ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی روستای زنوزق تبریز با استفاده از مدل فیولیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی،گروه جغرافیا (اردبیل، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده فنی و مهندسی،گروه معماری گرایش معماری (اردبیل، ایران)

3 دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 دانشجوی کارشناسی دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی،گروه جغرافیا (اردبیل، ایران)

10.22034/gahr.2023.404811.1903

چکیده

گردشگری دارای اشکال و انواع گوناگونی است که با‌توجه‌به شرایط محیطی متفاوت هستند. بخش ژئوتوریسم یکی از زیرشاخه‌های گردشگری است ژئوتوریسم یکی از شاخه‌های گردشگری پایدار است که بر روی ویژگی‌های زمین‌شناسی و مناظر طبیعی یک منطقه تمرکز دارد. ژئوتوریسم شکلی از گردشگری است که موجب رشد و پایداری جغرافیایی منطقه مقصد، محیط‌زیست، فرهنگ، میراث تاریخی و زیبایی شناختی آن و همچنین بهبود زندگی ساکنین آن منطقه می‌شود. هدف این تحقیق ارزیابی توان ژئوتوریستی روستای زنوزق تبریز بااستفاده از مدل فیولت (پارک ملی) می‌باشد. برای این منظور منطقه ژئوتوریستی زنوزق انتخاب گردید. مراکز ژئوتوریستی دهستان زنوزق مورد بررسی واقع شد. در پژوهش حاضر از مدل فیولت که منطقه ژئوتوریستی زنوزق را بر اساس چهار معیار منشا شکل‌گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی مورد بررسی قرار می‌دهد استفاده شد. نتایج حاصله از مدل فیولت نشان داد که این منطقه ژئوتوریستی با امتیاز(۱۰) از مجموع گویه‌های موثر از قابلیت‌های متنوعی برخوردار است. بر این اساس با استفاده از پتانسیل‌های ژئوتوریستی در محدوده مورد مطالعه این نتایج حاصل شد که این مناطق برای جذب گردشگر و توسعه توریسم بسیار مفید خواهد بود. بنابراین نتیجه‌گیری می-شود با شناسایی و ایجاد امکانات در مناطق ژئوتوریستی منطقه زنوزق منجر به جذب گردشگر و توسعه زیرساخت‌های رفاهی خواهد شد. بر این اساس پیشنهاد می‌گردد در مطالعات آتی در محدوده مورد مطالعه از سایر گویه‌های ژئوتوریستی همچون فرایندهای ژئومورفولوژیکی، اقتصادی و فرهنگی استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the geotourism capabilities of Zanouzagh village in Tabriz using the fiolit model

نویسندگان [English]

  • mansour rahmati 1
  • faezeh bahadori 2
  • Behrouz nezafat taklhe 3
  • elaheh navazesh 4
1 Corresponding author, Assistant Professor, Department of Geography and Urban and Rural Planning, University of Mohaghegh Ardabili , Faculty of Social Sciences, Department of Geography (Ardabil, Iran)
2 Master student of University of Mohaghegh Ardabili , Technical and Engineering Faculty, Department of Architecture, Architecture major (Ardabil, Iran)
3 PhD Student in Natural Geography Department, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
4 Bachelor student of University of Mohaghegh Ardabili , Faculty of Social Sciences, Department of Geography (Ardabil, Iran)
چکیده [English]

Tourism has various forms and types that are different according to environmental conditions. Geotourism is one of the sub-branches of tourism. Geotourism is one of the branches of sustainable tourism that focuses on the geological features and natural landscapes of a region. Geotourism is a form of tourism that causes the geographical growth and stability of the destination region, its environment, culture, historical and aesthetic heritage, and also improves the lives of the residents of that region. The purpose of this research is to evaluate the geotourism potential of Zanouzagh village in Tabriz using the Violet (National Park) model. For this purpose, the geotourist area of ​​Zanoozgh was chosen. The geotourist centers of Zanouzgh village were investigated. In the present study, Violet's model was used, which examines the geotourist area of ​​Zanouzag based on four criteria: origin of formation, geographical distribution, tourism, and access status. The results obtained from Fiolet's model showed that this geotourist area with a score of (10) from the total of effective items has various capabilities.Based on this, by using the geotourism potentials in the studied area, the results were obtained that these areas will be very useful for attracting tourists and developing tourism. Therefore, it can be concluded that by identifying and creating facilities in the geotourist areas of Zanouzgh region, it will lead to the attraction of tourists and the development of welfare infrastructure. Based on this, it is suggested to use other geotourism topics such as geomorphological, economic and cultural processes in the study area in future studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Evaluation"
  • "Geotourism"
  • "National Park (Fiolet)"
  • "Zanuzagh Tabriz"
ابراهیم پور، حبیب، نعمتی، ولی، نظافت تکله، بهروز. (۱۴۰۱) بررسی توانمندی های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدکوبالیکوا و مدل فیولت (مطالعه موردی نیر سرعین نمین)، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 5، شماره 4.
اسفندیاری درآباد، فریبا ؛ نظافت تکله، بهروز؛ شهبازی شرفه، زهرا ،(1401). مدل‌سازی نوین گردشگری برای تداوم فعالیت کسب و کارهای بخش توریسم در شرایط کرونا ویروس (مطالعه موردی: شهر توریستی سرعین) جغرافیا و روابط انسانی، شماره3 صص15-1
اسفندیاری درآباد، فریبا ؛ نظافت تکله، بهروز؛ شهبازی شرفه، زهرا ،(1401 بررسی و ارزیابی تاثیرگذاری مخاطرات بر توسعه توریسم (مطالعه موردی: شهرستان مشکین‌شهر) جغرافیا و روابط انسانی، شماره3 صص 204-184
ثروتی، محمدرضا و کزازی الهام (۱۳۸۵) تحلیل عوامل مؤثر بر گردشگری در روستای گنبرف با استفاده از مدل راهبریSWOT کنفرانس سلامت تبریز، فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی دوره6
حدادی‌نیا، سمیه. دانه‌کار، افشین. (۱۳۹۱). اولویت‌بندی شاخص‌های طبیعت‌گردی در اکوسیستم‌های بیابانی و نیمه‌بیابانی با روش دلفی، جغرافیا و آمایش شهری - منطقه‌ای، شماره ۳ ، صص ۲۹- ۱۷.
رضوانی، علی اصغر،(1398). جغرافیا و صنعت توریسم (رشته جغرافیا) انتشارات دانشگاه پیام نور
رنجبر، محسن، (۱۳۸۸). قابلیت‌های ژئوتوریستی تنگ زینگان صالح‌آباد شهرستان مهران، فصلنامۀ چشم‌انداز جغرافیایی، سال چهارم،شماره ۹ ، صص ۱۰۱- ۸۱.
زندی،ابتهال ؛ جهانیان، منوچهر(1389) گردشگری حامی فقرا،سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی
شریف زاده، ابوالقاسم، مراد نژاد، همایون. (۱۳۸۱) توسعه پایدار و گردشگری روستایی مکان نشر نامشخص: ماهنامه اقتصادی جهاد ۱۳۸۱ ص ۴۷-۶۱ جلد ۲۵۰،۲۵۱
صفاری، امیر؛ قنواتی، عزت اله ا؛ صمیمی‌پور، خدیجه. (۱۳۹۱). شناسایی پهنه‌های مستعد توسعۀ اکوتوریسم در شهرستان کازرون، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شمارۀ ۲۶ ،صص ۱۶۰- ۱۴۷.
طاهرخانی، محمد، جهان تیغمند، سمیه، سلیمی سبحان، محمدرضا. )1399( ،اولویتبندی توان­های زمین- گردشگری ژئوسایت­ها (مطالعه موردی: الموت قزوین)، جغرافیا فصلنامه علمی ـ پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیایی ایران(، سال18 شماره ،64 .106)
عابدینی، موسی، همتی، طاهر، نظافت تکله، بهروز، خیاطی، آیلار. (1401). ارزیابی توانمندی­های توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت­ها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا (مطالعه موردی: مسیر توریستی سبلان تا گردنه حیران). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 11(44)
قنبری، ایوالفضل؛ حجازی، میراسداله ا؛ قنبری، محمد. (۱۳۹۲). ارزیابی توانمندی زمین‌گردشگری مکان‌های ژئومورفولوژیکی موجود در روستای کندوان، مسکن و محیط روستا، شماره ۱۴۱- ۱۱۹- ۱۰۹.
مختاری، داود، (1394)، اهمیت نقشه­های زمین پیمایی در مدیریت مکان­های ژئومورفیکی ایران، (مطالعه موردی: گردنه پیام)، نشریه علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 16 ،شماره ،37 .151-172
مقصودی، مهران؛ شمسی‌پور، علی ا؛ نوربخش، سیده فاطمه. (۱۳۹۰). پتانسیل‌سنجی مناطق بهینۀ توسعۀ ژئومورفوتوریسم منطقۀ مرنجاب در جنوب دریاچۀ نمک، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شمارۀ۷۷، صص۱۹-۱ .
مقیمی، ابراهیم، زارع احمد آباد، محسن، مختاری، داود. (1401)، ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزا، سیاستگذاری شهری و منطقهای، دوره ،1 شماره ،1
مقیمی، ابراهیم؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ هدائی آرانی، مجتبی؛ علیزاده، محمد؛ اروجی حسن ، (۱۳۹۱). ژئومورفوتوریسم و قابلیت‌سنجی ژئومورفوسایت‌های جاده‌ای با بهره‌گیری از روش پریرا (مطالعۀ موردی؛ آزادراه قم - کاشان)، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شمارۀ ۲۷، صص ۱۸۴-۱۶۳.
نعمتی، ولی؛ نظافت تکله، بهروز، (1402). ارزیابی و تحلیل رقابت‌پذیری ژئوتوریسمی شهرستان نیر با استفاده مدل پاوولوا، جغرافیا و روابط انسانی، شماره4 صص109-86
نوحه گر، احمد، حسین زاده محمد­­ مهدی و  پیراسته اسما ،(۱۳۸۸) ارزیابی قابلیتهای طبیعت گری جزیره قشم با بهره گیری از مدل مدیریت استراتژیSWOT نشریه جغرافیا و توسعه
یمانی، مجتبی؛ عظیمی‌راد، صمد؛ باقری، سجاد. (۱۳۹۱). بررسی قابلیت‌های ژئوتوریسمی ژئومورفوسایت‌های منطقۀ سیمره، جغرافیا و پایداری محیطی، شمارۀ ۲-۸۸-۶۹
Anna. S., Jary, Z. (2010), Geoheritage and geotourism potential of the Strzelin Hills (Sudetic Foreland, SW Poland), Geographica Pannonica, Vol. 14, 4(118-125).
Boley, B.B. (2009), Geotourism in the crowed of the continent: Developing and testing the Geotourism Study Instrument (GSI), Thesis of Master, The University of Montana.
Boyd, S. (2002), Cultural and heritage tourism in Canada: Opportunities, principles and challenges, Tourism and Hospitality Research, Vol. 3(3), 211-233.
Boyle, D.M. (2010), Evaluating and comparing Montana’s geotravelers, Thesis of Master, The University of Montana.
Camelia, D. and Johnson, N. (2009), Geositesgeomorphosites and relief, Geo Journal of Tourismand Geosites, Year 2, No. 1, Vol. 3, 78-85.
Ceballos, H. (1996), Tourism, ecotourism, and protected areas, IUCN Protected Areas Programme, Gland: Swizterland.
Clifford, O. (2012), Problems of geotourIsm and geodIversIty, Quaestiones geographicae 31(3), 57-61.
Dowling R.K. and Newsome D. (2010), Geotourism a global activity. In: Dowling, R.K. and Newsome, D. (eds.), Global Geotourism Perspectives. Goodfellow Publishers Limited, Oxford: 1-17.
Ilbery, B., Saxena, G., Kneafsey, M. (2007), Exploring tourists and gatekeepers attitudes towards integrated rural tourism in the England- Wales border region, Tourism Geographies, Vol. 9(4), 441-468.
Kang, M. and Moscardo, G. (2006), Exploring crosscultural differences in attitudes towards responsible tourist behavior: A comparison of Korean, British and Australian tourists, Asia Pacific Journal of Tourism Research, Vol. 11(4), 303-320.
Miyaki, M. (2008), Tourism and the local business community in small cities and towns: a qualitative study of the Blackstone Valley, Rhode Island, Thesis of Master, Boston University.
Oliver, T. and Jenkins, T. (2003), Sustaining rural landscapes: the role of integrated tourism, Landscape Research, Vol. 28(3), 293-307.
Pralong, J.P. (2005), A method for assessing tourist potential and use of geomorphological sites method pour evaluation due potential et de utilization touristiques de sites geomorphologiques, Geomorphologie: relief, processes, environment, Vol. 3, 189-196.
Reynard, E. (2008), Scientific research and tourist promotion of geomorphological heritage, Dinam. Quat. 31, 225-230, figg 2.
Rybar, P. (2010), Assessment of attractiveness (value) of geotouristic objects, Acta Geotouristica, Vol. 1, 13-21.
Scheyvens, R. (1999), Ecotourism and the empowerment of local communities, Tourism Management, Vol. 20(2), 245-249