رتبه‌بندی رضایتمندی از مسکن روستایی با استفاده از تکنیک ویکور (موردمطالعه: بخش مرکزی شهرستان تایباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا.دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه بیرجند.بیرجند. ایران

چکیده

با توجه به اهمیت مسکن روستایی، شناسایی عوامل مؤثر در میزان رضایتمندی و نارضایتی سکونتی ساکنان، می‌تواند در جهت تحلیل وضع موجود سکونتی، تصمیمات آینده به‌منظور ارتقای سطح کیفی محدوده‌های سکونتی افراد و جلوگیری از تکرار نواقص در سایر مکان‌ها مؤثر واقع گردد. روش تحقیق حاضر به‌صورت توصیفی تحلیلی است و حجم نمونه‌ی تصادفی به نسبت اندازه‌ی خانوار در ۱۶ روستای بخش مرکزی تایباد (روستاهای دریافت‌کننده‌ی تسهیلات بهسازی مسکن، ۵۰۷۶ خانوار)، ۱۸۰ خانوار برآورد گردید. در این پژوهش مؤلفه‌ی رضایتمندی ساکنان روستایی از مسکن بر اساس ۶ شاخص بهداشتی، اقتصادی، تأسیسات و اجزای درونی مسکن، کالبدی، رفاهی، ایمنی از شاخص‌های تعیین‌شده‌ی مربوط به مسکن روستایی و در قالب ۲۳ گویه سنجیده شد. در فرآیند کار پس از محاسبه‌ی اهمیت نسبی، درجه‌ی ارجحیت هر شاخص با استفاده از تکنیک ahp، به دست آمد، سپس با استفاده از مدل ویکور رتبه‌بندی نقاط روستایی انجام شد. نتایج بیانگر آن است که روستای اسدآباد با رتبه (۱) و سطح رضایت خیلی زیاد (۰)، در بالاترین رتبه و روستای دوغارون با رتبه (۱۶) و سطح رضایت خیلی کم (۶۲۸/۰) در پایین‌ترین رتبه قرار دارد. درواقع از ۱۶ روستا، ۴ روستا در سطح رضایتمندی (خیلی زیاد)، ۴ روستا (زیاد)، ۱ روستا (متوسط)، ۲ روستا (کم) و ۵ روستا (خیلی کم) را به دست آورده‌اند. به‌طورکلی، مسکن نیمی از روستاها در وضعیت مناسب و نیمی دیگر در وضعیت نامناسب و میزان رضایت کم قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Satisfaction rating of rural housing using Victor technique (Case study: Central part of Taybad city)

نویسندگان [English]

  • Tahereh Hekmatyar
  • Elahe Davodian
Department of Geography. Faculty of Literature and Humanities, University of Birjand, Birjand. Iran
چکیده [English]

Given the importance of rural housing, identifying the factors affecting the level of residential satisfaction and dissatisfaction of residents, can be effective in analyzing the current housing situation, future decisions to improve the quality of residential areas and prevent duplication of deficiencies in other places. The method of the present study is descriptive-analytical and the sample size was estimated to be 180 households in 16 villages in the central part of Taybad (villages receiving housing improvement facilities, 5076 households), 180 households. In this study, the component of rural residents' satisfaction with housing was measured based on 6 indicators of health, economy, facilities and internal components of housing, physical, welfare, and safety from the determined indicators related to rural housing and in the form of 23 items. In the work process, after calculating the relative importance, the degree of preference of each index was obtained using the ahp technique, then the rural points were ranked using the Vicker model. The results show that Asadabad village with a rank (1) and a very high level of satisfaction (0), is in the highest rank and Dogharun village with a rank (16) and a very low level of satisfaction (0.628) is in the lowest rank. In fact, out of 16 villages, 4 villages have achieved the level of satisfaction (very high), 4 villages (high), 1 village (medium), 2 villages (low) and 5 villages (very low). In general, housing in half of the villages was in good condition and the other half in poor condition and low satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Satisfaction
  • rural housing
  • Vicor model
  • central part
  • Taybad city
  1. آسایش، حسین (1378)، جزوه کارگاه برنامه‌ریزی روستایی، تهران، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
  2. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1386)؛ ارزیابی طرح‌های هادی روستایی، معاونت عمران روستایی، دفتر تحقیقات و برنامه‌ریزی، دفتر اول؛ طرح تحقیق، تهران، دفتر مرکزی بنیاد.
  3. جمشیدی، علیرضا. جمینی داود (1393) " تحلیلی بر وضعیت رضایت‌مندی روستائیان از مسکن روستایی (مطالعه موردی: شهرستان روانسر)" مجله مسکن و محیط روستا، شماره 149
  4. چپرلی، حامد (1386)، نقش درآمد بر تحول الگوی مسکن روستایی) مطالعه موردی دهستان سلطانعلی شهرستان گنبد)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  5. حبیبی، محسن (1375)، از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
  6. خاتون‌آبادی، احمد. صابری، زیبا و ابراهیمی، صادق (1390)، میزان رضایت‌مندی ساکنان از کیفیت محیط سکونتی: مطالعه موردی روستا_ شهر عاشق‌آباد، روستا و توسعه، سال 14. شماره 1
  7. سعیدی. عباس، فریبا امینی (1389)، ناپایداری سکونتگاهی و تحول کـار کردی مسـکن روسـتایی مـورد: روستا خفر (ناحیه نطنز – بادرود) فصلنامه جغرافیا سال 8، شماره 27، صص. 43_29
  8. شفیعی ثابت، ناصر و میرواحدی نگین السادات (1396). " رتبه‌بندی رضایت‌مندی از مسکن روستایی با استفاده از تکنیک ویکور (مطالعه موردی: شهرستان ورامین). مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، سال 6، شماره 1، شماره پیاپی 17.
  9. عبداللهی، سمیه، خدیجه بوزرجمهری و ریحانه سلطانی (1394) بررسی تأثیر تسهیلات دولت در استحکام و معماری مساکن روستایی (نمونه موردی: دهستان سرجام)، مجله مسکن و محیط روستا، شماره 149، (78-67).
  10. عظیمی، نورالدین و فاروقی محمدرضا (1393). " بررسی رضایت‌مندی روستائیان از کیفیت جدید روستایی (مطالعه موردی: شهرستان شفت). مجله مسکن و محیط روستا، شماره 151
  11. عینالی، جمشید (1393)، تحلیلی بر عوامل مؤثر در آسیب‌پذیری مسکن روستایی در برابر سانحه زلزله (مطالعه موردی دهستان سجا سرود- خدابنده استان زنجان)، فصلنامه‌ی فضای شماره 47، (144-127).
  12. قانون برنامه ششم توسعه (1396). دفتر برنامه‌وبودجه، قابل‌دسترس در http://bodjeh.areeo.ac.ir/_bodjeh/documents/6th_agenda_full.pdf (اسفند)
  13. قنبری، ابوالفضـل (١٣٩٠)، تحلیلـی بـر نابرابری‌های مسـکن روستایی شهرستان‌های استان آذربایجـان شـرقی در سـال ١٣٨٧، مسکن و محیط روستا، شماره ٣٠، صص: ٥٠ ـ٣٣
  14. لطفی، حیدر، علی احمدی، داود حسن‌زاده فرجود، 1388) شاخص‌ها و مؤلفه‌های ضروری در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مسکن روستایی در ایران، فصلنامه جغرافیایی آمایش شماره.7
  15. محمدی یگانه، بهروز. چراغی مهدی، صمدی فواد (1395). "ارزیابی اثرات کیفیت مسکن در سرزندگی سکونتگاه‌های روستایی دهستان خاومیرآباد شهرستان مریوان " نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره 43
  16. محمدی یگانه،بهروز.چراغی،مهدی.محمدبیگی،مریم (1398). جغرافیا و روابط انسانی، تابستان 1398 ،دوره2 ،شماره1 ،پیاپی 5
  17. Baiden, , Arku, G.,Luginaah, A. B. (2011). An assessment of residents’ housing satisfaction and coping in Accra, Ghana. Journal of Public Health, 19(1), 29-37.
  18. Charles, L. (2007) Choguill, The search for policies to support sustainable housing. Journal of Habitant International, 31p.144.
  19. Diaz-Serrano, L., & Stoyanova, A. P. (2010). Mobility and housing satisfaction: an empirical analysis for 12 EU countries. Journal of Economic Geography, 10(5), 661-683.
  20. Dittmann, J., & Goebel, J. (2010). Your house, your car, your education: The socioeconomic situation of the neighborhood and its impact on life satisfaction in Germany. Social Indicators Research, 96(3), 497-513.
  21. Elsinga, M., & Hoekstra, J. (2005). Homeownership and housing satisfaction. Journal of Housing and the Built Environment, 20(4), 401-424
  22. Gallent, Nick Shucksmith, Mark and Tewdwr Jones, Mark, (2003), Housing in the European Countryside;Rural pressure and policy in Western Europe,By:Routledge.
  23. Hong, T. T. (2012). Housing satisfaction in medium- and high-cost housing: The case of Greater Kuala Lumpur, Malaysia. Habitat International, 36(1), 108- 116.
  24. Husar, joseph micheal. (2011). rural community vitality.the cases of fort benton, montana and watford city, north dakota.Official Graduation Semester May 2011,pp.2,4
  25. Kaklauskas, A., Zavadskas, E. K., & Raslanas, S. (2004). Decision support systems in Lithuania. Mathematical and Computer Modelling, 8(2), 26-31.
  26. Preiser, W. F. (1989). Towards a performance-based conceptual framework for systematic POEs. In Building evaluation (pp. 1-7). Springer US
  27. Short, J. R., (2006). Urban Theory Acritical Assessment, Routledge, New York.
  28. Tomaszewski, W., & Perales, F. (2014). Who settles for less? Subjective dispositions, objective circumstances, and housing satisfaction. Social indicators research, 118(1), 181-203.
  • Westaway, M. S., (2006). A longitudinal investigation of satisfaction with personal and environmental quality of life in an informal South African housing settlement, Doornkop, Soweto’, Habitat International, Vol. 30, No. 1, Pp. 175-189.