ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت‌ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 *، استاد گروه جغرافیای طبیعی(گرایش ژئومورفولوژی)، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانش آموخته دکتری، رشته ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی.

3 دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

ژئومورفوسایت‌ها لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی هستند که از اهمیت قابل توجهی در توسعه‌ی گردشگری برخوردارند. استان مازندران به دلیل وجود لندفرمهای متنوع توانایی زیادی برای جذب گردشگر دارد. در شهرستان چالوس و نوشهر شش ژئومورفوسایت که از لحاظ جذب گردشگری قابل توجه می باشند انتخاب شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت‌ها بر اساس روش کومانسکو و پارک ملی (مطالعه موردی: غرب مازندران) می‌باشد. بر اساس این روش هر لندفرم دارای پنج ارزش (علمی، زیبایی شناختی، مدیریت، اقتصادی، فرهنگی و کاربری) است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ارزش هر لندفرم از مصاحبه و پرسش‌نامه استفاده شد و با توجه به اطلاعات بدست آمده از روش‌های آماری برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. مدل فیولت بر اساس نرخ مدیریتی و گردشگری و دامنه ارزشی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس نتایج تحقیق ژئومورفوسایت نمک-آبرود با امتیاز (45/15) بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پایین ترین امتیاز متعلق به ژئومورفوسایت رادیو دریا با امتیاز 74/11 می باشد. دلیل امتیاز بالای ژئومورفوسایت نمک‌آبرود دارا بودن شرایط خاص، موقعیت توپوگرافی و همچنین وجود امکانات و تسهیلات مناسب برای رفاه گردشگران می‌باشد و مورد توجه بیشتر گردشگران است. نتایج مدل پارک ملی نشان داد که مناطق نمک آبرود دارای بهترین و مناسب‌ترین وضعیت مدیریتی در حوزه ژئوتوریسم می‌باشند. به عبارتی منطقه ژئوتوریستی نمک آبرود از نظر زیرشاخص های مورد ارزیابی در مدل فیولت دارای شرایط مناسبی جهت توسعه و شناساندن مناطق بکر و قابل بهره برداری در صنعت ژئوتوریسم برخوردار است. لذا با توجه به نتایج حاصله تحقیق حاضر و انجام تحقیقات تکمیلی، مسئولین مرتبط با این امر می‌توانند در جهت بهبود وضعیت ژئومورفوسایت ها برای ارتقاء خدمات توریستی و جذب گردشگر بیشتر با توجه به ظرفیت‌های محیطی، برنامه ریزی های موثر‌تری را انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of sustainable tourism development of geomorphosites based on Comanesco method and national park (case study: west of Mazandaran)

نویسندگان [English]

  • Mousa Abedini 1
  • ُShokerbahjat samira 2
  • Behrouz nezafat taklhe 3
1 Professor, Department of physical Geography, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabili, Iran
2 - Ph.D. in Geomorphology, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University.
3 PhD Student inphysiscal Geography Department, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

. In Chalus and Nowshahr cities, six geomorphosites have been selected which are significant in terms of attracting tourism. The purpose of the current research is to evaluate the sustainable tourism development of geomorphosites based on the Comanesco and National Park method (case study: West of Mazandaran). According to this method, each landform has five values (scientific, aesthetic, management, economic, cultural and user). Interviews and questionnaires were used to collect information related to the value of each landform, and according to the obtained information, statistical methods were used for data analysis. Fiolet's model is analyzed based on management and tourism rates and their value range. According to the research results, Namak-Abroud geomorphosite has the highest score with a score of (15.45) and the lowest score belongs to the Radio Darya geomorphosite with a score of 11.74. The reason for the high score of the Namak-Abroud geomorphosite is that it has special conditions, topographical location, as well as the existence of suitable facilities and facilities for the well-being of tourists, and it is of interest to most tourists. The results of the national park model showed that the salt areas of Abroud have the best and most appropriate management situation in the field of geotourism. In other words, Namak Abroud geotourist area has suitable conditions for the development and recognition of virgin areas that can be exploited in the geotourism industry in terms of the sub-indices evaluated in the Violet model. Therefore, according to the results of the current research and conducting additional research, the officials related to this issue can make more effective plans in order to improve the condition of geomorphosites in order to improve tourist services and attract more tourists according to the environmental capacities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Geomorphosite
  • " Comanesco Method
  • " National Park Model
  • " Sustainable Tourism

مراجع

  1. اسفندیاری درآباد، ف.، نظافت تکله، ب.، حسن‌زاده، م.، پاسبان، ا.ح. ۱۴۰۱. ارزیابی و تحلیل توان گردشگری و رقابت‌پذیری استان اردبیل با استفاده از مدل پائوولوا و مدل دینامیکی هادزیک (مطالعه موردی: هیر، خلخال، سرعین). مطالعات علوم محیط‌زیست، دوره هفتم، شماره سوم، ص ۵۲۰۱-۵۱۸۸.
  2. جوزی، سید علی و مرادی مجد، نسرین. (1390). ارزیابی توان اکولوژی منطقه بوالحسن دزفول به منظور استقرار کاربری گردشگری به روش SMITH فصلنامه محیط زیست و توسعه، 2(3) : 14-7.
  3. حسن‌زاده، ی.، مقیمی، ا.، مقصودی، م. ۱۴۰۰. ارزیابی توسعه ژئوتوریسمی شرق تنگه هرمز از طریق رتبه‌بندی قابلیت‌های ژئومورفولوژیکی ( از میناب تا جاسک). پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمی، سال دهم، شماره ۱،ص ۱۴۸-۱۳۰.
  4. زهتابی­اصل، ژاله.، عابدینی، م.، شکرگزار، 1392، تاثیر توریسم بر سرانه کاربریهای اراضی شهر توریستی سرعین، اولین کنفرانس ملی خدمات شهری و محیط زیست، مهر ماه 1392، 17 و 18.
  5. زمردیان، م، ج.، ژئومورفوتوریسم سواحل جنوبی دریای خزر،چالش­ها و عوامل تهدید کننده، فصلنامه جغرافیا و توسعه­ی ناحیه­ای، 5 : 64.
  6. شاهدی نیری، م، شجاعی، ع، انصاری گبلو، ا. 1401. اولویت بندی مناطق نمونه گردشگری استان اردبیل با توجه به پتانسیل جذب با رویکرد توسعه پایدار گردشگری. جغرافیا و روابط انسانی، 4(4)، 637-653.
  7. شایان،س.، بنی-صفار، م.، زارع، غ.، فضلی، ن.، 1392 . ارزیابی توانمندی توسعه­ی گردشگری پایدار ژئومورفوسایت­ها با تاکید بر روش کومانسکو( مطالعه­ی موردی: ژئومورفوسایت­های مسیر گردشگری کرج – چالوس تا تونل کندوان)، مجله­ی برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 2،(5): 93-78.
  8. شایان،س.، بنی-صفار، م.، زارع، خلیلی،س.، ارزیابی ارزش علمی و افزوده­ی مکان­های گردشگری بر اساس روش رینارد(مطالعه­ی موردی: تپه گیان، دشت نهاوند). مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه­ی گردشگری،1(2) : 57-74.
  9. صبوری، ط.، ثروتی، م.، جداری عیوضی، ج. ۱۳۹۹. تبیین تأثیر توسعه ژئوتوریسم و ایجاد ژئوپارک با تاکید بر شاخص‌های گردشگری پایدار در ناحیه درفک و دیلمان استان گیلان. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی. دوره ۱۵، شماره ۱، ص ۱۷-۱.
  10. طاهری، ک، حسینی، آ، امیری، امیر. 1401. بررسی صنعت گردشگری درکشورهای درحال توسعه (نمونه موردی مغولستان). جغرافیا و روابط انسانی, 5(1)، 360-368.
  11. قنبری، ا. حجازی، م.ا .، قنبری.، ارزیابی توانمندی زمین گردشگری مکانهای ژئومورفولوژیکی موجود در روستای کندوان، مجله مسکن و محیط روستا،31(141):109-121.
  12. عابدینی، م.، همتی، ط.، نظافت­تکله، ب.، و خیاطی، آ.، ارزیابی توانمندی ­های توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایت ها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا (مطالعه موردی: مسیر توریستی سبلان تا گردنه حیران. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، سال یازدهم، شماره 44 ، پاییز 1401،. صص 37-19.
  13. عابدینی، م.، غفاری،ع و زهتابی­اصل، ژ.، 1392، تجزیه و تحلیل اکو توریسم شهرستان سرعین و ارائه راهکارهای متناسب جهت توسعه توریسم منطقه استان اردبیل. دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست. دهم خرداد، دانشگاه پیام نور . 13- 1.
  14. عابدینی، م.،. رنجبری ، احد، (1395)، ژئوتوریسم آذربایجان شرقی، انتشارات نگین سبلان، 297صفحه.
  15. عابدینی، م.، ابراهیم پور، ح.، آنه سلطان، ی.، (1393)، ارزیابی قابلیت های ژئوتوریسمی مکان های ژئومورفولوژیکی با استفاده از مدل پرولونگ، مطالعه موردی: شهرستان رامیان. همایش ملی تغییر اقلیم و مهندسی توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، همدان.
  16. عابدینی، م.، قضایی، م.، 1398. ارزیابی توانمندی­های ژئوتوریست­های شهرستان مشگین­شهر به روش کومانسکو، پنجمین کنفرانس بین المللی افق های نوین در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، محیط زیست، افق نو علمی- انجمن علم و فناوری در شهر تهران.
  17. کامران، ح.، نیک‌بخت، ر. ۱۳۹۸. ارزیابی توانمندی‌های ژئوسایت‌های منتخب استان اصفهان با مدل بریل‌ها. فصلنامه علمی پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیایی ایران، سال هجدهم، شماره ۶۴.
  18. کوزه­گر کالجی، ل، نوروزی، ع.، گردشگری هنری به مثابه رهیافتی نوین در جذب گردشگران،جغرافیا و روابط انسانی، 5(2)، 120-134.
  19. مختاری، د.، ارزیابی توانمندی اکوتوریسمی مکان­های ژئومورفیکی حوضه­ی آبریز آسیاب خرابه در شمال­غرب ایران به روش پرالونگ، فصلنامه­ی جغرافیا و توسعه، 18: 31.
  20. مقصودی، م.، گنجائیان، ح.، فریدونی کردستانی، م.، ابراهیمی، ع. ۱۳۹۶. ارزیابی و پهنه‌بندی مناطق مستعد توسعه ژئوسایت‌ها در شهرستان مریوان با استفاده از روش‌های جم، فاسیلوس و کوبالیکوا. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی پژوهشی، سال پانزدهم، شماره ۵۷.
  21. یمانی،م.، عظیمی­راد، ص.، باقری، س.، بررسی قابلیت­های ژئوتوریسمی ژئومورفوسایت­های منطقه سیمره. فصلنامه جغرافیا و پایداری محیطی. 2: 88-69 .

 

  1. Adolfo Quesada, R. Lidia Torres, B. Maynor, A. Manuel Rodríguez, M. Gema Velázquez, E. Catalina Espinosa, V. Jaime, T. Hugo Rodríguez, B (2021). Geodiversity, Geoconservation, and Geotourism in Central America.
  2. Asghari Saraskanroud, S. Esfandiari Darabad, F. Mohammadnejad, V. Zeinali, B (2014). Assessing the geotourism capability of Zahak area of Hashtrood city. Geography and Urban-Regional Planning. 4(13):69-82.
  3. D, Valdati, D. Ilies. (2005). the Contribution ofGeomorphologic Mapping to Environmental Tourism in Protected Areas: Examples from the Apennines of Modena (Northern Italy), Revista degeomorfologie, 7(2005), pp: 91–106.
  4. L, A. Nedela (2010). Analysis of some representative geomorphosites in the Bucegi Mountains: between scientific evaluation and tourist perception, Journal of Area, 406-416.
  5. L, Alexandru. N, Robert. D. (2011). Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras mountains- Carpathians, Romania), International Journal of the Physical Sciences, 6(5):1161-1168.
  6. P, Chinoi.A, Piacentini.D and Valdati. J. (2008). Management of Geomorphosites in hight tourist vocation area: an example of geo-hiking maps in the Alp di fanes(natural park of fanes-senes-braies,Italian dolomites),Geo Journal if tourism and Geosites,2(2): 106-117.
  7. Doniz-Paez. J, R.B.Ramirez, E.G. Cardenas, C.G. Martian, E.E. Lahoz.(2011). Geomorph Sites and Geo Tourism in Volcanic Landscape : The example of La Corona Del Lajal Cinder Cone (E1 Hierro, Canary Islands, Spain), Geo Journal of Tourism and Geo Sites, 2(8),PP: 185-197.
  8. Feuillet, T & Sourp, E (2011); Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park(France): Assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites; Geoheritage, V 3, pp 151–162.
  9. Ghasemi, Y.j, A. Ardebil, L. Karimdoust. Shahriyar, (2010): Identification of Some of the Geotourism Sites in Iran, World Applied Sciences Journal 11(11) pp: 1342-1347.
  10. Gricelda Herrera, F. Karla, E. Carlos Mora, F. Paúl Carrión, M. Edgar, B (2021). Evaluation of a Paleontological Museum as Geosite and Base for Geotourism. 1208–1227.
  11. Keijan, X. Wenhui, W (2022). Geoparks and Geotourism in China a Sustainable Approach to Geoheritage Conservation and local Development – A Review. Land 2022.
  12. Khodani, M. Peta, TH. Liewellyn, L (2020). Developing a scale for Measuring Influential Factors towards Geotourism Development. Independent Research Journal in the Management Sciences.
  13. Khodani, M. Peta, TH. Liewellyn, L (2021). A Methodology for Examining Geotourism Potential at the Kruger National Park, South Africa. Geojournal of Tourism and Geosites. 209-217.
  14. E, T. Piacentini, G. Esposito. (2011). Geomorpho Sites and Geo Tourism in the Parks of the Abruzzo Region (Central Italy), Geoheritage, 3, PP: 233–251.
  15. F, M. El Wartiti, M. Zahrauoi, S. Dabi. (2010). GeomorphoSite Valorization a View to Sustainable Development: Case of Ait hajji, OuedBoulahmayil valley, Central Morocco, Present environment and sustainable development, NR, PP: 129- 136.
  16. M,Sandra. P. (2008). Geomorphosites and Geotourism, Rev. Geogr.Academica 2(1): 5-9.
  17. Panniza, M, Piacent, S. (1993). Geomorphological Assets Evaluation- in: Zeitschrift fur Geomorphologie, N, F, Suppl,Bd, 87,13-18.
  18. Pereira, P, Pereira,D, Caetano Alves, M. (2007). Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park.GeoActa, Special Publication 1: 170-181.
  19. Rafael Altoe, A. Kátia Leite, M. Wellington Francisco, S (2022). New Approach on the Quantitative Assessment of Geotouristic Potential: A Case Study in the Northern Area of the Rio De Janeiro Cliffs and Lagoons Geopark Project.
  20. Reisigner, Y. Michael, N. Hayes, J (2019). Destination Competitiveness from a tourist Perspective A case of the United Arab Emirates. International Journal of Tourism Research. 21(2), 259-279.
  21. E, G. Regolini, L. Kozlik, S. Benedetti. (2009), Assessment and Promotion of Cultural Geomorph Sites. In the Trient Valley(Switzerland), Mem. Descr.Carta Geol. LXXXVII , PP:181-189.
  22. E, Georgia. F, Lenka. K, Cristian. S.(2007). A method for assessing scientific and additional values of geomorphosites, Geographica Helvetica, jg, 62: 148-158.
  23. E. (2004).Geotopes, geo(morpho) sites et paysagesgeomorphologiques, in: Reynard, E. & J-p. Pralong (eds): PaysagesGeomorphologiques, Travaux e Geographic, 123 – 136.
  24. S. M, Sharifikia, Gh. Zare. (2011). Assessment potential Geomorphotourist Based on Pralong method Case Study: Darab Township, Journal of Arid regions geographic studies, 73-91.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 بهمن 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار