شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی پارک‌های بانوان استان خوزستان با تأکید بر فعالیت بدنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

پارک‌ها و فضاهای سبز، به‌عنوان مهمترین منابع فیزیکی در راستای ترویج فعالیت‌بدنی در میان اقشار مختلف جامعه می‌باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی پارک‌های بانوان استان خوزستان دارای رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) می‌باشد. در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت 15 خبره و تحلیل محتوا استفاده شد. روش نمونه‌گیری انتخاب خبرگان در پژوهش به‌صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انجام شد. در مرحله کمی؛ پرسشنامه محقق‌ساخته، جهت تأیید عوامل شناسایی شده در بخش کیفی طراحی و اعتباریابی و در بین مراجعه‌کنندگان پارک‌های بانوان استان پخش و در نهایت 341 پرسشنامه بصورت حضوری و الکترونیکی جمع‌آوری شد. در این بخش به منظور بررسی داده‌ها از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج این تحقیق در فاز کیفی، شامل شناسایی شش عامل اصلی (عوامل امنیتی، عوامل زیست محیطی، تعاملات اجتماعی و فرهنگی، عوامل کالبدی و زیبایی، عوامل ورزشی و سلامتی و عوامل انسانی) در اثربخشی بهتر پارک‌های بانوان استان بود. در بخش کمی تمامی بارهای عاملی گویه‌ها از 4/0 بیشتر بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین مقدار t بدست آمده برای تمام گویه‌ها بیش از 96/1 است که حاکی از تاثیر معنادار تمام گویه‌ها در سطح اطمینان 95/0 داشت. با توجه به شرایط جغرافیایی استان پیشنهاد می‌شود مسئولین شهری و ورزشی با تکیه به نتایج پژوهش حاضر؛ نگاه ویژه‌ای نسبت به موضوع توسعه‌ی پارک‌های بانوان با رویکرد ورزشی داشته باشند تا از این طریق موجبات جامعه‌ای سالم و رشد شهروندان در ابعاد ورزشی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Factors affecting the effectiveness of women's parks in Khuzestan province with an emphasis on physical activity

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Nahid Shetab Bushehri 1
  • maryam karimi 2
  • Esamaeel Veisia 2
  • Tahereh Azmsha 2
1 Associate Professorin in Sport Management Department, Faculty Of Sport Sciences,Shahid Chamran University Of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Assistant Professor in Sport Management Department, Faculty Of Sport Sciences,Shahid Chamran University Of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Parks and green spaces are the most important physical resources in order to promote physical activity among different strata of society. The current research aims to identify the factors affecting the effectiveness of women's parks in Khuzestan province with a mixed (qualitative-quantitative) approach. In the qualitative phase, a semi-structured interview with the participation of 15 experts and content analysis was used. The sampling method of choosing experts in the research was done in a purposeful way and by snowball method. in the quantitative stage; The researcher-made questionnaire was designed and validated in order to confirm the factors identified in the qualitative section and was distributed among the visitors of women's parks in the province, and finally 341 questionnaires were collected in person and electronically. In this section, in order to check the data, structural equations using partial least squares method were used. The results of this research in the qualitative phase included the identification of six main factors (security factors, environmental factors, social and cultural interactions, physical and beauty factors, sports and health factors, and human factors) in the better effectiveness of women's parks in the province. In the quantitative part, all factor loadings of the items were greater than 0.4, which indicated the appropriateness of this criterion. Also, the t value obtained for all items is more than 1.96, which indicates the significant effect of all items at the confidence level of 0.95. According to the geographical conditions of the province, it is suggested that city and sports officials, relying on the results of the present research; They should have a special view on the development of women's parks with a sports approach in order to provide the means for a healthy society and the growth of citizens in sports, cultural and social dimensions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's park
  • physical activity
  • content analysis
  • Khuzestan province

مراجع

  • آذر، ع و جهانیان، س (1395). مبانی پژوهش ترکیبی: تلفیق رویکردهای کمی و کیفی. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی. چاپ اول. ص 63.
  • بهزادی منش، شیوا (1400). بررسی نیازها، خواسته ها و میزان رضایتمندی زنان از پارک های بانوان مطالعه موردی: بوستان بانوان اراک، ششمین همایش یافته های نوین در علوم کشاورزی، محیط زیست و منابع طبیعی، جیرفت. صص 42-33
  • ترکمانی قره­ورن، علی (1399). مکان­یابی پارک بانوان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی، نمونه موردی: شهر شریفیه)، اولین کنفرانی ملی فناوری­های نوین در مهندسی معماری و شهرسازی ایران، تهران، صص 82-67.
  • جامی اودول، مریم، یزدانی، محمد حسن، اصغری زمانی، اکبر (1402). تحلیل نقش حق زنان به شهر بر مبنای جدایی­گزینی­جنسیتی(مورد مطالعه: پارک بانوان شهر اردبیل). جغرافیا و روابط انسانی، دوره 6 ، شماره 1 ، صص 288-260.
  • جلیسه، س؛ جعفری نیا، س؛ خیراندیش، م و حسن پور، ت (1398). طراحی الگوی مـدیریت منـابع شـبکه در حاکمیـت شبکه­ای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. سیاستگذاری عمومی، 5 (3) صص 139-113.
  • ﺣﺎﺟﻲﺯﺍﺩﻩ، ا ﻭﺍﺻﻐﺮﻱ، م (1390). روش­ها و ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺑﺎ نگاه ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﻋﻠـﻮﻡ زیستی ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷـﺘﻲ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮﺍﻩ ﺭﺍﻫﻨﻤـﺎﻱ SPSS، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺟﻬﺎد دانشگاهی ﺗﺒﺮﻳﺰ.
  • حامی، احمد، فهام، الهام (۱۳۹۶). توسعه کالبدی پارک های بانوان بر اساس الویت سنجی انگیزشی (پارک بانوان شهر سهند)، نشریه علمی پژوهشی برنامه­ریزی توسعه کالبدی، سال دوم شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶ صص 56-65.
  • حبیبی، میترا، علی­پور شجاعی، فرشته (۱۳۹۳). بررسی تطبیقی فضاهای عمومی ویژه زنان با فضاهای عمومی شهری در میزان پاسخگویی به نیازهای بانوان، نشریه هنرهای زیبا ـ معماری شهرسازی، دوره ۲0، شماره ۱، صص ۱۷-۳۰، تهران.
  • حبیبی، لیلا؛ عامر، نیک پور (1396). واکاوی نگرش زنان نسبت به شکل گیری فضاهای گردشگری-فراغتی مخصوص بانوان، مطالعه موردی: پارک بانوان شهر آمل. برنامه ریزی و توسعه گردشگری تابستان. شماره 21 علمی-پژوهشی. صص 96 تا 115
  • حسینی، سید هادی، سمیعی پور، داوود (1394). تحلیل تطبیقی رضایتمندی زنان از پارک های شهری پارک بانوان حجاب و پارک مختلط ملت ، مشهد)، نشریه مطالعات اجتماعی، روانشناسی زنان، سال 13، شماره 3، پاییز. صص 76-43.
  • حیدری رحیم ، حاضری صفیه، روستایی شهریور، آربونی زهرا (1395). ارزیابی تناسب عملکردی پارک­های بانوان با استفاده از مدل AHP (نمونه موردی: کلا­ن­شهر تبریز). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال سوم، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۹۲، صص ۲۱-34.
  • خرم، بهاره، صحرائی نژاد، نسیم، کافی، محسن (1400) طراحی پارک ورزشی در شهر همدان با کاربست رویکرد توسعه نشاط اجتماعی شهری. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. 23. 4. صص 214-201.
  • دادرسی سیسی، عیسی و خدمتی، زینب و نصرالهی حسینی ئی، محدثه (1400). کیفیت سنجی پارک­ها به عنوان بخشی از فضاهای شهری، کنفرانس ملی معماری، عمران، شهرسازی و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب، تبریز.
  • داوودی، ع.، و رضازاده، آ. (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار پی ال اس تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • رحمانی قصبه، محمد و اقتصاد، مهسا (1397)، طراحی پارک بانوان با رویکرد تجلیل از مشاهیر میبد،کنفرانس عمران,معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام،تبریز.
  • رفیعیان، مجتبی، خدایی، زهرا (1388). بررسی شاخص ها و معیارهای موثر بر رضایتمندی شهروندان از فضاهای عمومی شهری، فصلمامه راهبرد، سال ۱۸، شماره ۵۳، زمستان ۱۳۸۸، صص ۲۴۸-۲۲۷ .
  • رفیعیان، مجتبی، خدایی، زهرا (1388). بررسی شاخص ها و معیارهای موثر بر رضایتمندی شهروندان از فضاهای عمومی شهری، فصلمامه راهبرد، سال ۱۸، شماره ۵۳، زمستان ۱۳۸۸، صص ۲۴۸-۲۲۷ .
  • رفیعیان، مجتبی، سیفایی، مهسا (1384). فضاهای عمومی شهری؛ بازنگری و ارزیابی کیفی، نشریه­هنرهای زیبا، شماره ۲۳، صص ۴۲-۳5.
  • زارعی، ع. فیض، د. و رضایی راد، م. (1395). ارائه مدل عوامل موثر بر اجرای یکپارچه آمیخته بازاریابی اجتماعی در حوزه سلامت. مدیریت سلامت. 19( 16) 20-30.
  • ساکی، زهرا (1401). ارزیابی و سنجش عوامل امنیت زنان در پارک های شهری با تاکید بر امنیت محیطی (مورد مطالعه پارک علامه اهواز).، جغرافیا و روابط انسانی، دوره 5 ، شماره 3 ، صص 259-282.
  • سبحانی، اقبال. قاسمیان، بهاره. تهرانی، مهناز. (1391). "ارزیابی شاخص های ایمنی پارک های شهری مطالعه موردی: منطقه 3سنندج"، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.
  • سلطانی، مهرداد (1386). شکل‌گیری بوستان‌های شهری در دوره معاصر: گذر از مفهوم باغ به پارک. نشریه باغ نظر. شماره 8، صص 48-58.
  • قدرت­نما، اکبر (1396). طراحی مدل عوامل تبیین­کننده فعالیت­بدنی شهروندان در پارک­های شهر اهواز. رساله دکتری. دانشگاه شهید چمران اهواز. دانشکده علوم ورزشی.36ص
  • قربانی، رسول (1387). ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز با استفاده از روش سرانه/ پارک و روش بافرینگ. نشریه صفه. شماره 47، صص 109-120.
  • کمالی، ی (1395). روش شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات سیاستگذاری عمومی. پژوهش سیاستگذاری عمومی، 4 (2).
  • کاظمی، سارا. کرمی، محسن. (1395)" بررسی توسعه ورزش های تفریحی و همگانی در پارک های شهر تهران(مطالعه موردی: منطقه 1) ". نخستین کنفرانس بین المللی مدیریت ورزشی، شیراز
  • گلی، علی، اجاری، یاسمن، قاسم زاده، بهنام (۱۳۹2). ارزیابی نگرش جنسیتی در طراحی فضاهای شهری (مطالعه موردی: پارک بانوان شمس تبریزی)، نشریه زن در توسعه و سیاست، دوره 11، شماره 2، صص 188-171.
  • محرم زاده، مهرداد. محمدی، میترا. صیادی، محمدامین. وحدانی، محسن. (1394). " تحلیل عوامل موثر بر کاربری مسیرهای تندرستی نقاط مختلف شهر ارومیه (با تاکید بر استفاده از دستگاه های بدنسازی پارک ها"، پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، دوره 5، شماره 10، صص: 71 -81.
  • محمودی، نرگس، الیاسی، ابراهیم (1399). بررسی مفهومی پارک بانوان با رویکرد روانشناسی محیطی. جغرافیا و روابط انسانی، دوره 3 ، شماره 1 ، صص330-314.
  • معقول، محمد امین. شریفیان، اسماعیل. سلطانی نژاد، سلمان. (1390)."ارزیابی وضعیت شاخص های مطلوبیت ایستگاه های تندرستی از دیدگاه شهروندان"، مجموعه مقالات ششمین همایش ملی دانشجویان تربیت بدنی و علوم ورزشی ایران، پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزش، تهران
  • معمار، متینا (1392). بررسی امکانات پارک‌های شهری در راستای شناسایی علل مراجعه به آن‌ (نمونه موردی: پارک ملت مشهد). پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری. مشهد.
  • هاشمی تیله نویی، ملیحه، میرغلامی، مرتضی، رفیعیان، مجتبی (1392). سنجش رضایتمندی زنان از پارک­های بانوان (مطالعه موردی پارک­های بانوان تبریز)، مجله هویت شهر، شماره ۱۹، سال هشتم، پاییز 1391. صص 62-49.
  • همتی، عیسی(1395). سنجش میزان رضایتمندی شهروندان شهر صیدون از پارک­ها و فضای­سبز­شهری، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم­زمین.
  • وحدت جناقر، وحید، اخوان راد، سارا، حسامیان، پریناز (1401). ارزیابی کیفیت خدمات و اوقات فراغت پارک بانوان مطالعه موردی: پارک بانوان شهر اردبیل. فصلنامه علمی تربیت بدنی و علوم ورزشی. سال اول. شماره اول. بهار. صص 89-76.
  • Besenyi, G. M., Kaczynski, A. T., Stanis, S. A. W., Bergstrom, R., Oestman, K. B., & Colabianchi, N. (2016). Sex Differences in the Relationship between Park Proximity and Features and Child and Youth Physical Activity. Children, Youth and Environments, 26(1), 56-84.
  • Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3: 77-101.
  • Cohen-Cline, H., Turkheimer, E., & Duncan, G. E. (2015). Access to green space, physical activity and mental health: a twin study. J Epidemiol Community Health, 69(6), 523-529.
  • Edwards, N., Hooper, P., Knuiman, M., Foster, S., & Giles-Corti, B. (2015). Associations between park features and adolescent park use for physical activity. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 12(1), 21-30Williams, B., Onsman, A., & Brown, T. (2010). Exploratory factor analysis: A five-step guide for novices. Journal of Emergency Primary Health Care (JEPHC), 8(3), 1-13.
  • Hayward, D., Weitzer, W (1984). The public's image of urban parks: Past amenity, present ambivalance, uncertain future. Urban Ecology, 8(3), 243-268.
  • Kaczynski, A. T., Besenyi, G. M., Stanis, S. A. W., Koohsari, M. J., Oestman, K. B., Bergstrom, R., Reis, R. S. (2014). Are park proximity and park features related to park use and park-based physical activity among adults? Variations by multiple socio-demographic characteristics. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 11(146), 0146-4.
  • Kvale, Steinar. (1996). Interviews: An Introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage.p:42-45
  • McCormack, G.R. Rock, M. Toohey, A.M. Hignell, D. (2010). "Characteristics of urban parks associated with park use and physical activity: A review of qualitative research", Journal of Health & Place, Volume 16, Issues ۴, pp: 712-726.
  • Morckel, V., & Terzano, K. (2014). The influence of travel attitudes, commute mode choice, and perceived neighborhood characteristics on physical activity. Journal of Physical Activity and Health, 11(1), 91-98.
  • Moss, E., Rousseau, D., Parent, S., St-Laurent, D., & Saintonge, J. (1998). Correlates of attachment at school age : Maternal Reported Stress, Mother-child interaction, and behavior problems,. Child development, 69(5), 1390-1405.
  • Schipperijn, J., Bentsen, P., Troelsen, J., Toftager, M., & Stigsdotter, U. K. (2013). Associations between physical activity and characteristics of urban green space. Urban Forestry & Urban Greening, 12(1), 109-116.
  • Shores, K. A., & West, S. T. (2008). The relationship between built park environments and physical activity in four park locations. Journal of public health management and practice, 14(3), 9-16.
  • Takagi, D., Kondo, N., Tsuji, T., & Kondo, K. (2022). Parks/sports facilities in local communities and the onset of functional disability among older adults in Japan: The J-shaped spatial spillover effects. Health & Place, 75, 102801.‏
  • Takagi, D., Kondo, N., Tsuji, T., & Kondo, K. (2022). Parks/sports facilities in local communities and the onset of functional disability among older adults in Japan: The J-shaped spatial spillover effects. Health & Place, 75, 102801.‏
  • Veitch, J., Salmon, J., Abbott, G., Timperio, A., & Sahlqvist, S. (2021). Understanding the impact of the installation of outdoor fitness equipment and a multi-sports court on park visitation and park-based physical activity: A natural experiment. Health & Place, 71, 102662.
  • Veitch, J., Salmon, J., Abbott, G., Timperio, A., & Sahlqvist, S. (2021). Understanding the impact of the installation of outdoor fitness equipment and a multi-sports court on park visitation and park-based physical activity: A natural experiment. Health & Place, 71, 102662.
  • Wang, D., Brown, G., & Liu, Y. (2015). The physical and non-physical factors that influence perceived access to urban parks. Landscape and Urban Planning, 133, 53-66.
  • C. Thwaites, E. (2011). " Managing urban parks ", Journal of parks and recreation adminis tration, Volume 12, Issues 2, pp: 11-24.
  • Witten, K., Hiscock, R., Pearce, J., & Blakely, T. (2008). Neighbourhood access to open spaces and the physical activity of residents. Preventive medicine, 47(3), 299-303.
  • Zhang, H. Chen, B. Sun, Z. Bao, Z. (2013). "Landscape perception and recreation needs in urban green space in Fuyang, Hangzhou, China", journal of urban forestry & urban greening, Volume 12, Issue 1, pp: 44-52.
  • Zhang, Z., Wang, M., Xu, Z., Ye, Y., Chen, S., Pan, Y., & Chen, J. (2021). The influence of Community Sports Parks on residents’ subjective well-being: A case study of Zhuhai City, China. Habitat International, 117, 102439.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 19 شهریور 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار