اولویت‌بندی محله‌های منطقه سه شهر اردبیل بر ‌اساس تاب‌آوری اجتماعی در برابر زلزله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

تاب‌آوری اجتماعی یک فرایند است که شبکه‌ای از ظرفیت‌های سازگاری را به انطباق‌، پس از یک اختلال یا ناسازگاری مرتبط می‌کند و به طور خاص یک پدیده انتزاعی است که از لحاظ فیزیکی موجود نیست. هدف اصلی پژوهش اولویت-بندی محله‌های منطقه سه شهر اردبیل بر‌اساس تاب‌آوری اجتماعی در برابر زلزله می‌باشد که 385 به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده‌ و اطلاعات مـورد نیاز با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و همچنین بررسی‌های میدانی (پرسشنامه) جمع-آوری شده است. میزان پایایی 816/0 بدست آمده که نشان دهنده پایایی خوب آن می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها؛ از روش MEREC جهت وزن‌دهی به شاخص‌ها و روش CODAS برای رتبه‌بندی محله‌ها بر اساس تاب‌آوری اجتماعی استفاده شده است. وضعیت رتبه‌بندی محله‌های منطقه سه نشان می‌دهد؛ محله‌ دو در رتبه اول، محله هفت در رتبه دوم، محله شش در رتبه سوم، محله سه در رتبه چهارم، محله ده در رتبه پنجم، محله نه در رتبه ششم، محله چهار در رتبه هفتم، محله یک در رتبه هشتم، محله هشت در رتبه نهم و نهایتاً محله پنج در رتبه آخر قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Prioritization Neighborhoods of the three region of Ardabil city based on social resilience against earthquake

نویسندگان [English]

  • Abdulrahim Hashemi dizaj 1
  • chnour mohammadi 2
1 Associate professor Department of Economics. Faculty of Social Sciences.University of Mohaghegh Ardabili.Ardabil.Iran.
2 PhD student, geography and urban planning, university of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran
چکیده [English]

Social resilience is a process that which links a network of adaptive capacities to adaptation after a disturbance or incompatibility and specifically, it is an abstract phenomenon that does not exist physically. The main goal of the research is to prioritize Prioritization Neighborhoods of the three region of Ardabil based on social resilience against earthquak‌e which 385 were selected as a statistical sample. The required data and information have been collected using library sources as well as field investigations (questionnaire). The reliability rate is 0.816 which indicates its good reliability. The MEREC method has been used to weight the indicators and the CODAS method has been used to rank neighborhoods based on social resilience. The ranking status of the districts of the third region shows; neighborhood two in the first rank, neighborhood seven in the second rank, neighborhood six in the third rank, neighborhood three in the fourth rank, neighborhood ten in the fifth rank, neighborhood nine in the sixth rank, neighborhood four in the seventh rank, neighborhood one in the eighth rank, neighborhood Eight is in the ninth rank, and finally the Panj neighborhood is in the last rank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social resilience
  • earthquake
  • region three
  • Ardabil city
امیری، علی؛ زارعی، حسین؛ مسعودی­راد، ماندانا و حاتمی­نژاد، حسین (1401)، شناسایی مؤلفه­های اثرگذار بر افزایش میزان تاب­آوری اقتصادی و اجتماعی شهری در مواجهه با بحران زلزله مطالعه موردی: شهرستان بروجرد، فصل­نامه علمی- پژوهشی آمایش محیط، دوره 15، شماره ۵۷، صص 210-189.
اسدامرجی، مرتضی و محمودآبادی، مهدیه (1401)، مدل اولویت­بندی عملگرهای سرویس در معماری سیستم­های حمل و نقل هوشمند شهرهای کشور با بکارگیری الگوی کوداس، فصلنامه علمی پژوهشنامه حمل و نقل سال نوزدهم، دوره چهارم، شماره ٧٣، صص 146-131.
پورمحمدی، محمدرضا؛ هادی، الهام و هادی، الناز (1398)، تبیین ابعاد اجتماعی- اقتصادی تاب­آوری شهری در برابر زلزله مطالعه موردی: منطقه ۴ شهر تبریز، فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره نهم، شماره اول، صص 89-78.
پرویزیان، علی­رضا و ملکی، سعید (1401)، آسیب­پذیری نواحی شهری در برابر خطر وقوع زلزله بر اساس مدل IHWP (مطالعه موردی نواحی منطقه ۶ کلان­شهر اهواز)، آمایش سرزمین، دوره ۱۴، شماره دوم، صص 594-571.
دلشاد، مهدیه؛ طبیبیان، منوچهر و حبیبی، سید محسن (1400)، تحلیل فضایی مؤلفه­های تاب­آوری کالبدی بافت مرکزی شهر رشت در برابر زلزله با استفاده از مدل Fuzzy-AHP و GIS، نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال سیزدهم، شماره چهارم، صص 80-55.
دلشاد، مهدیه؛ بحرانی، حمید رضا؛ زارع، بهمن؛ کمالی، ماندانا و جعفری، معصومه (1402)،  تبیین مدل آینده­محور برنامه­ریزی فضایی تاب­آور در برابر زلزله (SRPF) و تدقیق آن با روش فراتحلیل و FAHP، فصلنامه چشم­انداز شهرهای آینده، دوره چهارم، شماره اول، صص 23-1.
رضایی، محمدرضا (1389)، تبیین تاب­آوری اجتماعات شهری به منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله)؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران، رساله دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، اساتید راهنما دکتر علی عسکری و دکتر مجتبی رفیعیان، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
زندی، ایمان؛ پهلوانی، پرهام و بیگدلی، بهناز (1399)، تلفیق روش وزن­دهی عینی کریتیک با روش کوداس و ویکور به منظور انتخاب مکان­های مستعد احداث بیمارستان مطالعه موردی منطقه ۵ تهران، جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره هفت، شماره دو، صص 63-41.
زیاری، کرامت­الله؛ پور­احمد، احمد؛ فرهودی، رحمت­الله و معمارزاده، محمد­رضا (1399)، سنجش و ارزیابی میزان تاب­آوری کالبدی مناطق شهری در برابر سوانح (مطالعه موردی: جزیره کیش)، پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دورۀ ۸، شماره ۲، صص 278-259.
شریفی­نیا، زهرا (1399)، ارزیابی میزان تاب­آوری اجتماعی نواحی روستایی در برابر سیلاب با استفاده از مدل FANP و WASPAS (مطالعه موردی: بخش چهار دانگه شهرستان ساری)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره هشت­، شماره دو، صص ٢٦-١.
کلانتری، مه­سیما؛ اقبالی، مهدی و صمدیان، دلباز (1400)، ارزیابی کمی شاخص تاب­آوری لرزه­ای شهری (مطالعه موردی: مناطق ۱ و ۳ شهر زنجان)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال دهم، شماره سی و نهم­، صص 246- 229.
لطفی، حمدالله؛ نوری کرمانی، علی و زیاری، کرامت­اله (1400)، تحلیل فضایی مولفه­های تاب­آوری کالبدی شهر ایلام در برابر زلزله با رویکرد آینده پژوهی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 37، شماره 1، صص 153-141.
مشکینی، ابوالفضل؛ حسین­پور، مهدی و خدایی، سارا (1399)، تحلیلی از نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری حکمروایی خوب شهری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)، فصل­نامه آمایش محیط­، دوره 13، شماره ۵۱، صص  157-133.
مرکز آمار ایران (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395 استان اردبیل­.
Alawi, M., Chu, D., & Hammad, S. (2023). Resilience of Public Open Spaces to Earthquakes: A Case Study of Chongqing, China. Sustainability, 15(2), 1092.‏
Despotaki, Venetia; Sousa, Luis; Burton, Christopher G. (2018). Using Resilience Indicators in the Prediction of Earthquake Recovery, Earthquake Spectra, 34(1), 265–282. Retrieved from:
Etinay, N., Egbu, C., & Murray, V. (2018). Building urban resilience for disaster risk management and disaster risk reduction. Procedia engineering, 212, 575-582.
Kontokosta, C. E., & Malik, A. (2018). The Resilience to Emergencies and Disasters Index: Applying big data to benchmark and validate neighborhood resilience capacity. Sustainable cities and society, 36, 2-272.
Leon, J., & March, A. (2014), urban morphology as a tool for supporting tsunami rapid