تحلیل تهدید طبیعت پایه سیلاب در خط یک قطار شهری مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردسی مشهد

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری، دانشگاه فردوسی مشهد- دانشکده ادبیات و علوم انسانی. گروه جغرافیا. مشهد

چکیده

موضوع و هدف: جهت مقابله با هر تهدید ابتدا باید ابعاد و شدت خساراتی محتمل آن تهدید شناسایی شود و با بررسی مناسب بخشهایی از دارائیهای باارزش که در معرض خطر میباشد میزان خطر آفرینی هر تهدید را تشخیص داد از جمله دارایی‌هایی که در شهرها در معرض تهدیدات هستند زیر ساخت حمل و نقل ریلی درون شهری است. در این پژوهش اثر تهدید طبیعت پایه سیلاب بر روی خط یک قطار شهری مشهد مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت و اهداف این پژوهش از روش تحقیق تحلیلی توصیفی و از نوع پیمایشی در دو مرحله کیفی و کمی که شامل مصاحبه و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری این پژوهش 38 نفر شامل متخصصان،کارشناسان و مدیران شرکت بهره برداری قطار شهری مشهد میباشند. بر اساس روش گلوله برفی و تا اشباع نظرات مصاحبه نیمه ساختار یافته به تعداد 10 مورد صورت پذیرفت. برای تعیین احتمال وقوع، احتمال کشف و شدت خطر از 35 عدد پرسشنامه استفاده شده است. سپس با استفاده از اطلاعات موجود و به کمک تکنیک تجزیه و تحلیل شکست و آثار آن (FMEA) عدد اولویت ریسک (RPN) در هر بخش محاسبه شد و سپس نسبت به تحلیل و بررسی هر یک از تهدیدات اقدام شده است.
نتایج: براساس نتایج بدست آمده بالاترین عدد اولویت ریسک مربوط به زیر بخش تجهیزات کنترلی با RPN برابر 43.06 میباشد که نشان می‌دهد این بخش بیشتر از دیگر بخشها در خطر تهدید سیلاب است بخشهای تجهیزات کنترلی و سیستم توزیع نیروی در منطقه پرخطر قرار دارند و ریسک این بخشها در تهدید سیلاب بالا است. بخش‌های ابنیه فنی و ایستگاه‌ها، مسافران، پرسنل عملیاتی،پرسنل ستادی، تجهیزات ارتباطی و قطارها در محدوده ریسک متوسط قرار گرفته اند.ا ین بخشها در تهدید سیلاب داری خطر و ریسک متوسط است، بعبارتی در وضعیت هشدار قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Flood Risk Analysis of Mashhad Urban Railway (line 1)

نویسندگان [English]

  • Vahid Hezareh 1
  • Seyedmohammad Bakharzi Qaz-Alhesar 2
1 Ferdowsi mashhad
2 M.A in Urban Management. Department of Geography.Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Objectives: In order to cope with any threat, the extent and severity of the potential damage to the threat must first be identified and, by appropriate examination of the parts of the valued assets at risk, identify the hazard level of each threat. Intra-city rail transport infrastructure is among the assets threatened in cities. In this study, the effect of flood threat on line1of the Mashhad urban railway is investigated.
Research method: This research is an applied research and analytical-descriptive survey method in two stages including interview and questionnaire. The statistical population of this study is 38 people including experts and managers of the Mashhad urban railway company. The semi-structured interview was carried out with 10 snowball method and up to theoretical saturation. To determine the probability of detection and severity of risk, 35 questionnaires were used, Then, using the available information, the FMEA methodology calculated the risk priority number (RPN) in each section and then used it to analyze and verify each of the threats.
Discussion and results: Based on the results, the highest risk associated with the RPN subsystem is 43.06, which indicates that this sector is more at risk in the event of a flood threat. Units of control equipment and power distribution system are in high risk area and the risk of these parts is high in the threat of flood. Technical departments and stations, passengers, operational personnel, staffing personnel, communication equipment and trains are within the medium risk range. These parts are at medium risk with a flood threat, in other words, they are in a state of emergency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural hazards
  • Flood
  • Urban railway
  • Mashhad
Benson, M. A. (1968). Uniform flood‐frequency estimating methods for federal agencies. Water Resources Research, 4(5), 891-908.
Chen, W.-F., Gong, H.-L., Chen, B.-B., Liu, K.-S., Gao, M., & Zhou, C.-F. (2017). Spatiotemporal evolution of land subsidence around a subway using InSAR time-series and the entropy method. GIScience & Remote Sensing, 54(1), 78-94.
Cutter, S. L., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., & Webb, J. (2008). Community and regional resilience: Perspectives from hazards, disasters, and emergency management. Community and Regional Resilience Initiative (CARRI) Research Report, 1.
dos Santos, D. N., de Oliveira, M. A. M., Formigoni, A., Maiellaro, J. R., Saad, A. R., & Fernandes, M. E. (2016). River Network and the Risk of Flooding for the Railway and Subway Systems in the City of São Paulo, Brazil. Journal of Geological Resource and Engineering, 7, 328-334.
Henderson, D. A., Inglesby, T. V., & O'Toole, T. (2002). Bioterrorism: guidelines for medical and public health management.
Li, Q., Song, L., List, G. F., Deng, Y., Zhou, Z., & Liu, P. (2017). A new approach to understand metro operation safety by exploring metro operation hazard network (MOHN). Safety Science, 93, 50-61.
Matsika, E., Robinson, M., ONeill, C., Battista, U., Khosravi, M., Laporte, A. d. S., & Munoz, E. (2016). Risk Assessment Tool for Analysing Terrorist Attack Impact on Metro and Light Rail Systems. Paper presented at the European Transport Conference 2016Association for European Transport (AET).
Pacheco, J., Arzate, J., Rojas, E., Arroyo, M., Yutsis, V., & Ochoa, G. (2006). Delimitation of ground failure zones due to land subsidence using gravity data and finite element modeling in the Querétaro valley, México. Engineering Geology, 84(3), 143-160.
Rtt, F. (2008). Urban regions: ecology and planning beyond the city: Cambridge University Press, Cambridge.
 
افضلی, ع., شریفی کیا, م., & شایان, س. (1392). ارزیابی آسیب شناسی زیر ساخت ها و سکونتگاه ها از پدیده فرو نشست زمین در دشت دامغان. ژئوموروفولوژی کاربردی ایران, 1(1), 61-73.
آمارمشهد. (95). گزیده شاخص های مشهد نودوچهار مشهد: https://amar.mashhad.ir
امینی , ا., & اسدی آبگرمکانی , ح. (1390). انواع روشهای ارزیابی ریسک و تجزیه و تحلیل حالات خطا و اثرات ناشی از آن براساس روش FMEA . ارائه شده در اولین کنفرانس ملی بهداشت،ایمنی و محیط زیست, ماهشهر.
بای, منتظری, & گندمکار. (1392). مطالعه تأثیر عوامل هیدرو اقلیم بر مخاطرات طبیعی استان گلستان با تأکید بر سیلاب. فصلنامه علمی امداد و نجات, 5(2).
بهنیافر, ا., قنبرزاده , ه., & اشراقی , ع. (1389). بررسی عوامل موثر در فرونشست های دشت مشهد و پیامدهای ژئومورفیک آن.
جهانگیری, ک., & طبیبی, س. ا. (1382). مدیریت بلایا: ارایه الگویی برای برنامه‌ریزی اثربخش در مقابله با بیوتروریسم. فصلنامه پایش(3), 9.
خادمی پور, ا. ا. (1394). پدافندغیرعامل درمترو. ارائه شده در همایش بین المللی معماری عمران وشهرسازی در آغاز هزاره سوم.
خدابخشی, ز., & ابراهیمی قوزلو, م. م. (1393). سنجش مخاطرات طبیعی با نگرش منطقه ای در شمال شرق ایران (خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی). ارائه شده در دومین کنگره بین المللی سازه ، معماری و توسعه شهری.
داننده مهر , ع. (1382). اندازه گیری و ارزیابی میزان خسارات ناشی از سیلاب ها. ارائه شده در کنفرانس سراسری دانشجویان عمران.
دهقانی, م., ولدان زوج, م., biggs, J., & روستایی, م. (1385). تعیین نرخ فرونشست شمال غرب مشهد به کمک تکنیک تداخل سنجی راداریInSAR)) . ارائه شده در بیست و پنجمین گردهمایی علوم زمین.
رسولی, ح., & نجفی, س. (1393). بیوتروریسم: تهدیدی برای همه. ارائه شده در اولین کنفرانس بین المللی یافته های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست.
رهنما, ح., & میراثی, س. (1395). تحلیل و ارزیابی پارامترهای موثر بر فرونشست زمین. مهندسی عمران مدرس, 16(1), 45-54.
زارع بیدکی , م., & بلالی مود, م. (1394). بیوتروریسم و جنگ افزارهای بیولوژیک، از گذشته تا به امروز: یک مطالعه مروری کلاسیک. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند, 22(3), 16.
طاهری بهبهانی, م. ط., & بزرگ زاده , م. (1375). سیلابهای شهری: مرکز مطلعات و تحقیقات شهر سازی و  معماری ایران.
غفوری, م., تاجیک, م., صادقی, ح., & التج, س. (1392). روش های پدافند غیر عامل در مقابله با تهدیدات بیولوژیکی- شیمیایی-تروریستی در سامانه های قطار شهری (مترو). ارائه شده در سومین کنفرانس بین المللی پیشرفتهای اخیر در مهندسی راه آهن.
فیضی, ا., صفوی, س. ی., & شمسایی زفرقندی, ف. ا. (1395). ارزیابی و اولویت بندی تهدیدات انسان ساز خصمانه در ایستگاه های تشکیلاتی راه آهن با رویکرد پدافندغیرعامل. فصل نامه پدافند غیر عامل, 7(3).
کریمی, م., قنبری , ع. ا., & امیری, ش. (1392). سنجش خطر پذیری سکونتگاه های شهری از پدیده فرونشست زمین مطالعه موردی: منطقه 18 شهر تهران. برنامه ریزی فضایی, 3(1), 18.
کردوانی, پ. (1386). ژئوهیدرولوژی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
کرمی, ع. (1391). پدافند غیر عامل و تهدیدات بیولوژیک: بوستان حمید.
کرمی , م. (1386). مدیریت بحران در بیوتروریسم. همای سلامت, 23, 24.
لطفی, ح., & جعفری, م. (1390). فرایند ایمن سازی شهری جهت مقابله با مخاطرات طبیعی ;سیل؛ مطالعه ی موردی: شهر تهران. فضای جغرافیایی, 36(11), 283-296.
معرب, صالحی, & امیری. (1394). ارزیابی تاب آوری اقتصادی کاربری اراضی شهری (نمونه موردی: منطقه ی 1 تهران). فصلنامه پدافند غیرعامل, 7(3).
میر مطهری, س. ر., & نقی پور, ع. (1395). ارزیابی ریسک در حوزه بیوتروریسم. ارائه شده در ششمین همایش پژوهش های نوین در علوم و فناوری.
میراثی, س., & رهنما, ح. (1392). بررسی جامع وضعیت پدیده فرو نشست با در نظر گرفتن آسیب ها و عوامل رخددا آن و ارایه راهکار های مناسب مطالعه موردی استان فارس و چهار محال بختیاری. دو ماهنامه بنا, 55, 14.
میرمطهری, ر., نقی پور, ع., & طالبیان, م. (1395). مدیریت و کنترل آسیب ها و عوامل مهم در زمان های مواجه با حملات بیوتروریستی. ارائه شده در سومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان های حیاتی، صنایع و مدیریت شهری.
نوجوان, صالحی, امیدوار, فریادی, & شهرزاد. (1395). بررسی مدل های مدیریت سوانح طبیعی با استفاده از مفاهیم تحلیل مضمون. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست, 1-16.