بررسی توانمندی‌های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا و مدل فیولت (مطالعه موردی: نیر، نمین، سرعین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی،گروه مدیریت دولتی و گردشگری، اردبیل، ایران.

2 استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم اجتماعی،گروه مدیریت دولتی و گردشگری، اردبیل، ایران

3 دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

ژئوتوریسم، دانش محوری است که از تلفیق میان رشته‌ای صنعت گردشگری با حفظ و تفسیر جاذبه‌های طبیعت بی‌جان همراه با مسایل فرهنگی مرتبط با آن‌ها در قالب ژئوسایت به عموم مردم به وجود می‌آید. هدف از این پژوهش بررسی توانمندی‌های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا و مدل فیولت می‌باشد. برای این منظور سه منطقه ژئوتوریستی شامل: نیر، نمین، سرعین انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از مدل کوبالیکوا که بیش‌تر بر معیارهای علمی، آموزشی، اقتصادی، حفاظتی و فرهنگی تاکید دارد و هم‌چنین از مدل فیولت که مناطق ژئوتوریستی را بر اساس چهار معیار منشا شکل‌گیری، پراکندگی جغرافیایی، گردشگری و وضعیت دسترسی مورد بررسی قرار می‌دهد استفاده شد. نتایج حاصله نشان داد بر اساس مدل کوبالیکوا منطقه ژئوتوریستی سرعین با مقدار (9) بیش‌ترین امتیاز را نسبت به سایر مناطق ژئوتوریستی کسب کرده است و هم‌چنین نتایج حاصله از مدل فیولت نشان داد که در بین مناطق ژئوتوریستی شهرستان سرعین با امتیاز (10) از مجموع گویه‌های موثر نسبت به سایر مناطق از قابیلیت‌های متنوعی برخوردار است . منطقه نمین در نتایج مدل‌های کوبالیکوا و فیولت کم‌ترین امتیاز را در اولویت‌بندی مناطق ژئوتوریستی به خود اختصاص داد. نتایج حاصله از ترکیب مدل فیولت نشان داد که منطقه ژئوتوریستی سرعین از شرایط مطلوبی جهت توسعه و جذب گردشگر در استان اردبیل را دارا می‌باشد. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود با شناسایی و ایجاد امکانات در مناطق ژئوتوریستی استان اردبیل منجر به جذب گردشگر و توسعه زیرساخت‌های رفاهی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the geotourism capabilities of Ardabil

نویسندگان [English]

  • Habib Ebrahimpour 1
  • Vali Nemati 2
  • Behrouz nezafat taklhe 3
1 Professor of Mohaghegh Ardabili University, Faculty of Social Sciences, of public administration and tourism, Ardabil, Iran
2 assistant professor of Mohaghegh Ardabili University, Faculty of Social Sciences, of public administration and tourism, Ardabil, Iran
3 PhD Student in Natural Geography Department, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

Geotourism is a core knowledge that comes from the interdisciplinary integration of the tourism industry with the preservation and interpretation of inanimate nature attractions along with cultural issues related to them in the form of geosites to the general public. The purpose of this research is to investigate the geotourism capabilities of Ardabil province using Kobalikova model and Violet model. For this purpose, three geo-tourist areas including: Nir, Nemin, Sarein were selected. In the current research, the Kubalikova model, which emphasizes scientific, educational, economic, conservation and cultural criteria, was used, as well as the Fiolet model, which examines geotourist areas based on four criteria: origin of formation, geographical distribution, tourism, and access status. . The results showed that according to the Kubalikova model, the geotourist area of Sarein with a value of (9) has obtained the highest score compared to other geotourist areas, and also the results of Violet's model showed that among the geotourist areas of Sarein city with a score of (10) out of the total Effective subjects have different abilities compared to other areas. In the results of the Kubalikova and Violet models, Nemin region received the lowest score in prioritizing geotourist areas. The results obtained from the combination of Fiolet's model showed that the geotourist area has the most favorable conditions for the development and attraction of tourists in Ardabil province. Therefore, it can be concluded that by identifying and creating facilities in the geotourism areas of Ardabil province, it will lead to the attraction of tourists and the development of welfare infrastructure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "tourism potential"
  • Ardabil province
  • "Kobalikova model"
  • "national park model"
ابراهیمی، ع، مختاری، د، روستایی، ش، (1400)، ارزیابی نقش منابع کارستیک توسعه‌یافته در توانمندی‌های ژئوتوریسمی شهرستان کامیاران، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، شماره 39، 18-1.
اروجی، ح، (1391)، مکان‌یابی ژئومورفوسایت‌های بهینه گردشگری با فرایند تحلیل شبکه‌ای  (ANP)و ارزیابی آن‌ها از طریق مدل‌های ژئومورفوتوریستی (مطالعه موردی: شهرستان طبس)، پایان نامه کارشناسی ارشد، در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشگاه تهران.
اسفندیاری درآباد، ف، نظافت تکله، ب. (1401). بررسی و ارزیابی توانمندی‌ها و پتانسیل‌های ژئوتوریستی شهرستان سرعین (مطالعه موردی: روستاهای آلوارس، درآباد، نوران). جغرافیا و مطالعات محیطی، 11(44)، 130-147.
اسفندیاری درآباد، ف، نظافت تکله، ب، حسن‌زاده، م، پاسبان، ا م. (1401)، ارزیابی و تحلیل توان گردشگری و رقابت‌پذیری استان اردبیل با استفاده از مدل پائوولوا و مدل دینامیکی هادزیک (مطالعه موردی: هیر، خلخال، سرعین)، فصلنامه مطالعات محیط زیست، دوره 7، شماره 3، 5201-5188.
اصغری سراسکانرود، ص، نظافت تکله، ب. (1399)، ارزیابی توان ژئوتوریستی و تحلیل رقابت‌پذیری مناطق ژئوتوریستی شهرستان سرعین، تحقیقات جغرافیایی، شماره 137، 203-194
اکبری، م، بوستان احمدی، و، انصاری، م، سهرابی، و، (1401)، سنجش جایگاه کشورهای اسلامی از نظر شاخص‌های رقابت‌پذیری جهانی سفر و گردشگری با استفاده تکنیک ماباک (MABAC)، فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره 12، شماره 45، صص 18-1.
اکبریان، م، (1400)، ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه ژئوتوریسم در جزیره هرمز، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، شماره 37، 39-20.
جهان تیغ‌مند، س، کرم، امیر، قنواتی، ع. (1401)، تبیین توان‌ها و مدیریت گردشگری ژئوسایتها بر پایه ارزیابی محوطه‌های تنوع زمینی (مطالعه موردی: منطقه گردشگری تنگه واشی در شهرستان فیروزکوه)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 65، 332-312.
رحیمی، م، هنری، ف، رومیانی، ا، (1401)، برنامه‌ریزی و آینده‌نگاری توسعه پایدار گردشگری استان خوزستان، فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره 12، شماره 45، 66-51.
روستا، ع، (1401)، تبیین اثرات تجربه و انگیزش گردشگران در مناطق شهری بر رضایت و وفاداری گردشگران (مورد مطالعه: مناطق گردشگری کیش و قشم)، فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره 12، شماره 45، 228-211.
زندمقدم، م ر. (1388)، بررسـی توانمنـدی‌هـای دشت کویر به‌عنوان ژئوپارک ایران مرکزی و نقـش آن در توسعه پایدار اسـتان سـمنان، فصـلنامه جغرافیـایی آمایش محیط، سال 2 ،شماره 6 ،صص 20-1.
سلیمانی، خ، عامریون، م، سلیمانی، ز. (1401). آموزش برای توسعه گردشگری پایدار با تأکید بر آموزش مجازی. جغرافیا و روابط انسانی، 5(3)، 44-52.
صفاری، ا، گنجائیان، ح، فریدونی کردستانی، م، حیدری، ز. (1398)، بررسی توانمندی‌های ژئوتوریسمی با استفاده از روش‌های ارزیابی و پهنه‌بندی (مطالعه موردی: شهرستان های دیواندره و سقز)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره 9، شماره 31، 156-141.
طاهرخانی، م، جهان تیغ‌مند، س، سلیمی سبحان، م ر. (1399)، اولویت‌بندی توان‌های زمین- گردشگری ژئوسایت‌ها (مطالعه موردی: الموت قزوین)، جغرافیا (فصلنامه علمی ـ پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیایی ایران)، سال 18، شماره 64، 119-106.
عابدینی، م، همتی، ط، نظافت تکله، ب، خیاطی، آ. (1401). ارزیابی توانمندی‌های توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت‌ها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا (مطالعه موردی: مسیر توریستی سبلان تا گردنه حیران). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 11(44)، 19-38.
فخاری، س. (1393)، مدل‌سازی ژئومورفولوژیکی به منظور توسعه پایدار (مطالعه موردی: ژئوپارک‌های پیشنهادی منطقه دماوند)، رساله دکتری، استاد راهنما، عزت الله قنواتی، دانشگاه خوارزمی.
مختاری، د. (1394)، اهمیت نقشه‌های زمین پیمایی در مدیریت مکان‌های ژئومورفیکی ایران، (مطالعه موردی: گردنه پیام)،  نشریه علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 16 ،شماره 37، 172-151.
مقیمی، ا، زارع احمد آباد، م، مختاری، د. (1401)، ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزا، سیاست‌گذاری شهری و منطقه‌ای، دوره 1، شماره 1، 13-1.
نعمتی، و، ابراهیم پور، ح، مرزبان، س، نظافت تکله، ب، (1401)، ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت در استان تهران با رویکرد آینده‌پژوهی، فصلنامه مطالعات محیط زیست، دوره 7، شماره 4، 5756-5746.
نکوئی صدری، ب. (۱۳۸۸)، مبانی زمین گردشگری باتاکید بر ایران، تهران انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 211.
نکوئی صدری، ب. (1388)، مبانی زمین گردشگری: با تأکید بر ایران، تهران،انتشارات سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها، 23.
 
Aydin, G. and Karamehmet, B. (2017), Factors affecting health tourism and international health-care facility choice, International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, Vol.11  No. 1, pp.16-36.
Büyüközkan, G, Mukul, E, Kongar, E. (2020), Health tourism strategy selection via SWOT analysis and integrated hesitant fuzzy linguistic AHP-MABAC approach, Socio-Economic Planning Sciences, 107-120.
Feuillet, T & Sourp, E (2011); Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park(France): Assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites; Geoheritage, V 3, pp 151–162.
Ielenicz, M. 2009. Geotope, Geosite, Geomorphosites, the Annals of Valahia University of Târgovişte, Geographical Series, Tome 9 /2009.
Kubalikova, L. Kirchner, K, 2016, Geosite and Geomorphosite Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: a Case Study from Vizovická vrchovina Highland (Eastern Part of the Czech Republic), Geoheritage, pp5–14.
Lai LS, To WM.(2015), Content analysis of social media: A grounded theory approach. Journal of Electronic Commerce Research16, 125-138
Lee, J. and Kim, H.-b. (2015), Success factors of health tourism: cases of Asian tourism cities, International Journal of Tourism Cities, Vol. 1 No. 3, 216-233.
Letunovska, N., Kwilinski, A., & Kaminska, B. (2020). Scientific Research In The Health Tourism Market: A Systematic Literature Review. Health Economics and Management Review. 1.8-19..
Monavari, S.M. and Feraidoni, A. 2008. Kakarza regional talent identification for evaluation of ecological tourism with the help of GIS, the fourth national conference of environmental strategies and improve them, pp: 27- 31.
Nilashia,b., Sarminah. S, Abdul Manafd. A, Ahmadie. H, A. Rashidf. T,. (2019). Factors influencing medical tourism adoption in Malaysia: A DEMATELFuzzy TOPSIS approach, Computers & Industrial Engineering 137, 53-67.
Paskova, m (2015) the potential of indeghionos knowledge for Rio Coco geopark geotourism; earth and planatory sciences, 15.
Zeng B, Gerritsen R.(2014), What do we know about social media in tourism? A review. Tourism management perspectives, 27-36.