چالش ها و راهبردهای توسعه گردشگری شهری براساس مدل SWOT-QSPM (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز،ایران

10.22034/gahr.2023.428091.1996

چکیده

عبور رودخانه از داخل یک شهر یک فرصت بی‌نظیر برای توسعه گردشگری می‌باشد و حفظ پویایی و کیفیت و کمیت این منبع طبیعی به منظور بهره‌وری مداوم از آن در گذر زمان امری ضروری است. کلانشهر اهواز به واسطه عبور رودخانه کارون از درون آن شرایط ویژه‌ای برای صنعت گردشگری شهری ایجاد کرده است. برهمین اساس این تحقیق برآن است تا چالش ها و راهبردهای توسعه گردشگری در کلانشهر اهواز را مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی (اسنادی- پیمایشی)، مشتمل بر مطالعات کتابخانه‌ای، طراحی و تکمیل پرسشنامه و تعیین نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدیدهای موجود است. روش گردآوری اطلاعات استفاده از منابع رسمی برای داده‌های کمّی(پرسشنامه و مصاحبه) بوده و تکنیک کار مدل SWOT-QSPM است. یافته ها نشان داد که جذب سرمایه‌های بخش خصوصی در جهت حفاظت و نگهداری از جاذبه‌های گردشگری و افزایش جذابیت اقتصادی، ارتقاء سطح حفاظت از جاذبه‌های گردشگری از طریق یکپارچگی و همکاری‌های بین سازمانی و ارتقاء سهم کلانشهر اهواز از بازار گردشگری داخلی و خارجی استان و کشور از طریق ارتقاء کیفیت جاذبه‌های گردشگری و ابزارهای الکترونیکی و تبلیغاتی به عنوان خروجی‌های این استراتژی تنوع طلبی در جهت رفع چالش‌ها ارائه می گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Urban tourism development challenges and strategies based on SWOT-QSPM model (case study: Ahvaz metropolis)

نویسنده [English]

  • ahmad rahdar
Master's Degree in Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The river passing through a city is a unique opportunity for the development of tourism, and it is essential to maintain the dynamics, quality and quantity of this natural resource in order to continuously benefit from it over time. Ahvaz metropolis has created special conditions for the urban tourism industry due to the Karun river passing through it. Based on this, this research aims to examine the challenges and strategies of tourism development in Ahvaz metropolis. The research method of this research is descriptive-analytical (documentary-survey), including library studies, designing and completing questionnaires and determining existing strengths and weaknesses, opportunities and threats. The method of collecting information is using official sources for quantitative data (questionnaire and interview) and the work technique is SWOT-QSPM model. The findings showed that the attraction of private sector funds in order to protect and maintain tourist attractions and increase economic attractiveness, improve the level of protection of tourist attractions through integration and inter-organizational cooperation and increase the market share of Ahvaz metropolis. Domestic and foreign tourism of the province and the country is presented through the improvement of the quality of tourist attractions and electronic and advertising tools as outputs of this diversification strategy in order to solve the challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • strategies
  • tourism development
  • urban tourism
  • Swot-Qspm model
  • Ahvaz metropolis
آهنگری، نوید، حسین زاده، فخرالدین، و حاجی نژاد، صادق. (1398). برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری ورزشی با استفاده از مدل ترکیبی SWOT و VIKOR (مورد مطالعه: استان آذربایجان غربی). پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، 11(4 )، 91-106. SID. https://sid.ir/paper/222367/fa
اسماعیل زاده، حسن، و اسماعیل زاده، یعقوب. (1395). ارزیابی پایداری گردشگری و تعیین راهبرد بهینه توسعه گردشگری در بندر انزلی. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی (چشم انداز جغرافیایی)، 11(34)، 115-131. SID. https://sid.ir/paper/175951/fa
ایوب زاده،سید علی(1398)اکو هیدرولیک و احیای رودخانه ها، انجمن هیدرولیک ایران هجدهمین کنفرانس هیدرولیک ایران 17-16 بهمن  تهران- دانشگاه تهران- دانشکده مهندسی عمران هیدرولیک‌محیط‌زیستی
بوستانی،آرمین و اسماعیلی،کاظم،1394،مهندسی رودخانه ازگذشته تـا آینده (بررسی رویکردها وچشم انداز)، نشریه آب و توسعه پایدار،شماره 3،سال 1، خردادماه، صفحات72-67
پاپلی یزدی،محمدحسین؛ سقایی،مهدی(1385)،گردشگری(ماهیت و مفاهیم).تهران:سمت.
پاپلی یزدی، محمد حسین و سقایی، مهدی(1385) گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، تهران: انتشارات سمت
پورمحمدی, محمدرضا, نعیمی, کیومرث, & ایرانی, احمد­(1394)ارزیابی و تدوین استراتژی‌های توسعة پایدار گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT و IEA (مطالعة موردی: شهرستان بانه). نشریه گردشگری شهری2(3), 305-319. doi: 10.22059/jut.2015.58451.
جلالی، مصطفی(1387) کارون، حیات یک رودخانه ،نشریه مشعل شماره 416،صفحه 16-1
جهان تیغ مند،سمیه،زینی وند،یاسین و موسوی ندوشن،سید معین(1402) «ساماندهی فضایی- مکانی حاشیه رودخانه های شهری بارویکرد توسعه گردشگری (نمونه موردی شهرستان پلدختر)»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال بیست و سوم، شماره 68،بهار،صص60-43
سقایی، محسن، امینی نژاد، غلامرضا، و صبوحی، غلامرضا­(1395). بررسی توانمندی های گردشگری شهر ساحلی بوشهر بر اساس مدل سوات و تاپسیس. جغرافیا و برنامه ریزی محیطی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 27(1 (پیاپی 61) )، 99-126. SID. https://sid.ir/paper/153174/fa
سلطانی،علی و شریف،حیمد رضا،(1394)رضایت‌سنجی خدمات گردشگری مذهبی با تأکید بر نقش عوامل محیطی، مطالعه موردی حرم شاهچراغ شیراز،مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری،دوره 6،شماره 23،پیاپی23،زمستان،صفحات 54-35
قلی پور سلیمانی، علی و رشیدی، فرزاد(1390) عوامل موثر بر رضایت گردشگران در ایران، بانک مقالات بازاریابی ایران،( www.marketingarticles.ir)
کاظمی،مهدی(1390) مدیریت گردشگری،تهران، انتشارات سمت،
مثنوی،محمد رضا،تاسا،حمید،کافی،محسن و دیناروندی،مرتضی(1392)«ارزیابی بصری منظر رود دره قشلاق به منظور توسعة گردشگری»،مجله محیط شناسی، دوره 39،شماره 1،پیاپی1،اردیبهشت،صفحات 144-133
محمد نژاد،محمد و ملک حسینی،عباس(1399) «امکان سنجی توانمندی های رودخانه کارون در ایجاد و گسترش مکان های گذران اوقات فراغت و ورزش های آبی در شهر اهواز»، فصل نامه آمایش محیط، شماره 49، دور13،شهریور،صص202-181
معتمدی، مهران، فخار، زرین، و مافی، فرزاد. (1400). شناسایی و اولویت بندی عوامل راهبردی توسعه گردشگری شهر سنقر. گردشگری شهری، 8(4 )، 73-86. SID. https://sid.ir/paper/966576/fa.
موسوی، طیبه،1383،کارون و مسائل اجتماعی و زیست محیطی آن، فصلنامه گفتگو، شماره 41،صفحه163-150
میراشه،زهرا(1399)«نقش گردشگری پایدار آب با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی:نمونه مورد مطالعه رودخانه دز»، فصلنامه علمی تخصصی باستان شناسی ایران،واحد شوشتر
نشریه  شماره 202 – ن وزارت نیرو(1400)
هاتف حاضری،هاتف و نظافت تکله، بهروز(1402)نقش اقتصاد گردشگری در توسعه پایدار شهرستان سرعین، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره،6 شماره،2،(پیاپی22)،مهر، صص297-278
یاراحمدی،حسین و زلقی،مهدی(1400) «استراتژی توسعه گردشگری شهرستان نهاوند با استفاده از مدل SWOT» ، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره،4 شماره،2 (پیاپی14)،مهر،صص154-143
یزدان شناس،سید یعقوب،رضایی،محمد رضا،استقلال،احمد،سرایی،محمد حسین و الحسینی المدرسی،سید علی(1401) «تحلیل راهبردی توسعه گردشگری رود دره های منطقه یاسوج»،مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری،دوره 13،شماره 51،شماره پیاپی 51،بهمن ماه،صفحات 120-103
یزدخواستی،فرناز(1393)طراحی لبه ساحلی با تاکید بر پیوند عناصر طبیعی و مصنوع در راستای تقویت نقش گردشگری(نمونه موردی: ساحل رود کارون اهواز)،پایان نامه کارشناسی ارشدرشته طراحی شهری، به راهنمایی دکتر شکوهی دانشگاه هنر
Aziza, H., Biglari, M., & Joudi, P. (2011). Assessment the feasibility of sustainable tourism in urban environments employing the cumulative linear model. Procedia Engineering, 21, 24-33.
Colantonio, A., Potter, R. B. (2006). Urban Tourism and development in the socialist state. London: ashgate.
Bobic, S., & Akhavan, M. (2022). Tourism gentrification in Mediterranean heritage cities. The necessity for multidisciplinary planning. Cities, 124, 103616.
Chin-Hsien Hsu,Hsiao-Hsien Lin andShangwun Jhang,2020, Sustainable Tourism Development in Protected Areas of Rivers and Water Sources: A Case Study of Jiuqu Stream in China, Sustainability 2020, 12, 5262; doi:10.3390/su12135262
Eko Susanto, Mega Fitriani Adiwarna Prawira, Sri Raharso& Valentino Sumardi,2022, Strategic Environmental Analysis of River-Based Special Interest Tourism Development in Sukabumi City, International Journal of Social Science Research and Review ,  VOL 5 NO 3 (2022): IJSSRR VOL 5 NO 3 2022 MARCH
Fei Meng,2022, Coordination between Tourism and Ecological Environment and High-Quality development: Based on the Study of the Yellow River Basin, , Mathematical Problems in Engineering, vol. 2022, Article ID 5653945, 9 pages, 2022. https://doi.org/10.1155/2022/5653945
Giorgio A, Jose BAH, Hernando SM, Andres VDD, Lucia LDO. (2018). Coastal Tourism Importance and Beach Users’ Preferences: The “Big Fives” Criterions and Related Management Aspects. J Tourism Hospit 7: 347
Hilma Tamiami Fachrudin Mohammad Dolok Lubis,2016, Planning for Riverside Area as Water Tourism Destination to Improve Quality of Life Local Residents, Case Study: Batuan – Sikambing River, Medan, Indonesia, ASEAN-Turkey ASLI (Annual Serial Landmark International) Conferences on Quality of Life 2016, AMER International Conference on Quality of Life, AicQoL2016Medan, 25 – 27 February, 2016, Medan, Indonesia