بررسی تحقق پذیری بازآفرینی بافت فرسوده شهری در جهت ارتقاء کیفیت زندگی از دیدگاه مشارکت شهروندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(گرایش مطالعات شهری و روستایی)، موسسه غیرانتفاعی و غیر دولتی آبان هراز

چکیده

امروزه با توسعه برنامه‌ریزی شهری، میزان رضایت از کیفیت زندگی در فضاهای برنامه ریزی شده از اهداف اولیه و اصلی شهرها به شمارمی رود، در این راستا محققان معتقدند برنامه ریزی همسو با بهبود کیفیت زندگی می تواند زمینه های دیگر توسعه مانند توسعه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را به همراه داشته باشد. مشارکت شهروندی به عنوان پدیده ای که نقش گرفته از سیاست ها و رویکردهای مدیران رده بالای سازمانی و شهری می باشد، از جمله عوامل ساخته شده به وسیله منابع انسانی (سرمایه های انسانی) است که نقش مهمی در تحول نظام مدیریتی شهرها و به خصوص پیشبرد اهداف مبتنی بر توسعه پایدار شهرها و ارتقای کیفیت زندگی بر مبنای سنجش نیازهای شهروندان و بصورت مشارکتی دارد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تحقق پذیری بازآفرینی بافت فرسوده شهری در جهت ارتقاء کیفیت زندگی از دیدگاه مشارکت شهروندی با روش توصیفی- تحلیلی در محلات بافت فرسوده شهر بابل می باشد. نتایج بدست آمده و اطلاعات میدانی نشان می دهد که وضعیت موجود برای ساکنین محلات بافت فرسوده این شهر به هیچ وجه مناسب نبوده و بیشتر ساکنین به نداشتن دسترسی، فضای سبز، راههای ورودی به مبادی شهر، کمبود و نقصان امکانات مناسب و زیرساختهای اولیه مانند آب شرب، فضاهای ورزشی، امنیت به عنوان مواردی که باعث عدم رضایت ساکنین این محلات می‌باشد اشاره دارند. بنابراین مشارکت شهروندان در اداره امور شهری و در بخشهای مختلف مدیریت شهری موجب ارتقاء سطح کیفی زندگی شهری میشود، چرا که برنامه ریزی با مردم و نیز برنامه ریزی عدالت محور را برای شهرها به ارمغان خواهد آورد. در این میان مشارکت شهروندان در تصمیم گیری ها، برنامه ریزی ها و کلیه مراحل اجرایی و نظارت و کنترل می تواند به عنوان یکی از ابزارهای با اهمیت مقتدرسازی مردم برای حضور در صحنه های اجتماعی مطرح گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the feasibility of recreating the worn-out urban fabric in order to improve the quality of life from the perspective of citizen participation

نویسنده [English]

  • Mahdi Pourmahdi Amiri
1- Remote Sensing Group and Geographical Information System (Urban and Rural Studies Trend), Aban Haraz Non-Profit and Non-Governmental Institute
چکیده [English]

Today, with the development of urban planning, the degree of satisfaction with the quality of life in the planned spaces is one of the primary and main goals of cities. Have a body with you. Citizen participation as a phenomenon that is influenced by the policies and approaches of high-level organizational and urban managers, is one of the factors created by human resources (human capital) that plays an important role in the evolution of the management system of cities and especially promotion. The goals are based on the sustainable development of cities and improving the quality of life based on assessing the needs of citizens and in a participatory manner. Accordingly, the purpose of this study is to investigate the feasibility of regenerating the worn-out urban fabric in order to improve the quality of life from the perspective of citizen participation with a descriptive-analytical method in the worn-out neighborhoods of Babul. The results obtained and field information show that the current situation is not suitable for the residents of the dilapidated neighborhoods of the city and most of the residents lack access, green space, access roads to the city, lack of proper facilities and basic infrastructure such as water. Drinking, sports facilities, security are mentioned as things that cause dissatisfaction of the residents of these neighborhoods. Therefore, the participation of citizens in the management of urban affairs and in different parts of urban management will improve the quality of urban life, because it will bring planning with the people as well as justice-oriented planning for cities. In the meantime, citizen participation in decisions, planning and all stages of implementation and monitoring and control can be considered as one of the important tools to empower people to participate in social scenes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reconstruction
  • worn-out urban fabric
  • improving the quality of life
  • citizen participation
  1. اعتماد، گیتی(1369)، مالکیت مسکن و تأثیر آن در سازمانیابی و فضای شهری، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 9، صص33-45.
  2. باستیه، ژان، درز برنار(1377)، شهر، ترجمه علی اشرفی، انتشارات دانشگاه هنر، ص 296، تهران.
  3. بدری، سیدعلی، سیروس، موسوی. (1389)، تحلیلی بر روند تغییرات برخی ویژگی های مسکن روستایی در ایران. مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، ایران، زاهدان، صص 1-14.
  4. بصیری پارسا، نیره(1388)، تحلیل شاخص های کمی و کیفی مسکن روستایی با استفاده از مدل SWOT مطالعه موردی روستاهای استان همدان، اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
  5. بهرامی، رحمت الله(1390)، تحلیلی بر وضعیت مسکن روستایی در استان کرمانشاه، مسکن و محیط روستایی، شماره 134، صص 95- 104.
  6. جبیب، فرح(1383)، ‌مروری دوباره بر مسکن، فصلنامه مسکن و انقلاب، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 106، صص 14-29.
  7. حیدری، علی(1390)، بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی استان کهگیلویه و بویراحمد، مسکن و محیط روستا، شماره(12)136، جلد 30، صص 51-66.
  8. دلال پورمحمدی، محمدرضا. (1379)، برنامه ریزی مسکن، انتشارات سمت، چاپ اول، صص1- 172.
  9. دلاور، علی(1384)، مبانی نظری وعملی پژوهش در علوم انسانی و علوم اجتماعی، انتشارات رشد، تهران.
  10. ستارزاده، داوود. (1388)، بررسی شاخص های جمعیتی مسکن ایران در سال 1385، فصلنامه جمعیت، شماره 67-68، صص 57-79.
  11. سرتیپی پور، محسن. (1387)، ارزیابی و تحلیل ویژگی-های مسکن روستایی در ایران، همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، وزارت مسکن وشهرسازی، مهر ماه 1387.
  12. صیدایی، سید اسکندر، صدیقه کیانی و زهرا سلطانی(1389)، تحلیل فضایی وضعیت مسکن روستایی در استان کهگیلویه و بویر احمد، پژوهش های روستایی، سال اول، شماره 2، صص 1-27.
  13. عزیزی، محمد مهدی(1383)، جایگاه شاخص های مسکن در فرایند برنامه‌ریزی مسکن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 17، 31-42.
  14. عزیزی، محمد مهدی(1384)، تحلیلی بر جایگاه و دگرگونی شاخص های مسکن شهری در ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 23، 25-34.
  15. علی الحسابی، مهران(1372)، الگوی مسکن روستایی: پژوهشی در معماری روستایی استان خراسان، دفتر دوم، تهران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ص 12.
  16. علی الحسابی، مهران و نفسیه، نگارش(1389)، تجلی فضای جمعی در سکونتگاه های روستایی. مسکن و محیط روستایی، شماره 132، دوره 4، صص 29-38.
  17. فرشادفر، عزت اله(1384)، اصول و روش های آماری چند متغیره، انتشارات طاق بستان، کرمانشاه، ص 113.
  18. قرخلو، مهدی و محمد، اکبرپورسراسکانرود(1386)، بررسی کمبود مسکن در شهرهای ایران، مسکن و محیط روستا، شماره 119، صص 24-35.
  19. قنبری، ابوالفضل(1390)، تحلیلی بر نابرابری های مسکن روستایی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی در سال 1387، مسکن و محیط روستایی، شماره 136، صص 33-50.
  20. کلانتری، خلیل(1387)، پردازش وتحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی، نشر فرهنگ صبا، تهران چاپ چهارم.
  21. کلاین، پاول(1381)، راهنمای آسان تحلیل عاملی ترجمه محمد ولی علیئی و سید محمد سندسی، انتشارات دانشگاه امام حسین، تهران، ص69.
  22. لطفی، حیدر، علی احمدی و داود حسن زاده فرجود(1388)، شاخص ها و مولفه های ضروری در برنامه-ریزی و سیاست گذاری مسکن روستایی در ایران، فصلنامه آمایش سرزمین، شماره7، صص 105-128.
  23. مهردانش، گونا، 1399، مفهوم تاب آوری شهری مدیریت و برنامه ریزی آینده شهرها (کرونا 19)، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 9 تیر 1399 صفحه 132-161
  24. مسائلی، صدیقه. (1386)، نقشه پنهان، دست آورد باورهای دینی در معماری تحلیل تأثیر تفکر اسلامی بر مسکن سنتی کویری ایران: نمونه کرمان. پایان نامه دکترای تخصصی، پردیس هنرهای زیبا، دانشکده معماری، دانشگاه تهران.
  25. مرکز آمار ایران. (1385)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج کلی استان ایلام.
  26. ملکی، سعید(1382)، بررسی نقش شاخص های اجتماعی مسکن در برنامه‌ریزی توسعه مسکن در شهر ایلام، فصلنامه مسکن و انقلاب، شماره 104، ص 60-76.
  27. ملکی، سعید(1390)، بررسی وضعیت شاخص های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان اهواز. مسکن و محیط روستایی، شماره 129، دوره 29، صص 32-49.