ارزیابی وضعیت شاخص‌های حق به شهر (نمونه موردی: مناطق پنچ‌گانه شهر اردبیل)

یزدانی, محمدحسن; عباسی, رسول; زادولی, فاطمه

doi:10.22034/gahr.2023.391658.1835

ارزیابی وضعیت شاخص‌های حق به شهر (نمونه موردی: مناطق پنچ‌گانه شهر اردبیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد دانشگاه محقق اردبیلی

² دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی

³ دانشجوی کارشناسی دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم انسانی، گروه الهیات، علوم اسلامی و حقوق، اردبیل،ایران.

10.22034/gahr.2023.391658.1835

چکیده

امروزه بحث حق به زندگی شهری و حق‌خواهی در شهر و یا چنان که هنری لوفور می‌گوید، حق به شهر مورد توجه قرار گرفته است. با نگاهی اجمالی به وضعیت شهر اردبیل می‌توان شیوه نظام سرمایه‌داری و سودطلبی شخصی و کاهش دخالت ارگان‌های دولتی را به راحتی مشاهده نمود به‌گونه‌ای که در بیشتر موارد شهر به حال خود رها شده است و حق به شهر در بحبوحه سود طلبی‌های شهروندان و ارگان‌ها به فراموشی سپرده شده است. در این راستا هدف اصلی پژوهش ارزیابی شاخص‌های حق به شهر در اردبیل و مناطق شهری آن است که جهت جمع‌آوری داده‌ها از نظرات شهروندان مناطق (383 نفر) و جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS، Excel و مدل تصمیم‌گیری چندمتغیره کوپراس (KOPRAS) استفاده شده است. در همین خصوص نتایج تحقیق و آزمون tتک‌نمونه‌ای بیانگر این امر است که میانگین امتیاز شاخص‌های حق به شهر در شهر اردبیل 99/2 به دست آمده که حد متوسط را نشان می‌‌دهد. همچنین براساس مدل کوپراس، مناطق یک، سه، پنج و دو و چهار شهری به ترتیب رتبه‌های اول تا پنجم شاخص‌های حق به شهر را در مناطق شهری اردبیل را کسب کرده‌اند. از نظر سطح‌بندی نیز، مناطق یک و سه شهری در سطح خوب، مناطق دو و پنج شهری در سطح متوسط و منطقه چهار در سطح ضعیف قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

علوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the status of indicators of the right to the city (case example: the five districts of Ardabil city)

نویسندگان [English]

mohamad hasan yazdani ¹
rasoul Abbasi Taghi Dizaj ²
fatemah zadvali ³

¹ Professor of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

² Associate Professor of Sociology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

³ Bachelor student of Payam Noor University, Faculty of Humanities, Department of Theology, Islamic Sciences and Law, Ardabil, Iran.

چکیده [English]

The search for the right to urban life and seeking the right in the city, or as Henri Lefebvre says, the right to the city, has been considered. With a quick look at the situation of Ardabil city, it is easy to see the way of the personal capitalistic system and the reduction of the profit of the government bodies. It has been forgotten in the midst of the profiteering of citizens and organizations. In this regard, the main goal of the research is to evaluate the indicators of the right to the city in Ardabil and its urban areas, to collect data from the opinions of the citizens of the areas (383 people) and to analyze the data from SPSS, Excel and Kopras multivariable decision making model (KOPRAS) has been used. In this regard, the results of the research and the one-sample t-test indicate that the average score of the Right to the City indicators in Ardabil city is 2.99, which shows the average level. Also, based on the Kopras model, urban areas one, three, five, two, and four have respectively obtained the first to fifth ranks of the right to the city indicators in the urban areas of Ardabil. In terms of stratification, urban areas one and three are at a good level, urban areas two and five are at an average level, and area four is at a poor level.

کلیدواژه‌ها [English]

Citizenship Rights
Spatial Justice
Right to The City
Kupras Model
Ardabil City

مراجع

آخوندزردینی، مصطفی (1400)، ارزیابی تحولات محدوده بافت تاریخی شهر یزد از منظر مفهوم حق به شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری، به راهنمایی دکتر سحر ندایی طوسی، دانشگاه شهید بهشتی.
جودیگللر، پویا؛ زمانیان، روزبه و فتحی، حمید (1394) ردیابی انگاشت عدالت در نظریههای شهر و شهرنشینی: نظریه شهری انتقادی و نظریه حق به شهر، هفت شهر، شماره 50-49. صص 100-113.
حبیبی، سید محسن و امیری، مریم (1394)، حق به شهر: شهر موجود و شهر مطلوب آنچه هست و آنچه باید باشد؛ پژوهشهای انسان شناسی ایران، سال 5، شماره2 ، صص9-30.
زارع شاه آبادی، اکبر و غلامی، میثم (1398) رابطه بین حق به شهر و احساس تعلق در بین شهروندان 18 سال به بالای شهر یزد، نشریه مطالعات ملی، دوره 20 ، صص95-109.
شارعپور، محمود؛ علیوردینیا، اکبر و شعبانی، مریم (1395) بررسی میزان آگاهی از حقوق و مسئوولیتهای شهروندی نسبت به امور شهری و عوامل اجتماعی مرتبط آن، مطالعات جامعه شناختی شهری، سال 6، شماره 18، صص 1-22.
شکوری، رضا؛ مرجانی ارجنان، حمید و عطایی، میترا (1397)، تحققپذیری حق شهری: شناسایی راهبردهای فضایی برآمده از حق شهری بر مبنای دستگاه فکری هانری لوفور، ششمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعه شهری پایدار ایران.
علیبیکی علوی، حانیه (1400)، ارزیابی تاثیر شهرکهای لوکس دروازهدار بر شهر با تأکید بر رویکرد عدالت محیطی و در چارچوب مفهوم حق به شهر )نمونه مطالعاتی: شهرک باستی شهر لواسان(، پایاننامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، به راهنمایی دکتر غلامرضا حقیقت نائینی، پردیس بینالمللی فارابی دانشگاه هنر.
عمادی، امیرحسین و درس خوان، رسول (1395) حق حضور در شهر عدالت محور: واکاوی نظری بر دیدگاههای دیوید هاروی، چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری.
فرحزاد، مریم؛ رفیعیان، مجتبی؛ کامیابی، سعید و رغان، عباس (1397) شناسایی عوامل تاثیرگذار بر حضور و مشارکت زنان در فضای شهری از منظر حق به شهر، دوره 33 ، شماره 1 ، صص 95-108
قیومی، فاطمه (1397) الزامات برنامهریزی شهری عدالتمحور بر مبنای حق به شهر زنان در فضاهایشهری موردپژوهی: محله هفت حوض واقع در منطقه هشت تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
هاروی، دیوید و مری فیلد، اندی (1391) حق به شهر: ریشههای شهری بحران های مالی، ترجمه خسرو کلانتری، تهران، انتشارات مهر ویستا.
یغفوری، حسین و کاشفیدوست، دیمن (1397)، ارزیابی و سنجش مؤلفههای برآمده از حق به شهر (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال 9، شماره پیاپی 3، صص 57-68.
Chen Misgav, C. & Fenster, T. (2016), Day by Day- Protest by Protest: Temporal Activism and the Feminist Mizrahi Right to the City, Cities, 76, 5-17.
Hancock, C., Blanchard, S. & Chapuis, A. (2017), Banlieusard. E. S Claiming a Right to the City of Light: Gendered Violence and Spatial Politics in Paris, Cities. JCIT-01798; P. 6.
Harvey, D. (2008). The right to the city. The City Reader, 6, 23-40.
Hayward, C.R. & Swanstrom, T. (2011). Justice and the American Metropolis (Minneapolis: University of Minnesota Press.
Massey, D. (1994), Space, Place and Gender, Minneapolis: Minnesota University Press.
Purcell, M. (2014), Possible Worlds: Henri Lefebvre and the right to the city, Journal of Urban Affairs, 36, 141- 154.