بررسی تحولات ساختاری - کارکردی سکونتگاههای روستایی،شهرستان ارومیه (مطالعه موردی،دهستان انزل شمالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی تهران

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تحولات ساختاری – کارکردی سگونتگاههای روستایی(دهستان انزل شمالی) در شهرستان ارومیه انجام گرفته،روش پژوهش بصورت ترکیبی(کیفی یا گراند تئوری- کمی) و در چند مرحله انجام شده، جامعه آماری تحقیق شامل روستاهای دهستان انزل شمالی ، که کل جمعیت مورد نظر روستاها2461نفر درقالب541خانوار ،حجم نمونه براساس فرمول کوکران(336نفر) ،نمونه گیری بصورت هدفمندمعیار(گلوله برفی) – تصادفی ،و میزان روایی و پایایی پرسشنامه محقق ساخته 83.می باشد. در راستای عوامل موثر بر تحولات ساختاری- کارکردی سکونتگاههای روستایی، 4 شاخص اقتصادی،اجتماعی- فرهنگی،زیست محیطی و کالبدی – فیزیکی، با 34 عامل، طی دو مرحله مشاهدات میدانی ،مطالعات اکتشافی و مصاحبه نیمه ساختار یافته مطرح شد،که نتایج تحلیل این داده ها(کیفی و کمی)نشانگر آن است که تحولات ساختاری- کارکردی در نواحی سگونتگاههای روستایی محدوده مورد مطالعه طی سالهای 1375 تا 1395 تحول اساسی داشته و این تحولات مرهون عوامل درونی و برونی بوده است، نتیجه این تحولات بشیتر از آنکه روند مثبت داشته باشد ،روند منفی بر ساختار و کارکرد روستاها داشته ،این تحولات در چهارشاخص عبارتند از : زیست محیطی (3.85)، اقتصادی(3.71)، اجتماعی- فرهنگی(3.62) و کالبدی – فیزیکی(3.58)،که نتیجه این تحولات بوجود آمدن سکونتگاهای راکد(رکود) و منفی(پسروی)بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural-functional changes of rural settlements, Urmia city (Case study, North Anzal rural district)

نویسندگان [English]

  • mahbob babaei 1
  • vaheed riahi 2
1 kharazmi
2 khrazmi
چکیده [English]

This research was carried out with the aim of investigating the structural and functional changes of rural settlements (North Anzal Rural) in Urmia. The research method was combined (qualitative or grand theoretical-quantitative) and in A few steps done, The statistical population of the study consisted of the villages of North Anzal district, the total population of the villages was 2461 people in 541 households, the sample size was based on the Cochran formula (336 people), the purposeful snowball random sampling, and the validity and reliability of the researcher made questionnaire was 83. In line with the factors influencing the structural-functional changes of rural settlements, four economic, socio-cultural, environmental and physical-physical indicators, with 34 factors, were presented during two stages of field observations, exploratory studies and semi-structured interviews, The results of the analysis of these data (qualitative and quantitative) indicate that structural and functional changes in the rural settlements of the study area during the years 1375 to 1395 have evolved and these changes were due to internal and external factors, which is the result of these developments. Positive trends have had a negative effect on the structure and functioning of the villages. These developments include: environmental (3.85), economic (3.71), socio-cultural (3.62) and physical-physical (3.58), which The result of these developments has been the establishment of stagnant settlements (stagnation) and negative (retreat).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structural-functional
  • Urmia city
  • North Anzal village
  • Grand theory
  • Stagnant settlements
- آمار،تیمور(1392)،تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی،فصلنامه برنامه ریزی کالبدی فضایی،سال دوم،شماره چهاردهم
- احمدی،هاجر و همکاران(1379)پایان نامه بررسی تحولات اقتصادی روستایی دهستان گوراب زرمیخ،دانشگاه شهید بهشتی،1379
- بهفروز،فاطمه(1378)روند تکاملی مطالعات جغرافیایی استقراگاه های روستائی نوین در قالب دیدگاه های انسان- محیطی و ناحیه ای،مجله رشد و آموزش جغرافیایی،شماره 17
- حاجی نژاد ،علی و همکاران(1395)،تحلیل روند تغییرات و تحولات روستاهای دهستان دلفارد با تاکید بر شهر جیرفت،فصلنامه پژوهش های روستایی،دوره 7،شماره7
- حافظ نیا؛ محمد رضا(1389) مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی؛ انتشارات سمت؛ تهران.
- رکن الدین افتخاری،عبدالرضا و بدری،سیدعلی(1391)،بنیان های نظریه ای طرح روستای نمونه،استانداری گیلان.
- دلفوس،اولیویه(1370)،تحلیل جغرافیایی ،ترجمه سیروس سهامی،نشر نیکا
- رحمانی فضلی،عبدالرضا و پریشان،مجید(1387)،تحولات ساختاری- کارکردی پس از تبدیل نقاط روستایی به شهر،مورد شهر کانی سور-شهرستان بانه،فصلنامه علوم جغرافیایی،شماره12چاپ نهم
- رحمانی،بیژن و همکاران(1394)،تحولات ساختاری- کارکردی مسکن سکونتگاههای روستایی پیرامون شهر اشترینان،فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس،دوره هفتم،شماره28
- سعیدی، عباس(1390)، روابط و پیوندهای روستایی  شهری در ایران، نشر مهرمینو
-سعیدی،عباس(1375)،مبانی جغرافیایی روستایی،چاپ هشتم،انتشارات سمت،تهران
-سعیدی،عباس (1390)پویش ساختاری – کارکردی رویکرد نظامواره در مطالعات مکانی- فضایی،نشریه انجمن جغرافیایی ایران،سال نهم،شماره29،تابستان
-سعیدی،عباس (1377)،توسعه پایدار و پایدار ی توسعه روستایی در ایران،فصلنامه مسکن و انقلاب،شماره87
 -سعیدی،عباس (1391)،پویش ساختاری-کارکردی،رویکردی بدیل در برنامه ریزی فضایی،مجله اقتصاد و فضا و برنامه ریزی روستایی،دوره اول،شماره1
- شاطری،مفید و همکاران(1394)،واکاوی تحولات کالبدی و کارکردی مساکن روستایی ایران،ناحیه شاهکوه شهرستان قاینات،فصلنامه مسکن و روستا،شماره 153،بهار 1395
- صیدایی،سیداسکندر و قاسمیان،زری(1391)،بررسی و روند تغییرات کارکرد خانه های روستایی،روستای گرجی محله استان مازندران،فصلنامه برنامه ریبزی فضایی.
- ظاهری، محمد، و  رحیمی پور،بهاره(1392)، بررسی عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کارکردی سکونتگاههای روستایی (حوزه نفوذ کلان شهرها (مطالعه موردی: روستاهای بیرق، هروی، حاج عبدال و دیزج لیلی خانی واقع در دره لیقوان استان آذربایجان شرقی،فصلنامه مسکن و روستا،شماره146،تابستان1393
- هادیانی،زهره(1377)درآمدی برساختارشناسی و کارکردشناسی روستایی،مجله آموزش رشد جغرافیا،سال چهاردهم،شماره53
- فیروزنیا،قدیر و رکن الدین افتخاری،عبدالرضا(1390)،تحلیل تداوم کارکرد اقتصادی روستاهای در معرض تخلیه جمعیتی شهرستان قزوین،فصلنامه فضای جغرافیای اهر،شماره 41
- فرهنگ جغرافیایی آبادیهای استان آذربایجان غربی،شهرستان ارومیه،1390
- مشیری،سیدرحیم و همکاران(1382)،ضرورت تحوّل در کارکرد اقتصادی نواحی روستائی مطالعۀ موردی: بخش خورگام شهرستان رودبار،دانشگاه آزاد اسلامی تهران،1382
-Woods,M(2011)Rural geography (processes,reactions,and experiences of rural refom).Teheran university.
- Labriandis,L(2004).The future of europs rural peripheries:the role of entrepreneurship in responding to employment problems and social marginalistion aldershot:ashgate publication.
                                        - Wirth,L(1938).urbanism as way of life American journal.of physiology.
-Likert,R(1932).A technique for the measurement of attiudes.Aechives of psychology.
-Ohlan,R(2016)rural transformation in india in the decade of miraculous economic growth,journal of land rural studies.