تدوین استراتژی‌های مناسب کاربری اراضی شهری با استفاده از مدل ترکیبی TOPSIS-SWOT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

چکیده

یکی از جنبه‌های اصلی ساخت شهرها مبتنی بر برنامه‌های شهری، برنامه‌ریزی کاربرد زمین شهری است، که بر پایة دو اصل توسعه پایدار و ارتقاء کیفیت زندگی بنا نهاد ه شده است. در رابطه با تحلیل مدیریت کاربری اراضی شهری، مدل های مختلفی وجود دارد که با توجه به موضوع بررسی و ویژگی های متن فضای شهری مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از مدل های مطلوب برای تحلیل مدیریت کاربری اراضی شهری مدل SWOT است. از این مدل در پژوهش‌های جغرافیایی متعددی در سال های اخیر استفاده شده است. از آنجایی که مدل SWOT یک مدل کیفی محسوب می‌شود برخی محدودیت هایی را سبب می شود. از این رو نگارندگان در این مقاله با تلفیق مدل SWOT با مدل TOPSIS به تحلیل مدیریت کاربری اراضی شهری و ارائه استراتژی های مناسب پرداخته اند. بر مبنای مدل فوق این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی در یک مطالعه ی موردی در شهر نورآباد ممسنی‌ به بررسی یکی از مهم‌ترین چالش پیش روی شهرهای معاصر که همان استفاده مناسب از زمین‌های شهری و مدیریت کاربری اراضی شهری پرداخته و با دیدی علمی برای توسعه متعادل کاربری زمین های شهری در شهر نورآباد استراتژی های مناسبی ارایه گردد. یافته های مقدماتی تحقیق را در مدل مدیریت استراتژیک مورد بررسی قرار داده و 10 نقطه قوت، 10 تهدید، 10 فرصت و 11 ضعف بررسی و 18 استراتژی ارائه شده و در نهایت با بهره گیری از تکنیک TOPSIS نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت های منتج شده از دیدگاه صاحبنظران رتبه بندی شدند. نتایج تکنیک تاپسیس نشان می دهد که فرصت ها بیشترین تاثیر را در بهینه سازی و توسعه متعادل کاربری اراضی شهری دارد و در رتبه دوم تهدیدها قرار می گیرند از این رو برای بهینه سازی و توسعه متعادل کاربری اراضی در این شهر استراتژی بازنگری در اولویت قرار می گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Codification appropriate strategies Urban Land using a Combined model TOPSIS-SWOT

نویسندگان [English]

  • mohammadreza amiri fahlyiani 1
  • Sajad Jokar 2
1 shahid chamran university
2 Master of Urban Planning, Islamic Azad University, Yasouj, Iran
چکیده [English]

One of the main aspects of to build urban based urban programs, is urban land use planning . In urban land use planning take will examine all aspects of social, economic, environmental land the advantages and disadvantages. Which is based on two the principle of sustainable development and quality of life following achieving goals such as: distribute Balanced the applications , prevent interference incompatible applications, and compiling land use standards. According to Nur Abad mamasani Like other cities in recent years been faced with increasing population and has been extended and the takeover of the city to natural environments. This increasing urban population, followed by the growth of cities, considering of how to control urban development and is required walking in line with sustainable development. This study with Method descriptive and analytical to one of the most important challenges facing modern cities, Which the appropriate use of urban land and urban land use management. Given the importance of urban land use in urban sustainable development, In this article attempt is made the scientific and rational vision for balanced development of urban land use in the Nurabad city to be presented a good strategy . Preliminary research findings are examined in the SWOT model and 10 strength, 10 threats, 10 opportunity and 11 weak reviews and 18 strategic presented and finally TOPSIS technique utilizes were ranked the strengths, weaknesses, threats and opportunities resulting from the perspective of experts. TOPSIS technique results show that opportunities the greatest impact on optimizing and of urban land use balanced development. and in the second rank threatened wich to optimize and balanced development of the land in of priorities the city's to be a review strategy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Codification
  • strategy
  • balanced development of urban land
  • Nurabad mamasani
  • TOPSIS – SWOT
  1. 1)      ابراهیم نیا، وحیده، رسولی، مژگان و زندیه، سمیه،( 1388)، روش ها و مدل های تخصیص کاربرد زمین، نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 2، شماره 2

    2)      اسماعیل پور، نجما، (1376)، ارزیابی کاربری اراضی شهر یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز

    3)      امیری فهلیانی، محمد رضا،(1390)، امکان سنجی توسعه گردشگری شهرستان ممسنی با تاکید بر شهر نورآباد،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز

    4)      پورمحمدی، محمدرضا،(1387)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت، چ چهارم، تهرا

    5)      ـ حافظ نیا، محمدرضا، ( 1387 )، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران انتشارات سمت

    6)      حبیبی فهلیانی ، حسن ،(1371)، ممسنی در گذرگاه تاریخ، انتشارات نوید ، شیراز

    7)      حسین زاده دلیر، کریم، قربانی، رسول و شکری فیروزجاه، پری،(1388)، تحلیل و ارزیابی کیفی سنجه های پایداری شهری در شهر تبریز، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، سال اول، شماره دوم، صص 18-1

    8)      رحیمی، حسین،(1383)، مسکن، زمین و توسعه پایدار شهری، ماهنامه شهرداریها، دوره جدید، سال ششم، شماره 65

    9)      رفیعییان، مجتبی، محمودی، مهران و شایان، سیاوش،(1392)، برنامه ریزی کاربری اراضی در مناطق حساس شهری مطالعه موردی رود دره فرحزاد – تهران، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، شماره شانزدهم

    10)  رهنمایی، محمد تقی، مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی ، 1369، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی

    11)  سرور، رحیم،(1387)، برنامه ریزی کاربری اراضی در طرحهای توسعه و عمران ناحیه ای، انتشارات گنج هنر، چاپ اول، تهران

    12)  شکوئی، حسین،(1387)، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، چ یازدهم، تهران

    13)  ضرابی، اصغر، رشیدی نیک، سیامک و قاسمی راد، حمدالله،(1389)، تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی در شهر ایذه، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره سوم

    14)  مزیدی، احمد و صفرزاده، مهدی،(1390)، شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر کاربری اراضی مسکونی با استفاده از تکنیک های MADM مطالعه ی موردی؛ شهر یاسوج، جغرفیا و توسعه، شماره 21

    15)  مشیری، سیدرحیم و ملکی نظام آباد، رسول،(1390)، تحلیلی بر برنامه ریزی کاربری اراضی با تاکید بر توسعه پایدار شهری، نمونه موردی؛ شهر میاندوآب، مجله دانشنامه(جغرافیا)، شماره 82

    16)  ملکی، سعید و حسین­زاده دلیر، کریم،(1384)، توسعه پایدار شهری و کاربری اراضی شهر ایلام،مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز( ویژه نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری)، سال اول، شماره اول

    17)  مهندسین مشاور امکو (1385)، طرح جامع شهر نورآباد

    1. Cervero, Robert.(1998). The transit metropolis: A global inquiry. Washington, DC: Island Press
    2. Hui chang , Jiun lin , Jyh , Horng Lin , Jyh and Chen Chiang , Miao,(2010), Domestic open  end equity mutual fund performance evaluation using extended TOPSIS method with different distance approaches, Expert System with Application, 37 , 4642- 4649
    3. Miljkovic, Jelena Zivanovic, Crncevic, Tijana & Maric, Lgor,(2012), Land use planning for sustainable development of peri-urban zones , Spatium,pages: 15-22
    4. Opricovice, S & Tzeng, GH 2004, The compromise solution by MCDM methods: a comparative analysis of VIKOR & TOPSIS , European Journal of operation Research, vol. 56,pp.445-55
    5. Rafeq Jabareen,  Yosef, Sustainable Urban Forms, Their Typologies, Models, and Concepts,Journal of Planning Education and Research 26:38-5