه. ترجمه ناصر محرم نژاد و نشاط حداد تهرانی. چاپ اول، تهران ، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
  6. دماوندی، هادی(1394)، کاربرد روش جای پای اکولوژیکی در ارزیابی پایدار توسعه شهری(نمونه موردی: شهر ساری)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  7. زیاری، کرامت‌الله؛ واحدیان، لیلا؛ پرتون، زیبا(1391)، تحلیلی بر بحران زیست محیطی و توزیع فضای سبز شهر تهران. نشریه مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه­ای، سال 4، شمارة 14، صص 114-101.
  8. صدرموسوی، م ،رحیمی، ا ( 1391)،" تحلیلی بر توسعة کالبدی تبریز و تخریب اراضی کشاورزی و فضاهای سبز شهری"، جغرافیا وآمایش شهری- منطقه ای، 2(4)،99-109.
  9. عسگری، علی (1381)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات نور قلم.
  10. علوی، سیدعلی؛ احمدی، فرزانه (1393)، مدلسازی کمی دسترسی به پارکهای شهری با رویکرد عدالت فضایی، پارک های منطقه 6 تهران، تحقیقات کابردی علوم جغرافیایی، سال 14، شماره 43، صص69-88.
  11. قربانی، رسول؛ تیموری، راضیه (1394)، تحلیل اکولوژیک عوامل کلیدی برنامه­ریزی فضای سبز تبریز با استفاده روش تحلیل ساختاری و پویش محیطی، جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 21، شماره 61، 340-319.
  12. مجنونیان، هنریک (1374)، بحثی پیرامون پارک ها، فضاهای سبز و تفرج گاه ها، انتشارات سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران.
  13. Balram Shivanand, Dragicevic Suzana, (2005),Attitudes toward urban green space: Integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements",Landscape and Urban Planning
  14. Beatley, T, 2000, Green Urbanism Learning from Europian, Washington: Island Press.
  15. Bahram Soltani, K. (1992), a series of discussions and planning methods (Environment), Tehran, Iran Architecture Urbanism Research and Studies Center.
  16. Brown, Nicholas, Rayan, Griffis, Kevin, Hamilton, Sharon, Irish & Sarah, Kanouse ,2007, What Makes Justice Spatial? What Makes Spaces Just? Three Interviews on the Concept of Spatial Justice, Critical Planning,Vol.14,pp. 7-28.
  17. Butts,B & Rich,k,2005,Nursing ethics:across the curriculum and into practice.
  18. Cardoso, Ricardo & Isabel, Bredavazquez ,2007, Social Justice as a Guide to Planning Theory and Practice: Analyzing the Portuguese Planning System, International Journal of Urban and Regional Research, vol.31,pp.384-400.
  19. Chiesura, A. (2004), The role of Urban Parks for the sustainable Sity, Urban Planning.
  20. Consulting Engineers bin (2007),feasibility studies, site selection,international tourist city in the Persian Gulf,Vol. 5 (of public parks and green spaces).
  21. fainstein, Susan,2006, Planning and the Just City, Conference on Searching for the Just City,Friends of the Earth, London.
  22. Ghorab, H. K. El., and Shalaby H. A., 2016, Eco and Green Cities as New Approaches for Planning and Developing Cities in Egypt, Alexandria Engineering Journal, Vol. 55, No. 1, PP. 495–503
  23. Haiwei, Y & Xu, J. (2009). “Measuring the accessibility of parks: A case study in Shangai, China “. 2009 Sixth International Conference on Fuzzy System and Knowledge Discovery. pp, 232 – 236.(www.IEEE).
  24. hmanpour, H. (2009). Environmental Considerations and Sports Activities in Metropolises with Emphasis on the Importance of Urban Green Spaces,Comprehensive Human Sciences Portal, Physical Education, 10 (1), 24-29.
  25. Majnonian, H. (1995), the controversy surrounding parks, gardens and promenades,Tehran, civil service department of parks and green spaces in Tehran.
  26. Manlun,Y. 2003. Suitability Analysis of Urban Green Space System Based on GIS, International Institute for Geoinformation Science and Earth Observation Enschede, the Netherlands.
  27. Mohammadi, A and Eskandari, A. (2006), emphasizes the need Sranh‌Hay green space and its relation to population growth, settlement, No.16, New courses,summer.
  28. Mohammadi, J., et al. (2007), Qualitative Evaluation and optimization of urban green spaces in shhrkord citizens there of, Environmental Studies, Faculty of Environment, Tehran University, Year 33, No. 44.
  29. Pourahmd, A., et al. (2009), management of urban green space area 9 of Tehran, International Journal of Human Geography, Tehran University, No. 69.
  30. PourMohammadi, M. (2003), Urban Land Use Planning, Tehran, SAMT.
  31. Prange, J,2009, Spatial Justice: A new frontier in planning for just, sustainable communities Tufts University.
  32. Saeed Nia, A. (2000), Urban Green Space,Green Book municipality, Tehran, Center of Urban Planning Department of the Interior, Volume IX.
  33. Saeidnia, A. (2013). Urban Green Space, Green Book of Municipalities. Vol. 9,Publications of dscape a
  34. Simarmata, H. A, Dimastanto, A, and Kalsuma, D., 2012, Implementing Green City Concept in Studies. Vol. 38, No. 64, PP. 155-168. (In Persian) 27.
  35. Taimori et al (2010), Evaluation of space -a place of urban parks using GIS (Case Study Area 2 neighborhood parks-Tabriz Municipality, Journal of geographical space, Azad University of Ahar, Vol. 1,Issue 30: 168 – 137
  36. Talen E,& Anselin, L, 1998, Assessing Spatial Equity:An Evaluation of Measures of Accessibility to puplic Ploygrounds, Environment and Planning,.30(1) ,pp.395-613.
  37. Thaiutsa,B., et al .2008. Urban green space, street tree and heritage large Tree assessment in Bangkok, Thailand. Urban Forestry and Urban Greening. Vol 7, issue 3, pp. 219-229.
  38. the Organization of Municipalities and Dignitaries of the Country.
  39. Tsou,Ko-Wen,Hung,Yu-Ting & Chang,Yao-Lin, 2005, An accessibility-based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Journal of Cities, vol.22, No.6, pp.424-435.
  40. Zajda,J, Majhanovich, S & Rust, V ,2006, Education and Social Justice.
  41. Zhan F.B. 2008. The Economy of Green Cities, Regional Science and Urban Economics, 38 (4):404–405.
جغرافیا و روابط انسانی
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20
فروردین 1402
صفحه 189-210

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار