ارزیابی مولفه های کالبدی- محیطی منظر شهری در فضاهای ورودی شهراردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل- ایران

2 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران

3 گروه معماری (منظر)، دانشگاه علم و صنعت

4 عضو هیئت علمی گروه معماری دانشکده فنی و مهندسی

چکیده

ورودی های شهر از جمله عناصر مهم مناظر شهر می باشند که ارتباط فضای خارج از یک شهر، محدوده شهر را با درون آن امکان پذیر می سازد. در واقع این فضاها معرف و بازتابنده هویت شهر بوده و معمولا" یکی از معیارهای مؤثر در قضاوت تازه واردین در مورد کلیت شهر محسوب می شود. براین اساس هدف پژوهش حاضر ارزیابی مولفه های کالبدی- محیطی منظر شهری در فضاهای ورودی شهراردبیل می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر کارشناسان و متخصصان حرفه برنامه ریزی شهری در شهر اردبیل می باشد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی تحقیق با استفاده از اعتبار صوری تأیید و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 821/0 به دست آمد. داده های حاصله ابتدا با استفاده از نرم‌افزارSPSS و Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در ادامه، پس از وزن دهی به شاخص های مورد مطالعه با بهره گیری از روش آنتروپی شانون، ورودی های منتخب با استفاده از مدلCOPRAS رتبه بندی شدند. نتایج حاصله از پیاده سازی مدل مزبور نشان می دهد، از نظر معیارهای کالبدی- محیطی ورودی های تبریز- اردبیل، آستارا- اردبیل (میدان فاطمیون)، آستارا- اردبیل (دروازه آستارا) و مغان- اردبیل در رتبه های اول تا چهارم و ورودی تهران- اردبیل نیز در رتبه آخر قرار دارد. نتایج به ‌دست‌آمده حاکی از آن است در بین ورودی های مورد مطالعه ورودی تهران-اردبیل ا وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و در سطح نامساعد به سر می برد. لذا لازم است این ورودی در اولویت مداخله برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the physical-environmental components of the urban landscape in the entrance spaces of Ardabil city

نویسندگان [English]

  • Zhila Farzaneh 1
  • Mohammadhasan yazdani 2
  • Mehdi khakzand 3
  • SHiva velayati 4
1 PhD student in Geography and Urban Planning, university of mohaghegh ardabili, Ardabil, Iran
2 Professor of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil Iran.
3 Department of Architecture (Landscape), University of Science and Technology
4 Member of the Faculty of Architecture, Technical and Engineering Faculty
چکیده [English]

The entrances of the city are among the important elements of the city scenery, which enable the communication of the space outside of a city, the city limits with its interior. In fact, these spaces represent and reflect the city's identity and are usually considered as one of the effective criteria in the judgment of newcomers about the city as a whole. Therefore, the purpose of the current research is to evaluate the physical-environmental components of the urban landscape in the entrance spaces of Ardabil city. The present study is applied in terms of its nature and descriptive, analytical and survey method. The statistical population of the research includes 15 experts and professionals in the urban planning profession in Ardabil city. A researcher-made questionnaire was used to collect data. Validity of the research Using face validity, the reliability and validity of the questionnaire was obtained using Cronbach's alpha of 0.821. The resulting data were first analyzed using SPSS and Excel software, and then, after weighting the studied indicators. Using the Shannon entropy method, the selected entrances were ranked using the COPRAS model. The results of the implementation of the said model show that, in terms of physical-environmental criteria, the entrances of Tabriz-Ardebil, Astara-Ardebil (Fatemiyoun Square), Astara-Ardebil (Astara gate) and Mughan-Ardebil in rank E It is the first to the fourth and the entrance of Tehran-Ardebil is also in the last place. The obtained results indicate that among the studied inlets, the Tehran-Ardebila inlet does not have a favorable condition and is at an unfavorable level. Therefore, it is necessary to place this input in the priority of the intervention of urban planners and managers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban landscape
  • physical-environmental
  • city entrance
  • Ardabil city

مراجع

  • ابلقی، علیرضا، پور جوهری، امیرحسین .(1385 ).مبادی ورودی شهرها و تدوین اصول و معیارهای ساماندهی برای بازیابی یک فضای شهری فراموششده، نشریه آبادی، شماره 53 ،صص.74-66.
  • اسدی، لیلا .(1401). نقش شهرداری در طراحی معماری سبز محیط های شهری با رویکرد ایرانی- اسلامی، مجله جغرافیا و روابط انسانی، شماره4، صص 173-161
  • اهری، زهرا (1395 ). مکتب اصفهان در شهرسازی- دستور زبان طراحی شالوده شهر، تهران، فرهنگستان هنر
  • براتی، ناصر؛ نجفی ترونجی، سیده نسیم.(1395 ). ارزیابی نماد ورودی شهرها بر مبنای مولفه های کالبدی طراحی مطالعه موردی: نماد ورودی شرقی شهر قزوین، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره19صص،91-8
  • باقری، یوسف، منصوری، سیدامیر.(1397 ). ورودی شهر به مثابه عنصری جهت ایجاد هویت مستقل برای منظر شهری، نشریه باغ نظر، شماره 60 ، صص14-5
  • پاکزاد، جهانشاه .(1385). سیمای شهر، آنچه کوین لینچ از آن می فهمید، مجله آبادی، شماره 53
  • پور طاهری، مهدی (1392). کاربرد روشهای تصمیم گیری چندشاخصه در جغرافیا، چاپ سوم، انتشارات سمت.
  • تقوایی، مسعود؛ پورباقری، علیرضا؛ شفیعی، مرجان. (1401) .تحلیل شاخص های موثر بر تحقق شهر خلاق، مطالعه موردی: شهر شیراز، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، شماره 31، صص 171-198
  • ترابی، زهره، سیما، یلدا .(1393 ). طراحی ورودی شهر با رویکرد هویت بخشی به فضای شهری (نمونه موردی: ورودی شرقی شهر زنجان). مدیریت شهری، شماره 36، صص 104-83
  • خدامی پور، اکرم؛ ذبیحی، حسین؛ مفیدی شمیرانی، سید مجیید(1399). پزوهشی با عنوان " ارزیابی مولفه های تاثیرگذار بر ارتقاء هویت منظر معماری در نماهای معاصر، پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال11، شماره41، صص 214-197
  • دانشپور، س.عبدالهادی. و مهدی، مستیانی. (1393) «تدوین راهبردهای طراحی نقاط ورودی شهرها با کیفیت ادراکی- بصری (مطالعه موردی: ورودی جنوب شرقی کلانشهر تهران)، معماری و شهرسازی ایران، جلد 7، ص 22-5.
  • دویران، اسماعیل؛ خدایی، داود؛ غلامی، سعید؛ دانش دوس، مهرداد (1391). سنجش مولفه های آسایش بصر در منظر شهری (با تاکید بر محله حسیسنیه اعظم زنجان)، جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره1، شماره3، صص 60-45
  • زکی زاده، فرزانه و زکی زاده، فرحناز .(1394). ساماندهی ورودی شهر با رویکرد برنامه ریزی شهری(نمونه موردی: ورودی اصلی شهر کرج)، همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران، یزد، صص.16-1
  • قدمی، مصطفی ؛ اکبری مهام، امیر؛ ملکشاهی، غلامرضا؛ محسنی، ایرج .(1390).بررسی کیفیت کالبدی و کارکردی مبادی ورودی شهری- نمونه مورد مطالعه شهر بابلسر، مجله جغرافیا و توسعه، شماره21، صص181-197
  • کیانی، اکبر ؛ سالاری سردری، فرضعلی. (1390). بررسی و ارزیابی اولویت های منظر فضاهای عمومی شهر عسلویه با استفاده فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر، شماره 18، ص -38 .25
  • کیانی، اکبر؛ سرگزی، زهرا .(1393). بررسی سیما و منظر ورودی زاهدان در شهر زابل از جنبه زیبایی شناسی، پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره15، صص 16-1
  • ماستیانی، مهدی؛ شیخی، محدثه؛ دانشپور، عبدالهادی.(1397). بررسی تطبیقی الزامات ساماندهی کالبدی- فضایی مبادی ورودی شهرها از دیدگاه گروه های استفاده کننده از آن ها با مدل مکان پایدار، مورد مطالعاتی: جنوب شرق تهران، شماره23، 264-251
  • مشکینی، ابوالفضل؛ حسنعلی زاده، میلاد .(1400). تحلیلی تاب آوری شاخص های مسکونی در فضاهای شهری با رویکرد عدالت فضایی ( نمونه مطالعه: شهر قائم شهر) جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 38، صص 203-185
  • محملی ابیانه، حمیدرضا .(1390). ارزیابی مفهوم منظر در طرح های شهری، مقایسه تطبیقی سیر تکوین طرح های جامع. تهران با تجارب جهانی". فصلنامه باغ نظر، شماره 17، صص 104-95
  • لیتکوهی، ساناز، صبور، سمیه .(1393 ). ساماندهی ورودی شهر تبریز، تحلیل کلیدی گذشته و حال، همایش ملی معماری، عمران و توسعه شهری، کانون ملی معماری ایران، تبریز، صص.20-1
  • لینچ کوین.(1960 ). سیمای شهر" ترجمه: مزینی، منوچهر(1397 ). انتشارات دانشگاه تهران
  • Carmona, Matthew. & Steve, Tiesdell. (2011) "Urban Design Reader", Translation to Persian by Kamran Zekavat & Farnaz Farshad, Azarakhsh Pres
  • Cullen, G. (1961). Townscape. London: The Architectural Press.73-59
  • Chandra Das. M, Sarkar.B & Ray.S. (2012).A framework to measure relative performance of Indian technical institutions using integrated fuzzy AHP and COPRAS methodology, Socio- Economic Planning Sciences 46 (2012)230-241.
  •  
  • Moshiri, S. R., Rahmani, B., & Eslami Rad, Gh. (2014)."A Comparative study of the City Texture Perspectives based on the urban furniture indexes, (A Case Study: Behshahr)". Zagros Geography and Urban Planning perspective journal, 19, 81-98
  • Mulliner,E.Smallbone,K&Vida,M. (2012).An assessment of sustainable housing affordability using multiple criteria decision making method, Omega the international Journal of Management Science, p1-10.
  • Shabanjoola, E., & Zandieh, M. (2015). Evaluating the Role of Urban Landscape in Citizens’ Security (Case study: Qazvin City). The Monthly Scientific Journal of Bagh- E Nazar, 12(32), 91-102
  • Zhang, D., Huang, Q., He, C., Yin, D., & Liu, Z. (2019). Planning urban landscape to maintain key ecosystem services in a rapidly urbanizing area: A scenario analysis in the Beijing-TianjinHebei urban agglomeration, China. Ecological Indicators, 96, 559-571
  • Zavadskas , E.K. Kalibatas , D, Kalibatiene, D, (2016), A multiattribute assessment using WASPAS for choosing an optimal indoor environment, a r c h i v e s o f c i v i l a n d m e c h a n i c a l e n g i n e e r i n g 1, 6, 76-85
  • Wang, S., & Gu, K. (2020). Pingyao: The historic urban landscape and planning for heritageled urban changes. Cities, 97, 102489

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 فروردین 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار