واکاوی نقش گردشگری بر توسعه روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی‌، دانشکده علوم اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

چکیده

تنوع ابعاد و پیچیدگی‌های صنعت گردشگری متناسب با مناطق جغرافیایی، زمینه‌های ویژه‌ای برای برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری می‌طلبد. گردشگری روستایی در واقع بخشی از بازار گردشگری بوده که می‌توان آن را ابزار مهمـی بـرای توسعه اقتصادی- اجتماعی و اکولوژیکی جوامع روستایی قلمداد کرد. توسعه گردشگری روستایی می‌تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان و در نهایت توسعه کشور به طور اعم و توسعه روستایی به طور اخص داشته باشد‌. هدف پژوهش حاضر واکاوی نقش گردشگری بر توسعه روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه می‌باشد. ماهیت پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی- تحلیلی می باشد. نمونه آماری پژوهش 320 نفر از سرپرستان خانوار پنج روستای هدف گردشگری شهرستان پاوه شامل؛ شمشیر، داریان، خانقاه، دشه و هجیج می‌باشد. نحوه‌ی توزیع پرسشنامه در میان سرپرستان خانوار‌ها تصادفی ساده می‌باشد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد گردشگری توانسته در سطح مطلوبی بر در‌آمد و اشتغال در توسعه روستا تأثیر داشته باشد و در سطح متوسطی بر تحولات فرهنگی، تغییرات کالبدی – فضائی و تعاملات اجتماعی تاثیر داشته است، اما در شاخص‌ زیست محیطی سرپرستان خانوار تأثیر توسعه گردشگری را منفی و کمتر از مطلوبیت عددی ارزیابی کرده‌اند. اولویت‌بندی مؤثرین‌ شاخص‌ها در تأثیر گردشگری بر توسعه روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه نشان می‌دهد؛ شاخص در‌آمد و اشتغال بیشترین اهمیت را دارد. شاخص تحولات فرهنگی در رتبه دوم، شاخص تغییرات کالبدی – فضائی در رتبه سوم‌، شاخص تعاملات اجتماعی در رتبه چهارم و نهایتاً شاخص زیست محیطی در رتبه آخر و کم اهمیت‌ترین می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the role of tourism on the development of tourism target villages in Paveh city

نویسندگان [English]

  • Arastoo Yari hesar 1
  • chnour mohammadi 2
1 associated professor of Geography and rural planning at university of mohaghegh ardabili
2 Ph.D student of Mohaghegh Ardabil University, Faculty of Social Sciences, Department of Geography and Urban Planning, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

The variety of dimensions and complexities of the tourism industry according to the geographical regions require special fields for tourism planning and management. Rural tourism is actually a part of the tourism market, which can beconsidered an important tool for the economic-social and ecological development of rural communities. The development ofruraltourismcan play an important role in revitalizing thevillages, creating employment and income for the villagers, and ultimately the development of the country in general and rural development in particular. The aim of the present research is to analyze the role of tourism on the development of tourism target villages in Paveh city. The nature of the research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of the method. The statistical sample of the research is 320 heads of households in five villages targeted for tourism inPaveh city, including; It isShamshir, Darian, Khanqah, Deshe and Hajij. The method of distribution of the questionnaire among heads of households issimple and random. SPSS softwarewas used for data analysis. The results show that tourism has been able to have a good level of influence on income and employment in the development of the village, and has had a medium level of influence on cultural changes physical-spatial changes and social interactions, However in the environmental index, household heads have evaluated the impact of tourism development as negative and less thanthe numerical desirability. The prioritizationof the most effective indicators in the impact of tourism on the development of tourism target villages in Paveh city shows;The indexof income andemployment is the most important. The index of cultural changes is in the second rank, theindex of physical-spatial changes is in the third rank, the index of social interactions is in thefourthrank of importance and finally the environmental index is in the last and least important rank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • rural development
  • target villages for tourism
  • Paveh city

مراجع

  • آذرخش، سکینه و عینالی، جمشید (­1401)، تحلیلی بر عوامل مؤثر در رقابت­پذیری اقتصادی مقاصد گردشگری روستایی، مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای اقتصادی، دوره 3، شماره 8، صص83-68.
  • اکبر­پور سر­اسکانرود، محمد؛ رحیمی، محسن و محمدی، فاضل (۱۳۹۰)، سنجش تأثیرات گسترش گردشگری بر ابعاد توسعه پایدار مطالعه موردی: شهرستان هشترود، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال اول، شماره سوم، صص 104- 93.
  • ابراهیمی دهکردی، امین (1398)، ارزیابی اقتصاد گردشگری در روستاهای مازندران (مطالعه موردی دهستان ناتل کنار علیا از بخش مرکزی شهرستان نور)، فصلنامه جغرفیایی فضای گردشگری، دوره 8، شماره 30، صص 32-19.
  • بلوچی، عثمان و خراسانی، محمد امین ( 1392)، تحلیل نقش گردشگری در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی: ناحیه گرگان، شهرستان نیکشهر، فصلنامه علمی - پژوهشی نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شماره سوم، صص 112-91.
  • توکلی، مرتضی؛ کیانی­، اکبر و هدایتی­، صلاح (1389)، تأثیر مناطق نمونه گردشگری در محرومیت­زدایی از دیدگاه اجتماعات محلی (مطالعه موردی: منطقه اورامان تخت کردستان)، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای­، سال دوم­، شماره ششم، صص94- 73.
  • تقی­زاد فانید، ابوالقاسم­ و قدسی، پیمان (1400)، مدل MCDM برای انتخاب روستای هدف گردشگری بر اساس روش­های SWARA و ARAS (مطالعه موردی: شهرستان پاوه)، فصلنامه چشم­انداز مطالعات شهری و روستایی، دوره 2، شماره 6، صص 75-56.
  • ترصدی، ساسان (1394)، نقش زیرساخت­ها و امکانات گردشگری در توسعه فعالیت گردشگری (غرب گیلان)، پایان­نامه کارشناسی ارشد گرایش برنامه­ریزی منطقه­ای، راهنما دکتر نصرالله مولایی هشجین، ­گروه شهرسازی، دانشگاه گیلان.
  • جوان، فرهاد؛ افراخته­، حسن و ریاحی، وحید (1398)، تحلیل فضایی اثرات گردشگری بر تحولات کالبدی سکونتگاه­های روستایی شهرستان رضوان شهر، نشریه علمی - پژوهشی برنامه­ریزی توسعه کالبدی، سال چهارم، شماره ۱، صص ۷۰-۵۷.
  • حبیبی کوشکوهی­، حسن؛ منشی­زاده، رحمت­الله و ­رضویان، محمدتقی (1400)، بررسی وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه روستایی مطالعه موردی روستاهای شهرستان­های املش و رودسر، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال یازدهم، شماره 39، صص 239-160.
  • حسام، مهدی؛ رضوانی، محمدرضا؛ فرجی سبکبار، حسنعلی و باستانی، سوسن (1395)، سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دورۀ 48، شماره ۴، صص 616-603.
  • رهایی، حسن؛ استعلاجی، علیرضا، رنجبر، محسن و شریعت پناهی ، مجید ولی (1398)، نقش گردشگری کویری در توسعه روستایی مطالعه موردی شهرستان گرمسار، نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال دوازدهم، شماره اول، 26-1.
  • صفری علی اکبری، مسعود و صادقی، حجت­الله (1401)، تحلیل چالش­ها و راهبردهای توسعه گردشگری نواحی روستایی، مورد پژوهی روستاهای پیرامون سد داریان در شهرستان پاوه، فصلنامه علمی برنامه­ریزی منطقه­ای، سال ۱۲، شماره ۴۸، صص 220- 205.
  • قادرمرزی، حامد؛ جمینی، داود و جمشیدی، علیرضا (1394)، واکاوی اثرات گردشگری بر توسعه نواحی روستایی مورد: روستای قوری قلعه­، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره ۴، صص 127-111.
  • کردلو، ایوب و احمدی، کوروش (1399)، بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری)، جغرافیا و روابط انسانی­، دوره ۳، شماره ۲، صص 317-298.
  • موسی رضایی، مریم و ابراهیمی، فاطمه (­1397)، تحلیلی بر نقش گردشگری روستایی در ارتقاء شاخص­های توسعه (مطالعه موردی استان چهار محال و بختیاری، سکونتگاه­های روستایی شیخ علیخان و چمن گلی)، پژوهش­های مکانی و فضایی، سال دوم، شماره­­ی سوم، صص 111- 94.
  • مرادی مسیحی، واراز و قاسمی، علی (1393)، نقش گردشگری در توسعه اقتصادی سکونتگاه­های روستایی شهرستان بهشهر، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره 2، صص 124-10.
  • Butler, W (2002): Ecotourism-Hasid achieved Maturity or HAS The Bubble Burst Pacific Rim Tourism 2000, New Zealand, p256.
  • Amir, A. F., Abd Ghapar, A., Jamal, S. A., & Ahmad, K. N. (2015). Sustainable tourism development: A study on community resilience for rural tourism in Malaysia. Procedia-social and behavioral sciences, 168, 116-122.
  • Lee, C. C., & Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels. Tourism management, 29(1), 180-192.‏
  • Lee, T. H., & Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability. Tourism Management, 70, 368-380.
  • Lanza,Myriam and other(2003): Analyzing Heritage Resources for Urban Tourism in European Cities, in contemporary Issues in Tourism development, Routledge.
  • Liu, S. (2019). Development Model and Spatial Reconstruction of Rural Tourism in Hainan from the Perspective of Agricultural Sustainable Development. Revista De La Facultad De Agronomia De La Universidad Del Zulia, 36(2), 262-272.‏
  • Nepal S.K. (2007) Tourism and Rural Settlements Nepal’s Annapurna Region, Annals of Tourism Research, Vol. 34, No. 4, pp. 855–875.
  • Tou, H. J., Noer, M., Helmi, H., & Lenggogeni, S. (2022). Local Wisdom in Spatial Planning for Rural Tourism Development. Local Wisdom in Spatial Planning for Rural Tourism Development.‏
  • Vesić, M., Savić, M., Pavlović, S., & Bolović, J. (2022). Sustainability-focused rural tourism development in Western Serbia. Glasnik Srpskog geografskog drustva, 102(1), 87-106.‏

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار