بررسی وضعیت محیط و منظر شهری و ارتباط آن با سلامت‌روان شهروندان شهر پاوه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

سیر نگران کننده و روز‌افزون عوامل تهدیدزای سلامت زیست شهروندان‌‌؛ برنامه‌ریزان حوزه شهر و سلامت، اصطلاحی نسبتاً جدید با عنوان برنامه‌ریزی سلامت را مطرح می‌کنند که در آن به دنبال پیوند محیط و منظر شهری با سلامت فیزیکی و روحی شهر‌نشینان هستند و تصمیمات خویش را در خصوص برخی مسائل اساسی هم چون سلامت زیست شهری، رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی انسانی تقویت کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت‌ محیط و منظر شهری و ارتباط آن با سلامت‌روان شهروندان شهر پاوه می‌باشد. پژوهش از نوع کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی‌ - تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری آن شهروندان شهر پاوه می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه حاوی سؤالاتی در مورد محیط و منظر شهری و سلامت روان شهروندان استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه از آزمون‌های تی تک نمونه‌ای، فریدمن، ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد‌ه است. نتایج نشان می‌دهد در شاخص‌های ‌زیست-محیطی، امنیت، شبکه ارتباطی و حمل و نقل، مسکن، تجاری و فرهنگی، طراحی و مبلمان، مشارکت مردم و ‌آموزشی‌؛ میانگین در حد متوسط و کمی بالاتر از مقدار متوسط 3 به دست آمده است، اما در شاخص اقتصادی میانگین پایین‌تر از حد متوسط می‌باشد و وضعیت آن خوب نیست. نتایج آزمون فریدمن نشان داد شاخص‌ها دارای اهمیت متفاوت می-باشند و شاخص زیست محیطی بیشترین اهمیت را ‌داشته است. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین مولفه-های مورد بررسی مرتبط با محیط و منظر شهری و سلامت روان شهروندان نشان داد که بین آن‌ها رابطه معناداری وجود دارد. بررسی میزان همبستگی نیز بیانگر آن است که این رابطه مستقیم می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the state of the environment and urban landscape and its relationship with the mental health of the citizens of Paveh city

نویسندگان [English]

  • ata Gaffari Ghiandeh 1
  • chnour mohammadi 2
1 Professor Department of Geography and Urban Planning, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil‌, Iran
2 PhD student, geography and urban planning, Mohaghegh Ardebili University, Ardebil
چکیده [English]

The alarming and increasing trend of factors threatening the health of citizens; City and health planners propose a relatively new term called health planning, in which they seek to connect the urban environment and landscape with the physical and mental health of city dwellers and make their decisions regarding some basic issues such as health. strengthen urban ecology, social welfare and improve the quality of human life. The purpose of the current research is to investigate the state of the environment and the urban landscape and its relationship with the mental health of the citizens of Paveh. The research is of applied type and in terms of descriptive analytical method. The statistical population is the citizens of Paveh city 380 people were selected as a statistical sample using Cochran's formula. In order to collect information a questionnaire containing questions about the About the environment and urban landscape and mental health of citizens has been used. To analyze the questionnaire, t-test, Friedman, Pearson correlation coefficient were used. The results show that in the indicators of environment, security, communication and transportation network, housing, commercial and cultural, design and furniture, people's participation and education; The average is average and slightly higher than the average value of 3 But in the economic index, the average is lower than the average and the situation is not good. The results of the Friedman test showed that the indicators have different importance and the environmental index was the most important. Also, the results of Pearson's correlation coefficient between the examined components related to the environment and urban landscape and mental health of citizens showed that there is a significant relationship between them. Examining the degree of correlation also shows that this relationship is direct.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment and urban landscape
  • mental health
  • Paveh city

مراجع

  • آزاده، سید رضا، محمدی، جمال و نشاط دوست، حمید طاهر (1399)، تبیین تأثیرات ساختار کالبدی محله­های شهری بر اختلالات روانی به روش تحلیل محتوا مطالعه موردی: کلان­شهر اصفهان)، پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره 8، شماره ۴، صص 736-715.
  • امینی، علی اکبر (1397)، بررسی مؤلفه­های بصری فضای سبز مؤثر در سلامت روانی، فصلنامه سبک زندگی با محوریت سلامت، دوره 2، شماره 2، صص 152-142.
  • اکبریان، امیر عباس (1398)، تأثیر فضاهای سبز شهری در بهبود سلامت روانی شهروندان، معماری­شناسی، سال دوم، شماره 13، صص 207-203.
  • باقری، محمد و عظمتی، حمید رضا (1389)، ارتقای سلامت جسمی - روانی شهروندان با طراحی محیط و منظر، انسان و محیط زیست، دوره 8، شماره 4، صص 88-83.
  • پور­احمد، احمد؛ فرهادی، ابراهیم؛ قربانی، رامین و درودی­نیا، عباس (1397)، تأثیر چشم­اندازهای شهری بر سلامت روان شهروندان (مطالعه موردی: مناطق ۲ و ۹ شهر تهران)، فصلنامه شهر پایدار، دوره 1، شماره 3، صص 33-17.
  • پوراکبر­، حمیدرضا و عباس­زاده، شهاب (1400)، مفهوم منظر شهری جهت ارتقاء میزان خاطره­انگیزی در فضای شهری، معماری­شناسی، سال سوم، شماره 18، صص 15-1.
  • پور­بساط، وحید؛ الفتی، فاطمه؛ بیراوند­زاده، مریم؛ یوسف­زاده، زهره ­و سبحانی، نوبخت (1399)، بررسی میزان عملکرد سلامت روان­شناختی شهروندان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: شهر بروجرد)­، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره بیست و دوم، شماره دو، صص 194-179.
  • ترکاشوند­، عباس؛ جهانبخش، حیدر؛ کریمی­نژاد، مریم (1396)، بازشناسی مؤلفه­های تأثیر­گذار بر شکل­گیری هویت و خاطره جمعی در فضاهای شهری پیرامون پل­های تاریخی، انجمن عملی معماری و شهرسازی ایران، دوره 8، شماره ۱، صص۱۴-۵.
  • حبیبی، آرش. (1392). آموزش کاربردی نرم­افزار SPSS، نشر الکترونیک، پایگاه اینترنتی پارس مدیر.
  • سجادیان، ناهید؛ نعمتی، مرتضی؛ دامن باغ، صفیه و شجاعیان، علی (1395)، تحلیلی بر رشد سریع شهرنشینی و کیفیت زندگی در کلانشهر اهواز، نشریه جغرافیا و آمایش شهری منطقه­ای، شماره ۱۸،  صص 224-187.
  • سعیدی منفرد، ساناز و گلرو، امیر (1398)، ارزیابی ارتقا سلامت روان در فضاهای رها شده­ی شهری با محوریت شکل­گیری شهر سالم مطالعه موردی : شهر مشهد، جغرافیا و روابط انسانی، دوره ۲، شماره ۲، پیاپی٦، صص 82-58.
  • صفرآبادی، اعظم­؛ مجیدی ده­شیخ؛ حکیمه؛ زنگی­آبادی، علی­ و سادات شاه­زیدی، سمیه (1395)، توسعه­ی گردشگری شهری با تأکید بر نقش بازارچه­های مرزی (مطالعه ی موردی بازارچه­ی مرزی پاوه)، مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال پنجم، شماره­ی ۱۶، صفحات ۱۲۶-۹۵.
  • عنایتی، الهه؛ قمرانی، امیر و عابدی، احمد (1400)، اثر فضای شهری بر سلامت روانی- اجتماعی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دهم، شماره سی و هشت، صص 46-37.
  • غلامیان، ایمان و سعیدی مفرد، ساناز (1399)، تبین شاخص­های محیطی موثر بر استرس شهروندان در فضای شهری (مطالعه موردی: محله سیرده سبزوار)، مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال هفتم، شماره 1، صص 98-79.
  • کامور شلمانی، آمنه و حناچی، سیمین (1394)، بررسی تأثیر عوامل بصری فضاهای شهری بر الگوهای رفتاری شهروندان مطالعه موردی: میدان شهرداری رشت)، هویت شهر، شماره بیست و چهارم، سال نهم، صص 78-65.
  • محمد­خانی، مرتضی؛ کرکه آبادی، زینب و ارغان، عباس (1400)، سنجش و ارزیابی مناطق کلان­شهر تهران از نظر شاخص­های شکوفایی شهری، فصلنامه علمی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال 12، شماره 44، صص 92-7.
  • میره­ای، محمد؛ علیوردیلو، هادی؛ امیریان، سهراب و علیوردیلو، محمود (1396)، تحلیلی بر نابرابری­های توسعه بهداشتی و سلامت در منطقه البرز جنوبی، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، سال هفتم، شماره ۲۶، صص ۶۹-۴۹.
  • مرکز آمار ایران­، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
  • ندائی، سمیه و کاملی، محسن (1396)، بررسی پل طبیعت تهران و تاثیر آن در منظر شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری سال نهم، شماره سی و یکم، صص 11-1.
  • Agarwal, S., Satyavada, A., Kaushik, S., & Kumar, R. (2007). Urbanization, urban poverty and health of the urban poor: status, challenges and the way forward. Demography India, 36(1), 121-134.
  • Chen, W., Zaid, S., & Nazarali, N. (2016). Environmental Psychology: The Urban Built Environment Impact On Human Mental Health. Journal of the Malaysian Institute of Planners, 23-38.
  • Dong, H., & Qin, B. (2017). Exploring the link between neighborhood environment and mental wellbeing: A case study in Beijing, China. Landscape and Urban Planning, 164, 71-80.
  • Helbich, M. (2018). Toward Dynamic Urban Environmental Exposure Assessments in Mental Health Research. Environmental Research, 161, 129-135.
  • Moore, T. H. M., Kesten, J. M., López-López, J. A., Ijaz, S., McAleenan, A., Richards, A., & Audrey, S. (2018). The Effects of Changes to the Built Environment on the Mental Health and Well-Being of Adults: Systematic Review. Health & Place, 53, 237-257.
  • Menculini, G., Bernardini, F., Attademo, L., Balducci, P. M., Sciarma, T., Moretti, P., & Tortorella, A. (2021). The influence of the urban environment on mental health during the COVID-19 pandemic: focus on air pollution and migration—a narrative review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(8), 3920.‏
  • ruebner, O., Rapp, M. A., Adli, M., Kluge, U., Galea, S., & Heinz, A. (2017). Cities and mental health. Deutsches Ärzteblatt International, 114(8), 121.
  • Thompson, Susan (2007) Health planning Forum, presented by premier’s Council forActive living for PIA.
جغرافیا و روابط انسانی
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 20
فروردین 1402
صفحه 262-280

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار