بررسی اثر تغییر اقلیم بر آلودگی هوای کلانشهرها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکزی

4 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

از مهمترین موضوعاتی که امروزه در ارتباط با اقلیم مطرح است بحث مربوط به توسعه شهرنشینی و آلودگی هوای شهری به-ویژه در کلانشهرها و متعاقب آن اقلیم شهرها می‌باشد. امروز آلودگی هوا و محیط‌زیست به‌عنوان یکی از معضلات جامعه بشری مطرح گردیده و این مسئله منطقه‌ای نبوده و به مرزهای سیاسی و جغرافیایی محدود نیست بلکه یک مسئله جهانی است. بنابراین، یکی از چالش‌های قرن 21 میلادی موضوع نوسانات و تغییرات اقلیمی است. لذا در این پژوهش با استفاده از روش‌های توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع به طرق مختلف تلاش شده تا به تأثیرات تحولات اقلیمی صورت گرفته بر کلانشهرها پرداخته شود. بر پایه یافته‌های موجود می‌توان گفت تغییرات اقلیمی خود یکی از نتایج افزایش انتشار آلاینده‌های در مناطق کلانشهری است که در حال حاضر تمام جوانب زندگی بشر را تحت شعاع خود قرار داده است. در عین حال تغییرات اقلیمی می‌تواند از طریق؛ گرمایش جهانی، تشدید انتشار برخی از آلاینده‌های اصلی مثل ازن و ذرات معلق، آتش-سوزی جنگل‌ها، مهاجرت، افزایش جمعیت کلانشهرها، تهدیدات سلامتی انسان شهرنشین، وارونگی و ایجاد جزایر حرارتی بر کیفیت هوای کلانشهرها تأثیر بگذارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of climate change on air pollution in metropolises

نویسندگان [English]

  • arash ghorbani sepehr 1
  • Mahtab Amraie 2
  • Maryam Ghaloojeh 3
  • Parvin Daneshvar 4
1 Ph.D. student of Political Geography, Kharazmi University of Tehran
2 PhD student in Geography and Urban Planning, Zanjan University, Zanjan, Iran
3 Masters of Geography and Urban Planning, Maragheh University of Maragheh
4 PhD student in Political Geography, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

One of the most important issues related to climate today is the development of urbanization and urban air pollution, especially in metropolitan areas and subsequently urban climate. Today, air and environmental pollution has been raised as one of the problems of human society, and this is not a regional issue and is not limited to political and geographical borders, but is a global issue. Thus, one of the challenges of the 21st century is the issue of climate change. Therefore, in this study, using descriptive-analytical methods and citing sources in various ways to try to address the effects of climate change on metropolises. Based on the available findings, it can be said that climate change itself is one of the results of the increase in the emission of pollutants in metropolitan areas, which has now overshadowed all aspects of human life. At the same time, climate change can be achieved through; Global warming, increasing emissions of some major pollutants such as ozone and particulate matter, forest fires, migration, metropolitan population growth, urban health threats, inversion and the creation of thermal islands are affecting metropolitan air quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate change
  • metropolitan pollution
  • urbanization growth
  • global warming

مراجع

  1. احمدی آسور، اکبر، و احمد اله آبادی، (1392)، سنجش میزان آلاینده­های هوا در شهر سبزوار، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، دوره18، شماره 2، 139 – 147.
  2. احمدی، محمود، عاشورلو، داوود و نارنگی­فرد، مهدی، (1391)، تغییرات زمانی-مکانی الگوهای حرارتی و کاربری شهر شیراز با استفاده از داده­های سنجنده TM&ETM، مجله سنجش از دور و GIS ایران، سال چهارم، شماره چهارم، صص 68-55.
  3. احمدی، مسیب، (1396)، پهنه­بندی اقلیم آسایش استان لرستان با استفاده از GIS در شرایط تغییر اقلیم، پایان­نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان.
  4. اسدالهی جهرمی، سید مهدی، (1395)، بررسی تغییرات منابع آب و تأثیر آن بر تغییر اقلیم در منطقه پارس جنوبی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، مهندسی عمران مدیریت منابع آب، گروه عمران، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی.
  5. ابراهیم­زاده، عیسی؛ و مرتضی اسماعیل­نژاد، (1396)، پناهندگی اقلیمی چالش آینده­ی تحولات منطقه­ای مطالعه موردی: خراسان جنوبی، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 48: 18-1.
  6. انتشاری، مریم، و عزیزی، غزال، و باقری، سارا، و امام بخش، مریم، (1393)، تخریب لایه ازن و اثرات آن بر محیط زیست و انسان، کنفرانس بین­المللی توسعه پایدار، راهکار­ها و چالش­ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری، ص 9-1.
  7. باکلی، هریت و پیتر نیول، (1396)، حکمروایی تغییر آب و هوا، ترجمه محمدکاظم شمس پویا، علی محمدنژاد، علی اصغر لشگری و آرش قربانی سپهر، چاپ اول. انتشارات پاپلی، مشهد.
  8. ریس، مارتین، (1392)، قرن آخر، ترجمه حسین داوری، مؤسسه انتشارات کتاب نشر، تهران.
  9. رستاد، هدیه، (1388)، بررسی اثر آتش سوزی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تجدید حیات در توده های جنگل کاری شده سوزنی برگ در جنگل های استان گیلان، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشگاه گیلان. به راهنمایی دکتر علی صالحی.
  10. 10.  روشن، غلامرضا، خوش اخلاق، فرامرز، نگهبان، سعید و میرتوکلی، جعفر، (1388)، تأثیر آلودگی هوا بر نوسانات اقلیمی شهری تهران. مجله علوم محیطی، سال هفتم، شماره اول، صص 192-173.
  11. 11.  حسین­آبادی، سعید، (1392)، مطالعه تأثیرات آلودگی هوا بر گیاهان زراعی یونجه (Medicago) و لوبیا (Phaseolus vulgaris) از منطقه صنعتی پالایشگاه شازند. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک.
  12. 12.  خبری، زهرا، (1393)، توسعه مدل پخش آلودگی هوا (AERMOD) در نرم­افزار MATLAB، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد.
  13. 13.  شکرزاده­فرد، الهام، (1393)، کاربرد روش ELECTRE در سطح­بندی پتانسیل تراکم آلاینده­های هوا در سطح شهر تبریز، پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیایی طبیعی گرایش آب و هوا، گروه آموزشی جغرافیایی طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
  14. 14.  شکویی، حسین، (1385)، محیط­زیست شهری، انتشارات مؤسسه تحقیقات اجتماعی و علوم انسانی، تبریز.
  15. 15.  صالحی، بنفشه، (1390)، پهنه­بندی آلودگی هوای شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه اصفهان.
  16. 16.  صرافی، مظفر، (1381)، مهاجرت داخلی و مسئله مدیریت شهری، با تاکید بر شرایط ایران، فصلنامه مدیریت شهری، سال سوم، شماره 10، صص 15-6.
  17. 17.  کاویانی­راد، مراد، (1390)، پردازش مفهوم امنیت زیست محیطی (رابطه امنیت و اکولوژی). فصلنامه ژئوپلیتیک، 7(3): 100-80.
  18. 18.  عقلمند، فریبا، (1393)، بررسی تأثیر پارامترهای جوی بر پتانسیل آلودگی هوای شهر تبریز، گروه آب و هواشناسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و برنامه­ریزی، دانشگاه تبریز.
  19. 19.  عزیزی، قاسم و همکاران، (1391)، تحلیل آماری- همدیدی پدیده گرد و غبار در نیمه غربی ایران، مجله محیط شناسی، 38(3): 134-123.
  20. 20.  عزیزی، قاسم، شمسی­پور، علی­اکبر، مهدیان ماه­فروزی، مجتبی و میری، مرتضی، (1392)، تأثیرپذیری شدت جزیره گرمایی شهری تهران از الگوی همدیدی جو، مجله محیط­شناسی، دوره 39، شماره 4، صص 66-55.
  21. 21.  علیجانی، بهلول، طئلابی نژاد، میثم و صیادی، فریبا، (1396)، محاسبه شدت جزیره حرارتی براساس هندسه شهری مورد مطالعه: محله کوچه­باغ شهر تبریز، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال چهارم، شماره 3، صص 112-99.
  22. 22.  عتابی، فریده، و عباسپور، مجید، و کرباسی، عبدالرضا، و حاجی سید میرزاحسینی، سید علیرضا، (1385)، مدل سازی انتشارات ذرات معلق با بکارگیری مدل ADMS – URBAN، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 9، شماره 1، ص 1 – 15.
  23. 23.  غضنفری مقدم، محمدصادق، علیزاده، امین، ناصری مقدم، مهیار و فرید حسینی، علیرضا، (1389)، بررسی اثر جزیره گرمایی شهری بر روند تغییرات ریزش­های جوی مشهد، نشریه آب و خاک (علوم وصنایع کشاورزی)، جلد 24، شماره 2، خرداد و تیر 1389، صص 366-359.
  24. 24.  فلیحی، رجبعلی، (1393)، بررسی شیمیایی و بیوشیمیایی آلاینده­های اصلی هوای محیط زیست، دومین همایش ملی و تخصصی پژوهش­های محیط زیست ایران، همدان دانشگاه شهید مفتح.
  25. 25.  کیخسروی، قاسم و لشکری، حسن، (1393)، تحلیل رابطه بین ضخامت و ارتفاع وارونگی و شدت آلودگی هوا در شهر تهران، نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 18، شماره 49، صص 257-231.
  26. 26.  منصوری، طیبه و همکاران، (1394)، عوامل ایجادکننده تغییر اقلیم با تأکید بر بحران آب و راهکارهای مقابله با آن، مجموعه مقالات کنفرانس بین­المللی علوم و مهندسی، 6-1.
  27. 27.  محمدی، حسین، (1396)، چرا دانش مخاطرات (وارونگی دمای شهر تهران)؟، مدیریت مخاطرات محیطی (دانش مخاطرات سابق)، دوره 4، شماره 3، صص 213-211.
  28. 28.  ملکوتیان، محمد، و خاشی، زهرا، (1393)، بررسی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، مس در منابع آب آشامیدنی روستاهای جنوب شرقی دشت رفسنجان، فصلنامه علوم پزشکی شهید بهشتی، دوره دوم، شماره 1، ص 1 – 9.
  29. 29.  ولایتی، سعدالله و کدیور، علی اصغر، (1385)، چالش های زیست محیطی جنگل ها و مراتع ایران و پیامدهای آن، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره هفتم، صص 72-53.
  30. 30.  نظریان، اصغر، و ضیائیان فیروزآبادی، پرویز، و جنگی، علی اکبر، (1386)، بررسی نقش مکان و مورفولوژی در کیفیت هوای شهر تهران با استفاده از GIS و داده­های ماهواره­ای (RS)، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 61، ص 17 – 30.
    1. Zimmermann, Ulf. (2007). Metropolitan Governance. https://www.researchgate.net.
  1. Adedeji, O., Reuben, O., & Olatoye, O. (2014). Global climate change. Journal of Geoscience and Environment Protection, 2(02), 114.
  2. Busby, J. W. 2007. Climate Change and National Security, an Agenda for Action, CSR NO. 32, November, Council on Foreign Relation.
  3. Rodrigue, J. P., Comtois, C., & Slack, B. (2006). The Geography of Transport Systems. Hofstra University, Department of Economics & Geography.
  4. Couture, T., Busch, H., Hansen, T., & Leidreiter, A. (2019). REN21-Renewables in Cities 2019 Global Status Report-Preliminary Findings.
  5. Carlisle, A. J., & Sharp, N. C. C. (2001). Exercise and outdoor ambient air pollution. British journal of sports medicine, 35(4), 214-222.
  6. Chen, X., & Ye, J. (2017, June). When the wind blows: spatial spillover effects of urban air pollution. In 2017 Annual Meeting, July 30-August 1, Chicago, Illinois (No. 258256). Agricultural and Applied Economics Association.
  7. Damato, G., Pawankar, R., Vitale, C., Lanza, M., Molino, A., Stanziola, A., & D'amato, M. (2016). Climate change and air pollution: effects on respiratory allergy. Allergy, asthma & immunology research, 8(5), 391-395.
  8. IPCC, 2007. Synthesis Report 2007: AR4, Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, USA.
  9. International Organization for Migration (IOM), 2010. Assessing the Evidence: Environment, Climate Change and Migration in Bangladesh (Dhaka: IOM), 26.
  10. Hulme, M., Barrow, E. M., Arnell, N. W., Harrison, P. A., Johns, T. C., & Downing, T. E. (1999). Relative impacts of human-induced climate change and natural climate variability. Nature, 397(6721), 688.
  11. Hou, P., & Wu, S. (2016). Long-term changes in extreme air pollution meteorology and the implications for air quality. Scientific reports, 6, 23792.
  12. Howden, M., & Jones, R. (2001). Costs and benefits of CO2 increase and climate change on the Australian wheat industry. Australian Greenhouse Office.
  13. Riedy, ch. (2016). Climate Change. https://www.researchgate.net/publication/311301385_Climate_Change.
  14. Zare Ernani, M. and D. Gabriels. (2006). Detection of land cover changes using Landsat MSS, ETM+ sensors in Yazd-Ardakan basin, Iran. Proc. of Agro Environ. PP. 414-518.
  1. UN-HABITAL (2003). The Challeng os Slums, Global Report on Human Settlement, The United Nations Human Settlements Program, Nairobi, and Kenia.
  2. United Nations. (2018). International Migration Report 2017-Highlights. UN.
  3. Tacoli, C., McGranahan, G., & Satterthwaite, D. (2015). Urbanisation, rural-urban migration and urban poverty. Human Settlements Group, International Institute for Environment and Development.
  4. Moore, F. (2009). Climate change and air pollution: exploring the synergies and potential for mitigation in industrializing countries. Sustainability, 1(1), 43-54.
  5. Gomez-Alvarez, D., Rajack, R. M., Lopez-Moreno, E., & Lanfranchi, G. (Eds.). (2017). Steering the Metropolis: Metropolitan Governance for Sustainable Urban Development. Inter-American Development Bank.
  6. Jacob, D. J., & Winner, D. A. (2009). Effect of climate change on air quality. Atmospheric environment, 43(1), 51-63.
  7. OECD. Publishing. (2015). The Metropolitan Century: Understanding urbanisation and its consequences. OECD Publishing.
  8. Pelling, M. and Uittob, J. 2001. Small Island Developing State: Natural Disaster Vulnerability & Global Change, Environmental Hazards 3, PP. 49-62.
  9. Palarz, A., & Celiński-Mysław, D. (2017). THE EFFECT OF TEMEPRATURE INVERSIONS ON THE PARTICULATE MATTER PM 10 AND SULFUR DIOXIDE CONCENTRATIONS IN SELECTED BASINS IN THE POLISH CARPATHIANS. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences, 12(2), 629-640.
  10. Sivaramanan, S. (2015). Global Warming and Climate change causes, impacts and mitigation.
  11. Hedegaard, G. B., Brandt, J., Christensen, J. H., Frohn, L. M., Geels, C., Hansen, K. M., & Stendel, M. (2008). Impacts of climate change on air pollution levels in the Northern Hemisphere with special focus on Europe and the Arctic. In Air Pollution Modeling and Its Application XIX (pp. 568-576). Springer, Dordrecht.
  12. Orru, H., Ebi, K. L., & Forsberg, B. (2017). The interplay of climate change and air pollution on health. Current environmental health reports, 4(4), 504-513.
  13. Dean, A., & Green, D. (2018). Climate change, air pollution and human health in Sydney, Australia: A review of the literature. Environmental Research Letters, 13(5), 053003.
  14. Sanhueza, P. A., Reed, G. D., Davis, W. T., & Miller, T. L. (2003). An environmental decision-making tool for evaluating ground-level ozone-related health effects. Journal of the Air & Waste Management Association, 53(12), 1448-1459.
  15. Gonzalez Perez, J. A., GonzalezVila, F.J., Almendors, G., Knicker, H (2004). The effect of fire on Soil organic matter- a review. Environ. Int. 30, pp 855-870.
  16. Jensen, M. N (2006). More Large Forest Fires Linked to Climate Change, The University of Arizona: Global Warming update.
  17. Shokrzadeh, M., Poorhossein, M., Nasri Nasr Abadi, N., & Veisi, F. (2013). Epidemiologic study of mortality rate from carbon monoxide poisoning recorded in Mazandaran department of forensic medicine, 2009-2011. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 23(99), 86-95.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار