بررسی نقش معماری پایدار و مدیریت بحران در محلات بافت فرسوده شهری(مورد مطالعه: منطقه15 تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، تهران، ایران

2 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، مطالعات کتابخانه های عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران، تحت تاثیر آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مساله، رشد بافت شهری را مختل کرده و به پیرامون سوق می دهد. بافت فرسوده به سبب قدمت و فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل‌گیری آن می‌تواند منجر به از بین بردن منزلت آن در اذهان شهروندان شود و لزوم توجه هر چه بیشتر به این بافتها و تامین امکانات بهداشتی- درمانی، بهبود تأسیسات و تجهیزات شهری و غیره در این قبیل مکانها از نیازهای ضروری برای جلوگیری از مهاجرت طبقات مرفه و متوسط از این بافتها و تبدیل شدن آنها به مکان تمرکز فقر می باشد. بنابراین افزون بر نابودی بافت ها درونی و با سابقه شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد و بافت های نوطهور بر گرده شهر تحمیل می کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل تحلیل استراتژیک SWOT به بررسی و تجزیه و تحلیل وضع موجود بافت فرسوده در منطقه15 تهران پرداخته است. بر این اساس ضرورت ساماندهی بافتهای فرسوده مسئله دار این شهر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی گریز ناپذیر است. در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی عوامل اجتماعی به وجود آورده بافت فرسوده منطقه15 شهرداری تهران پرداخته شده است و ضمن ارائه راهکارها جهت کاهش آسیب پذیری به شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد در چارچوب راهبردهای بازنگری می‌توان از مشارکت مردم در راستای ایفای نقش مناسب آنها در ساماندهی و بهسازی بافت، بهره‌گیری از دسترسی مناسب و سرمایه‌گذاری در بافت در راستای احیای قیمت واقعی زمین بهره جست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the role of sustainable architecture and crisis management in Baft neighborhoods urban wear and tear (case study: district 15 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Leila Asadi 1
  • Maryam Panahi 2
1 Master of Architectural Engineering, Islamic Azad University, Parand Branch, Tehran, Iran
2 Department of Information Science and Epistemology, Public Library Studies, Islamic Azad University, North Tehran Branch
چکیده [English]

Dilapidation is a reality that has affected most of Iran's long-standing and historical cities. What is certain, in such cities, this problem disrupts the growth of the urban fabric and leads to the surrounding. Due to the old age and the lack of a development plan and technical supervision of its formation, the dilapidated tissue can lead to the destruction of its dignity in the minds of citizens, and the need to pay more attention to these tissues and provide health and treatment facilities, improve urban facilities and equipment, etc. In such places, it is an essential requirement to prevent the migration of wealthy and middle classes from these contexts and turning them into places of concentration of poverty. Therefore, in addition to the destruction of internal tissues with a history of the city, it imposes huge costs on the dust of the city by creating new and clean tissues. This research, with a descriptive-analytical approach, through field and library studies and using the SWOT strategic analysis model, investigated and analyzed the current situation of worn out fabric in the 15th district of Tehran. Based on this, the need to organize the worn-out problem tissues of this city in different social, economic, environmental and physical dimensions is unavoidable. In this research, the identification and ranking of the social factors that have created the worn-out fabric of the 15th district of Tehran municipality has been done, and while providing solutions to reduce vulnerability, the strengths, weaknesses, opportunities, and threats have been identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable architecture
  • dilapidated fabric
  • crisis management
  • 15th district of Tehran
  • اعتماد، گیتی، شهرنشینی در ایران، تهران، انتشارات آگاه، سال،1381.
  • بهرام غفاری، محسن،(1382)، طرح مط العاتی بهبود روش کنترل و ساخت و ساز شهری، سازمان مشاوره فنی و مهندسی شهر تهران.
  • پیران، پرویز، شهرنشینی شتابان و ناهمگون ، آلونک نشینی در شهران ، مجله اطلاعات سیاسی - اقتصادی، شماره های 1،3،4،5،7 سال، 1366.
  • پیران، پرویز، (1387)، از اسکان غیررسمی تا اسکان نایابی، در جستجوی راه حل هفت شهر،
  • ریاحی، کتایون، (1381)، پدیده حاشی هنشینی تهران را به کجا می برد، نشریه اعتماد.
  • زیستا(مهندسین مشاور شهرساز)، (1372)، طرح ارزیابی طر ح های جامع شهری در ایران، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
  • کلهرنیا، بیژن، (1387)، مطالعات ارتقاء و توانمند سازی بافت های فقیرنشین شهری، الگوی برای تجدید حیات الگوهای مرسوم شهرسازی در ایران، هفت
  • سعیدنیا، احمد، (1379)، تجدید نظر در تعاریف، مفاهیم و محتوای طرح های ت وسعه شهری، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
  • صرافی، مظفر، 1381به سوی نظریه ای برای ساماندهی اسکان غیر رسمی- از حاشیه نشینی تا متن شهرنشینی"، هفت شهر، سال سوم، شماره هشتم.
  • عظیمی، احمد(ب)، (1375)، قوانین شهرسازی در فرانسه، بررسی تطبیقی قوانین شهرسازی، جلد دوم، تهران: دفتر مطالعات و معیارهای شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی.
  • ماجدی، حمید و همکاران، (1378)، مبانی وچهارچوب بازنگری شرح خدمات طر حهای جامع شهری، تهران: وزارت مسکن وشهرسازی.
  • مزینی، منوچهر، (1379)، مدیریت شهری و روستایی درایران، مشکلات و امکانات آن، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن.
  • مزینی، منوچ هر، (1377)، بررسی ساختار مدیریت شهری در ایران، وزارت کشور، چاپ اول، دفتر مطالعات برنامه ریزی شهری.
  • وزارت مسکن و شهرسازی، (1387)، مقررات شهرسازی ومعماری و طرح های توسعه و عمران مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (از تاریخ تاسیس تا پایان سال 1386)، چاپ پنجم، تهران: دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران.
  • مرکز آمار ایران، نتا یج سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان تهران، مرکز آمار ایران، 1375.
  • مرکز آمار ایران، نتا یج سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان تهران، مرکز آمار ایران، 1385.
  • مرکز آمار ایران، نتا یج سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان تهران، مرکز آمار ایران، 1390.
  • معصومی، سلمان،1387، بررسی پروسه توسعه شهری در ایران از دیدگاه مدیریت و برنامه ریزی شهری، همایش سراسری دانشگاه تهران، تهران.
  • نجاتی حسینی، سید محمود(1382)؛ شوراها، دموکراسی محلی و شهروندساری محلی، ویژه نامه گردهمایی ملی منتخبان دومین دوره شوراهای اسلامی کشور، وزارت کشور، تهران، صص16-20.

 

  • ARL (2005) "Akademie für Raumforschung und Landesplanung", (2005), Handwörterbuch der Raumordnung. Neu bearbeitete Aufl. Hannover.
  • Hall, P. (1994), "The theory and practice of regional Planning, urban and regional planning", routledge, Pemberton, vii, 103 p.