بررسی ایفای نقش مطلوب مشارکت سازمان های مردم نهاد در راستای توانمند سازی ساکنان مناطق حاشیه نشین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیارگروه مدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه سیستان و بلوچستان-زاهدان-ایران

چکیده

یکی از مسائل مهم فقر شهری ؛ حاشیه‌نشینی است. شدت توسعه محلات حاشیه ، به دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها،مهاجرت از شهرهای کوچک به کلان شهرها و همچنین فقر، بیکاری، ارزانی ملک، ارزانی اجاره‌بها و ارزانی زمین در مناطق حاشیه است مهاجرت از روستا به شهر و ارزانی مسکن در مناطق حاشیه‌نشین نسبت به سایر محلات موجب شده تا خانواده‌های کم‌درآمد و زوج‌های جوان این مناطق را برای زندگی انتخاب کنند نباید مناطق حاشیه‌نشین را به حال خود رها کرد چراکه رهاسازی این مناطق منجر به اشاعه و گسترش آسیب به سایر نواحی و نقاط شهری خواهد شد. با توجه به گسترش حاشیه‌نشینی دولت به‌تنهایی نمی‌تواند در بهسازی بافت‌های غیررسمی و ساماندهی و نیازسنجی آن‌ها نقش ایفا کند باید از ظرفیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد، شهروندان ،مساجد و تکایا، روحانیون ، نخبگان دانشگاهی هم استفاده کنیم. تحقیق پیش رو به لحاظ هدف از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی میباشد. گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای مشتمل بر مقاله ها، کتب و اسناد صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد که مولفه هایی از قبیل شکل گیری جامعه مدنی قدرتمند و تاثیر گذار، ارتقای سرمایه اجتماعی در جامعه و مشارکت شهروندان در فرآیند خط‌مشی گذاری عمومی(توانمند سازی حاشیه نشینی ) از مهترین عوامل در راستای توانمند سازی ساکنان حاشه نشین می باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the favorable role of NGO participation in empowering the residents of marginalized areas

نویسندگان [English]

  • motahara salehi 1
  • habibolah salarzehi 2
  • abdul majid Imani 3
1 Master of Public Administration, Sistan and Baluchestan University
2 Associate Professor, Department of Public Administration, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Public Administration, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Ira
چکیده [English]

One of the important issues of urban poverty; It is marginal. The intensity of development of suburban areas is due to the migration of villagers to cities, migration from small towns to large cities, as well as poverty, unemployment, cheap property, cheap rents and cheap land in suburban areas. Other neighborhoods have led to low-income families and young couples choosing to live in these areas. Suburban areas should not be left alone, as the release of these areas will lead to the spread of damage to other areas and urban areas. Given the expansion of marginalization, the government alone can not play a role in improving the informal contexts and organizing and assessing their needs. The present research is applied in terms of purpose and its method is descriptive-analytical. Data were collected through a library method consisting of articles, books and documents. The results show that components such as the formation of a strong and effective civil society, promotion of social capital in society and citizen participation in the process of public policy-making (marginalization empowerment) are the most important factors in empowering marginalized residents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Participation
  • NGOs
  • empowerment
  • marginalization

مراجع

  • آشناور، محسن ، واشقانی فراهانی، ابراهیم ، ربیعی فرداد ،ابوالفضل ،مطالعه موانع و چالش های زمینه ای فراروی حکمروایی و مدیریت شهرها در ایران،جغرافیا و روابط انسانی، زمستان ،1400دوره ،4شماره ،3صص18
  • الوانی، سیدمهدی و شریف زاده، فتاح، 1383، فرآیند خط مشی گذاری عمومی . نشر دانشگاه علامه طباطبایی
  • الوانی، سیدمهدی. (1387) ، بررسی نقش سازمان های غیر دولتی بر توسعه، علم مدیریت، سال اول، شماره 37.
  • امیرانی وظرفیان، شاپور ،محمد هادی، خرداد و تیر1382،نقش سازمان های غیر دولتی در روند ترویج و توسعه روستایی، ماهنامه جهاد.شماره257
  • پیران، پرویز ،1381 ، بازهم در باب اسکان غیررسمی: مورد شیر آباد زاهدان ،هفت شهر فصلنامه عمران و بهسازی شهری ، وزارت مسکن و شهرسازی، شماره 9 و10
  • جلالی، محمد، حجازی، یوسف، رضوان فر، احمد و پورطاهری، مهدی ، 1394 ،تحلیل چالش های فرآوری سازمان های مردم نهاد زیست محیطی استان کردستان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 18، شماره 3، ص 85. -107
  • جوانی،خ، بوزور جمهری، شایان، ح و قاسمی، م. (1396) ،وضعیت سازمان های مردم نهاد در روستاها:فرایند شکل،گیری،آثار و پیامدها (منطقه مورد مطالعه شهرستان رشتخوار)،مقاله پژوهشی ،دوره ،8شماره1 ، ص167-156.
  • چکنی، مصطفی و حسنی، محمدحسن، 1397 ،راهبردهای مشارکت سازمانهای مردم نهاد در فرایند کیفری ( نقد و تحلیل ماده ( 66 قانون آیین دادرسی کیفری ،) فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست و پنجم، شماره نود و چهار، ص 367-341
  • ذوالفقاری، ابوالفضل، صابردمیرچی، حسین و باقری بنجار، عبدالرضا، 1396 ،بازنمایی جامعه مدنی در مطبوعات (تحلیل گفتمان جامعه مدنی در مطبوعات ایران در دوره 1393 - 1388 ،)جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره سوم، ص 77-43
  • رزمی، محمدجواد، صدیقی، سمیه و رضاییان، سمانه، 1394 ،الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی،دو فصلنامه علمی تخصصی پژوهش های اقتصاد توسعه و برنامه ریزی،سال چهارم، شماره دوم، ص 75-51
  • رهنما ، محمد رحیم ،1377 ، روش های احیای بافت قدیم و توسعه شهری ، پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس ،گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
  • رهنما، محمد رحیم و دکتر زهرا احمد ی پور، 1385 ، حاشیه نشینی جهشی ، تحلیل آلونک نشینی جهـشی در منطقه آب و برق شهر مشهد ، نشریه ی تخصصی علمی فرهنگی مدیران فردا، سال پنجم، شماره 14
  • رازقی، نادر و لطفی خاچکی، بهنام، 1397 ،تحلیل جامعه شناختی چالش های و بقا پایداری سازمانهای مردم نهاد فعال در حوزه آسیب های اجتماعی؛ با تأکید بر رابطه آن‌ها با دولت. جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره پنجم ، شماره ،11 ص122 – 93
  • رضایی، محسن، بابایی، فرزام و بهمنپور، هومن،1397 ،ارزشیابی و اولویتبندی مؤلفه های مؤثر بر جذب و ارتقای مشارکت سازمانهای مردم نهاد ( NGOS )در فرایند مدیریت پسماند، فصلنامه علمی پژوهشی، آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، سال هفتم، شماره اول،ص 102-87
  • رضائی تبار، رضا. (1388) ، طراحی و تبیین الگوی تعاملی سازمانهای مردمنهاد (NGOs) با کمیته امداد امام خمینی(ره) به منظور افزایش بهر ه وری خدمات حمایتی به محرومین و اقشار آسیب پذیر (پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران).
  • رمضانی قوام آبادی، محمدحسین، 1394 ،مطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی سازمانهای مردم نهاد در ایران و فرانسه، از تاسیس تا فعالیت، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 6 ،شماره 2 ،ص 567 – 541
  • شیخ الاسلام، نجمه. (۱389) ،نقش سازمانهای مردم نهاد در توانمندسازی زنان در معرض آسیب های اجتماعی،پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • شهاب، محمدرضا، عزیزپور، کاظم و حاجی زاده، بهادر، 1393 ، بررسی نظری نقش سازمانهای مردم نهاد در روند توسعه پایدار باتاکید بر توسعه روستایی، دومین همایش ملی رویکردی بر حسابداری، مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد فومن و شفت ،23 ص 14-10
  • شریعت زاده ،مریم ،1382،ساختارهای مورد نیاز جهت مهار و ساماندهی حاشیه نشینی در ایران، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی ،جلد اول
  • شکوری، علی، 1390 ،مشارکتهای اجتماعی و سازمانهای حمایتی (با تاکید بر ایران)، سازمان مطالعه تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، ص 276.
  • شماعی،علی، 1389 ،بهسازی و نوسازی شهری ازدیدگاه علم جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران؛چاپ سوم.ص275
  • شریعت زاده ،مریم ،1382،ساختارهای مورد نیاز جهت مهار و ساماندهی حاشیه نشینی در ایران، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی ،جلد اول
  • صداقت نوری،حسین ،1394، سیاست پژوهی پارادایم های مشارکتی شهروندان در مدیریت محیط زیست شهری، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 38
  • صرافی،مظفر،1382 ، بازنگری ویژگی های اسکان خود انگیخته در ایران،در جستجوی راهکارهای توانمند سازی،مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی،جلد اول ، انتشارات دانشگاه علوم و بهزیستی و توانبخشی
  • عبدی، برهان,سلطانی علی ,بذرگر، محمدرضا,امجدی ،جبار، (1388) ، ارایه راهکارهای جلب مشارکت ساکنان مناطق اسکان غیررسمی (در فرآیند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری) , نشریه: هویت شهر، شماره: بهار و تابستان 1388,  3, ( 4); صص82-71
  • فیروزآبادی، سیداحمد و جعفری، محسن، 1395 ،مطالعه قابلیت های سازمانهای مردم نهاد بومی دین محور در حل چالشهای پیشروی توسعه اجتماع محور روستایی « مورد مطالعه: گروه جهادی طلاب عباد »، دو فصلنامه علمی-پژوهشی، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، سال چهارم، شماره هفتم، ص 173-153
  • ملک زاده، امیر و هاشمی، سیدمحمد،1395، ویژگیهای جامعه مدنی در ارتباط با تحقیقات پلیسی، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال هشتم، شماره چهارم، ص 114 – 85
  • کارگر، بهمن، سرور، رحیم ،(1390)، شهر، حاشیه و امنیت اجتماعی (با تاکید بر حاشیه جنوبی منطقه شهری تهران و اسلامشهر)، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
  • مرادی، ابراهیم،1394،بررسی نقش و جایگاه سازمانهای مردم نهاد در توسعه روستا، اولین کنفرانس سالانه تحقیقات کشاورزی ایران، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز، 31 تیرماه 1394
  • نجمی، ناصر، 1375 ، دارالخالفه طهران در یکصد سال پیش، تاریخچه تهران، انتشارات ارغوان
  • نوعی، غلامحسین ، و ساجع، لیلا. (2011 ) نقش سازمانهای غیردولتی (سمن ها)در توسعه پایدار، اولین همایش بین المللی گردشگری و توسعه پایدار،دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، شیراز، ایران، ص 29- 28.
  • وروایی، اکبر، محمدی، همت و نوریان، ایوب، 1395 ،مشارکت سازمانهای مردم نهاد در فرایند کیفری، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 28 ، ص 44 – 27
  • Asian Development Bank. 2010, "access to justice for the urban poor toward inclusive cities" .10
  • A kayo, F (2010) Slums in Africa, (new approach) World Bank
  • Ahmadi,Y., Namaki ,A .2013, “Social Capital and of Democratic Political Culture” Social Sciences, Volume 19, Issue 59, Winter, Pages 250-306. (In Persian).
  • Alvani, S.M . 2009, “Good Governance: A Network of Civil Society Interactors” Journal of Development Evolution management , Volume 8, Number 1, Winter Page1-6. (In Persian).
  • Attar, S .2010, “ Social Captital ,Civil Society and State: Elements of access to Development ” politic quarterly , Volume 39, Issue 4 – Winter, pages : 129- 146 . (In Persian).
  • Budiyantini, Yanti (2017). Community Empowerment in Self-Help Housing Program, Informal Settlements and Affordable Housing, Vol 41, No 4, pp. 1-9
  • Baykal, N(2010) urban poverty in Asia, China,Singnoya Press
  • Budiyantini, Yanti (2017). Community Empowerment in Self-Help Housing Program, Informal Settlements and Affordable Housing, Vol 41, No 4, pp. 1-9
  • Dale, A. & Newman, L. 2010, (Social Capital: A Necessary and Sufficient Condition for Sustainable Community Development?). Community Development journal, 45(1), 5-21
  • Enzo F., Zambrano-Verratti, J., and Reinout, K., (2019), Web-Based Participatory Mapping in InformalSettlements: The Slums of Caracas, Venezuela, Habitat International, in Press, Corrected ProofAvailableOnline,Article102038
  • Friedmann, J. 1992,” the politics of alternative development”, Cambridge, Blackwell.59
  • Khaniki Hadi and Khojir Yousef .2019 , “ The Role of Virtual Networks in the Development of Civil Society in Iran” , Culture Communication Studies
  • khezri, M . 2006, “State and Social Capital” strategic studies quarterly , Volume 9, Issue 31, Spring,Pages 31-52 . (In Persian).
  • Lewis, D. 2010, Nongovernmental organizations, definition and history. In International encyclopedia of civil society (pp. 1056-1062). Springer, New York, NY
  • Mumtaz, B. 2001, “Why City Need Slums”, Habitat debate, 3
  • Manfel, H (2010) Housing the urban poor policy; London and Newjersy
  • Neondorf, K. A. (2016). The Content Analysis Guidebook. Second edition. London: Sage Pub38
  • N ikkhah, H. A., & Redzuan, M. R. B. (2010). The role of NGOs in promoting empowerment for sustainable community development. Journal of Human Ecology, 30(2), 85-92
  • Neeraj, D., and Sandra, C.,( 2019), Residents’self-Initiatives for Flood Adaptation in Informal RiverbankSettlements of Kathmandu, International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol. 40, Article101156.
  • Narayan D. 2002, “Empowerment and Poverty reduction”; a source book, the World Bank press.13
  • Pal, A. 2008, political space for the civil society: the work of two communitybased organization in Kolkata, Habitat international, No.32.pp, 121- 131
  • Rahbar Abbasali and Haydari Fatemeh .2011, “ Impact of Social Capital on Promotion of Policy-making” Studies of international relations , Volume 4, Issue 14 - Serial Number 15,Spring Pages 219-253. (In Persian).
  • Savar, S (2010) City and region, Dehli, Graven
  • Selznick, P., "The Cooplative Mechanism: in TVA and Grass Roots (Berkeley, University of C Šilinskytė, A. 2013,Nevyriausybinių organizacijų veikla ir vaidmuo Lietuvoje alif, 1949).
  • Tajbakhsh, k .2010, “Social Capital: Trust, Democracy” Tehran: Shiraze Publishers, (in Persian).
  • Tahmasbi, Reza.2018,” A Introduction to The Public Administration” Tehran : Samt Publishers, Eight Publication, , Fall, page 20 . (In Persian)
  • Tavana Mehrabani, Farah and Nohegar, Ahmad (2017). "Analysis the Urban Management and Role of Spatial Equity in Urban Areas (Case Study: Hashtgerd New City)", Journal of Accounting and Management, 3 (3), 14-21
  • Uwayezu, Ernest and Vries. (2018). "Indicators for Measuring Spatial Justice and Land Tenure Security for Poor and Low Income Urban Dweller", Land 2018, 7 (1), 84-90
  • UN-HABITAT .2009, Good Urban Governance: Towards an Effective Private Sector Engagement. Nairobi
  • 2001 , "Advancing Good Governance",www.adp.org
  • Yousaf, M., Ihsan, F., & Ellahi, A. 2016, Exploring the impact of good governance on citizens' trust in Pakistan. Government Information Quarterly, 33(1), 200-209
جغرافیا و روابط انسانی
دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 16
فروردین 1401
صفحه 475-499

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار