تاثیر حکمروایی خوب شهری بر تاب آوری شهری مطالعه موردی شهر ری (منطقه20 تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر حکمروایی خوب شهری بر تاب‌آوری شهری در منطقه 20 تهران (شهرری) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان منطقه 20 تشکیل داده است که براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 جمعیت این منطقه برابر با 366259 بوده است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون تی نشان داد که وضعیت شاخص‌های حکمروایی شهری همگی مطلوب هستند به گونه‌ای که شاخص مشارکت با میانگین 888/3، شاخص مسئولیت‌پذیری با میانگین 687/3، شاخص جهت‌گیری توافقی با میانگین 505/3، شاخص قانونمندی با میانگین 311/3، شاخص عدالت محوری با میانگین 232/3، شاخص پاسخگویی با میانگین 188/3 و شاخص شفافیت اطلاع‌رسانی با میانگین 104/3 همگی بالاتر از میانگین مطلوب می‌باشند. همچنین نتایج از وضعیت شاخص‌های تاب‌آوری شهری نشان داد که شاخص اقتصادی با میانگین 856/3،شاخص اجتماعی با میانگین 699/3 و شاخص نهادی با میانگین 485/3 بالاتر از میانگین مطلوب می‌باشند. همچنین شاخص کالبدی با میانگین 787/2 و شاخص زیرساختی با میانگین 687/2 پایین‌تر از میانگین مطلوب می‌باشند.نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که شاخص قانونمندی با مقدار ضریب بتای 422/0 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری شهری در منطقه 20 تهران دارد. همچنین شاخص پاسخگویی با مقدار ضریب بتای 336/0، شاخص عدالت‌محوری با مقدار ضریب بتای 296/0، شاخص مسئولیت‌پذیری با مقدار ضریب بتای 256/0، شاخص مشارکت با مقدار ضریب بتای 195/0، شاخص جهت‌گیری توافقی با مقدار ضریب بتای 166/0 و شاخص شفافیت اطلاع‌رسانی با مقدار ضریب بتای 130/0 در رتبه‌های بعدی تاثیرگذارترین شاخص‌ها قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of good urban governance on urban resilience, a case study of the city of Ray (Area 20, Tehran)

نویسنده [English]

  • maryam khazraie sholaei far
Member of the academic staff of Farhangian University
چکیده [English]

The statistical population of this research is made up of the citizens of region 20, which according to the general population and housing census in 2015, the population of this region was equal to 366,259, and using Cochran's formula, 384 people were selected as a sample in a simple random manner. In order to analyze the findings of the research,one-sample t-test and multivariate regression analysis were used. The results of the t-test showed that the status of the urban governance indicators are all favorable such that the participation index with an average of 3.888, the responsibility index with an average of 3.687,the consensus orientation index with an average of 3.505, the index Legality with an average of 3.311, justice-oriented index with an average of 3.232, accountability index with an average of 3.188, and information transparency index with an average of 3.104 are all above the desired average. Also, the results of the state of urban resilience indicators showed that the economic index with an average of 3.856, the social index with an average of 3.699 and the institutional index with an average of 3.485 are higher than the desired average. Also, physical index with an average of 2.787 and infrastructure index with an average of 2.687 are lower than the desired average.The results of the regression analysis also showed that the legality index with a beta coefficient of 0.422 has the greatest impact on urban resilience in the 20th district of Tehran. Also, accountability index with a beta coefficient value of 0.336, justice-oriented index with a beta coefficient value of 0.296, responsibility index with a beta coefficient value of 0.256, participation index with a beta coefficient value of 0.195, consensual orientation index With a beta coefficient value of 0.166 and information transparency index with a beta coefficient value of 0.130,

کلیدواژه‌ها [English]

  • "governance"
  • "good urban governance"
  • environmental hazards"
  • " urban resilience"
  • " region 20"
  • اندستا، فروغ و روستایی، شهریور، (1400)، ارزیابی عوامل موثر بر اجرای حکمروایی شهری مشارکتی در منطقه 2 کلان­شهر تبریز، مجله خغرافیا و برنامه­ریزی، سال25، شماره76، صص43-55.
  • آشناور، محسن؛ واشقانی فراهانی، ابراهیم و ربیعی فرد، ابوالفضل، (1400)، مطالعه موانع و چالش های زمینه ای فراروی حکمروایی و مدیریت شهرها در ایران، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره4، شماره3، صص18-31.
  • بابایی، محبوب؛ جلالیان، حمید و افراخته، حسن، (1400)، تحلیل فضایی تاب آوری معیشت نواحی روستایی (مورد پژوهی: روستاهای پیرامون دریاچه ارومیه،شهرستان ارومیه)، مجله مهندسی جغرافیایی سرزمین، شماره9، صص125-140.
  • حسینی، علی؛ رمضان­پور، حامد و آشوری، حسن، (1399)، تحلیل شاخص­های حکمروایی شهری و تاثیر آن بر کیفیت مکان مطالعه موردی شهر آذرشهر، مجله پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره8، شماره4، صص813-831.
  • رشنوفر، آیت و یوسفوند، جواد، (1400)، ارزیابی وضعیت شاخص­های حکمروایی در شهر الشتر از نگاه مدیران و شهروندان، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم انداز زاگرس، دوره13، شماره48، صص51-66.
  • روستا، مجتبی؛ ابراهیم زاده، عیسی؛ و ایستگلدی، مصطفی، (1396)، تحلیل تاب آوری کالبدی در برابر زلزله مطالعه موردی؛ بافت فرسوده شهر مرزی زاهدان، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 46، صص61-78.
  • زلفی ورزقانی، رضا؛ زیویار، پروانه و استعلاجی، علیرضا، (1399)، ارزیابی و تحلیل ابعاد تاب آوری منطقه ۱۰ شهر تهران، مجله جغرافیایی سرزمین، شماره65، صص39-64.
  • سالاری شاد، عبدالله، (1400)، بررسی وضعیت تاب آوری زیست محیطی در شهر ایرانشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، رشته برنامه­ریزی شهری، زاهدان.
  • سروشان، غلامرضا؛ زیویار، پروانه؛ هندیانی، عبدالله و توکلان، علی، (1400)، تبیین وضعیت شاخص های حکمروایی مطلوب شهری در شهر تهران، مجله جغرافیا، دوره19، شماره70، صص135-151.
  • سروشان، غلامرضا؛ هندیانی، عبداله؛ زیویارپرده­ای، پروانه و توکلان، علی، (1401)، بررسی تأثیر حکمروایی شهری بر تاب­آوری شهرها (مورد مطالعه: شهرتهران)، مجله تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 22، شماره 6، صص413-437.
  • عیوضلو، داوود، رضویان، محمدتقی، (1397)، ارزیابی وضعیت مدیریت شهری کلانشهرها مبتنی بر شاخص­های حکمروایی مطلوب شهری مورد مطالعه: کلانشهر تهران، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره16، شماره 52، صص175-192.
  • فرزین­نیا، بهروز، (1398)، بررسی نقش تاب آوری فضای عینی در توسعه شهر زابل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه زابل، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، رشته­برنامه­ریزی شهری، زابل.
  • کاظمیان، غلامرضا؛ براری، احسان؛ شریف زاده، فتاح و قربانی زاده، وجه الله، (1400)، مدل متناسب حکمروایی خوب شهری برای کلانشهرهای کشور و تحلیل یکپارچه وضعیت فعلی مورد مطالعه: شهر مشهد، مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال12، شماره44، صص55-74.
  • محمدی، ناصر؛ مجتبی زاده خانقاهی، حسین و توکلان، علی، (1400)، تحلیلی بر حکمروایی شهری مبتنی بر ارائه الگوی بهینه (مطالعه موردی شهر گرمدره)، مجله تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 21، شماره63، صص361-380.
  • محمودنیا، علیرضا؛ زیاری، یوسفعلی و سرور، رحیم، (1400)، تبیین نقش حکمروایی خوب بر تاب آوری شهری (مطالعه موردی: محله امیریه ناحیه 2، منطقه 11تهران)، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، سال2، شماره3، صص141-157.
  • هندی، هوشنگ؛ اقبالی، ناصر؛ سرور، رحیم و پیشگاهی­فرد، زهرا، (1399)، سنجش تاب­آوری زیست محیطی محلات منطقه چهارده شهر تهران، مجله آمایش محیط، شماره48، صص1-21.
  • Badach, J., & Dymnicka, M. (2017). Concept of ‘Good Urban Governance’and Its Application in Sustainable Urban Planning. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 245, No. 8, p. 082017). IOP Publishing.
  • Bixler, R. P., Lieberknecht, K., Atshan, S., Zutz, C. P., Richter, S. M., & Belaire, J. A., 2020. Reframing urban governance for resilience implementation: The role of network closure and other insights from a network approach. Cities, 103, doi:https://doi.org/10.1016/j.cities.2020.102726.
  • Meerow, S., Pajouhesh, P., & Miller, T. R. (2019). Social equity in urban resilience planning. Local Environment,Vol. 24, No.9, pp.793-808.
  • Meyer, N., & Auriacombe, C. (2019). Good Urban Governance and City Resilience: An Afrocentric Approach to Sustainable Development. Sustainability, Vol.11, No.19, pp.5512-5523.
  • Ribeiro, P. J. G., & Gonçalves, L. A. P. J. (2019). Urban resilience: A conceptual framework. Sustainable Cities and Society, 50, 101625.
  • Sajjad, M., Chan, J. C. L., & Chopra, S. S., 2021. Rethinking disaster resilience in high-density cities: Towards an urban resilience knowledge system. Sustainable Cities and Society, 69, 102850.doi:https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.102850.
  • Therrien, M.-C., Usher, S., & Matyas, D., 2020. Enabling strategies and impeding factors to urban resilience implementation: A scoping review. Journal of Contingencies and Crisis Management, 28(1), 83-102. doi:https://doi.org/10.1111/1468-5973.12283.