ارزیابی هفت شاخص خدمات شهری در چهار شهر شهرستان گتوند با استفاده از مدل اسکالوگرام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاداسلامی ماهشهر

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاداسلامی واحد ماهشهر

چکیده

نخستین قدم در برنامه ریزی ناحیه ای شناسایی مشکلات و کمبودها با یک دید بومی گرا می باشد که این خود مستلزم تجزیه وتحلیل بخش های مختلف اقتصادی – فرهنگی- اجتماعی و... هر ناحیه جغرافیایی می باشد. برای تحلیل تعادل و یا عدم تعادل فضایی خدمات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی شهرستان های هر استان روش های مختلفی وجود دارد. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است. در انجام تحقیق، در بخش توصیفی، اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بدست آمده است؛ جامعه آماری4 شهر شهرستان گتوند در استان خوزستان و شاخص مورد بررسی،7 شاخص انتخابی است. در بخش تحلیلی نیز، داده پردازی با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است؛ سپس با استفاده از مدل اسکالوگرام و با محاسبه میانگین، انحراف معیار و تجزیه و تحلیل متغیرها، همچنین محاسبه ضریب پراکندگی به منظور سطح نابرابری و وضعیت توسعه در شهرهای منطقه مورد مطالعه، مشخص گردیده است. نتیجه به دست آمده از تحقیق حاکی از آن است که 4 شهر شهرستان گتوند از توزیع خدمات و امکانات مناسب برخوردار نمی باشند به صورتی که شهر صالح شهر با بیشترین سطح جمعیتی در بین 3 شهر دیگر از نظر ارائه خدمات در میزان اشتغال و میانگین متوسط درآمد افراد شاغل در رتبه سوم قرار گرفته است. شهر ترکالکی از لحاظ نرخ باسوادی و نرخ اشتغال و میزان متوسط درآمد افراد شاغل در یک سال به نسبت 3 شهر سماله، صالح شهر و جنت مکان در وضعیت و رتبه ی اول قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Evaluation of seven urban service index In four cities (SalehShahr,Samalah,Janatmakan,Torcalaki)Gotwand township using the scalogram model

نویسندگان [English]

  • abbas maroofnezhad 1
  • ardeshir rostami 2
1 Ph.D., Department of Geography and urban planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr, Iran
2 Master, Department of Geography and Urban Planning, Mahshahr Branch, Islamic Azad University, Mahshahr,Iran
چکیده [English]

The first step in regional planning is identifying problems and deficiencies with an indigenous vision, which involves analyzing sections different economic -cultural- social and…each geographic area. There are different ways to analyze the equilibrium or spatial imbalance in the economic, social, and cultural services of the cities of each province. The method of this research is descriptive-analytic. In the research, in the descriptive section, information was obtained through documentary and library studies. The statistical population of the 4 cities in the city of Gotvand in Khuzestan province and the index is 7 selected indicators. In the analytical part, data processing are also used for data analysis using SPSS software. Then, using the scalogram model, calculating the mean, standard deviation and analysis of variables, as well as calculating the dispersion coefficient to the level of inequality and development status in the cities of the area The study has been identified. The result of the research indicate that 4 cities in the city of Gotvand do not have the distribution of services and facilities. As the city of Salehshahr has the highest population density in the other three cities, it ranks third in terms of providing services in terms of employment rates and average average earnings. The city of Torkaleki is in the first position in terms of literacy rate and employment rate and the average income of persons employed in one year in comparison to 3 cities of Samalah, Salehshahr and Janatmakan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Urban of Service
  • Township Gotvand
  • scalogram model
-         بسطامی نیا،امیر. صفایی پور،مسعود. ملکی،سعید. نازش، یوسف. امیدی پور،کورش. 1396.سیر تحولات سلسله مراتب شهری در استان خوزستان طی دهه های(85-1335). فصلنامه آمایش محیط. دوره10. شماره 36.
-         پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران.1396.
-         تبریزی، جلال. قاسمی، اکرم. موذن، سعید. ( 1392). تحلیل عدم تعادل فضایی خدمات اقتصادی، اجتماعی شهرستان های استان زنجان. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری. سال چهارم. شماره13.
-         تقوایی، مسعود. طهماسبی پور، راضیه. مرادی هوسین، سیما. ( 1390). تعیین و تحلیل سطوح برخورداری شهرستان های استان بوشهر با استفاده از مدل اسکالوگرام. فصلنامه جغرافیا و آمایش سرزمین. سال اول. شماره2.
-         تقوایی، مسعود. مرادی هوسین، ناصر. (1392). تعیین و تحلیل سطوح برخورداری شهرستان های استان آذربایجان غربی بر اساس مدل اسکالوگرام و SOWT. فصلنامه فضای جغرافیایی. سال سیزدهم. شماره44.
-         جدیدی میاندشتی، مهدی. 1383. توزیع متعادل منابع مالی به روش سطح بندی توسعه مناطق، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره11 و12.
-         سرور، رحیم. ( 1384). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین. انتشارات سمت. تهران
-         شکور، علی. خورسندنیا، محمد علی. صفرپور ، میثم. تحلیلی بر نحوه توزیع فضایی امکانات و خدمات روستایی و سطح بندی روستاهای بخش درود زن مرودشت.فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی .سال دوم.شماره5.بهار1392.
-         شکوئی، حسین. (1365). جغرافیدانان ایران و مسائل مهم جامعه ما( سمینار بین المللی جغرافیا ی جمهوری اسلامی ایران). انتشارات آستان قدس رضوی. مشهد.
-         شهابیان، پویان. سعیدپور، سمیرا. پیرایه گر، میلاد. 1393. سنجش رضایت مندی سکونتی ساکنان (بافت جدید) و ساکنان محله خواهر امام (بافت قدیم) در رشت. فصلنامه آمایش محیط. دوره7. شماره 24.
-         فرید، یدالله. 1375. جغرافیا و شهرشناسی، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تبریز،تریز.
-         مومنی، مهدی. (1377). اصول و روش های برنامه ریزی ناحیه ای. انتشارات گویا. تهران.
-         مهرگان، منصوره. نظریان، اصغر. ( 1389). رتبه بندی خدمات اقتصادی- اجتماعی شهرستان های استان لرستان و ساماندهی آن با استفاده از مدل اسکالوگرام. فصلنامه آمایش محیط. شماره12.
 
-         Griffiths,S.2000.Historical space and the practice of spatial history:The spatiofunctional transformation of Sheffield 1770-1850.University College London, UK.
-         Drakakis .S.D. 1997. third world cites, second edition, reprinted. Methuen and Co . Ltd.
Lowder, s.(1986). The Geography of third world cites , Barnes and Noble,    -   
             USA.               
-         Mathur, O. P. 1997. Regional Development Planning and Management in Asia:  A Retrospective and perspective Review, in Regional Development Planning and Management of urbanization: Experiences from Development contries, UNCHS, Nairobi, Kenya, pp 66-103.