ارزیابی توانمندی های ژئوتوریسمی شهرستان دماوند با استفاده از روش های زوروس و کامنسکو

محمدیان, کلثوم; جاودانی, مهناز

ارزیابی توانمندی های ژئوتوریسمی شهرستان دماوند با استفاده از روش های زوروس و کامنسکو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه پیام نور، واحد سنندج

² دانشگاه فردوسی

چکیده

ژئوتوریسم به‌عنوان یکی از ارکان گردشگری، نقش مهمی در توسعه اقتصادی مناطق دارد. شهرستان دماوند به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های جنوبی البرز و وضعیت هیدرواقلیمی و همچنین موقعیت سیاسی (نزدیکی به شهر تهران) که دارد، پتانسیل بالایی جهت اهداف توسعه ژئوتوریسم دارد و به همین دلیل در این پژوهش به ارزیابی توانمندی‌های ژئوتوریسمی این شهرستان پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای روش‌های توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش از اطلاعات کتابخانه‌ای، اطلاعات بدست آمده از بازدیدهای میدانی، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و لایه‌های مختلف اطلاعاتی، به‌عنوان داده‌های تحقیق استفاده شده است. همچنین در این پژوهش از روش‌های زوروس و کامنسکو جهت ارزیابی ژئوسایت‌ها استفاده شده است. این پژوهش در دو مرحله کلی انجام شده است که در مرحله اول، ژئوسایت‌های مستعد شهرستان دماوند شناسایی شده است و در مرحله دوم نیز با استفاده از روش‌های زوروس و کامنسکو به ارزیابی آن‌ها پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله از روش زوروس، ژئوسایت دره کیلان با 68 امتیاز دارای بالاترین امتیاز بوده است و در روش کامنسکو، ژئوسایت دشت مشا با 68 امتیاز دارای بالاترین امتیاز بوده است. در مجموع نتایج حاصله از دو روش (میانگین امتیاز) نشان داده است که دره کیلان و دشت مشا با میانگین 5/67 امتیاز، دارای بالاترین امتیاز هستند و به-عنوان باارزش‌ترین ژئوسایت‌های شهرستان دماوند محسوب می‌شوند. بعد از این ژئوسایت‌ها، ژئوسایت‌های دریاچه‌های تار و هویر و سایت پرواز چنار شرق با میانگین 5/65 امتیاز، دارای بالاترین امتیاز هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

گردشگری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of geotourism capabilities of Damavand County Using Zouros and Comanescu methods

نویسندگان [English]

Kolsum Mohammadian ¹
mahnaz javdani ²

¹ Payam Noor University, Sanandaj branch

² Ferdosi University

چکیده [English]

As one of the pillars of tourism, geotourism plays an important role in the economic development of regions. Due to its location in the southern slopes of Alborz and its hydro-climatic situation as well as its political position (close to Tehran), Damavand County has a high potential for the development of geotourism, and for this reason, in this research, the geotourism capabilities of this city are evaluated. Been paid. This research is based on descriptive-analytical methods. In this research, library information, information obtained from field visits, a 30-meter high digital model, and different layers of information have been used as research data. Also, in this research, Zouros and Comanescu methods have been used to evaluate geosites. This research has been done in two general stages, in the first stage, the susceptible geosites of Damavand city have been identified, and in the second stage, they have been evaluated using the Zouros and Comanescu methods. Based on the results of the Zouros method, the Keilan Valley geosite has the highest score with 68 points, and the Masha plain geosite has the highest score with 68 points in the Comanescu method. In total, the results of two methods (average points) have shown that Keilan Valley and Masha plain have the highest points with an average of 67.5 points and are considered as the most valuable geosites of Damavand County. After these geosites, the geosites of Tar and Huyer lakes and Chenar flight site have the highest points with an average of 65.5 points.

کلیدواژه‌ها [English]

Geotourism
Damavand County
Zouros method
Comanescu method

مراجع

بابلیموخر، حمید؛ رامشت، محمدحسین (۱۳۹۸)، ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی منطقۀ تشان شهرستان بهبهان بر اساس روش پرالونگ به‌منظور دستیابی به توسعۀ پایدار، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال ۱۲، شماره ۴۳، صص ۷۰-۵۳.
جعفری، غلامحسن؛ طاهرخانی، محمد؛ رضایی، خدیجه (1399)، ارزیابی ژئوتوریسم حوضه آبریز قزلاوزن بر اساس روش فاسیلاس، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 20، شماره 59، صص 79-59.
رستمی فتحآبادی، محمد؛ گنجائیان، حمید (1401)، ژئوتوریسم با تأکید بر توان ژئوتوریسمی ایران، نشر انتخاب، 114 صفحه.
سلمانی، محمد؛ فرجی سبکبار، حسنعلی؛ ناظمی، محمد؛ اروجی، حسن (1394)، ارزیابی توانمندی‌ها و کاربری‌های ژئومورفوسایتها (مطالعه موردی: ژئومورفوسایتهای شهرستان طبس)، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 91، صص 177 –
قربانی، رسول؛ زادولی خواجه، فاطمه؛ زادولی خواجه، شاهرخ (1393)، ارزیابی اثرات منفی توسعه گردشگری بر روستاهای جاذب جمعیت (نمونه موردی: روستا کندوان، شهرستان اسکو)، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال 4، شماره 15، صص 118-103.
کوزهگرکالجی، لطفعلی؛ نوروزی، علی (1401)، گردشگری هنری به مثابه رهیافتی نوین در جذب گردشگران، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره 5، شماره 2، صص 134-120.
مرکز آمار ایران (1395)، گزارش جمعیتی شهرستانهای استان تهران، شهرستان دماوند.
مقصودی، مهران؛ گنجائیان، حمید؛ ابراهیمی، عطرین؛ عبدالملکی، میلاد (1398)، شناسایی و ارزیابی پیش ژئوسایتهای استان زنجان و ارزیابی تأثیر آن بر توسعه گردشگری پایدار، مجله مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 14، شماره 48، صص 178-149.
مقصودی، مهران؛ گنجائیان، حمید؛ فریدونی کردستانی، مژده؛ ابراهیمی، عطرین (1397)، ارزیابی و پهنهبندی مناطق مستعد توسعه ژئوسایتها در شهرستان مریوان با استفاده از روشهای جم، فاسیلوس و کوبالیکوا، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال 15، شماره 57، صص ۶۸-۴۹.
نکوئی صدری، بهرام (1389)، مبانی زمین گردشگری (با تأکید بر ایران)، انتشارات سمت.
Bollobani, E., Uruci, R., 2019. Geotourism potentials of the National Park “Mali i Tomorrit”, International Journal of Geoheritage and Parks, 7 (1), pp: 15-23.
Bouzekraoui, H., Barakat, A., Touhami, F., Mouaddine, A., & Youssi, M., 2017. Inventory and assessment of geomorphosites forgeotourism development: a case study of BouOulli valley. Journal of AREA, 4, 145-158.
Comanescu, L., Nedelea, A., Dobre, R., 2012. Evaluation of geomorpho- sites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania). International Journal of the Physical Sciences 6. pp: 1161-1168.
Da Silva, M. L., Do Nascimento, M. A., Mansur, K. L., 2019. Quantitative Assessments of Geodiversity in the Area of the Seridó Geopark Project, Northeast Brazil: Grid and Centroid Analysis, Geoheritage, 11, pp: 1177–1186.
Ferreira, A. R. R., Lobo, H. A. S., Perinotto. A. J., 2019. Inventory and Quantification of Geosites in the State Tourist Park of Alto Ribeira (PETAR, São Paulo State, Brazil), Geoheritage, 11, pp: 783-792.
Francesca Romana. L., Vittorio. A., Roberto. B., Alberto. C., Nicola. L., 2011. Landscapes and IVine Production Areas. A Geomorphological Herituge, Geoheritage, 3: pp: 221-232.
Henriques, M. H., Reis R. P., Brilha, J., Mota, T., 2011. Geoconservation as an Emerging Geoscience; Geoheritage, 3, pp: 117–12.
Kubalíkova, L. 2019. Assessing Geotourism Resources on a Local Level: A Case Study from Southern Moravia (CzechRepublic), Resources, 8 (3).
Ozsahin, E. 2017. Geodiversity assessment in the Ganos (Isıklar) Mount (NW Turkey). Environmental Earth Sciences, 76 (271), pp: 151–162.
Warowna, J., Zgłobicki, W., Gajek, G., Telecka, M., Kołodyńska, R., Zieliński, P. 2014. Geomorphosite Assessment in the Proposed Geopark Vistula River Gap (Poland), Quaestions Geographicae, 33, pp: 173-181.
Zouros, N., 2007. Geomorfosite assessment and management in procted areas of Greece: Case study of the Lesvos is land costal geomorphosites. Geographica Helvetica 62 (3), pp: 169-80.