تحلیل و ارزیابی شاخصهای حمل و نقل پایدار شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

حمل و نقل پایدار شهری در واقع حرکت روان وسایل نقلیه٬ مردم و کالاهاست که مستلزم آسایش مردم و پایداری محیط با مطلوبترین هزینه و تلاش است. برنامه‌ریزی حمل‌ونقل پایدار اثرات توسعه حمل ‌و نقل را روی کارآیی اقتصادی، موضوعات زیست‌محیطی، مصرف منابع، کاربری اراضی و عدالت اجتماعی مورد توجه قرار می‌دهد و به کاهش اثرات زیست‌محیطی، افزایش بازدهی سیستم حمل‌ونقل و بهبود وضعیت زندگی اجتماعی کمک می‌کند و هدف آن افزایش کارآیی سیستم و جابه‌جایی کالاها، خدمات و افراد با حداقل مشکلات دسترسی است. با توجه به این مسائل در پژوهش حاضر سعی شده است که به تفضیل به اهداف و شاخص‌های حمل و نقل پایدار از ابعاد مختلف و شرح ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی پرداخته شود. برای برنامه‌ریزی پایدار و جامع سیستم حمل و نقل بهتر آن است که مجموعه ای متوازن از شاخص‌ها که ترکیبی از اهداف اقتصادی٬ اجتماعی و زیست محیطی باشد را در نظر بگیریم. همچنین می‌تواند از شاخص‌ها به عنوان اطلاعات پایه در سیاستگزاری‌های حمل و نقل و پایش نتایج استفاده نمود. مزیت بسیار مفید دیگر توسعه شاخص‌ها استفاده از آنها در برای مقایسه معنادار وضعیت حمل و نقل با سایر شهرها می‌باشد. روش کار توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات مبتنی بر شیوه کتابخانه ای و اسنادی است. در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﯿﺮی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮی، ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ در اﻣﺮ ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاری و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی دﺳﺖاﻧﺪرﮐﺎر ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﯽ ﺟﻬﺖ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ارزﯾﺎﺑﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮی اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and evaluation of indicators of sustainable urban transportation

نویسنده [English]

  • mostafa khazaee
lecturer of university
چکیده [English]

Sustainable urban transportation is in fact the movement of vehicles, people and goods, which entails the comfort of the people and the stability of the environment with the most desirable cost and effort. Sustainable transport planning focuses on the effects of transport development on economic efficiency, environmental issues, resource consumption, land use, and social justice It helps to reduce environmental impacts, increase the efficiency of the transportation system and improve the social status of the population and aims to increase the system efficiency and the relocation of goods, services and individuals with minimal access problems. Considering these issues in the present research, we have tried to focus on the goals and indicators of sustainable transport from different dimensions and to describe the social, economic and environmental dimensions. For a sustainable and comprehensive transport system planning, it is best to consider a balanced set of indicators that is a combination of economic, social and environmental objectives. Another useful advantage of developing indexes is to use them to make a meaningful comparison of the transport situation with other cities. The method of descriptive-analytical work and the method of collecting information based on librarian and documentary methods. In this paper, with consideration of effective factors in urban transport, comprehensive indicators for measuring and assessing the current situation of urban transportation systems are presented for facilitating policy making and planning by authorities and private transportation agencies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Sustainable Transportation
  • Transportation Planning
  • Sustainable Transportation Indicators
حسین زاده دلیر ، کریم(1380).«برنامه ریزی ناحیه ای» ، انتشارات سمت.
صالحی، رحمان و منصور رضا علی (1383).«ساماندهی فضایی مکان های آموزشی(مقطعه متوسطه)شهر زنجان به کمک GIS»مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 52تابستان.
افتخاری، رکن الدین و توکلی مرتضی(1381)، توسعه مردم گرا، ناشر شرکت چاپ و نشر بازرگانی، تهران.
شریفی ،عبدالنبی(،1385).«عدالت اجتماعی و شهر:تحلیلی بر نابرابری های منطقه ای در شهر اهواز»،پایان نامه دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه تهران.
قدیری معصوم، مجتبی (1377): توان سنجی نواحی جغرافیایی ایران برای برنامه ریزی توسعه اقتصادی (دشت مغان)، رساله دوره دکتری، گروه جغرافیای انسانی (گرایش جغرافیا و برنامه ریزی روستایی)، به راهنمایی دکتر رحمت اله فرهودی، دانشگاه تهران.
عظیمی ، حسین (1370)، مدارهای توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، نشر نی. تهران.
بیرانوندزاده، مریم، کبری، سرخ کمال، سید دانا، علیزاده، علیرضا، شیخ الاسلامی، 1386: مجله علوم جغرافیایی، شماره7 و 8 ، تحلیلی بر میزان توسعه یافتگی استان خراسان شمالی و جایگاه آن در کشور
ابراهیم زاده، عیسی و کوهزاد، رئیس پور، 1390: بررسی روند تغییرات درجة توسعه یافتگی مناطق روستایی سیستان و بلوچستان با بهره گیری از تاکسونومی عددی طی دهه های 1385 و 1375، عیسی، ابراهیم زاده، کوهزاد، رئیس پور، جغرافیا و توسعه، شماره 24،  ص 76-51
3- افراخته، حسن(1374)، مدل در جغرافیا، زاهدان، جهاد دانشگاهی.
8- حکمت نیا، حسن، میر نجف موسوی(1385)، کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه­ای، علم نوین.
محمدی، جمال؛ عبدلی، اصغر؛ فتحی بیرانوند، محمد(1391)، بررسی سطح توسعه­یافتگی شهرستان­های استان لرستان به تفکیک بخش­های مسکن و خدمات رفاهی-زیربنایی، کشاورزی و صنعت، نشریه تحقیقات کاربری علوم جغرافیایی سال دوازدهم، شماره25
تقوایی، مسعود و محمد صبوری(1391)، " تحلیل تطبیقی سطح و میزان توسعه­یافتگی اجتماعی شهرستان­های استان هرمزگان"، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال بیست و سوم، شماره2، اصفهان، صص68-53.
Robert Riddell (2004), Sustainable Urban Planning ‘Tipping The Balance’, Blackwell publishing.
Hadder, R (2003), Development Geography, Rutledge, London, New York