بررسی توانمندی‌های ژئوتوریسمی ژئوسایت‌ها با استفاده از روش کامنسکو. مطالعه موردی:ژئوسایت‌های شهرستان بوکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده
ژئوتوریسم نوعی گردشگری مبتنی بر طبیعت از منظر و لندفرم است که بر استفاده پایدار از ژئوسایت ها از جمله ژئومورفوسایت ها تاکید دارد. لندفرم های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی از دیدگاه انسان ارزش علمی، زیبایی شناختی، فرهنگی و اقتصادی به دست می آورند، به عنوان ژئوسایت ها در نظر گرفته می شوند. توسعه ژئوتوریسم بر روی ژئومورفوسایت‌ها می تواند پس از ارزیابی ژئومورفوسایت ها در یک محیط توریستی انجام شود. در این تحقیق و پژوهش شهرستان بوکان برای تعیین پتانسیل و شناسایی ژئوسایت‌ها برای توسعه ژئوتوریسم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. برای دستیابی به هدف از روش کیفی برای شناخت ژئوسایت‌ها و مدل کامنسکو برای ارزیابی کمی ژئوسایت‌ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که محدوده شهرستان بوکان دارای پتانسیل بالا برای توسعه ژئوتوریسم در همه ابعاد می‌باشد. از میان 12ژئوسایت منتخب، سد بوکان با امتیاز70 از 100دارای بالاترین ارزش کمی بوده و پارک ساحلی با امتیاز و ارزش69 دارای پتانسیل بالا برای توجه بیشتر در برنامه‌ریزی در حال حاضر هستند. همچنین ارزش متوسط به بالا و پتانسیل بالقوه ژئوسایت‌های کیوه‌رش، رودخانه سیمینه‌رود، تپه قلایچی و دشت سوتاو حمامیان می‌تواند در آینده نزدیک صنعت ژئوتوریسم و گردشگری را در ناحیه به اوج برساند. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود که با بهره‌برداری مناسب، ایجاد امکانات و توسعه زیرساخت‌های رفاهی در مناطق ژئوتوریستی شهرستان بوکان برنامه مدون شکل گیرد و برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از کارشناسان علوم جغرافیایی و محیطی برای رسیدن به این هدف اساس کار واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The study of Geotourism capabilities of geosites using Comanesco method, Case study: geosites of Bukan city

نویسندگان [English]

  • Seyyed Asadullah Hijazi 1
  • adel rasouli 2
  • Taha Imanzadeh 2
  • , Seyyed Abdulsalam Heydari 2
1 Associate Professor of Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
2 PhD Student of Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University
چکیده [English]

Abstract
Geotourism is a sort of tourism based on nature in terms of landscape and landforms, which focuses the sustainable use of geosites, including geomorphosites. Geological and geomorphological landforms which receive scientific, aesthetic, cultural and economic value from the human perspective, considered as geosites. The development of geotourism on geomorphosites could be conducted after the evaluation of geomorphosites in a tourist environment. In this paper, Bukan city has been studied and evaluated to determine the potential and identify geosites for the development of geotourism. To this aim, a qualitative method has been applied to identify geosites and the Comanesco model has been used for quantitative assessment of geosites. The results of the research indicate that the area of Bukan city has a high potential for the development of geotourism in all dimensions. Among the 12 selected geosites, Bukan dam with a score of 70 out of 100 has the highest quantitative value, and the coastal park with a score and value of 69 has a high potential for more attention in planning now. In addition, the medium to high value and the potential of the geosites of Kiwerash, Simine River, Qalaichi hill and Sotaw Hamamian plain can attract the highest rate of geotourism and tourism industry. Finally, it is concluded that with proper exploitation, creation of facilities and development of welfare infrastructure in the geotourist areas of Bukan city, a codified plan will be formed, and detailed planning and the use of geographic and environmental science experts to achieve this goal is the basis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Capability
  • Geosite
  • Qualitative and Quantitative Method
  • Bukan city
  • Geotourism Development

مراجع

ابراهیم پور, حبیب, نعمتی, ولی, نظافت تکله, بهروز. (1401). بررسی توانمندی‌های ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل کوبالیکوا و مدل فیولت (مطالعه موردی: نیر، نمین، سرعین). جغرافیا و روابط انسانی  دوره5، شماره3. 144-161. 144-161. doi: 10.22034/gahr.2023.382450.1798
اربابی سبزواری، آزاده(1393). ارزیابی توانمندی­ها و قابلیت­های ژئوتوریسم در توسعه پایدار(مطالعه موردی: سراب دربند در شهرستان صحنه). فصل­نامه جغرافیای طبیعی، سال هفتم، شماره26،صص65-86.
سلمانی، محمد، حسنعلی فرجی سبکبار، محمد ناظمی و حسن اروجی(1394) . ارزیابی توانمندی‌ها و کاربری‌های ژئومورفوسایت­ها (مطالعه موردی: ژئومورفوسایت­های شهرستان طبس )، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 47 ، شماره 91، صص177-192.
شایان، سیاوش، معصومه بنی صفار، غلامرضا فضلی و نفیسه فضلی(1392) . ارزیابی توانمندی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت­ها با تاکید بر روش کامنسکو، مطالعه موردی: ژئومورفوسایت­های مسیر گردشگری کرج - چالوس تا تونل کندوان)، مجله برنامه­ریزی و گردشگری، دوره 2، شماره 5، صص77-92.
طاهرخانی، محمد، جهان تیغ­مند، سمیه، سلیمی سبحان، محمد رضا. (1399)، اولویتبندی توانهای زمین- گردشگری ژئوسایت­ها )مطالعه موردی: الموت قزوین،  جغرافیا (فصلنامه علمی انجمن جغرافیایی ایران)سال ،18 شماره ،64 .106-119.
مختاری، داود(1389).ارزیابی توانمندی­های اکوتوریستی مکان ژئومورفیکی حوضه آبریز آسیاب خرابه در شمال­غرب ایران به روش پرالونگ، مجله جغرافیا و توسعه، شماره18. صص27-52.
مقصودی، مهران،. گنجائیان، حمید،. فریدونی کردستانی، مژگان،. ابراهیمی، عطرین. .(1397) ارزیابی و پهنه­بندی مناطق مستعد توسعه ژئوسایت­ها در شهرستان مریوان با استفاده از روشهای جم، فاسیلوس و کوبالیکوا. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی پژوهشی، سال ،15 شماره .57
مقیمی، ابراهیم، زارع احمد آباد، محسن، مختاری، داود. (1401)، ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزا، سیاستگذاری شهری و منطقهای، دوره ،1 شماره ،1 .1-13.
رسولی، عادل; رضایی مقدم، محمدحسین; حیدری، سید عبدالسلام و فرزین نیا، ناهید. (1401). ارزیابی ژئوتریل و ژئوتوریسم رودخانه سیمینه (جنوب آذربایجان غربی). نهمین همایش ملی انجمن ژئومورفولوژی ایران، ۱0 اسفند، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
Albani, R.A., Mansur, K.L. & dos Santos, W.F.S.( (2022). New Approach on the Quantitative Assessment of Geotouristic Potential: A Case Study in the Northern Area of the Rio De Janeiro Cliffs and Lagoons Geopark Project. Geoheritage 14, 72. https://doi.org/10.1007/s12371-022-00707-7.
Banik, S., & Mukhopadhyay, M. (2020). Model-based strategic planning for the development of community based tourism: A case study of Ayodhya Hills in West Bengal, India. GeoJournal, 87(2), 1349–1365. https://doi.org/10.1007/s10708-020-10314-0.
Dowling, R. K. (2011). Geotourism’s global growth. Geoheritage, 3(1), 1–13. https://doi.org/10.1007/s12371-010-0024-7.
Hose, T. A., Markovic, S., Komac, B., & Zorn, M. (2011). Geotourism: A short introduction. Acta Geographica Slovenica, 51(2), 339–341. https://doi.org/10.3986/ AGS51301.
Kubalíková, L. (2013). Geomorphosite assessment for geotourism purposes. Czech Journal of Tourism, 2(2), 80–104. https://doi.org/10.2478/cjot-2013-0005.
 
Kubalíkova, L. and Kirchner, K. 2016.Geosite and Geomorphosite Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: a Case Study from Vizovická vrchovina Highland (Eastern Part of the Czech Republic), Geoheritage, 8: 5–14. https:// DOI:10.1007/s12371-015-0143-2.
Laura Comanescu, Alexandru NEDELEA, Robert DOBRE(2012).  The Evaluation Of Geomorphosits from the Ponoare protected area, Journal of Geography, Volume XI, Issue 1 (June 2012), pp. 54-61.
Newsome, D., & Dowling, R. (2006). The scope and nature of geotourism. In D. Newsome, & R. Dowling (Eds.), Geotourism. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/ 9780080455334.
Reynard, E., Coratza, P., & Giusti, C. (2011). Geomorphosites and geotourism. Geoheritage, 3(3), 129–130. https://doi.org/10.1007/s12371-011-0041-1.
Serrano, E., Gonzalez Trueba, J. J., 2005. Assessment of geomorphosites in natural protected areas: the Picos de Europa National Park (Spain). Géomorphologie. Relief, processus, environnement 3: 197- 208.
Zgłobicki, W., & Baran-Zgłobicka, B. (2013). Geomorphological heritage as a tourist attraction: A case study in Lubelskie Province, SE Poland. Geoheritage, 5(2), 137–149. https://doi.org/10.1007/s12371-013-0076-6.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 12 تیر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار