پهنه بندی خطر وقوع بهمن در مسیر امامزاده هاشم تا هردو رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دبیر آموزش و پرورش

چکیده

پهنه بندی خطر وقوع بهمن مسیر امامزاده هاشم تا هردو رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS))
چکیده
سقوط بهمن یکی از پدیده های مخاطره آمیز مناطق برفگیر است. جاده کوهستانی هراز از جمله محورهای بسیار پر تراکم ارتباطی شمال کشور می باشد که به علت شرایط خاص ژئومورفولوژیکی، بخش هایی از مسیر آن در معرض مخاطره سقوط بهمن قرار دارد. به طوری که از ابتدای احداث این جاده تاکنون منجر به ایجاد خسارات مالی و جانی فراوانی شده است . از این رو به عنوان خبر سازترین جاده ایران شناخته شده است. هدف این پزوهش شناخت عوامل موثر بر شکل گیری بهمن و نیز شناسایی محل های وقوع آن و همچنین تهیه نقشه پهنه‌بندی خطر بهمن در منطقه با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS)) و سنجش از دورRS) ) می باشد. جهت دستیابی به هدف پژوهش با استفاده از نرم افزار GIS اقدام به ترسیم نقشه های طبقات ارتفاعی (هیپسومتری ) مقدار و جهت شیب دامنه ،ژئومورفولوژی و سایر نقشه ها مربوط گردید. سپس با بررسی منابع اطلاعاتی مربوطه جداول امتیاز بندی عوامل موثر وقوع بهمن تشکیل شد. این جداول شامل 5 معیار اصلی (میزان شیب، جهت شیب، ارتفاع، دما و بارش می باشد.که هریک به شاخص هایی تقسیم شده اند و امتیاز های مربوطه با توجه به نوع عامل و درجه تاثیرگذاری در وقوع بهمن درج شده است .در ادامه با تلفیق اطلاعات گفته شده در قالب مدل Bolean با توجه به درجه تأثیر آنها وزن دهی شده و ضمن ترکیب این لایه‌ها با هم ، نقشه پهنه بندی خطر بهمن محدوده مورد مطالعه تهیه شد ودر انتها نتایج به دست آمده از نقشه ها با نتایج کنترل صحرایی مقایسه شد.

کلمات کلیدی: بهمن، جاده هراز،پهنه بندی خطر

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

zonaition snow avalanche risk the route Imamzadeh Hashem to Hadurood using the geographic information system GIS

نویسندگان [English]

  • parvaneh akhgar
  • jabar krimi
education teacher
چکیده [English]

Avalanche risk zoning from Imamzadeh Hashem to Both Rivers using GIS geographic information system)
Abstract
Avalanche is one of the dangerous phenomena in snowy areas. Haraz mountain road is one of the most dense communication axes in the north of the country, and due to special geomorphological conditions, parts of its route are at risk of avalanches. So that since the beginning of the construction of this road, it has led to many financial and human losses. Therefore, it is known as the most news-making road in Iran. The purpose of this thesis is to identify the factors influencing the formation of avalanches and to identify the places where they occur, as well as to prepare an avalanche risk zoning map in the region with the help of geographic information system (GIS) and remote sensing (RS). In order to achieve the goal of the research, GIS software was used to draw maps of elevation classes (hypsometry), the amount and direction of the slope of the domain, geomorphology and other related maps. Then, by examining the relevant information sources, scoring tables of the effective factors of avalanches were formed. These tables include 5 main criteria (amount of slope, direction of slope, height, temperature and precipitation). Each of them is divided into indicators and the corresponding points are listed according to the type of factor and the degree of influence in the occurrence of avalanches. By combining the said information in the form of Bolean model, weighted according to the degree of their influence, and combining these layers together, the avalanche risk zoning map of the studied area was prepared, and finally, the results obtained from the maps were compared with the control results. The field was compared.

Keywords: Avalanche, dangerous road, risk zoning

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Avalanche
  • dangerous road
  • risk zoning
1- آلنباخ، پیتر. زمین شناسی و سنگ شناسی دماوند و اطراف آن . ترجمه علی انتظام و منوچهر مهر نوش، نشریه سازمان زمین شناسی کشور ، 1349 ،شماره 17 .
2- احمدی ، حسن. 1364. بررسی مناطق بهمن خیز جاده چالوس. مجله منابع طبیعی ایران ،شماره 39 .
3- احمدی، حسن .1365 . مبارزه و کنترل بهمن در جاده کرج- چالوس، مجله منابع طبیعی ایران .شماره 39 4- الماس پور،  اردبیلی اصل . 1383 . نعیین حجم ذخایر برفی حوضه های آبریز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ، داده های MODIS و آمار ایستگاههای برف سنجی مطالعه موردی ، آبریز سدهای اهر ، علویان ، نهند. اولین کنفرانس سالانه مدیریت منابع آب ایران ، دانشگاه تهران ، تهران.
5- باقری ، مهدی. 1377 . علل حرکات دامنه ای و ارزیابی اثرات آنها در جاده هراز . پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید بهشتی ایران.
6- بهبهانی ، حمید.1363 . بهمن چگونه بوجود می آید. نشریه سازمان توسعه راههای ایران، شماره 6 .
7- بیرودیان، نادر. 1382. برف و بهمن(مدیریت مناطق برف گیر) . انتشارات آستان قدس رضوی.
8- باقدم، عثمان.1384. ارزیابی ایمنی جاده ای با رویکرد مخاطرات محیطی: مسیر سنندج- مریوان، فصلنامه مدرس علوم انسانی. دوره 9 . شماره 1.
9- تیلتون،باک. 1380.بهمن شناسی و ایمنی در بهمن ها.مترجم:رحیم دانایی،تهران.نشر روان
10- پدرامی ، منوچهر. 1372. زمین شناسی ایران با بازنگری در چینه شناسی زمانی نئوژن – کواترنر. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.
11- پگی،پ . درش، ج . بررسی جغرافیای طییعی شمال ایران ترجمه سیروس سهامی ، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ا362،شماره4، مشهد .
12- تهرانی،خسرو. 1367. کلیاتی در باره چینه شناسی ایران. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.
13- جداری عیوضی،جمشید.1374. ژئومورفولوژی ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور ، تهران .
-14وکار سرهنگی، عیسی. 1372. ژئومورفولوژی حوضه رود هراز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران .
15- دادخواه ، منوچهر. 1377 . کتاب بهمن . چاپ اول ، انتشارات دانشگاه تهران
16-رجایی،علی(1397) مقایسه نقشه خطر بهمن با نقشه ریسک بهمن ، مجله علوم مهندسی ،جلد3، شماره 2،1397
17- راهدان،عباس؛بیگی، حامد؛ محمدرضایی،مریم؛رحیمی،مجید(1397) (تهیه نقشه خطر بهمن در محیط GIS و الویت بندی گذرگاههای بهمن گیر )مطالعه موردی: قسمتی از گذرگاههای بهمن گیر حوزه آبخیز شمشک(چهارمین کنفرانس بین المللی مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی ،تیرماه 1397
 
 
18- Akar.N, Yavuz .v, lvy-ochs , kubik . p.w , vardar . M and schluchter. C. 2007. cosmogenic exposuor dating of snow-avalanche ridges Eastern Black Sea Mountains,NE Turkey. Quaternary International,volumes 167-168, pages 4-11.
 
19- Armastrong, B.R.1977.Avalanch hazard in Quray County, Colorado: 1877-1976.University of Colorado, Instiute of Arctic and Alpin Reserch, No.24, PP.125
Armstrong, B.R. and. William. 1977. The avalanche book 20-
21- Ahmadi. H .1974. Caracteristique et  amenagement du basin versant mpntagnrad de I Adur.
22- C.E.R.A.F.E.R.1972 .Localisation de risqué d avalanches ET plant des zons exposees.
23- Biroudian,Nader. 1979. The relationship between the geometry of a forest canopy and the interception of snow. A Thesis presented for master degree at Northern Arizona University.pp.127
24- Borland w.M.1973. Timber falls avalanche. Unpublished report prepared fpr Timber falls crop. Vail. Colorado,45
25- Wilfried Haeberili and others.(2015),snow and ice –related hazards,risks, and disaters.Book.ELSEVIER.pp.712.