توزیع فضایی- مکانی و سطح بندی شهرهای استان کرمان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (G.I.S)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیارگروه جغرافیا دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

افزایش جمعیت و مهاجرت و تمرکز جمعیت در یک مکان زمینه را برای پیدایش شهرها فراهم آورد و شهرها به دلیل موقعیت ویژه ای که به دست آورده بودند محلی برای جذب جمعیت شدند و همین تمرکز، شهرها را روز به روز بزرگ تر و بیشتر کرد به طوریکه قرن بیستم قرن شهرها و قرن بیست و یکم قرن کلان شهرها نام گرفته است. سیاره روستایی جای خود را به سیاره شهری داده و شهر نشینی پدیده غالب زندگی انسان های روی زمین شده است. در مورد شهرهای استان کرمان با این سوالات مواجه هستیم. شهرهای استان چگونه در این فضای جغرافیایی قرار گرفته اند؟ توزیع فضایی مکانی آنها از چه عواملی تأثیر می پذیرد؟، آیا شهرها از سطح یکسانی برخوردارند، سطح بندی شهرها از چه عواملی تأثیر می پذیرد،یافته های تحقیق نشان می دهد توزیع فضایی شهرها ناهمگون،و شهرهای استان از سطوح و درجه مرکزیت متفاوتی برخوردارند،تعداد جمعیت ،سطوح عملکرد وحوزه نفوذ آنها متفاوت می باشد.که در این مقاله به آن پرداخته شده است.در پژوهش حاضر روش تحقیق اسنادی و میدانی است با استفاده از اطلاعات موجود و اطلاعات به دست آمده به روش میدانی داده های تحقیق جمع آوری گردیده و با استفاده از نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفته و نقشه ها مورد نیاز تهیه و سپس نتیجه گیری و راهکار های لازم ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial – local distribution and planimetry of the cities of kerman province by use of geographical information system (GIS)

نویسندگان [English]

  • mohsen kamandari 1
  • hossen ghazanfarpour 2
  • masoud chaharrahi 3
1 - Ph.D Student in Geography and urban planning Ferdowsi University of Mashhad.
2 - Assistant Professor, Faculty of Geography and Urban Planning, Shahid Bahonar, Kerman, University.
3 MA, Geography and Urban Planning
چکیده [English]

Population increase, migration and population concentration in a place, provide a base for appearance of cities and cities became a place for attraction of population because of their especial situation and this concentration made cities larger and larger gradually, so that 20th century is given the name of the century of cities and 21th century is given the name of great cities. Rural planet substitutes with urban planet and city dwelling have been made the major phenomenom of humans life. We face with these questions about the cities of kerman province : how the cities of province have been located in this geographical place? What factors influence on their spatial – local distribution? Itave the cities the same level? What factors influence on planimetry of cities? The findings of investigation indicate that local distribution of cities is heterogeneous and the cities of province have different levels and different concentration level. Population number, performance level and their influence area is different which is addressed in this article. In current research, investigation method is documentary – field. Investigations data are collected by use of existent information and collected information by field method and these information are processed by GIS softwares and the necessary planes are prepared and then the necessary conclusion and strategies are given.

کلیدواژه‌ها [English]

  • local – spatial distribution
  • planimetry of cities
  • kerman province
  • geographical information system
  1. امکجی، حمیده(1383). شهرهای میانی و نقش آنها در چارچوب توسعه ملی، چاپ گستر.
  2. آسایش، حسین واستعلاجی، علیرضا(1382). اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای، انتشارات ددانشگاه آزاد شهر ری.
  3. حسین اف-ف.م(1382). همکاران. برنامه ریزی و ساخت شهرهای کوچک، ترجمه غلامرضا خسرویان، انتشارات فروزش.
  4. حسین زاده دلیر، کریم(1380). برنامه ریزی ناحیه ای، انتشارات سمت.
  5. حکمت نیا، حسن و میر نجف موسوی(1385).کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات علم نوین یزد.
  6. رضوانی، علی اصغر(1374).روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  7. زبردست، اسفندیار،(1382).ارزیابی روش های تعیین سلسله مراتب و سطح بندی سکونت گاه ها در رویکرد عملکردهای شهری در توسعه روستایی، مجله هنرهای زیبا دانشگاه تهران، شماره 13، بهار.
  8. زیاری، کرامت الله(1378). اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات دانشگاه یزد.
  9. شایان، حمید،(1385). نظام سطح بندی خدمات رسانی روستایی در شهرستان مشهد، مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 58، زمستان 85

10. غضنفرپور، حسین(1387). سیر تحولات جمعیت استان کرمان طی دوره 85-1335، طرح پژوهشی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.

11. غضنفرپور، حسین(1388). بررسی نظام سلسله مراتب شهری استان کرمان، مجله پژوهشگران فرهنگ، شماره 24.

12. فرید، یدالله(1368). جغرافیا و شهرشناسی، انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول.

13. محمودی، علی(1365). جغرافیای حمل و نقل، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، ص12.

14. مرکز آمار ایران، سرشماری نفوس و مسکن و سال 1385

15. معاونت برنامه ریزی استانداری، مطالعات اقتصادی و اجتماعی  استان کرمان، 1385

16. معصومی اشکوری، سید حسن(1376). اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای ، چاپ توکل صومعه سرا.

17. مهندسین مشاور آتی فن،(1384) طرح جامع ناحیه کرمان.

18. نظریان، اصغر(1373). نظام سلسله مراتبی شهرهای ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 32، مشهد1373

19-Misra,R,P,and Achyutha,R.N.(1990)Micro level Rural Planniny,Principles, ethods and case studies. New Dehli. Concept Pub,co