رتبه بندی محلات بر اساس شاخص های کمی و کیفی مسکن با استفاده از مدلهای topssis و ahp (مطالعه ی موردی: شهر ازنا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 گروه شهر سازی ،دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد ایران

3 جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه علوم انسانی، دانشگاه مراغه ، ایران

چکیده

شهر بمثابه یک سیستم، نیازمند برنامه‏ریزی سیستمی است. از الزامات برنامه‏ریزی سیستمی در نظر گرفتن تمام عوامل و شاخص‏های موثر در حیات شهر است. توجه به رشد روزافزون شهرنشینی، توسعه پایدار شهری به پارادایم مسلط تمام برنامه ریزیهای شهری تبدیل شده است. با توجه به اثرات گسترده مسکن بر محیط های شهری، در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار شهری، پایداری مسکن گامی بزرگ برای نیل به این مهم می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی کمی و کیفی شاخصهای مسکن شهر ازنا با رویکرد توسعه پایدار می باشد. در این پژوهش از شاخصهای اجتماعی ، تراکمی و کالبدی استفاده شده است. جهت وزن دهی از مدل AHP ، و جهت بی مقیاس سازی دادهها از روش بی مقیاس سازی خطی استفاده شده است. جهت سطحبندی محلات شهری بر اساس هر یک از شاخصهای مورد استفاده در پژوهش از تکنیک TOPSIS ، استفاده شده است. ﻣﺤﻠﻪ 3 ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻓﺖ ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﻮﺳﺎز ﺷﻬﺮ ازﻧﺎ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب و ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺳﺎل ﻫﺎی اﺧﻴﺮ) ﺑﻌـﺪ (1375 از ﺳﺎل 1386 ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ وﺳﻌﺖ ﻫﻜﺘﺎری ﺧﻮد ﻳﻜﻲ از وﺳﻴﻊ ﺗﺮی ﻣﺤـﻼت ﺷـﻬﺮ از ﻧـﺎ ﺑـﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ رود . 1375 ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ در ﺳﺎل 1375در ﺣﺪود 4250 ﻧﻔـﺮ ودر ﻗﺎﻟـﺐ 800ﺧـﺎﻧﻮار ﺑـﻮده اﺳـﺖ . 1375 ﺗﻌﺪاد واﺣﺪﻫﺎی ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ در ﺳﺎل662 ﻣﻌﺎدل واﺣﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﺑﺮداﺷـﺖ اﺧﻴـﺮ ﺑـﻪ 1577 ً اﺳﺖ 140 واﺣﺪ رﺳﻴﺪه و ﻳﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mahallat ranking based on quantitative and qualitative indicators of housing using topssis and ahp models (Case study: Azna city)

نویسندگان [English]

  • akbar hosseinpour e jegnab 1
  • Tahereh bayat 2
  • sajjad fallahpour 3
1 university
2 Department of Urbanization, Faculty of Arts and Architecture Islamic Azad University Boroujerd Iran
3 Geography and Urban Planning, Humanities Department, Maragheh University, Iran
چکیده [English]

City as a system requires system planning. From the system planning requirements, consider all factors and indicators that affect the city life. Given the ever-increasing urbanization, sustainable urban development has become the dominant paradigm of all urban planning. Considering the widespread effects of housing on urban environments, in order to meet the goals of sustainable urban development, housing sustainability is a major step towards achieving this. The purpose of the present research is quantitative and qualitative evaluation of housing indicators of Azna with sustainable development approach. In this research, social, congestive and physical indices have been used. AHP model was used for weighing and linear biasing method was used to scale the data. The TOPSIS technique has been used to scale up urban neighborhoods based on each of the indices used in the research. District 3 district of this neighborhood as a new and new fabric of the city of Azna after the revolution, and especially in recent years (later (1375) since 2007, and its hectare area is one of the largest urban neighborhoods. . 1375 The population of this neighborhood in 1996 was about 4250 people in the form of 800 households. In 1375, the number of residential units in the neighborhood equaled one unit in the year 662, which in the recent survey reached 1577, has reached 140 units or has increased by almost a percentage

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quantitative and qualitative indicators of housing
  • comparison of two topssis and ahp models
  • Azna city
  • neighborhood ranking
  1. بردی آنامرادنژاد، رحیم (پاییز1387): «جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌های کشور در شاخص‌های عمده بخش کشاورزی» فصلنامه روستا و توسعه، سال ۱۱، شماره ۳، تهران، صص 194-173.
  2. امینی فسخودی، عباس (پاییز و زمستان1384): «کاربرد استنتاج منطق فازی در مطالعات برنامه­ریزی و توسعه­ی منطقه­ای»، دو فصلنامه دانش و توسعه، شماره 17، مشهد، صص61-39.
  3. بدری، سیدعلی، قهرودی تالی، منیژه و سعیدرضا اکبریان رونیزی (بهار و تابستان 1385): «مطالعه تطبیقی روش­های سنجش توسعه یافتگی بر مطالعات ناحیه ای» مجله جغرافیا و توسعه، دوره 4، شماره 7، زاهدان، صص 22-5.
  4. بدری، سیدعلی (1382): روش­ها و مدل­های برنامه­ریزی روستایی، جزوه درسی کارهای عملی رشته جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران.
  5. بیرانوند زاده، مریم، سرخ کمال، کبری، علیزاده، سید دانا و علیرضا شیخ‌الاسلامی (تابستان 1386): «تحلیلی بر میزان توسعه‌یافتگی استان خراسان شمالی و جایگاه آن در کشور»، مجله علوم جغرافیایی، شماره 7 و 8، تهران، صص40-21.
  6. پادروندی، بهزاد (1392): بررسی و سطح­بندی وضعیت پایداری توسعه شهرستان­های استان لرستان، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
  7. داداش پور، هاشم، علیزاده، بهرام و بهاره مدنی (تابستان1390): «بررسی و تحلیل روند توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی در شهرستان‌های استان آذربایجان غربی»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 53، تهران، صص 209-173.
  8. سلطان­پناه، هیرش، فاروقی، هیوا، و محمود گلابی (بهار و تابستان 1389): «به کارگیری و مقایسه تکنیک­های تصمیم گیری چند شاخصه در رتبه­بندی کشورها بر مبنای میزان توسعه انسانی»، مجله دانش و فناوری سال اول، شمارة 2، مشهد، صص 28-1 .
  9. ضرابی، اصغر و نازنین تبریزی (بهار1389): «تعیین سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان مازندران­-رویکرد تحلیل عاملی»، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، سال 4، شماره 12، ملایر، صص 77-63.

10. عطایی، محمد ( 1389): تصمیم گیری چند معیاره، انتشارات دقت، چاپ اول، دانشگاه صنعتی شاهرود.

11. خاکپور، براتعلی، و علیرضا باوان­پوری (تابستان1388): «بررسی و تحلیل نابرابری­ در سطوح توسعه یافتگی مناطق شهر مشهد»، مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم، شماره 27، مشهد، صص 202-182.

12. غفاری گیلانده، عطا (1380): ارزیابی نظام توسعه کالبدی شهر وارائه الگوی مناسب توسعه کالبدی شهر با استفاده از GIS در قالب مدل توسعه پایدار زمین– مطالعه موردی اردبیل، پایانامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

13. غلامی، عبدالوهاب (1390): کاربرد فنون MCDM در طرح و اولویت­بندی گزینه­های مناسب در امر بازیافت و دفن پسماندهای شهری، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

14. فولادگر، محمد ( 1386): طراحی ساختار سیستم پشتیبانی در تصمیم‌گیری جهت مدیریت منابع و مصارف آب متناسب با حوضه‌های آبریز کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

15. قائد رحمتی، صفر، مستوفی‌الممالکی، رضا و مهدی براری (بهار1392): «تحلیل شاخص‌های توسعه و سطح بندی دهستان‌های استان یزد»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 30، زاهدان، صص 86-71.

16. کردوانی، پرویز و صلاح شریفی (پاییز1391): «میزان توسعه‌یافتگی در دهستان‌های شهرستان مریوان: مطالعه موردی بخش مرکزی»، فصلنامه روستا و توسعه، سال 15، شماره 3، تهران، صص 130-115.

17. مالچفسکی، یاچک (1385): سامانه­های اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، ترجمه: اکبر پرهیزکار و عطا غفاری گیلانده، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.

18. محمدی مرادی، اصغر و مهدی اخترکاوان (بهار و تابستان1388): «روش­شناسی مدل­های تحلیل تصمیم­گیری چند معیاره»، نشریه آرمانشهر، شماره 2، تهران، صص125-113.

19. مرکز آمار ایران (1390): سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان لرستان، تهران.

20. موحد، علی، فیروزی، محمدعلی و حبیبه روزبه (تابستان1390): «تحلیل درجه توسعه­یافتگی شهرستان‌های استان خوزستان با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای»، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره 5، مرودشت، صص 56-43.

21-رضایی، و دیگران و شاخص ها و چارچو بهای آن در سوانح طبیعی تاب آوری  تبیین و تحلیل مفهوم  فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، د ورة ششم، شمارة اول، بهار 1395 

22. Chankong, V & Y. Haimes (1983): Multi-objective decision making: theory methodology. New York: North-Holland.

23. Mahmoodzadeh, J. Shahrabi, M. Pariazar, M. S. Zaeri (2007): Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique, World Academy of Science, pp: 333-338.

24. Sarr. M & K Zeleny (1997): MCDM: stat and future of the arts. In: (Eds). Multiple criteria decision making. Amsterdam: North-Holland, pp: 29.

25. Gary Higgs, J. (2006): integrates multi-criteria techniques with geographical information systems in waste facility location to enhance public participation, Journal of Waste Management & Research, volume24, pp 105-117.

26. Lees, N, (2010) Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice, Oxford University, Paper to be Presented at the SGIR 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, September 9-11th 2010.

27. UNDP, (2010): Human Development Report: 40-year Trends Analysis Shows Poor Countries Making Faster Development Gains