بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران

2 گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران.

چکیده

صنعت گردشگری در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه نقش مهم را در پایداری اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی از طریق تنوع منابع درآمدی، کاهش مهاجرت و.. داشته است. گردشگری روستایی منبعی برای افزایش درآمد بوده و نقش مهمی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستاها ایفا می نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری) است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، شامل روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان لردگان است بر اساس سرشماری سال، 1395 دارای 9027 نفر جمعیت و 2512 خانوار می باشد. در جامعه آماری مورد مطالعه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه برابر با 37/368 و برای دقت بیشتر حجم نمونه 369 انتخاب شد. برای تعیین پایایی کمی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شد. مقدار آلفا برای قسمت های مختلف پرسشنامه74/0 تا 80/0 محاسبه شد. به منظور به دست آوردن دیدگاه ساکنان در خصوص مولفه های ذکر شده از آزمون های آماری میانگین پاسخ ها و واریانس و آزمون Tتک نمونه ای استفاده شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین گردشگری روستایی و مولفه های اقتصادی و اجتماعی پژوهش وجود دارد. بیشترین بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی به این ترتیب است که در بعد اقتصادی مولفه درآمد با میانگین (36/1- ) بیشترین تأثیر و مولفه فقر (11/1- ) کمترین و در بعد اجتماعی مولفه مشارکت با میانگین(33/1-) بیشترین تاثیر و مولفه کیفیت زندگی با (11/1-) درصد کمترین تأثیر را از گردشگری روستایی داشته است. نتایج حاصل آزمون t تک نمونه نشان دهنده ی تأثیرگذاری منفی و معنی داری گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of rural tourism in the social and economic development of villages (Case study: villages of Lordegan city, Chaharmahal and Bakhtiari province)

نویسندگان [English]

  • ayoub kordlou 1
  • koorosh ahmadi 2
1 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran
2 Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran.
چکیده [English]

The tourism industry in rural areas of developing countries has played an important role in the economic and social sustainability of rural areas through diversification of income sources, reduced migration, and so on. Rural tourism is a source of income and plays an important role in the social, economic and environmental development of villages. The purpose of this study is to investigate the role of rural tourism in the social and economic development of villages (Case study: villages of Lordegan city, Chaharmahal and Bakhtiari province). This research is of descriptive-analytical type and has been used by survey and library methods. The statistical population in this study includes villagers living in rural areas of Lordegan city. According to the 1395 census, it has a population of 9027 people and 2512 households. In the study population, Cochran's formula was used and the sample size was 368.37 and for more accuracy, the sample size was 369. Cronbach's alpha coefficient was used to determine the quantitative reliability of the questionnaire. The alpha value for different parts of the questionnaire was calculated to be 0.74 to 0.80. In order to obtain residents' views on the mentioned components, statistical tests of mean responses and variance and one-sample t-test were used. The results showed that there is a significant relationship between rural tourism and economic and social components of the study. The most important role of rural tourism in the economic and social development of rural areas is that in the economic dimension the income component with an average (-1.36) has the most impact and the poverty component (-1.11) has the lowest and in the social dimension the participation component with the average (-1.33) had the most impact and quality of life component with (-1.11) percent had the least impact on rural tourism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Rural Tourism
  • Social Development
  • Economic Development
  • Lordegan County

مراجع

اصغری، سمیرا و حمید جعفری.(1397).((بررسی اثرات گردشگری در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی (مطالعه موردی : روستاهای شهرستان تالش))، جغرافیا( فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)، سال 16، ش 57، صص169-159.
آزاد ارمکی، تقی؛ مهدیی، مبارکی و زهره شهبازی.(1391). ((بررسی و شناسایی شاخص های کاربردی توسعه اجتماعی با استفاده از تکنیک دلفی))، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، سال 1، ش 1، صص 30-7.
 
بابایی، محبوب و عیسی جنگجو .(1392). ((توسعه صنعت گردشگری روستایی؛ فرصت ها و چالش ها (مورد شناسی روستاهای دهستان دشت؛ شهرستان ارومیه))، اولین همایش ملی مدیریت گردشگری ، طبیعت گردی و جغرافیا، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
برقی، حمید؛ دهقان، حسام پور؛ محمد، طوسی و داوود جمینی.(1391).((برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری در منطقه خلیج فارس(مطالعه موردی: جزیره قشم))، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای،  سال2، ش 7.
 
پاپلی یزدی، مهدی و محمد حسین  سقایی .(1390).گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، چاپ ششم، تهران، سمت.
حاجی نژاد، علی؛ دانا، رحیمی و زهرا تقی زاده.(1392). ((تدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری در مناطق نمونه گردشگری روستایی مطالعه موردی: روستای نمونه گردشگری هجیج در شهرستان پاوه))، آمایش سرزمین، سال 5، ش1، صص 78-51.
 
حیدری ساربان، وکیل.(1396). ((بررسی اثرات گردشگری در توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی. مورد مطالعه: شهرستان مشگین شهر))، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 7، ش 25، ص 171.
رضوانی، علی اصغر.(1382). رابطه شهر و روستا (مطالعات شهری و منطقه ای)، انتشارات ملکان
رضوانی، محمد رضا؛ محمد رضا، اکبریان؛ عبالرضا، رکن الدین افتخاری و سید علی بدری.(1390). ((تحلیل مقایسه ای آثار اقتصادی گردشگری خانه های دوم با گردشگری خانه های دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی با رویکرد توسعه پایدار( مطالعه موردی: شهرستان شمیرانات، استان تهران))، پژوهش های روستایی، سال 2، ش 4، صص 62-35.
رضوانی، محمدرضا. (1387). توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
زینلی، بهرام.(1393).((ارزیابی رضایت گردشگران از محصول گردشگری پارک ساحلی قرون با استفاده از مدل HOLSAT))، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز.
سقایی، مهدی.(1382). بررسی قابلیت های گردشگری در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
سقایی، مهدی و سید دانا علیزاده.(1392). ((امکان سنجی محصول گردشگری روستایی در شهرستان پاوه))، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال 31، ش 41، صص 20-1.
 
سلیمانی، سودابه.(1397). ((تاثیر گردشگری در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی مطالعه موردی: دهستان چندار))، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ.
 
عظیمی، حسین.( 1392). مدارهای توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، تهران: نشر نی، چاپ چهاردهم.
عنابستانی، علی اکبر؛ محمد رضا، عباس زاده و زینب وصال.(1396). ((بررسی نقش برند گردشگری روستایی بر پایداری اجتماعی سکونتگاه های روستایی(مطالعه موردی: شهرستان بینالود))، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 6، ش 4، صفحه 39
 
عنابستانی، علی اکبر؛ عباس، سعیدی و حسن درویشی.(1391). (بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی توسعه گردشگری در سکونتگاه های روستایی از دیدگاه گردشگران و روستاییان ( مطالعه موردی: دشت ارژن-فارس))، مجله علمی تخصصی برنامه ریزی فضایی، سال 2، ش 2، صفحه 7.
 
فرجی راد، عبدالرضا و سمیه آقاجانی.( 1388). ((تحلیلی نو پیرامون گردشگری و جدیدترین طبقه بندی آن))، فصلنامه جغرافیایی سرزمین ، سال 6، ش 23، صص 72-61.
فنی، زهره و علی محمد نژاد.(1389). (نقش مدیریت شهری در توسعه گردشگری (مطالعه موردی شهر رامسر)) مجله مطالعات جهانگردی، شماره 11و 12
 
کاظمی مصطفی پور، سمیرا؛ فهمیه، سعادت یار و فاطمه بیطرف.( 1391). ((تأثیر تصویر ذهنی گردشگران بر ارزش ادراک شده از شهرهای ساحلی دریای خزر با تأکید بر نقش واسط کیفیت عوامل ادراک شده))، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال 2، ش 6، صص34-19.
کاظمی، مهدی.( 1390). مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ پنجم.
نقوی، نیره.(1387). جامعه شناسی روستایی، چاپ 5، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور
 
Jose Manuel, S., N. Irmgard & K. Richard.( 2014). Transforming economies:  Making industrial policy work for growth, jobs and development. International Labour Office – Geneva: ILO.
 
Morrison, J.(2016).Establishing an Environmental Scanning/Forecasting System to Augment College and University Planning. Planning for Higher Education, no. 15(1)7-22.
UNIRSD.( 2016). Transformations to Equity and Sustainability: UNIRSD Strategy 2016-2020.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 02 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار