آسیب شناسی اجتماعی و مشارکت شهروندان ضرورت ساماندهی بحران محلات غیررسمی(مورد مطالعه: ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد علوم اجتماعی/جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

شهرها با توجه به اینکه اکثر جمعیت کشور را در خود جای می دهند و غالبا مراکز اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مراکز حاکمیتی در کشورها می باشند، همواره می بایست آمادگی شان در برابر بحران ها(پدافند غیرعامل) مد نظر متخصصین مربوطه قرار گیرد. محلات غیررسمی و مشکلات آن خصوصا پس از پایان جنگ جهانی دوم بیش از پیش برای مدیران شهری معضل ساز شد. نکته مهم در باره محلات غیررسمی این است که این پدیده در عین حال که نتیجه و حاصل معضلات اجتماعی و خصوصا اقتصادی است، موجب بروز مسایل و مشکلات دیگری همچون بزهکاری می گردد. با گسترش شهرها و تبدیل آنها به کلان شهرها لزوم کنترل وضعیت اسکان غیررسمی و جلوگیری از گسترش آن بیش از پیش احساس می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر آسیب شناسی اجتماعی و مشارکت شهروندان ضرورت ساماندهی بحران محلات غیررسمی(مورد مطالعه: ارومیه) با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه اسنادی می باشد. نتایج نشان می دهد از عمده‌ترین دلایل وجود سکونتگاه‌های غیررسمی در ارومیه می‌توان به رشد سریع جمعیت، درآمد پایین، بیکاری، عدم توجه مسئولان به اشتغالزایی در روستاها و مهاجرت روز افزون روستائیان به شهر و عدم تمکن مالی افراد که موجب بروز انواع ناهنجاری‌های شهری شده و اثرات نامطلوب اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد. آذربایجان‌غربی مشکلات بسیاری در حوزه سکونتگاه‌های غیررسمی دارد که می توان با اختصاص اعتبار بیشتر و همچنین با توسعه مناطق روستایی، اجرای طرح‌های سرمایه گذاری کم هزینه و توسعه‌ای در شهرهای کوچک و روستاها و همچنین اشتغال آفرینی روستایی بخشی از روند فزآینده توسعه سکونتگاه‌های غیررسمی آن را کنترل کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social pathology and citizen participation need to be organized The Crisis of Informal Neighborhoods (Case Study: Oroumiye)

نویسنده [English]

  • Eradeh Ayrimi
Master of Social Sciences / Sociology, Islamic Azad University, Tabriz Branch
چکیده [English]

Given that cities are home to the majority of the country's population and are often economic, political, cultural, social and governance centers in countries, their preparedness for crises (passive defense) should always be considered by relevant experts. گیرد. Informal neighborhoods and their problems, especially after the end of World War II, became more and more problematic for city managers. The important point about informal neighborhoods is that this phenomenon, while being the result of social and especially economic problems, causes other issues and problems such as delinquency. With the expansion of cities and their transformation into metropolises, the need to control the status of informal settlement and prevent its expansion is felt more than ever. The main purpose of this study is social pathology and citizen participation, the need to organize the crisis of informal neighborhoods (Case study: Oroumiye) using descriptive-analytical method and documentary study. The results show that the main reasons for the existence of informal settlements in Urmia can be rapid population growth, low income, unemployment, lack of attention to employment in rural areas and increasing migration of villagers to the city and financial inability of individuals that has caused all kinds of urban anomalies. It has adverse social and economic effects. West Azerbaijan has many problems in the field of informal settlements, which can be controlled by allocating more credit and also by developing rural areas, implementing low-cost investment and development projects in small towns and villages, as well as rural employment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social pathology
  • Citizen participation
  • Organizing
  • Informal neighborhoods
  • Oroumiye
  1. انجم شعاع، امینه، رویکردی به علل عدم تحقق طرح های احیاء و بازسازی بافت کهن شهری، همایش عمران معماری و شهرسازی کرمان، 1384.
  2. ابویی اشکذری. ع(1391)،« مدیریت بحران زلزله با استفاده از سیستم­های اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نمونه موردی : شهر یزد»، پایان­نامه کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS با راهنمایی دکتر کاظم رنگزن،دانشگاه شهید چمران اهواز.
  3. آقاطاهر، رضا و همکاران(1385)،« وزن­دهی فاکتورهای مؤثر در آسیب­پذیری لرزه­ای شهر تهران»، دانشکده فنی دانشگاه تهران ویژه مهندسی نقشه­برداری.
  4. پناهی، مهدی و همکاران(1392)،«مکان­یابی نقاط آسیب­پذیر شهر تهران با استفاده از روش تصمیم­گیری چند متغیره و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)»، همایش ملی ژئوماتیک، سازمان نقشه برداری کشور، دانشگاه آزاد اسلامی، دوره 20
  5. پویان، ژیلا؛ فریبرز ناطقی­الهی(1387)،« آسیب­پذیری ابرشهرها در برابر زمین لرزه(مطالعه موردی : شهر تهران)»، سومین کنفرانس بین­المللی زلزله­شناسی و مهندسی زلزله. جلد4.تهران.
  6. پورمحمدی، محمدرضا و همکاران(1385)،« نقش و کاربرد GIS در مدیریت و نجات ساکنین سکونت­گاههای شهری و روستایی، مطالعه موردی: شهر تبریز»، دومین همایش علمی تحقیقی مدیریت امداد و نجات.
  7. پیشگاهی­فرد، زهرا و همکاران(1391)،« مدلسازی تعیین مناطق خطرپذیر با استفاده از مدل AHP در محیط GIS جهت مدیریت بحران شهری(مطالعه موردی : منطقه 8 شهرداری تبریز)»، فصلنامه علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، شماره 37، صفحات 200-183.
  8. حاتمی­نژاد، حسین و همکاران(1388)،« ارزیابی میزان آسیب­پذیری لرزه­ای در شهر نمونه مورد مطالعه : منطقه10 تهران»، پژوهشهای جغرافیای انسانی(پژوهش­های جغرافیایی).
  9. حسین زاده، نعمت، 1398، مکانیابی مناطق آسیب پذیر شهری با رویکرد مدیریت بحران با استفاده از GIS و مدل همپوشانی وزن دار(مطالعه موردی: منطقه 17 تهران)، مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 فروردین 1399.
  10. زنگی­آبادی، علی و همکاران(1389)، «تحلیل و ارزیابی عوامل آسیب­پذیری شهر در برابر زلزله، نمونه موردی: منطقه 4 تهران»
  11. زیاری، کرامت­اله و همکاران(1389)،« بررسی آسیب­پذیری بافت­های شهری در برابر زلزله، مورد مطالعه : منطقه 11 تهران»
  12. صابری، عظیم و همکاران(1397)،« تحلیل درجه خطرپذیری مناطق شهری به منظور مدیریت بحران پس از زلزله با استفاده از روش FAHP در GIS،مطالعه موردی : منطقه یک اهواز»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، سال شانزدهم، شماره 50، بهار 1397، ص180-161
  13. غضنفرپور، حسین و همکاران(1396)؛ «شناسایی و سطح­بندی میزان آسیب­پذیری راه­ها و معابر اضطراری اولیه و ثانویه شهر کرمان با استفاده از منطق فازی»،پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری،دوره 5،شماره1، بهار 1396، ص19-34.
  14. گیوه­چی، سعید و محمد امین عطار(1391)،«کاربرد مدل­های تصمیم­گیری چند معیاره در مکان­یابی اسکان موقت پس از زلزله، مطالعه موردی: منطقه 6 شیراز»، دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 2، ص 35-43.
  15. سوادکوهی فر، ساسان(1386)،« مبانی مدیریت پروژه­های عمرانی، شهری و بحران ویژه مدیران، متخصصین و دانشجویان رشته­های مهندسی عمران، معماری و شهرسازی». کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه امام حسین(ع)، موسسه چاپ و انتشارات.
  16. عنبری، موسوی(1381)، «ارزیابی رویکردهای نظری در مدیریت امداد فاجعه در ایران»، مجموعه مقالات اولین همایش علمی– تحقیقی مدیریت امداد و نجات(اسفند1381)، موسسه آموزش عالی علمی– کاربردی هلال ایران وابسته به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.
  17. عسگری، علی و همکاران(1387)،« کاربرد روش­های برنامه­ریزی شهری در کاهش آسیب­پذیری خطرات زلزله با GIS، مطالعه موردی: منطقه17 تهران»، شماره مقاله 554.
  18. علیزاده، میثم، 1400، سنجش رضایمندی شهروندان از فضای سبز شهری و تاثیر آن در مدیریت شهری(مطالعه موردی: شهر ارومیه)، دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 16، مجله جغرافیا و روابط انسانی، فروردین 1401، صفحه 1-15
  19. نسیانی، بهرام(1395)؛ «مدیریت بحران زلزله در نواحی شهری در مرحله قبل از وقوع با استفاده از SDSS، مطالعه موردی منطقه 8 شهرداری تبریز»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، سازمان مدیریت صنعتی نمایندگی آذربایجان شرقی، ص51.
  20. مددی، عقیل و همکاران(1390)،« مکانیابی دفن زباله در شهرستان اردبیل با استفاده از روش­های بولین، فازی و سلسله مراتبی(AHP) در محیط GIS»، طرح پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی، ص 30.
  21. منزوی، مهشید و همکاران،(1389)«آسیب­پذیری بافت­های فرسوده بخش مرکزی شهر تهران در برابر زلزله(نمونه مورد مطالعه: منطقه12 تهران)»، پژوهش­های جغرافیایی انسانی، دوره 42.
  22. محمدی سرین دیزج، مهدی، خواجه مختاری، علی، 1398، تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری با تأکید بر شناسایی محلات غیررسمی مورد مطالعه: شهر ارومیه، مجله دانش شهرسازی، دوره3، شماره 3، ص 152.
  23. نراقی، فتانه و دیگران، مداخله در بافتهای فرسوده شهری و مسأله مشارکت، فصل نامه عمران و بهسازی هفت شهر، سازمان عمران و بهسازی، 1380.
  24. مصوبه، سازماندهی مشارکت های اجتماعی در احیاء بافت های فرسوده در شهر تهران، مشتمل بر ماده واحد، مصوب سی و دومین جلسه رسمی علنی عادی شورای اسلامی شهر تهران(دوره سوم)، 1386.
  25. طالب، مهدی، دخالت نه، مشارکت، فصل نامه عمران و بهسازی هفت شهر، سازمان عمران و بهسازی شهری، 1380.